[zaloguj się]
[pdf]

BUDOWAN (52) part praet pass impf

budowan (16), budowany (5), budowan a. budowany (31); budowan LibLeg (3), BibRadz (2), Mącz; RejRozpr, BudBib, Strum, CzechRozm, SarnStat (2); budowany BielKron, KuczbKat, KmitaPs; budowan : budowany Leop (3 : 1), WujNT (1 : 1).

o jasne.W odmianie złożonej a jasne, w odmianie niezłożonej a poehylone (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg
mNbudowan, budowany, budowany fNbudowanå, budowanå, budowåna nNbudowan(e)
Gbudowan(e)go G G
Abudowany A Abudowan(e)
Lbudowanym L L
V V Vbudowan(e)
pl
N subst budowané
G budowanych
A subst budowané
I m budowan(e) -mi
L budowanych

sg m N (praed) budowan (16), (attrib) budowany (2), (praed) budowany (3). ◊ G budowan(e)go (1). ◊ A budowany (4). ◊ L budowanym (2). ◊ f N (attrib) budowanå (2), (praed) budowanå, budowåna (3). ◊ n N budowan(e) (4). ◊ A budowan(e) (1). ◊ V budowan(e) (1). ◊ pl N subst budowané (6); -é (1), -(e) (5). ◊ G budowanych (2). ◊ A subst budowané (3); -é (1), -(e) (2). ◊ I m budowan(e) -mi (1). ◊ L budowanych (1).

Sł stp s.v. budować, Cn s.v. budynek, Linde brak.

1. Wznoszony, stawiany, sporządzany, zakładany (47): TarDuch A7v; BierRozm 6; LibLeg 11/175, 181v [2 r.]; dom Boży niech záſie będzie budowan na mieyſcu ſwoim. Leop 1.Esdr 5/15, 1.Esdr 6/8, 3.Esdr 6/14, Ez 26/14, Zach 1/16; BibRadz 3.Esdr 6/17, 28; Polacy od pol rzecżeni/ boſmy pierwey w polách pod namioty mieſzkáli/ brzydząc ſie domy budowánemi BielKron 338, 269, 354v marg, 431v; Albo iſz na koſciełech złote były dachy/ A białym Alabaſtrem budowane gmachy KochSat A3; Mącz 60a, 138a, 420c, 435b; RejAp 131; bárzo nierad cżłowiek pátrzy ná zamek/ chocia dobrze budowány/ w kthorym był kiedy więźniem GórnDworz H7; Iż cżáſu Noego gdy byłá łodzia budowaná/ máło ich ieſt wyzwolonych przez wodę. RejPos 153; BielSpr 67; BudBib 3.Esdr 6/17; tákowy Staw ma być budowan z więtſzym rozmyſłem Strum H3v, Nv; pan w ich fráſunku Prędkiego ſmutnym dodał rátunku. Y náwiodł ná gośćiniec práwy obłąkáné/ Ze oglądáli wśi budowáné. [Et deduxit eos in viam rectam ut irent in civitatem habitationis. Vulg Ps 106/7] KochPs 164; ZapKościer 83v; Piękna byłá [...] Ariádne oná/ Co z Thezeuſem w okręt wśiádłá budowány PudłFr 68; GrabowSet T4v; WujNT Hebr 3/4, s. 479; SarnStat 1073 [2 r.].
Wyrażenia: »z drzewa budowany« (2): KromRozm III A5; Miáſto ieſt wielkie z drzewá budowáne BielKron 430.

»z dziada budowany«: Docżkał ćię dom murowány/ Z dźiádá twego budowány KmitaPsal A3v.

»rozmaitym działem budowany«:iednych Kośćiołow trzy ſtá było w nim [Kijowie] rozmáitym dziáłem [= dziełem] budowáych. BielKron 345.

»ręką budowany; budowany ręką« (2 : 1): Leop Act 7/48; Tu iuż nie rozumiey ábyć mu Pan miał roſkázowáć rozmierzáć koſcioł iáki ręką budowány RejAp 90; RejPos 139v. Cf »murowany albo budowany«.

»sklepistym albo załomionym obyczajem budowany«: Fornix, Skliep/ y wſzelákie budowánie sklepiſtym/ álbo záłomionym obyczáyem budowáne. Mącz 134c.

Szereg: »murowany a(l)bo budowany« (3): SeklKat V2v; KromRozm III A5; Nie rozumieyże o owym murowánym ábo ręką budowánym/ boć to ieſt dom ku modlitwam Pánu RejPos 139v.
W przen (2): mieſzkánie miſternie budowáne Bogá nawyżſzego LatHar 595.
Wyrażenie: »nie ręką budowany«: Cháłupká tá [ciało] pogniła y błotem vlepiona ktorą obáliſz/ [o śmierci] obroćić ſię ma w dom nie ręką budowány y wieczny. SkarKaz 2 przedm.
2. Tworzony, sprawowany, organizowany, kształtowany, konstruowany (5): (marg) Kośćioł budowány. ( —) Ale w tym Artykule zwłaſzcżá/ tho ſłowo Kośćioł/ ſpolne złych y dobrych zgromádzenie/ [...] známionuie. KuczbKat 75; Pan náſz porządnie ſpráwił Apoſtoły/ [...] ktorych pracą Koſcioł iego áby był budowan/ záchowan/ y rządzon poſtánowić też racżył. RejRozpr c2; A iż Zbor iego niemoże być bes niego [Chrystusa] budowán przez Miniſtry ſłowem vſługuiące CzechRozm 203v.

budowany czym: WEſel ſię Cerkwi święta małżonko Kryſtowá/ [...] ktorzy ćiebie káżą/ ći precż ná ſtronę iść muſzą/ byś byłá słowem budowána/ od Páná przez prawdziwe iego/ á wierne káznodźieie ArtKanc K11.

a. Opierający się, gruntujący się, zasadzający się [na czym] (1): Tákże Apoſtoł Páweł święty przykłády y cnoty ich ná wierze budowáne wylicża SkarŻyw A4v.

Cf BUDOWAĆ

BZ