[zaloguj się]
[pdf]

CZAUSZ (21) sb m

czausz (19), causz (2); czausz LibLeg (13), ActReg (4), SarnStat, CzahTr; causz BielKron (2).

a pochylone.

Fleksja
sg
N czåusz
G czåusza
D czåuszowi
A czåusza
I czåusz(e)m

sg N czåusz (11). ◊ G czåusza (1). ◊ D czåuszowi (2). ◊ A czåusza (6). ◊ I czåusz(e)m (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Dworzanin turecki, poseł, goniec (z tureckiego „czawusz”); tsausius, nuntius, aulicus, cubicularius, veredarius Cn (21): any theſz then Reieſtr. kthori prziſflal Sandzyak naſz do naſſz pana ſſwoyego. do naſchego ſczeſlywego panowanya o ſkodach poddanich naſchich poſſlalyſzmi wam pewnem Czavſſem naſſzem naymye Machmetem LibLeg 11/141v; thi wſchitky ſkodi wedlvg lyſtbv naſchego nyechbi themv Czavſſowy bili poddane LibLeg 11/142; Drvgye theſch dawami wyedzyecz waſchey Kro. mczi yſch Czar Tureczky poſlal Czavſza do Czarza Thatarſkyego LibLeg 11/184, 6/192, 7/99v, 11/141v, 142, 184 [4 r.]; Czausz ktory teraz iest vkrola Iego M wCracowie roskazał domnie ActReg 69, 72; A gdźieby Turecki Czauſz/ álbo Moſkiewſki/ álbo Tátárſki goniec przyiechał/ tedy záraz Stároſtá vkráinny/ ma ſługę iednégo wypráwić do X. Arcybiſkupá SarnStat 44.

W charakterystycznym połączeniu: czausz turecki (2).

W połączeniu z imieniem [imię + czausz (5), czausz + imię (2)] (7): LibLeg 11/140, 141v; BielKron 331v [2 r.]; ActReg 69, 121; PRZYPOVVIESC Iednego Turcżyná Mnſtáſzy Czauſzá Ceſárzá Tureckiego CzahTr K3v.

Synonimy: goniec, poseł.

Cf CZAULAR

MM