Ponieważ w XVI wieku św. Walenty kojarzył się raczej z KADUKIEM,

zgodnie z duchem epoki na dziś proponujemy POPIÓŁ (z towarzyszeniem haseł POPIELEC i POPIELCOWY).

A zainteresowanych postacią świętego zapraszamy na stronę 147, wydanych w roku 1579, Żywotów świętych Piotra Skargi.

Aby godnie uczcić zakończenie KARNAWAŁU, polecamy hasło MIĘSOPUST,

a gdyby komuś było mało, może zażyć też ROZPUSTU.

A tym, w których brak przymiotnika luty wzbudził obawy o los TURA, udostępniamy to właśnie hasło (wraz z szesnastowieczną ilustracją), na dziś jednak polecając szczególnie podznaczenie a.

ilustracja zaczerpnięta z dzieła S. Herbersteina, Rerum Moscoviticarum comentarii... wydanego w 1556 roku, k. l2, egzemplarz Biblioteki Narodowej, udostępniony w bibliotece cyfrowej Polona

Choć Słownik polszczyzny XVI wieku (podobnie jak Słownik staropolski) nie notuje zestawienia »tłusty czwartek«, przodkowie nasi nie mogli obyć się bez pączków, co skrupulatnie zapisali.

Dostarczamy więc i my pysznego PĄCZKA,

życząc wszystkim, by miewali się niczym pączki w maśle.

Nadchodzi czas wiosennych porządków...

Na początek koleżanka AN porządkuje naszą wiedzę historycznojęzykową zwracając uwagę, że w źródłach Słownika polszczyzny XVI wieku LUTY pojawia się tylko jako rzeczownik - nazwa miesiąca, a przecież już sam jego wzór deklinacyjny każe szukać źródłosłowu wśród przymiotników.

Podobny stan odnotowano także w Słowniku staropolskim, a i w dostępnych materiałach  Słownika języka polskiego XVII i XVIII wieku nie sposób znaleźć niczego innego.

Skąd więc wziął się luty? Zajrzyjmy do słownika etymologicznego:

Dla uczczenia Dnia Babci  i Dnia Dziadka  udostępniamy hasło PRZODEKwraz z  rodziną.

Praca nad wersją elektroniczną Słownika postępuje, opublikowane są już pierwsze hasła na N. 

Na styczniowe chłody przekazujemy radę Stefana Falimirza wraz z instrukcją obrazkową:

„Stycznia miesiąca: […] Trunku ku odmiękczeniu brzucha nie przyjmuj, często się w łaźni myj, rano jedz a niewiele, bo przezliczne jedło okrutną zimnicę płodzi […], pokarmy gorące tego miesiąca jeść zdrowo.”

/O ziołach i o mocy ich, Kraków 1534, r. V, k. 45v/

A na wypadek, gdyby ktoś pragnął rozszerzyć swą wiedzę o STYCZNIU, udostępniamy wszystko, co o nim wiemy.

Na święto Trzech Króli

Słownik polszczyzny XVI wieku przynosi swym Użytkownikom dary -

hasła: MAGUS, MĘDRZEC, a nade wszystko KROL.

Ilustracja z Postylli Mikołaja Reja, Kraków 1557 (egzemplarz Biblioteki Jagiellońskiej)