[zaloguj się]
[pdf]

CORKA (1171) sb f

-ó- (48), -o- (25); -ó- OrzQuin (2), BiałKat, KochTr, KochFr (2), KochPhaen (2), KochMRot (2), KochProp, ZawJeft, GosłCast (5); -o- OpecŻyw (10), MurzHist, KochPs, SiebRozmyśl; -ó- : -o- Mącz (11 : 7), GórnTroas (5 : 3), OrzJan (7 : 1), SarnStat (8 : 1); a jasne.

Fleksja
sg pl du
N córka córki córce
G córki córek
D córce córkåm, córkóm
A córkę córki córce
I córką córkami cork(a)ma
L córce córkach
V córko córki

sg N córka (206). ◊ G córki (135). ◊ D córce (68). ◊ A córkę (264) [w tym: -ą (11), -e (10)]. ◊ I córką (55) [w tym: -a (2)]. ◊ L córce (23). ◊ V córko (80). ◊ pl N córki (70). ◊ G córek (91). ◊ D córkåm (14), córkóm (7); -åm LibMal, Leop (2), BibRadz, BielSat (2); -óm SkarŻyw, GostGospSieb, SarnStat, ZbylPrzyg; -åm : -óm BudBib (4 : 1), CzechRozm (3 : 1), ZapKościer (1 : 1); ~ -åm (12), -(a)m (2); -óm (1), -(o)m (6). ◊ A córki (80). ◊ I córkami (30); -ami (29), -(a)mi (1). ◊ L córkach (11); -ach (9), -åch (2) BibRadz, BudBib. ◊ V córki (22). ◊ du N (cum nm) córce (4) BibRadz Gen 19/30 [2 r.], 36, SkarŻyw 385. ◊ A (cum nm) córce (10) BibRadz Gen 19/8, 15, 31/41, BielKron 15, 49, 156, 226v, 228v, HistLan A3, StryjKron 462. ◊ I (cum nm) cork(a)ma (1) MiechGlab 47.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Dem. od „cora”:
1. Dziecko płci żeńskiej (w stosunku do rodziców); filia Mącz, Calag, Calep, Cn; filiola, Murm, Mymer1, BartBydg; nata Mącz, Cn; adolescentula Mącz (1078): Oćiec pry corkę miłował/ Więc żonę do miáſtá poſłał: A ták gdy tylko z ſámą był/ Poniewoli corkę zgwałćił. BierEz Hv; Ioachim ij Anna rzekli: Blogoſlawiona ty bądz tzorko od pana/ bo przez cię owotzu żywota wiecżnégo ij wſſytkié chwály nawieki pożywatz będziémy. OpecŻyw 184v, 44v; PatKaz II 77; PatKaz III 105v; Filiola [...] eyn dochterlen Corká Murm 166; Mymer1 38; BartBydg 58b; TarDuch D4; Rzym vbieżał y złupił, gdzież wiele ludu zabrał w niewolą, y krolową Eudoxią ze dwiema czorkama MiechGlab 47, 55; rad by tho vydzial aby sobye laſką V. C. M. zachowacz vmyal, awnyey thrwayancz spokoynego zywotha y panowanya, s czorką yego Cro M vzywal LibLeg 7/34v, 7/31v, 34, 34v [2 r.], 103v, 104 (21); Karz á chluſtay ſyná twoiego/ poki młody ieſt/ á corce niedopuſſtzay też ſwoiey woli March3 V8v; WróbŻołt H8v; niektore Clenoty ſzrzebrne nyeyaky pany Zambliczſkiey y yey dwyema czorkamj pobrali LibMal 1543/69v, 1544/85, 1545/104v, 1546/114, 1548/141 [2 r.], 1549/148v, 1551/164; HistAl B2v, E4v; Przeto proſzę corko ma roſtropnie ſie ſpráwuy BielKom C7, nlb 6 marg, C3v, C6; GliczKsiąż E; KrowObr 232; Odpowiedział Iakob: żem ſye wybrał zá niewiádomośćią twą/ bałem ſye byśmi mocą nie odiął corek ſwych. Leop Gen 31/31 [przekład tego samego tekstu BibRadz ], Gen 31/26, Ex 2/9 [2 r.], 16, Lev 19/29, Iudic 19/24 (19); Oto mam dwie corce ktore ieſzcze mężá nie znáią BibRadz Gen 19/8, Gen 19 arg, 15, 16, 30 [2 r.], 20/12 [2 r.] (27); Lot wyſzedſzy z miáſtecżká Segor ná gorę/ mieſzkał tám w iáſkini tylko ze dwiemá corkámi [bibl. Gen 19/30] BielKron 12v, 15v, 22, 27, 63v, 97v (17); Danaus, Król Argiński który piecdzieſiąt dziewek miał Belides zwáne Unde Danaides, Ty iſte córki rzeczone. Mącz 77d; Oscula libavit natae, Cáłował córkę. Mącz 192a, 127a, 199a, 252b, 257d (8); áby miły Pan Bóg Małżeńſtwo to Córki iego ſzcześćić raczył ku chwale ſwéy świętéy OrzQuin Aa5v; iáko Strángwiley á Dioniſia vmyſlili byli o iego corce/ thák im theż kazał ſámym cżynić. HistRzym 26, 4v, 7 [4 r.], 7v [4 r.], 8 [2 r.], 8v (56); Wyſtawiáią máćiory na ſwe corki wiechy BielSat D2 [idem BielRozm 26], D3; Ktory wdowcem zoſtawſzy dwie tylko corce miał HistLan A3, A4, C2v, C4, C4v, D2v; Krol niepotrzebuie inego wiáná corce ſwey/ ktorą chce dać za ćię/ chyba ſta napletkow. BudBib b4, Gen 6/1, 29/16, 3.Esdr 8/69, 82, 4.Esdr 16/34 (25); ozdrowiała corka iey od godziny oney. BudNT Matth 15/28 [idem WujNT] Luc 12/53 [2 r.]; StryjWjaz A4v; ták iáko Loth ktorego opoiły były corki iego winem/ że też nie cżuł áni pámiętał co z nimi dźiáłáł CzechRozm 162, 198, 201v, 245; O nieſzcżęśliwi rodźicy y mężowie/ ktorzi corki y żony máią/ ktorem ſię tákie bieśiády pobobáią [!]. ModrzBaz 54v, 42v, 84v; wſzytcy ſię do Mátki ſwey do Kośćiołá Rzymſkiego iáko corki przyználi. SkarJedn 326; KochOdpr Bv; Wiedzże moy namilſzy oycże/ yżem ia ieſt corká twoiá SkarŻyw 15; Pogrzebiony ieſt támże od chrześćian; gdzie teſz y potym dwie corce iego pánnie/ áſz do śmierći/ iedná z iedney ſtrony/ á druga z drugiey/ położone ſą. SkarŻyw 385, A5, 13 [2 r.], 14 [2 r.], 15 [8 r.], 16 (90); Czemu ták bárzo córki ſwéy żáłuieſz? KochTr 16; y iákoſz mię maſz poiąć ochrzćiwſzy mię ſam iáko Oćiec/ y názwawſzy mię ſobie corką/ gdyż w zakonie Chrzeſćiáńſkim/ y v Pogánow to ieſt rzecz obrzydliwa y niesłychána/ áby miał oćiec corkę poymowáć. StryjKron 125, 442, 497, 652; a tak ten Criſtek splaczyel ſzewſzytkego to czo przipadlo spatku: po czorcze swoy ZapKościer 1583/42, 1582/27v, 1583/42, 1586/64v [2 r.]; CzechEp [409]; KochFr 75; KochPhaen 4, 8; ReszHoz 129; WerKaz 297; BielRozm 26; A co gorſzego/ prżyiedźie wywołány do teśćia ſwego w dom/ y corką iego/ á z żoną ſwoią/ y maſz tęn poczćiwy Oćiec rozumian bydź zá complicem, iż záchował miłość corcze ſwey/ y źięćiowi ludźiom vtrapionym? GórnRozm I3, B4, C3v, H4v [2 r.]; PaprUp B3v, C2v; Calep 419a, 451b, 856b; GostGospSieb +3; GrochKal 7; miłość bowiem Oycowſka ku corce/ zacnoſcią miłośći ku Oycżyznie zwyciężył. Phil D; Lecz Bóg/ który wieſczégo córce méy dał duchá/ Nie dał záśie/ Káſſándrze/ wierzącégo vchá. GórnTroas 10, 10, 21, 27, 29, 73, 75; GrabowSet M2v, V3v; áby plugáwi Báſzowie [...] córki przed oczymá rodźiców ich/ żony przed oczymá małżonków ſwych gwałcili OrzJan 97, 63, 127, 135, 136; O S. Zophiey wdowie/ y o corkách iey. LatHar 460, ++3, 218, 461, 464, 465, [537], 585; KołakCath Bv, B2v; A ten miał cztery corki pánny/ ktore prorokowáły. WujNT Act 21/9, przedm 34, 36, Matth 9/18, 10/35, s. 61 (23); Lódwikowi ſynowie w Króleſtwie królowáć mieli: á ieſliby ich nie było/ tedy córki iego. SarnStat 881 marg, 882 [2 r.], 885; KlonKr A4; Y prożno mowiſz: corko nie czyń tego/ gdy corká rzecz [!] może: á wy páni mátko czemu to czynićie. SkarKaz 420b; Słyſzę że corká moiá zá ćię Zmowiona? CiekPotr 86, 8, 11, 12 [3 r.], 73, 83, 85 [2 r.]; A oćiec zá głowę ſię iąwſzy do niey rzekł: (oſzukáłáś mię y ſámá śiebie namilſza corko [...]) SkarKazSej 668b, 669a, 693a, 704b; SapEpit A3; KlonWor 49; A mátuchná rozumie/ że to z práwey myśli Corce ſłużą młodźieńcy ZbylPrzyg A4v, A4v, B [2 r.], B4v.

corka od kogo (2): ZapKościer 1532/35v; Atneptis ‒ Czorka od proprawnuka. Calep 110a.

W połączeniu z imieniem [imię + corka (169), corka + imię (81)] (250): yakom ya przeszwoya zona slachathna katharzina nyevphyczyl Robothlyvey katharziny Czorky Robothlyvego marka szszelyechoua anym yey vrznal noscha gwalthem ZapWar 1504 nr 1922, 1510 nr 2072, 1513 nr 2063, 1527 nr 2381, nr 2394, 1534 nr 2407 (9); GlabGad A3; MiechGlab 48; LibLeg 8/132; Rzeczi the czinil za namowamy lyenarthowſkiey y Czorki yey Maruchny LibMal 1544/80v, 1544/80, 1545/96v, 1546/116, 1547/132v, 1548/138v (9); Inſzego pothym dniá Alexander [...] według przykazánia Dáriuſa Ceſarzá/ kazał Roxanie corce iego przed oblicżnoſć ſwoię przyſć HistAl G5v, L8; Ciebye też nápominam corko Konſtáncia/ Pomni coſmy mowili ſtárość mądrośc y ia. BielKom C6, nlb 8, G [2 r.], G5, G6v; GliczKsiąż C2, C5v; LubPs hh3v; A dla zgwałconey Dyny Corki Iakobowey/ wſzytki Sychymity pozábijano GroicPorz kk4; I miał ſyná Dizáná/ á corkę Oolibamę. Leop Gen 36/25 [przekład tego samego tekstu BudBib], Gen 26/34 [2 r.], 36/2 [3 r.], 3, 14 [2 r.], 18 (26); A Sául Michol corkę ſwą/ żonę Dáwidowę oddał Fáltemu ſynowi Láiſowemu BibRadz 1.Reg 25/44, Gen 11/29, I 11a marg, Gen 24/15, 36/2 [2 r.], 3 (26); Tám w kościele Tyeſtus pocżął ſyná Egiſtá s corką ſwoią Pelopeą. BielKron 26v, 15, 28v, 142v, 156 [2 r.], 162 (35); Mącz 24c; bo teraz (podobno) téż y thy [...] ná Mięſopuſty ſye bierzeſz [...] ná to weſelé/ któré ón ſzláchetny człowiek/ Córce ſwéy Pánnie Annie ſpráwuie OrzQuin Aa5; á wnetki vcżynił gody Apollonowi á Lucinie corce ſwey HistRzym 14v, 18v [2 r.], 21v [2 r.], 22, 26, 26v [2 r.] (14); Y dał iey Laban Zylpę niewolnicę ſwoię/ Lei corce ſwey niewolnicą. BudBib Gen 29/24, Gen 11/29, 29/6, 10, 18, 23 (17); BiałKaz I4v; Zgwałconoć też Iákobowi corkę iego Dynę CzechRozm 245v, 152 154 [4 r.]; SkarJedn A6, 256; Oćiec corki ſweý Euphrozyny nie poznał. SkarŻyw 15 marg, 62, 70 [3 r.], 139, 140, 142 (26); tám Stolicę trzymał/ po nim Dimitr/ po Dimitrze Baſili/ álbo Waſſilei/ ktory poiąwſzy Corkę v Witołdá W. X. Litewskiego Annotazią/ álbo Zophią/ Waſila oſlepionego po ſobie Dźiedźicem zoſtáwił StryjKron 91, 16, 96, 130, 180, 274 (25); Pan Iąn Łuboczky, oblycznie, przed prawęm zagaionym, zeznał ieſt, ze obieczał, pięczſſeth grzywienek pruſkych [...] poſſagv sczorką swoią Fruziną Luboczką, Barthłomieiewy Bothlmanowy. ZapKościer 1587/70v, 1582/26, 35v [2 r.], 1584/42v, 44, 1586/64v; Niech ſię I. M. X. K. pyta o Lukrecyey corce iego CzechEp [408], [408]; KlonŻal Dv marg; WerKaz 296; Venda Czorka iego rzadnie y Fortunnye panowala. PaprUp A4, B4, D, Dv; ZawJeft 4; GórnTroas 6; OrzJan 84; LatHar ++ 2, ++3, 326, 461; KołakCath Cv; WujNT 5, Luc 2/36, Act 19/35; WysKaz X2v; SarnStat 8, 601; Wándá/ Dziewicá czorká kr[o]kowá po ześći[u] bráćiey. KlonKr A2 marg, A4v [2 r.], E3; Márkus Aurelius ktoremu corkę Lucillę Abercius biſkup Ierápolitáńſki od czártá wybáwił: y zá to miał dochod: wiele ná vbogie co rok zboża. SkarKaz 418b, 351a; KlonWor 6; Bellus zacny krol s Tyru/ corkę ſwą Dydonę/ Dał był Sycheuſowi ſławnemu za żonę. PudłDydo A2v.

W połączeniu z przydawką dopełniaczową od imienia lub nazwiska ojca lub matki [corka + przydawka (92), przydawka + corka (21)] (113): ZapWar 1504 nr 1922, 1513 nr 2063, 1527 nr 2394, 1528 nr 2465, 1532 nr 2549, 1534 nr 2407, 1538 nr 2593; MiechGlab 48; Iſch zbudy yakuba korba rzeczy nyzey opiſſane theſz pokradl, kthore wewrzeſzny zidowy, kthori Abrama ſzlyepego czorką ma [...] za pyącz zlothich y wſcheſzczi groſchi przedal. LibMal 1551/159v, 1545/ 96v, 1548/138v, 1550/152, 1551/161; LubPs hh3v; y Iohánán ſyn iego poiął był corkę Moſollám ſyná Báráchiaſſowego Leop 2.Esdr 6/18 [przekład tego samego tekstu BudBib], Gen 26/34, 36/2 [3 r.], 14, 18, 39 (13); Ale corká cnego Iudy k woli wam nie byłá KochZuz A5; A oná mi odpowiedźiáłá/ Ieſtem corká Báthuelá ſyná Nachorowego BibRadz Gen 24/47, I 11a marg, Gen 24/15, 28/2, 36/2 [2 r.], Num 26/59 (13); (ácżkolwiek ią Poetowie piſáli być corkę Słońcá s Perſe boginiey) BielKron 25v, 14v, 156, 162, 204v, 211v (18); Tedy Krolowie dálecy vsłyſzawſzy o pięknośći corki Antyochá Krolá/ chćieli niektorzy záſwe ſyny ią ślubić HistRzym 8v, 27 [2 r.]; BudBib Gen 11/29, 29/10, 36/25, Dan 13/29, 2.Esdr 6/18; maćie miedzy ſobą [...] Pánnę y corkę onego zacnego Krolá Sigmuntá BiałKaz M3, I4v, Kv; CzechRozm 152, 154 [2 r.]; SkarJedn 256; Były to corki Ietrá Kápłaná Mádyáńſkiego SkarŻyw 479, 62, 70, 142, 225, 437, 553; Corki dwie Kázimierzá Krolá [...] Helżbietá ſtára Krolowa do Węger záſłáłá StryjKron 452, 16, 275, 425, 547 [3 r.], 552 [4 r.], 747; ZapKościer 1582/26, 1584/42v, 44; WerKaz 296; PaprUp D, Dv; GórnTroas 6; Lázárzá śmierdzącego y ſyná wdowiego Wſkrześił/ y corkę młodą Iáirá zacnego. LatHar 519, ++2, ++3; KołakCath Cv; A gdy obchodzono dźień národzenia Herodowego/ táńcowáłá corká Herodyády w pośrzodku WujNT Matth 14/6, s. 5, Mar 6/22; A przetóż pánná Iádwigá Królewná byłá krewna córce páná Iérzégo Kśiążęćiá w drugim ſtopniu SarnStat 601, 601; KlonKr A4v [2 r.]; Ieftego corká rádá dla oyczyzny vmieráłá. SkarKaz 668b marg, 668b.

W połączeniu z przymiotnikiem dzierżawczym od imienia ojca [corka + przymiotnik (67), przymiotnik + corka (5)] (72): ZapWar 1527 nr 2381; GlabGad A3; Dla zgwalczenia czorki Yakubowey wſziſtki Sichiniti pobyto. SeklKat K4; HistAl L8; GliczKsiąż C2; GroicPorz kk4; A imię corki Aſerowey było Sará. Leop Num 26/6, Gen 26/34, 36/3, 14, 39, 41/45 (11); Támże ony dwie corce Lotowe poczęły z oycá ſwego. BibRadz Gen 19/36, Gen 11/29, 24/24, 28 arg, 36/3, 1.Reg 18/19 (14); Nád to y nieprzyiacielſką corkę Witelliuſowę ták dobrze y pocżćiwie wydał zá mąż/ by tho miał ſwoiey właſney vcżynić. BielKron 146, 199v, 218v, 222v, 353, 428, 469; Mącz 24c; á miáná corek Celofchadowych Machlah/ y Nohah/ Choglah/ Milkah y Tyrcah. BudBib Num 26/32, Ios 17/6, 1. Reg 18/19, 20, 28, Esth 9/29, Os 1/3; CzechRozm 154 [2 r.]; Tedy wſzytká rádá płákáłá/ á mowili: práwać corká Antygonowá y Eufrázyey SkarŻyw 225, 348; Synowie y corki Kieyſtutowe. StryjKron 462 marg, 170, 365, 427, 627, 652; Iużći wierzę żeśćie corki Herebowe/ Z cięmney nocy ſpłodzone plemię ſurowe. KlonŻal Dv, Dv marg, D2v; OrzJan 84; LatHar 326, 534; Mężowie Ephezcy/ y ktoryż ieſt człowiek coby nie wiedźiał iż miáſto Ephezkie ieſt chwalcą wielkiey boginiey Dyány/ y corki Iowiſzowey? WujNT Act 19/35, s. 140, Luc 2/36, s. 223, 486, Aaaaaa3v, Ddddddv; WysKaz X2v; SarnStat 8; SkarKaz 351a; KlonWor 6.

Wyrażenia: »corka dziedziczka« = nie posiadająca rodzeństwa, jedynaczka (2): było w zakonie roſkazano/ áby káżda corká dziedziczká nie mogłá iść zá inſzego męża/ iedno z pokolenia ſwego. WujNT 195, 4.

»jed(y)na corka« = unica filia Vulg [szyk 7 : 5] (12): Yż iego ſyn Edwárdus miał wźiąć zá małżonkę corkę Krolá Schockiego iedyną BielKron 221v, 465; HistRzym 12v, 30v; á Tryphon pocżął bárzo miłowáć onego młodzieńcá/ prze cne záchowánie iego: ták iſz iedyną corkę ſwoię zań dáć chćiáł. SkarŻyw 452, 103, 162, 182, 183; Potomká żadnego męſkiego Kázimierz Krol z nią niemiał/ tylko iednę Corkę Helżbietę StryjKron 427, 180, 427; WujNT Luc 8/42.

»corka krolewska« = królewna [szyk 7 : 2] (9): A oná miáłá ná ſobie ſuknią pſtrą/ ábowiem corki krolewſkie pánienki [filiae regis virgines] w thákowych ſukniách chadzáły BibRadz 2.Reg 13/18 [przekład tego samego tekstu BudBib], Ier 41/10; BielKron 230; Rzekłá iemu corká: pocżęśniey słynę krolewſką corką niżli żoną HistRzym 7v, 13v, 110v; BudBib 2.Reg 13/18; SkarŻyw 453, 478.

»pierwsza corka« (1): tak Iako ych oczyecz dawal pyerwſzyem czorkom tak Iako soyczyſtego Iako smaczerziſtego ZapKościer 1585/57.

»corka starsza« [szyk 3 : 2] (5): Otoć dam Merob ſtárſzą corkę ſwą [filiam meam maiorem] zá żonę BibRadz 1.Reg 18/17; BielKron 15, 215v; StryjKron 652; Tak yako ych oczyecz dawal starſzyem corkam po 2 stu m. liczbi pruſzki y parę woloff ZapKościer 1585/61v.

»własna corka« [szyk 5 : 4] (9): Item kaczmarzevi pothlukowy Marczinowy zdrynczewa czorką wlaſną ymyenyem Magdolane v wyodl. LibMal 1545/104v; thedy ią Márdocheus ſpoſobił ſobie zá właſną corkę [adoptavit in filiam] Leop Esth 2/7; nie raz on Oycá mego zfukał/ á máthkę moię/ iáko corkę właſną ſwą łáſkáwie karał OrzRozm M4; Mącz 151a, 175c; StryjKron 406; ZapKościer 1584/42v; WerGośc 257; PaprUp Dv.
Zwroty: »corkę (swą, swoję itp.) (wy)da(wa)ć« [w tym: komu (14), za kogo (6)] = dare alicui filiam (suam) Vulg, PolAnt; alicui filiam spondere Mącz; filiam suam alicui nupti collocare Modrz; dare filiam genero, despondere Calag [szyk zmienny] (22): Siłá yuż dzis naydzye tákowych rodzicow/ ktorzy corki ſwe krom poſágu wydáyą GliczKsiąż Q; Leop 1.Mach 11/10; BibRadz 1.Reg 25/44, I 453d; A gdy obacżył mężá doſwiadcżonego w rozumie/ dał mu corkę ſwoię Zeforę. BielKron 28v, 61v, 205v, 230, 236; Mącz 175b; HistRzym 8v [2 r.], 15, 26; 110; BudBib Ex 2/21, 1.Reg 18/19, 3.Esdr 8/82; Powiedáią/ że Ceſarz Turecki corki ſwe zá Báſze wydawa ModrzBaz 55; Calag 479a; SkarŻyw 103, 452.

»corkę (swoję, swą itp.) za żonę, za małżonkę, za mąż, w małżeński stan itp. (wy)dać, (wy)dawać itp.; corka (jest) (od)dana w małżeństwo, za małżonkę; wydanie corki za mąż« [w tym: komu (21)] = filiam dare viro Vulg, PolAnt; filiam dare alicui (in uxorem) PolAnt [szyk zmienny] (27; 2 : 1; 1): Oznaymylmy. yz maſſaralſky Sadad kiereyowy Czarowy czorke ſwa za zone dal. MetrKor 46/47v; ábowiem Darius obiecał mu corkę ſwoię zá małżonkę dáć HistAl E2v, E4v; ábowiem Piotr y Filip/ y żony mieli/ y tzorki ſwoie zá mąſz wydawáli. KrowObr 223v; Leop Ier 29/6; BibRadz 1.Reg 18/17, 2.Esdr 13/25; BielKron 49, 146, 208, 215v, 221, 238v, [3322]; Collocatio filiae, Wydánie córki zá mąſz. Mącz 196d, 244d, 432c; WujJud 209v; BudBib Deut 22/16, 1.Reg 18/27, Ier 29/6, 1.Mach 11/10; Byłá mu daná zá Małżonkę/ drugá corká. BiałKaz Kv; CzechRozm 154; SkarŻyw 348; StryjKron 365, 652; OrzJan 126; SarnStat 988; Przyrzekaſzże mi corkę ſwą dáć w ſtan małżeńſki? CiekPotr 86; PudłDydo A2v.

Szeregi: »dziew(ecz)ka, (a, albo) corka« [szyk 3 : 1] (4): Ieſli twoie dziećię chce tzyſtość chowáć/ y Pánu Bogu ſlużyć? tzemu go domá niechowaſz/ iákoć Bog roſkazał? gdzie ták ſwięty Páweł nápiſał: Aby kożdy ſwoię dziewkę álbo corkę chował. KrowObr 149; Nota, Córká/ dziewká. Mącz 241b, 262a; HistRzym 27.

»syn, (i itp.) corka; syn z corką; syn okrom corki« [szyk 127 : 4] (129; 1; 1): MurzHist 5; Pocżyna ſie Komedia Oyczá s ſynem y s corką BielKom B; I ofyárowáli cżártom corki ſwe y ſyny LubPs Y3v, Y3v; A s tądże ſye okázuie/ iż Synowie y Corki po śmierći Rodźicow ſwoich/ wſzythkiego Imienia/ rowny dźiał biorą GroicPorz ff3v; KrowObr C4v, 140v [2 r.]; Wydárł tedy Dawid ono wſſyſtko co byli zábráli Amálechitowie/ y dwie żenie ſwoie wźiął záſie. Ták że niedoſtawáło żadnego/ od namnieyſzego do nawiętſſego/ thák z ſynow iáko z corek [tam de filiis quam de filiabus] Leop 1.Reg 30/19, Gen 31/28, 36/6, 25, 46/15, Ex 20/10 (22); Y vmárł Eleázár nie máiąc ſynow iedno corki [non fuerunt ei filii, sed filiae] BibRadz 1.Par 23/22, Gen 31/28, 36/6, Ex 10/9, Lev 26/29, Num 18/19 (27); ieſli by Kſiążę Kliweńſkie bez płodu męſkiego zeſzło ſwiátá/ tedy ná Sáſkie Kſiążę iáko ná śieſtrzeńcá ma potomſtwo przydź y ná iego ſyny okrom corek BielKron 222v, 49, 83, 83v, 156, 242, 355v, 397v; Liberi in numero plurali dicuntur Filii et filiae, Dziećy ták ſynowie yáko y córki. Mącz 191b; HistRzym 30v; A ieſliż ſą gdzie tácy ſynowie y corki/ Wierzę iż nie ſą ludzie lecż práwe iáſzcżorki. HistLan B3; RejPosWstaw [414]; BudBib Gen 5/30, 11/11, 13, 15, 17 (34); BudNT Act 2/17, 2.Cor 6/18, Ff8v; KochPs 162; SkarŻyw 63, 141, 347, 502; StryjKron 274, 462 [2 r.]; ReszList 176; Abowiem ieſli ty ſyná álbo corki twey w młodych lećiech káráć nie będźieſz/ wierz mi/ żeć ſię nie da káráć gdy w inſze ſtrzemię wſtąpi WerKaz 302, 302, 306; BielSen 11; ZapKościer 1586/64v; ArtKanc M6v; GrochKal 5; KołakCath Bv; WujNT Matth 10/37, s. 201, Act 2/17; SarnStat 522; SiebRozmyśl K3v; PowodPr 8; SkarKaz 44a; Co dziáłáią dzieći mé, ná to mi odpowiedz, Syn y corká ktorychem tu odiechał. CiekPotr 81.

W przen (25): Mądrość włada fortuną/ cnotą iey corkámi BielKom B4v, C3v, Gv; LubPs M3; Ieſt tu pan Pácifikus wnet iedno przez gorkę/ A ma Páciencią też nadobną corkę. RejWiz 67; áby po długiey y ſzkodliwey niezgodzie/ corká (to ieſt ſtolicá Cárogrocka) z przeiednáney mátki vweſelić ſię mogłá. SkarJedn 245; Rzymſki koććioł [!] bedąż głową y mátką kościołow/ ma być bez cżłonkow y bez corek? SkarJedn 249, 389, 390; KochMRot Cv [2 r.]; iáko oſet źiele niſkie poſłáło do Cedru ná gorze Libanie do drzewá wielce wyſokiego/ áby ſwoię corkę dał zá ſyná iego. SkarKaz 80a; CiekPotr Av [2 r.], A2 [2 r.].

corka kogo, czego (7): BielKom nlb 6, D5v, Fv; LubPs M3; Corká láſu kraſnego/ ieſt łodź z drzewá wielkiego HistRzym 24; A to węzeł ieſt mocny/ y nád inſzé trwáły/ Który pięknéy pámięći córki záwiązáły. KochFr 87; KochProp 5.

Wyrażenie: »corka krolewska« (2): LubPs M3; Wſzytká chwalebna (ieſt) corká krolewſka we wnątrz/ z háwtowanego złotá ſuknia iey. BudBib Ps 44/14 [przekład tego samego tekstu LubPs].
Przen (149):
a) Ze stanowiska Boga, Chrystusa, a także przełożonych duchownych (38): Dźis też ieſt przenaſwiętſſe panny Marié ſwięto/ ktorą dźis buog ocietz oſobną ſobie tzorką wyzwolil/ buog ſyn matuchną vcżinil. OpecŻyw 9v, 17, 110, 185 [2 r.]; PatKaz III 129v [2 r.]; LubPs T2v; ále ią opácichá oná y Iuliáná śioſtrá pośiláłá mowiąc: trway corko/ teraz ći nam/ z cżártem walcżyć pokiſmy młodſze SkarŻyw 225, 227, 311, 455; GrabowSet L2v; LatHar 487.
Wyrażenia: »corka boża, w Bogu« (8 : 1): Y mogło to być że też oná potym mężowi ſwemu dziatki rodziłá/ gdy ták pierwey z woley BOżey onego pierworodnego ſyná ſwego [...] dla wybáwienia wſzyſtkich ſynow y corek Bożych/ vrodźiłá. CzechRozm 164, 89v, 172v, 182, 221, 224v, 228v; O iáko wiele S. Benedict/ Dominik/ Fráńćiſzek/ Auguſtyn/ Bázylius/ ſynow w cżyſtośći/ y Klaurá/ Brygidá/ Cecilia/ corek w Bogu národzili SkarŻyw 180; GrabowSet R4v.

»corka Chrystusowa, w Chrystusie« (1 : 1): niewiáſty okrzczoné ſą/ Chryſtuſá máią: córkámi Chryſtuſowymi ſą/ y wedle Obietnice dźiedźiczące. BiałKat 190v; A Patriarchá rzekł do niey: Corko moiá wierna w Chriſtuſie/ żeś ſie ochrzćiłá/ y w Chriſtuſá ieſteś obleczona/ Ten cię ſam wybáwić ma StryjKron 125.

»corka wierna« [szyk 3 : 1] (4): co też y onym iáko pogánom/ ze wſzytkimi innymi wiernymi ſyny y corkámi Bożymi/ ták żydow iáko y pogánow/ oſtátecżnych tych cżáſow od Bogá dárowano. CzechRozm 97, 90v, 224v; StryjKron 125.

»wybrana corka« (3): Iednák żadney rzecży ćieleſney od ſiebie vcżynioney (oprocż ſwych wybránych ſynow/ y corek w vmiłowánym onym ſynu ſwym Iezuſie Chriſtuſie obranych y vmiłowánych) áni dał/ áni obiecał wiecżnośći CzechRozm 73v, 116v, 221.

Szeregi: »dzieweczka a corka« (1): yako mouy dauid Slyſz dzyeueczko a czorko a ogląday a ſklony ucho twe PatKaz III 129v.

»syn i (a) corka« (19): Zli ſynowie á złe corki/ przecż go wyzywacie LubPs gg4v; Tyś mnie obrał krolem ludowi twemu/ y ſędziem ſynom y corkam twoim [filiorum tuorum et filiarum Vulg]. BudBib Sap 9/7; CzechRozm 73v, 89v, 90v, 97, 109 (15).

b) Terytorium, miasto i jego mieszkańcy (80): Corką mátki twoiey ieſteś ty/ ktora porzućiłá mężá ſwego/ y ſyny ſwoie Leop Ez 16/45.
Wyrażenia: »corka babilońska (a. bawelska), Babilon« = filia Babylonis Vulg; filia Babel PolAnt (5 : 1): O cźorko babilońska miſerna bogoſlawion ktory tobie odda oddanie twoie ktores nam oddała. WróbŻołt 136/8 [przekład tego samego tekstu BudBib ]; Ale ty corko Bábilon wierz mi będzyeſz zborzoná LubPs dd6; Hey Cyionie/ pomoż ſobie obywátelko corki Bawelſkiey. BudBib Zach 2/7 [przekład tego samego tekstu CzechRozm], Ps 136/8; CzechRozm 120v; PowodPr 5.

»corka corska« = Tyr (2): Corká też Corſka [Et filia Tyri] z vpominkiem oblicżu twoiemv modlićſię będą bogátſzy (z) ludu. BudBib Ps 44/13, I 301c marg.

»corka Edom« (1): Hiſzpánią zową Káfárat [...] Konſthántynopoł corká Edom/ to wſzytko z waśni zową/ bo to ine Kráiny były w obiecáney źiemi żydom BielKron 464.

»(panna) corka egip(t)ska, mieszkająca w Egiptcie« = filia Aegypti PolAnt (2 : 1): Wſtęp do Gáláádu/ á weźmi żywice pánno corko Egiptſka BibRadz Ier 46/11; O corko mieſzkáiąca w Egiptćie/ gotuyże ſię ku prowádzeniu z ſprzętem ſwym BibRadz Ier 46/19, 24.

»corka Gallim« (1): Podnieś głos twoy corko Gállim [Exalta vocem tuam filia Gallim]/ day ſię ſłyſzeć Láiſa y ty vbogie Anátoth. BibRadz Is 10/30.

»corka jeruzalimska« (2): Wzgárdziłá ćię/ ſzydziła z ćiebie dziewica corká Cyionſka/ chwiałá za tobą głową corká Ieruzalimſka [filia Ierusalaim]. BudBib 4.Reg 19/21; CzechEp 307.

»(panna) corka judska, Judy« = Jerozolima i jej mieszkańcy (4 : 1): LubPs V6; Iáko w práſie tłocżył Pan pánnę corkę Iudſką [filiae Iuda]. Leop Thren 1/15, Thren 2/5; rozrádowáły ſię corki Iudy/ ze wſzytkich ſądow twoich SkarŻyw 196; LatHar 369.

»corka ludu m(oj)ego« = Jerozolima; filia populi mei Vulg, PolAnt (7): Ná on cżás będzie rzecżono ludu temu y Ieruzálem/ Wiátr palący ná drogách ktore ſą na puſſcey/ drogi corki ludu moiego/ nie ku wywianiu/ áni ku wycżyſſcżeniu. Leop Ier 4/11, Ier 9/1; Więcſze ieſt karánie zá grzech corki ludu moiego/ á niż karánie grzechu Sodomy BibRadz Thren 4/6 [przekład tego samego tekstu PowodPr], 3/48; Lecż (iednák) lecżyli biedę corki ludu mego nieſtátecżnie/ (mowiąc) pokoy/ pokoy/ áno niemáſz pokoiu. BudBib Ier 6/14, Thren 3/48; PowodPr 10.

»corka ludu mojego« = Izraelici (1): Oto ia ſpuſſcżę/ y ſprobuię ich: bo co inego mam cżynić od oblicża corki ludu moiego [filiae populi mei]? Leop Ier 9/7.

»corka pogańska« = Babilończycy (1): Czorko pogańska, to ieſt o ty ludu pogański. WróbŻołt ſſ2.

»corka syjońska (a. cyjońska), Syjon, z Syjonu« = Jerozolima (18 : 2 : 1): Weſel ſie Izráel w Pánu co cie ſtworzył/ Wy corki s Syonu co was Pan rozmnożył/ A krolá zacnego nád wámi przełożył. LubPs ff4; A będzie opuſſcżoná corká Syon [filia Sion] iáko chłodnik w winnicy/ y iáko cháłupká w ogrodzie ogorkowym/ á iáko miáſto ktore bywa ſpuſtoſſono. Leop Is 1/8 [przekład tego samego tekstu BielKron ], Thren 1/6, 2/1, 4; Ieſzcze zá świátłá przyiedźie do Nob áby tám odpoczywał/ podnieſie rękę przećiw gorze corki Syońſkiey [Elevabit manum suam mons domus Siion]/ y pagorkowi Ieruzalem. BibRadz Is 10/32; BielKron 93v; Opowiedzcie tho corce Syońſkiey/ Iż otho idzie do ciebie Krol twoy pokorny ſiedzącz ná oſlicy y ná oſlęciu they iárzmu zgotowáney. RejPos 1v, 1, 2; Hucż á weſel ſię corko Cyiońſka [filia Siion]/ bo oto ia przyidę/ y mieſzkać będę wpośrzodku ćiebie mowi Iehowá. BudBib Zach 2/10, 4.Reg 19/21; Tákże y cżłowieká poſpolićie zowie ſynem cżłowiecżym [...] y corką Syońſką/ Syon gorę CzechEp 307, 307 marg; ArtKanc A15, A15v, K10v; Powiedzćie corce Siońſkiey [filiae Sion]; (marg) To ieſt, kośćiołowi Sionskiemu, abo ludowi Iſraelskiemu. (‒) Oto krol twoy idźie tobie ćichy WujNT Matth 21/5, Ioann 12/15; WysKaz 34; PowodPr 9.

Szereg: »corka i synaczek« (1): Fortunny ten co twe corki y młodzyuchne ſynacżki/ Zetrze/ zniſzcży/ á iuż w niwecż obroći nieboracżki LubPs dd6.
α) Pomniejsze miasteczka i wsie zależne administracyjnie i gospodarczo od miasta głównego (28): Y gonił Abia Ieroboámá ſkłádáiącego k domu: y dobył miaſt iego/ Bethel y corki iego/ y Ieſáná z wioſkámi iego/ Effron też y corki iego. Leop 2.Par 13/19, 1.Par 18/1, 2.Esdr 11/25 [2 r.], 27, 28 (21); Oko moie duſzę moię trapi/ dla wſzytkich corek miáſta moiego. BibRadz Thren 3/51 [przekład tego samego tekstu BudBib], 4.Esdr 15/46; (Ták) że Menáſzeh miał v Iſáſzchará y v Aſzerá Bethſzean (marg) Wł: y corki iego/ etc. tákże y niżey tu wſzędy. (‒) zmiáſtecżki iego BudBib Ios 17/11, I 421d marg, Thren 3/51.
Wyrażenia: »corka palestyńska« = filia Palestina Vulg (1): A niebyłá Sodomá ſioſtrá twoiá ſlyſſaná z vſt twoich/ w dzień pychy thwoiey/ pierwey niż ſie obiáwilá złość twoiá: iáko thego cżáſu ná vrągánie corkam Syriyſkim/ y wſſem około ćiebie corkam Páleſtyńſkim/ ktore ćię obtocżyły wkoło. Leop Ez 16/57.

»corka syryjska« = filia Syriae Vulg (1): Leop Ez 16/57 cf »corka palestyńska«.

c) O oku (1):
Wyrażenie: »mężyk corki oka« = źrenica oka (1): Strzeż mię iáko zrzenice oka (marg) wł: iáko mężyká corki oká/ Ták Hywreycżycy zrzenicę zową/ mężykiem/ to ieſt máłym mężem/ iż wniey widzieć obraz mężá/ ábo mężyká. (‒) BudBib Ps 16/8.
a. Synowa [tylko w wołaczu] (7): I rzekłá Noemi: Pocżekay corko [filia]/ obacżymy co zá koniec tá rzecż weźmie Leop Ruth 3/18, Ruth 3/16; Wroććież ſie miłe corki á idźćie/ boćiem ſie iuż zſthárzáłá á nie mogę idź zá mąż/ choćiażbych też rzekłá żeć ieſzcze mam nádźieię/ ále bych też dobrze tey nocy ſpáłá z meżem á porodźiłá ſyny? BibRadz Ruth 1/12, Ruth 1/11, 13; Potym Tobith przyſtąpiwſzy do Sary niewiaſtki ſwey/ pozdrowił ią/ mowiąc/ bodayże zdrowá przyieżdżáłá miła corko BudBib Tob 11/15, Ruth 2/2.
b. Córka mleczna [tylko w wołaczu] (5): Otrząśni ſie o córko/ á nietrac nádźieie GosłCast 24, 24, 25, 26, 51.
c. O zwierzętach (3): Brátem byłem ſmokom y przyiaćielem ſtruſom (marg) wł: corkam ſtruſowym [filiabus struthionis]. BudBib Iob 30/29, I 59d marg, 359b marg.
2. Kobieta należąca do jakiegoś plemienia, narodu, mieszkanka określonego miasta, współwyznawczyni; filia Vulg, PolAnt (58): y rozmnoży ćię z Krolową Małżonką W. K. M. miłą/ z ták ſławnego w Krześćiáńſtwie narodu corką BibRadz I *3, Iudic 14/3, Ez 30/18; Mátká Polska mowi: dáiąc błogoſłáwieńſtwo corkam ſwym. BielSat H2v, G2v, H2; Záś w Thecháfnecheśie záćmiſię dzień gdy tám łamáć będę zatwory Micraimſkie/ bo wynieśioná z niey będzie pychá mocy iego/ obłok iy nákryie/ á corki iego wplon poydą. BudBib Ez 30/18 [przekład tego samego tekstu BibRadz ]; BielSen 16; BielSjem 31 [2 r.], 32.

W połączeniu z imieniem (2): Przodek miáłá przed nimi Wándá moiá corká/ Nád ktorą ieſzcże ſtoi/ vſypána gorká. [z wypowiedzi Polski] BielSat G4v [idem] BielSen 18.

Wyrażenia: »corka chananejska (a. kananejska, a. chanaańska), Chananejczykow« = Kanaanka (4 : 1): To ieſt rod Ezau/ ktory słowie ieſt Edom. Ezau wziął żony z corek Chánááńſkich [accepit uxores de filiabus Chanaan] Leop Gen 36/2 [przekład tego samego tekstu BibRadz ]; A poprzyſięgę ćię przez páná Bogá Niebá y źiemie/ ábyś nie brał żony ſynowi memu z corek Chánáneyczykow [de filiabus Chenahanaei] miedzy ktoremi ia mięſzkam. BibRadz Gen 24/3, Gen 24/37, 28/1, 36/2.

»corka filistyńska« = Filistynka (2): TEdy Sámſon ſzedł do Támnathy/ á vyzrał thám niewiáſthę z corek Filiſtyńſkich [de filiabus Pelistinorum]. BibRadz Iudic 14/1, Iudic 14/2.

»corka hetejska« = Hetejka (2): Tedy rzekłá Rebeká ku Izáákowi/ Teſkno mię iżem żywá przed corkámi Heteyſkiemi [propter filias Cheth] BibRadz Gen 27/46, Gen 27/46.

»corka izraelska« [szyk 2 : 2] (4): Niechay miedzy corkámi Izráelſkimi [e filiabus Israel] żadney niewiáſty nie rządney nie będźie BibRadz Deut 23/17 [przekład tego samego tekstu KuczbKat, WerKaz], I 416b marg; KuczbKat 320; WerKaz 297.

»corka jerozolimska (a. hierozolimska, a. jeruszalimska), Jeruzalem« = Jerozolimianka (9 : 4): OpecŻyw 136; TarDuch C5; Poprzyſięgam was corki Ieruzálem [filiae Ierusalem] przez Sárny y Ielenie połne/ ábyśćie nie budzili/ áni ocućić kazáli namilſſey moiey Leop Cant 2/7 [przekład tego samego tekstu BibRadz], Cant 1/4, Luc 23/28; O corki Ierozolimſkie [filiae Ierusalaim]/ ácżćiem ieſt przycżerńſza/ álem ieſt wdźięcżną iáko namioty Cedar/ y iáko opony Sálomonowe. BibRadz Cant 1/4 [przekład tego samego tekstu Leop], Cant 2/7; RejPos 99v; BudBib Cant 3/10; SkarŻyw 112; LatHar 438, 724; A Ieſus obroćiwſzy ſię do nich/ rzekł: Corki Ierozolimſkie [Filiae Ierusalem]/ nie płáczćie nádemną: ále ſáme nád ſobą y nád dźiatkámi wáſzymi płáczćie. WujNT Luc 23/28 [przekład tego samego tekstu OpecŻyw, Leop, RejPos, LatHar 724].

»corka ludu m(oj)ego« = Jerozolimianka (2): Smokowie wyłożyli pierśi ſwe á karmili mlekiem ſzcżeniętá ſwoie/ A corka ludu moiego [filia populi mei] ták ieſt okrutna iako ſtruſowie ná puſzcży. BibRadz Thren 4/3 [przekład tego samego tekstu] BudBib Thren 4/3.

»corka polska, narodu polskiego« = Polka (2 : 1): Ku corkam Polskim. BielSat Hv, H2; O Corki narodu Polſkiego/ podźćież á oglądayćie męcżenniká y Biſkupá S. Stániſłáwá LatHar 419.

bibl. »corka syjońska, Syjon« = Jerozolimianka (5 : 3): Wynidzcie ij obezrzycie tzorki ſyon/ tzuſs dziéwki Ierozolimſkieé krola zbawiciela OpecŻyw 128v [przekład tego samego tekstu PatKaz III]; Nyechczyey ſyą bacz czorko ſyon oto krol twoy ydzye ktobye PatKaz II 59; PatKaz III 101v; RejPos 100; Ty ſamá miedzy corkámi Syońſkimi/ iáko złoto miedzy kruſzcżámi świećiſz. SkarŻyw 112; LatHar 410; SkarKaz 580b; SkarKazSej 693b.

Szereg: »corka, syn« (2): Corki/ ſyny/ ſkárby/ y dobytek/ Zápędzono iuż do Turek wſzytek. BielSat G2 [idem] BielSen 15.
W przen (4):
Wyrażenie: »corki ludzkie, człowiecze« (2 : 2): Tedy ſynowie Boży widząc corki ludzkie [filias hominum] iż były cudne/ bráli ie ſobie zá żony BibRadz Gen 6/2 [przekład tego samego tekstu BudBib], Gen 6/4; BudBib Gen 6/2, 4.
3. Kobieta, przeważnie młoda; filia Vulg, PolAnt [w tym: V sg (11)] (19): OpecŻyw 166v; Iáko lilia między ćierniem: ták przyiaćiołká moiá między corkámi. Leop Cant 2/2, Ruth 3/10, Matth 9/22, Mar 5/34; Zátym k niey rzekł Ozyaſz/ O miła corko toćieś ty ieſt ſzczęſliwa nád wſzytki niewiáſty ná źiemi zá łáſką Bogá Nawyżſzego. BibRadz Iudith 13/22 [przeklad tego samego tekstu BudBib], Eccli 26/28; MArya Mágdálená zwolennicá iedná Páná Kryſtuſowá byłá/ ktora w żydoſtwie wiele corek przechodziłá cudnoſcią. BielKron 144v; RejPos 255; Wdowy niechay wſiadáią/ ná Tureckie konie/ Mężátki ná báchmáty/ im ná práwey ſtronie. Záſie po lewey ſtronie/ ſtáną náſze corki BielSat L3v [idem BielSjem 26]; BudBib Ruth 2/8, Iudith 13/22; BielSjem 22, 26; A Ieſus obroćiwſzy ſię/ y vyźrzawſzy ią/ rzekł: Vfay corko/ wiárá twoiá ćiebie vzdrowiłá. WujNT Matth 9/22 [przekład tego samego tekstu Leop; cf Mar 5/34, Luc 8/48], Mar 5/34, Luc 8/48.

W połączeniu z imieniem (2): Izali y Sáráh corká [Sarah filia] dziewiąćidzieſiąt lat vrodzi? BudBib Gen 17/17; SkarŻyw [237].

4. Kobieta należąca do określonego rodu, wywodząca się od wspólnego protoplasty; filia Vulg, PolAnt (16): Iáko Sará poſłuſzna byłá Abráhámowi/ názywáiąc go pánem: ktorey ieſteśćie corkámi WujNT 1.Petr 3/6.

W połączeniu z przymiotnikiem dzierżawczym od imienia założyciela rodu (14): BYL zá dni Herodá Krolá Iudſkiego niekthory Kápłan imieniem Zácháriaſz/ z porządku Abiaſſowego: á żoná iego z corek Aaronowych/ kthorey imię było Elżbietá. Leop Luc 1/5 [przekład tego samego tekstu LatHar 685, WujNT]; Pokrythy człowiecze/ ázaż kazdy zwas w Sábbát nie odwięzuie wołu ſwego ábo oſlice ſwey od żłobu á nie wiedźie nápáwáć? A tey oto corki Abráhámowey ktorą był związał Szátan przez ośmnaſćie lat/ zali nie potrzebá było od zwiąſki tey rozwięzać w dzień Sábbátni? BibRadz Luc 13/16 [przekład tego samego tekstu WujNT]; A ták Elzbietá będąć z corek Aaronowych ſłuſznie byłá krewną Máryey pánny/ choćiaſz oná byłá z domu Dawidowego. CzechRozm 154, 34, 145v, 149v, 153v, 154v; vſłyſz głos náſz/ o corko Dawidowá y Abráámowá LatHar 483, 685; WujNT Luc 1/5, s. 195 [2 r.], Luc 13/16.

Wyrażenie: »corka Jawy« = kobieta obciążona grzechem pierworodnym (1): Ty iako iedná znich miedzy nimi pokorną ſtoiſz: miedzy niecżyſtymi/ iákobj niecżyſta: miedzy corkámi Iáwy/ iákobj zboleśćią y pomazánim rodząca. SkarŻyw 112.

MM