[zaloguj się]
[pdf]

BIEG (312) sb m

biég, bieg- (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N biég biegi
G biegu biegów
D biegu, biegowi biegom
A biég biegi
I biegi(e)m biegi, biegami
L biegu biegach, biegoch

sg N biég (41). ◊ G biegu (75). ◊ D biegu (6), biegowi (2); -u MetrKor, Mącz, KochPs, PudłDydo (2); -owi GliczKsiąż; -u : -owi BierEz (1:1). ◊ A biég (64). ◊ I biegi(e)m (28). ◊ L biegu (27). ◊ pl N biegi (7). ◊ G biegów (28); -ow (5), -(o)w (23). ◊ D biegom (4); -om (1), -(o)m (3). ◊ A biegi (16). ◊ I biegi (5), biegami (2); -i KuczbKat, KochPhaen, ArtKanc, GrabowSet; -ami UstPraw; -i : -ami LeovPrzep (1 : 1). ◊ L biegach (6), biegoch (2) RejWiz, RejPos; -ach (5), -åch (1); -ach Mącz, Oczko, KołakSzczęśl; -ach : -åch LeovPrzep (2 : 1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Szybkie posuwanie się naprzód, właściwe ludziom i zwierzętom; prędki chód, pęd; cursus Mącz, Cn; curriculum Calep, Cn; dromos Mącz; meatus, procursus Calep, cursura Cn (35): Záiąc potym śię ocućił/ Ku biegu śię prędko rzućił BierEz L4, H4, L; Zwierzęthá [...] dzieći ſwe zábawiáyą nye około ſkubánya ſierchli/ álbo pyerza/ ále ćwicżą ye álbo ná byeg/ álbo ná latánie/ álbo ſkakánye GliczKsiąż F3, F7v; BielKron 81v; konie vśmierzać/ y ie ras ku zawodowi y ſkokowi pobudziwſzy w ſpierać oſtrogami/ á zaſię wſpacżywſzy wodze wpuł biegu ie obracac KwiatKsiąż O2; Dromedarius, Zwiérzę wielmi prętkiego biegu/ málem tákie yáko wielbłąd. Mącz 95b, 318b; Niegdy ſye koń z biegu álbo s pracéy zápali SienLek 184; GórnDworz O7v, Ff7v; [Jeśli Rzymianie więcej niż 20004 krokow za 5 godzin uszli] iuż to był bieg á nie poſtępek/ tákiemu iuż nie mogli miáry naleść BielSpr 7; ModrzBaz 110; SkarŻyw A3, 259; Kto nád ćię koniá ſwego xtałtowniéy ośiędźie? Kto piękniéy czérſtwy iego biég ſpráwowáć będzie? KochEpit A3; Ale coż? nie ſam [ptak] háyno iuż widzę bieg cżyni/ Nie ſam rzadkie powietrze ſkrzydły bierze ſwymi WitosłLut A3v, A2, A2v; Tráći ślad/ myli drogę/ we dnie ſpi/ á nocą/ Pędźi/ aż ſię od biegu podiezdkowie pocą. KlonWor 21.

W charakterystycznych połączeniach: czynić bieg, odprawić, sprawować (2), zastanowić, zatrzymać; puścić się w biegu; ku biegu się rzucić; bieg czerstwy, popędliwy, prędki, snadny, śpieszny (2).

Zwroty: »iść biegiem«: Day/ áby tám nie mieſzkáli: Ale ſzli ták ſpieſznym biegiem/ Iáko ſtrumiéń pełnym brzegiem. KochPs 191.

»biegiem pędzić«: Gdzye yáko koń byegyem ſwym pędzi GliczKsiąż E4v.

W przen (1):
Zwrot: »biegiem bieżeć«: niech wola moiá śpieſznym biegiem do ćiebie y zá tobą bieży LatHar 642.
Przen: Dążenie, zamiar; cursus Vulg (11): Ale gdym vyźrzał/ iżby kśięgi muśiáły być nie rowno więtſze etc. Przetom ſię wolał w biegu ſwym nieco ná cżás záſtáwić. CzechEp [411]; [Bóg] Nádętą pychę hámuie: Myśli tákich w niwecz pſuie: Do ſpráwiedliwégo brzegu/ Niedopuśći iego biegu. ZawJeft 16.
Zwrot: »bieg(u) dokonać, dokończyć, wykonać, wypełnić« (9): Boć mnie iuż offiárowáć pocżynáią/ á cżás mego rozdzielenia/ náſtháwa. Boiowałem dobry boy/ biegum dokonał/ wiárem záchował. Leop 2.Tim 4/7; GrzegŚm 12, 37; WujJud 107v, 114; BudNT Act 13/25; WujNT Act 13/25, 20/24; SkarKaz 8a.
2. Poruszanie się ludzi za pomocą siły zewnętrznej; jazda: podróż (18): MAtko ſkrzydłátych miłosći/ [...] Siądź ná ſwóy wóz vzlocony/ [...] Pusć ſię z niebá w ſnádnym biegu/ A ſtáw ſię ná Wiślnym brzegu KochFr 97; KochPam 82; Vśilné wiátry/ [...] Dodaycie mu [mężowi] ták ſczęśliwégo biegu/ Ze wrychle ſtánie ná oyczyſtym brzegu. KochPieś 20; Tego ſię nam chce/ co ná cudzym brzegu/ Więc po to płyniem ze wſzytkiego biegu KlonFlis C2v; Poniżey Bonſag wieś ná práwym brzegu/ Támże y Gorki/ nie dáleko biegu Do Białey kárcżmy maſz przed ſobą, fliśie KlonFlis Hv.
W przen (13): Leop Sap 18/14; áby prawdziwe ſłowo Boże záwżdy ſwoy bieg miáło BielKron 213v; BudBib 1.Reg 18/14; A ták co ma czás przyniésć/ vprzédz go ty ráczéy/ Odmięń ſwóy biég/ á żagle nákręć wczás ináczéy. KochFr 32; KochSz C3v; GórnTroas.33; A wyproſtowałem bieg/ ku gośćińcowi Twey woley: bądź wodzem (proſzę) pielgrzymowi. GrabowSet O2v, I2v, I3v; Albo w okręćie cáłym donieśiony: Albo ná deſce biédnéy przypłáwiony; Będę iednák v brzegu/ Gdźie dáléy niémáſz biegu: Lecz odpoczynek/ y ſen nieprzeſpány KochFrag 14; KmitaSpit B3; Przeto woli mey rádá/ [...] Ty [Panie] mię wieź/ ty ſtyruy ſam: ták ſkończę bieg w cále. SzarzRyt C4.
Szereg: »bieg i droga«: wſpomnićie iedno ná dom wáſz/ [w niebie] ná oycá miłego/ [...] ná bráty y powinne: á pokwápićie ſię do nich: w biegu y drodze nędzá wam lekka będźie. SkarKaz 55Ia.
3. Ucieczka (4) : HistRzym 9v; [bohatyrowie] Vyźrzeli/ zdźiwili ſye/ y záraz zwątpili/ Bárźiéy o biégu/ niż potce myślili/ Myślili/ á pirzcháli KochPs 71.
Zwrot: »dać się na bieg« (2): wſzedł w okręth y dał ſie ná bieg/ á wnethki názáiutrz Anthyochowi powiedziano że Apollon vćiekł. HistRzym 10, 10v.
4. Poruszanie się, ruch, krążenie, obieg, płynięcie (o przedmiotach, pojazdach, zjawiskach fizycznych) (143) : Leop Iob 38/25; iáko ow żeglarz ná morzu/ kthory okręthowi biegu dáć niemoźe/ kiedy niſkąd wiátry nie wieią. GórnDworz Ff7v; KochPieś 53; GrochKal 9; Sufflamino ‒ Kolą w biegu hamuię. Calep 1026b; KołakSzczęśl Cv; Iey ſpráwą zbity Zeglarz z Náwy w płáwnym biegu/ Przedſię rámionmi krzepi choć ſto mil od brzegu RybGęśli B; Máſzt/ z ktorego Okręt bieg ſwoy powierzchni bierze PowodPr 2; PudłDydo A4v, B2v.
a. Obrót, krążenie, ruch ciał niebieskich; meatus Mącz, Cn; cursus Mącz (126): gwiázdy wſſytki tak ty tzo blędny biég maią/ tak ty tzo iednako ſie obratzaią OpecŻyw 193v; Ta tedy mocz y właſnem przyrodzeniem od zwirzchnich niebieſkich płanet y gwiazd/ y też dla biegu ſlończa/ tym rzecżam żywiołnym bywa dana FalZioł [*7]v; [Saturnus] Wedlug biegu na leniwſzy. FalZioł V 50v, [*8]v, V 59v; HistAl I7v; BielKom B5v; Gdyż pod wſzytkim Słońcá byegyem nie máſz Bogá tákiego LubPs R4; RejWiz 109v, 150v, 152; BibRadz 3.Esdr 4/34; Mieſiąc bieg ſwoy wypełnia Goski *, A4v, A5v, A6v, A7v, A8v (12); tych wiele ieſt/ [ktorzy] [...] zálećieli rozumem do niebá/ áby wiedźieli biegi/ ſpoſob/ y położenie iego BielKron 455, 125; 273 [2 r.]; Mącz 31c, 73d, 217a, 417c; niż ſłonecżna ſwiátłość/ ábo ten vſtáwicżny bieg/ niebieſkiey máchiny GórnDworz Gg4v; y drugie pięć gwiazd/ s ktorych káżda inácżey á inácżey poſtępuiącz/ thenże bieg w krąg niebá odpráwuie GórnDworz L15v, E5; KuczbKat 380; RejZwierc 3; BudBib 3.Esdr 4/34; tablice/ ná ktorych ſą położenia kráin/ záwroty okręgow niebieſkich/ położenie y biegi gwiazd ModrzBaz 16v; KochPs 27 [2 r.]; Dał y biegi rozmáite na ſłońce y gwiazdy SkarŻyw 258; CzechEp 167; KochFr 57; KochPhaen 1, 2, 10, 16, 18 (7); Toli ieſt ogién ón nieugáſzóny Złotégo ſłóńcá/ któré nieſkónczóny Biég bieżąc wrotné od początku świátá Prowádźi látá? KochPieś 11; GórnTroas 28; KochFrag 22; RybGęśli C2v; SkarKaz 518a [2 r.].

W charakterystycznych połączeniach: chodzi bieg słoneczny, obracają się biegi niebieskie, sprawuje (2), stoi bieg niebieski; bieżeć bieg, dokończyć (2) biegu, odprawować, podawać, przebiegać bieg, ujść biegu, ustawić bieg; (na)uczyć (2) biegow niebieskich, obaczyć, obierać z biegów niebieskich, obierać się o biegach niebieskich, poznać z biegow niebieskich; jednostajność, koła, porządek, przyrodzenie, rozność (2), sprawa biegow niebieskich, bieg gwiazd (3), miesiącow, nieba (3), nieba i gwiazd (3), płanet niebieskich, niebieskiej machiny, słońca (3), słońca i księżyca; bieg błędny, cały, dziwny (2), nieskończony, okoliczny, prędki, przyrodzony, rozmaity, sporny, ustawiczny (2), zgodny.

Zwrot: »bieg rozliczyć, zliczyć, (z)rachować (gwiazd, nieba, miesiącow)« (4): Persequi numeris cursus syderum, Zliczyć zrachowáć niebieskich gwiadz [!] bieg. Mącz 385d; PudłFr 3; Bo oni biegi mieśiącow ráchuiąc/ przyſzłe przygody ludzkie wiedźieć chcą SkarKaz 518b.
Wyrażenia: »bieg gwiazdeczny«: MAdrzy Egipcżanie rozumieiący miárę ziemie [...] y rząd niebieski znáiąc/ to ieſt/ bieg gwiażdecżny HistAl A.

»bieg(i) niebieski(e); niebieski(e) bieg(i)« (45:12): FalZioł V 49; ćirpią rozmaite przypadłoſći od ſpraw Słonecżnych y biegow niebieskich. KłosAlg A3; LubPs ff3v [2 r]; RejWiz 143v; Goski kt; [Ionichus] Aſtronom niepoſpolity/ ktory napirwey biegow niebieſkich ſpráwę obacżył BielKron 6; [Hezyjodus] Piſał theż Kálendarz według biegu niebieſkiego. BielKron 98v, 5, 46 [2 r.], 123, 131, 135v, 255, 313v; KwiatKsiąż K3; Astronomia, Nauká o niebieskich známionach/ y o ynſzim biegu niebieskim. Mącz 18b, 18b, 211c, 232b, 233c, 443c; OrzQuin O3; Abowiem ſámá iednoſtáynoſc Biegow niebieſkich/ ieſt nieomylnym dowodem/ że ono ozdobne y ſubtylne budowánie/ ieſt ſpráwione wedle myſli Bożey LeovPrzep a2, kt, av, a2, a2v, a3 [2 r.], a3v (10); á niebieſkie biegi/ obrácáiąc ſie podług przyrodzeniá/ piękny dzwięk/ y wdzięcżną hármonią dáią. GórnDworz Hv; y okazał miedzy nimi nową gwiazdę/ nád przyrodzenie biegow niebieſkich RejPos 35v, 35, 35v, 259v, 270v; RejZwierc A5, 2v, 3, 4, 4v, 14, 88, Bbbv; BielSpr 1; BudBib 436v; Oczko 29v, 30v; ArtKanc Nv; ZawJeft 10; GrabowSet K4, L2v; SarnStat 3v. Cf »cyrkle i biegi niebieskie«, »plaga albo bieg niebieski«.

»bieg słoneczny (i miesięczny)« (5): FalZioł [*8]v; BibRadz Gen 1/14; Ten Grekow náucżył napirwey wiedzyeć bieg ſłonecżny y mieſięcżny/ y zácmienie ich BielKron 121v; ModrzBaz 16V; o Boże moy wiecżny/ Po ktorego woli/ chodźi bieg Słonecżny GrabowSet S2.

Szeregi: »cyrkle i biegi niebieskie«: Moriebatur in studio dimetiendi caeli, Málem od wielkiey pilnośći vmierał/ chcąc ſie wywiedźieć cirklów y ynſzych biegów niebieskich. Mącz 232b.

»kręgi i biegi«: DVchy Niebieſkie cżyſte; Zwierzchnie kręgi y biegi; Y wy niebieſkie przeyźrzyſte kryſztały/ Ktore/ ognie wiecżyſte Miárkuiąc/ w kreśiech brzegi Maćie GrabowSet V4v.

»plaga albo bieg niebieski«: tákże y plagá albo Bieg Niebieſki ty wſzyſtki według ſwego przyrodzenia ná rozno ſpráwuie. BielSpr 1.

»przyrodzenie abo bieg nieba«: kto ſobie rownego w obycżáioch/ zá przyiacielá weźmie: zwłaſzcżá ieſli ieſzcże ktemu będą mieć czo s przyrodzenia/ ábo z biegu niebá s ſobą ſpolnego. GórnDworz M2v.

»rząd (niebieski) i (to jest) bieg (gwiazdeczny)« (2): HistAl A; Z niebá walczono przećiwko im: gwiazdy trwáiąc w rzędzie y biegu ſwoim/ przećiwko Syſarze walcżyli. Leop Iudic 5/20. Cf »bieg gwiazdeczny«.

b. Prąd rzeki, tok wody, pęd wody (7): á miáły rzek dwánaſcie/ ktore biegiem ſwym w morze wpádáły HistAl B6v; UstPraw E2v; KochJez Bv; KochPam 83; Ty vmiéſz Tygry/ vmiéſz láſy wodźić/ Y biég pochopnym ſtrumienióm zágrodźić KochPieś 49; GrochKal 13; Gdy gorá gorę pędźi/ á o brzegi Lamią ſwe biegi. Pan BOG vśmierza morze poruſzone KlonFlis B3v.
5. Istnienie, mijanie, zmienność w czasie (o czasie i zjawiskach rozwijających się w czasie); fatum, genitura Cn (30): KochPs 43; ále y ná ony śię oborzaią/ ktorzi bieg ich [gniewu i inszych namiętności serdecznych] przerywáią. ModrzBaz 7v; bieg lat ſwych piérwſzy przepędźił Oczko A3; nieprzyiaćiel chcąc oſłábić iego poſtępki/ y przeſzkodzić bieg świętych w Bogu cnot iego: ſkuśił go SkarŻyw 134; Day Boże áby długo nam tá roſkoſz trwáłá: Ale ſye bárzo boię/ by nieodmieniło To ſczęśćie biegu ſwégo ZawJeft 21, 26, 48; GrabowSet B4; T2v; KochFrag 51; Kto ſzcżęśćiu roſkázuie? ktore ſkrzydły ſwemi/ W odmiennym biegu zrowna świátu pierzchliwemi WitosłLut A5v, A5v; Miłość ieſt właſny bieg byćia náſzego SzarzRyt A2v, A3.
Zwrot: »trwać w biegu«: ktore śćie Antychriſtá/ Páweł ś. zowie ſpráwowániem táiemnice niezbożnośći [...] Co trwáć ták w biegu ſwym muśiáło/ áż by ten ktory zátrzymawał/ ábo przekażał z pośrzodku był odięty. CzechEp 353.
Wyrażenia: »bieg czasu«: Wam/ bieg cżáſu żadnego Nie wádźi GrabowSet V4.

»bieg żywota« (5): áżbyſmy ſámi śiebie w biegu tego nędznego żywotá wyćwicżyli KuczbKat 140; ModrzBaz 56v; Phil H3; ArtKanc R19; LatHar 586.

a. Życie ludzkie: tryb życia; postępowanie; cursus Vulg (9): Abowiem prętki ieſt bieg náſz/ iák to y ſámi znamy/ A nigdy pewnego mieſcá tu ná ſwiecie nie mamy. LubPs T6v; Bo ſie nápełniłá źiemiá cudzołoſtwá/ iż od oblicża przeklęctwá rzewno płákáłá źiemiá/ poſchły polá w puſzcżey: ſtał ſie ich bieg zły/ y moc ich rozna. Leop Ier 23/10; [każdy] Niemiałby gánić dźieśięćkroć ſwégo Biegu głupiégo. ZawJeft 38; Po śmierći z nas nic/ nicém ieſt śmierć ſámá/ Z żárkiégo biegu krés/ v kréſu iámá. GórnTroas 31; GrabowSet F4, N4v.
Zwrot: »dokonać biegu« = umrzeć (2): PRZES OGIEN Y VVODE PRZESZEDSZY, BIEGV DOKONALA/ ROKV PANSKIEGO 1585 WisznTr 6, 20.
Wyrażenie: »bieg śmiertelny« = życie ziemskie: K Rolu Niebieſki/ rządźco źiemſkich gránic/ Y też Niebieſkich/ v ktorego zá nic Biegi śmiertelne/ co ie tu ná źiemi Cżymśi piſzemy. RybGęśli D3.
6. Porządek, tryb ustalony; prawa ogólne przyrody i świata; system; cursus (rerum), usus rerum Mącz; causae aeternae et immutabiles rerum futurarum, ordo seriesque causarum sempiterna Cn (70) : Cursum eundem constantissime servare, Stále w ſwym poczętym biegu/ álbo záchowániu trwáć. Mącz 389a, 388d; opowieda pocżęcie y porodzenie iego dziwne z dziewice pánny/ ktore ſie nád dziw á nád przyrodzenie biegu ſwieckiego sſtáć miáło RejAp 100; SkarŻyw 582; ArtKanc A19; Izaż śmiertelny cżłek/ zmieni bieg wiecżny/ Chcąc być od przygod/ y ſmutku beśpieczny? GrabowSet T3, T4v.

W charakterystycznych połączeniach: ćwiczony w biegu pospolitym, począć, począć się, poczęty (3), rodzić się (2), rodzący się, urodzony, spłodzony, sprawiony (2) biegiem (pospolitym, przyrodzonym), trwać w biegu, zaczynać się biegiem przyrodzonym, bieg zmienić, zawściągnąć biegu przyrodzonego; bieg człowieczy, duchowny, ludzki, nieścigły, omylny, śmiertelny, świecki, wieczny.

Zwroty: »przyrodzonym biegiem się dziać«: Iednák ſzkodá pusćić ſię ták zgołá nádzieie/ Bo to wſzytko [Chmury czarne, gradu pełne i trzaskawice] przyrodzonym biegiem ſię dźieie. KochFr 85.

«od biegu przyrodzonego odchylić się«: Niech to do ſercá nieprzychodzi żádnemu áby zá dni Meſyaſzowych/ miáło ſie co od biegu przyrodzonego odchylić CzechRozm 114v.

»trzymać się pospolitego biegu« (2): W[ſ]zakoż trzymaiąc ſie poſpolitego biegu przyrodzenia, barzo trudna rzecż ieſth to odmienić czo komu iego natura dała GlabGad L8v, L8v.

Wyrażenia: »bieg natury« (3): PatKaz III 102; on Philozoph [...] bádácz biegu nátury/ gdy ſie obráchował/ bádáiąc ſie coby był zá nayſłuſznieyſzy obyczay rządzenia Rzeczypoſpolitéy/ záwołał SarnStat 111; Poczekay [synaczku] biegu nátury/ áż ſię vrodźiſz y zrośnieſz. SkarKaz 577b.

»bieg pospolity; (nie)pospolity bieg« (5:5): gdy ſzwyąta anna byegyem poſpolytem podluk przyrodzenya natury począla panną maryą PatKaz II 65, 65v [2 r.]; FalZioł V 22d; Et usus aliquando, pro experientia, ut Cato multarum rerum usum habuit, Cato wiele rzeczy skoſztowal/ byl ćwiczony w biegu poſpolitym. Mącz 510c; RejAp 126; SarnStat 1306. Cf »przyrodzenie i bieg pospolity«, »trzymać się pospolitego biegu«.

»bieg przyrodzony; przyrodzony bieg« (24 :1): FalZioł V 17b, 31; áby was kto niezdrádził/ przes mądrość ſwiecką/ y márną zdrádę według vſtaw ludzkich/ y podług biegu przyrodzonego tego to ſwiátá/ á nie według Kryſtá. KrowObr 108v: ábychmy obaczyli porządek biegu przyrodzonego/ iż iáko tám ty wyżſze niebieſkie ſpráwuią/ ták ſię w tych niżſzych ná źiemi dzieie. BibRadz I 1v marg, 126 marg; RejPos 16v; (marg) Możeli białagłowá bez męża rodzić (‒) Wedle biegu przyrodzonego y zwycżáynego rodźić pewnie żadna nie może/ ále wedle Bogá wedle mocy y woley iego CzechRozm 155, 28, 89v, 158, 205v, 208 (9); CzechEp 291, 295, 303, 308, 338, 340; iednák to wſzytko ludźie byli grzeſzni/ biegiem przyrodzonym pocżęći NiemObr 121, 97 [2 r.]; WisznTr 22.

»bieg rzeczy« (3): Cursus atque exitus rerum, Biég y skończenie rzeczy. Mącz 73d; POdług biegu żywych rzeczy ná świećie/ Cyáło człowiecze nigdy ſtać w iedney mierze niemoże SienLek 12; Phil M4.

»bieg świata« (8): KrowObr 108v; Bo tho táki Philozoph/ iż byeg ſwiátá tego/ Pilnie záwżdy przeglądał ná wſzem omylnego. RejWiz 95v, A5, 116; RejPos 256v; RejZwierc A3, 165v; CzechRozm 234v. Cf »bieg a omylność świata«, »bieg przyrodzony«, »wedle biegu«.

»wedle (według, podług) biegu (przyrodzonego, świata, pospolitego)« (14): OpecŻyw 14; FalZioł V 22d, 31; LubPs P3v; KrowObr 108v; RejWiz 117; Mącz 388d; RejPos 16v; á co ieſth przyſthoynego komu wedle biegu ſwiátá tego. RejZwierc 165v, A3; CzechRozm 155, 234v; CzechEp 338; SarnStat 1306. Cf »bieg przyrodzony«.

Szeregi: »bieg i postępek«: żeby Wielki Márſzałek, Márſzałká Nadwornégo do wſzyſtkich rad y tráktátow wzywał: áby gdy on odiedźie, wiedźiał/ iákoby miał continuowáć biég y poſtępek rządu Nadwornégo. SarnStat 313.

»bieg a obyczaj«: Tu maſz wiedziecz czas iuż natychmiaſt przichodzączy zlęzenia albo rodzenia/ y też ktemu bieg a obyczay prawie przyrodzony FalZioł V 16.

»bieg a omylność świata tego«: przypomináiąc im y boiaźń Bożą/ y byeg á omylność ſwiátá tego. RejWiz A5.

»przyrodzenie i bieg pospolity«: A tho gdy płod nad przyrodzenie y nad bieg poſpolity: [...] odchodzi FalZioł V 29v.

a. Przepisy zasady (9):
Wyrażenia: praw. »bieg prawa« (7): GroicPorz i2v, v, v2, z2, z3; iż częſto imo biég práwá poſpolitégo ápellácie temere interponowáné ku zabáwie y zátrudnieniu Trybunálſkiému dawáią SarnStat 738. Cf »wedle biegu«.

»waleczny bieg«: thy rzeczy, kthore ku walecznemu byegu przysluszaya MetrKor 37/1.

»wedle (według) biegu (prawa)« (6): Ten mu woyſká vkazał wedle biegu ſwego. Vbráne/ vſtrzępyone RejZwierz 39v; ieſlim wedle biegu Práwá zágáił Sąd y pokoy przykazał GroicPorz i2v, v, v2, z2, z3; Sumpt ták do poſyłánia do innych PP. Rad/ iáko ná Poſły/ ktorym ſie ſtácye dawáią/ y ná té gońce/ ma bydź z ſkárbu náſzégo Polſkiégo y Litewſkiégo według biegu dawnégo odpraw tákowych SarnStat 45.

7. I sg w funkcji przysłówka: »biegiem« = szybko, prędko; curriculo, cursim Calep, Cn; celeriter, citatim Mącz, admisso passu Cn (3): Citatim, id est celeriter, Prętko Ochotnie/ Biegiem. Mącz 53b; Cursim — Biegiem, wskok. Calep 280a, 280b.
*** Bez wystarczającego kontekstu (10): Curcus Biég. Mącz 73d, 73d, 74a, 95b; Calag 325a; Calep 280a, 280b [2 r.], 653b, 835a.

Synonim: 4.a. chod.

Cf BIEGANIE

ZZie