Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [DWOJNASTY]

Następne hasło: [DWOJNEK] »

DWOJNAŚCIE (25) nm

dwojenaście (24), dwojnaście (1) PatKaz I.

o oraz e jasne, a pochylone.

Fleksja

sg
m	N		n	N	dwojenåście
	G			G	dwojganåście
	A			A	dwojenåście
	I	dwoimnåście		I

sg m I dwoimnåście [w składni zgody] (1). ◊ n N dwojenåście (4) [w tym: w składni zgody (3), w składni rządu (1)]. ◊ G dwojganåście (6) [w składni zgody]. ◊ A dwojenåście (14) [w tym: w składni zgody (12), w składni rządu (2)].

Składnia orzeczenia: dwojnaście (czego) są (1), dwojnaście (kto, co) jest, było (3).

Sł stp notuje, Cn s.v. dwoje, Linde XVI – XVII w. s.v. dwanaście.

Znaczenia

Liczebnik zbiorowy, tu w funkcji liczebnika głównego (25)

Liczebnik zbiorowy, tu w funkcji liczebnika głównego; duodecim Vulg, PolAnt (25): Iuſz vyuodzycz chczą dwoymnaſzczye wyuodem yſz panną przeſz grzechu pyeruorodnego yeſt począta Naprzod pyeruy uywod ſpyſma zakonu moyzeſzowego [...] Syodmy vyuod yeſt pyſma phylozophow PatKaz I 7; á oto będę błogoſláwił iemu/ y rozrodzę go/ y rozmnożę go bárzo wielce: Dwoienaśćie Kſiążąt z niego ſię národzą [duodecim duces generabit] BibRadz Gen 17/20.

Wyrażenie: bibl. »dwojenaście pokolenie« = duodecim tribus Vulg, PolAnt (23): LubPs S2 marg; A ták onych kámieni było dwánaśćie z imiony Synow Izráelſkich wyrytych/ robotą iáko rzeżą pieczęći/ według dwoygánaśćie pokolenia Izráelſkiego/ iáko ktorego było imię. BibRadz Ex 39/14, 28/21, Eccli 44/24[26], II 143v marg; á w branach Anyołow dwánaſcie/ á imioná ich nápiſáne/ ktore ſą imioná dwoygánaſcie pokolenia [duodecim tribus Vulg Apoc 21/12] ſinow Izráelſkich. RejAp 181, 162, 173, 182; Kázał potym Moiżeſzowi/ áby ze dwoygánaſcie pokolenia ich s káżdego był ieden obran RejPos 102; O nędzna á ſkáżona ſoli/ gdyś niechciał ſiedzieć podle Páná ſwego ſądząc dwoienaſcie pokolenia narodu ludzkiego RejPos 124v, 18v, 124, 272v, 314, 316 (9); iáko błogoſláwił onym ſynom ſwoim/ ktorych było dwánaſcie/ od ktorych dwoienaſcie pokolenie narodu żydowſkiego y dziś ieſzcze idzie. RejZwierc 125v; y podał mu dziedzictwo [...] ktore on rozdzielił ná dwoienaśćie pokolenie. BudBib Eccli 44/24 [26]; y śiedźieli ná ſtolicách ſądząc dwoienaśćie pokolenie Izráelſkie. WujNT Luc 22/30; do ktorey [obietnicy] dwoienaśćie náſze pokolenie [...] ſpodźiewa ſię przyść. WujNT Act 26/7, Matth 19/28.

Cf DWANAŚCIE