[zaloguj się]
[pdf]

CZERNIEC (13) sb m

Teksty nie oznaczają é; drugie e jasne (Cn pierwsze pochylone, drugie jasne).

Fleksja
sg pl
N czerniec
G czernca czernc(o)w
D czernc(o)m
A czernce, czernc(o)w
I czernc(e)m czerncami

sg N czerniec (1). ◊ G czernca (2). ◊ I czernc(e)m (2). ◊ pl G czernc(o)w (2). ◊ D czernc(o)m (2). ◊ A czernce (2), czernc(o)w (1); -e SkarJedn; -e : -(o)w StryjKron (1 : 1). ◊ I czerncami (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Człowiek ciemnej, czarnej karnacji; tu o istocie przybywającej z piekła (1): Powiedzyał mu on cżerniec/ niewiem ieſliś ſłychał/ W on cżás gdy ieſzcże Moiżeſz tu ná ſwiecie bywał. Miał brátá Aaroná kápłaná zacnego RejWiz 159v.
2. Zakonnik obrządku wschodniego; monachus Graecorum et Russorum (a vestitu nigro) Cn (12): y wſadził Marſzałká ſwego Laiká Phociuſa/ tylo przez kilá dni miedzy cżerncámi/ iáko Ruś mowi/ poſtrzyżonego/ ná onę ſtolicę/ y doſtoieńſtwo ták wielkie. SkarJedn 213, A*v, 319, 320; Wypuśćili też potym trzey Iaroſławowicy Bráćia Stryiá ſwoiego Sudźisławá z Porubia/ ktory záras zoſtał Cerncem. StryjKron 180; Lawras też álbo Romunt Syn Troydenow w Monaſterze Lawraſzowie ſwego záłożęnia/ nád Niemnem w Nowogrodſkiey zięmi/ żywota Czerncem będąc ſzczęſliwie dokonał. StryjKron 365, 140, 195, 355, 385.
Szeregi: »czerniec i bielec« (1): horodom y myaſtam Metropolytham y wladikam, Czernczom y Belczom Boyarom y myeſzczanom, y wſyemv poſpolſtwv Iawno nyech bedzie. LibLeg 10/95.

»czerniec i czernica« (1): Popy/ Czernce y Czernice/ Boiáry/ Mieſzczány/ y Poſpolſtwo z żonámi/ y z Dziatkámi/ do ſwoich zieḿ w niewolą odwiedli StryjKron 235.

ZZa