[zaloguj się]
[pdf]

DWORNIE (18) av

[Cf DWORNIA]

o oraz e prawdopodobnie jasne (tak Cn).

comp dworni(e)j (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.; poza tym XVIII – XIX w.: dworno.

1. Wystawnie, okazale, po pańsku (1):
Przysłowie: zá cyęſzkoſcyą ſie do ludzi vda/ á yeſliby myedzy nimi był/ tedy záwſſe wola á mile domá/ v dworu dwornye á domá wybornye GliczKsiąż K6v.
2. Dowcipnie; wytwornie, wykwintnie, uprzejmie; curialiter, facete, morigerate BartBydg; persalse Calep (3) : BartBydg 243; Ale gdzieby kto ſnią [białogłową] dwornie/ bácżnie/ á więczey dla krotochwile/ niż dla złego pomyſłu o tym mowił/ tám niepotrzebá ſurowey twarzy GórnDworz Bb8v; Persalse – Wdzieczme [!], oſtrze, dwornie. Calep 789a.
3. Zbytecznie, dla zaspokojenia próżnej ciekawości, niedyskretnie, natarczywie; curiose Cn, Vulg (14): A wſzákoż o tym nie mamy ſię dwornie bádáć/ ále owſzem ſię ſtrzedz zbytecznych około thych rzeczy wymysłow. BibRadz I 1v marg; BielKron 1v; RejPos 231; SkarŻyw 119; O wyżſzych rzecżách nad ćię/ dw⟨o⟩rnie ſię nie pytay [Altiora te ne quaesieris Vulg Eccli 3/22]. LatHar 373, 245, 381.
Szeregi: »pilnie a dwornie« (1): Thedy oni mężowie thym pilniey á dworniey ſie dowiáduiąc [Viri ergo illi curiosius inquirentes]/ náleźli Dánielá á on ſie modli/ y proſi Bogá ſwego. Leop Dan 6/11.

»dwornie a niepotrzebnie« (1): Wſzyſcy mowią/ iż Piotr S. był w Rzymie: ále kiedy y ktorego dnia y godziny/ á kto ták dwornie á niepotrzebnie wylicżyć może? SkarJedn 98.

»dwornie więcej niż(eli) pożytecznie« (3): Wiele ludźi vcżonych piſáło o náturze Boſkiey/ vkázuiąc w Pánu Bogu iednę iſtność á trzy perſony/ przez rozmáite wywody y podobieńſtwá/ dwornie więcey niż pożytecżnie CzechEp 227, 220; NiemObr 142.

»subtylnie i dwornie« (1): Stáráli ſię ludźie o to/ [...] áby ſubtylnie/ y dwornie/ przycżyny ſynoſtwá tego [Chrystusa] dowiadowáć ſię NiemObr 97.

»upornie i dwornie« (1): Táiemnice Chryſtuſowe/ ogniem ſą nieśmiertelnym: vpornie y dwornie ſię o nich nie báday LatHar 196.

Cf [DWORSKIE], DWORSKO, NIEDWORNIE

BZ