[zaloguj się]
[pdf]

EGZORBITANCYJA (14) sb f

Zawsze ex-; -cy- (10), -ci- (2), -cij- (1).

e, o oraz pierwsze a jasne.

Fleksja
pl
N egzorbitancyj(e)
G egzorbitancyj, egzorbitancyj(e)j, egzorbitanc(e)j
A egzorbitancyj(e)
L egzorbitancyjach

pl N egzorbitancyj(e) (3). ◊ G egzorbitancyj (3) ActReg (2), SarnStat, egzorbitancyj(e)j (1), egzorbitanc(e)j (1); -yj(e)j PaprUp (1 : 1). ◊ A egzorbitancyj(e) (5). ◊ L egzorbitancyjach (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII(XVIII) ‒ XVIII w.

1. praw. Łamanie, naruszanie przepisów prawa [exorbitantia Łac śr] (7): Maloſz macie exorbitancieij ſrogich odtich Panow natzinionich: Banitije wimiſlne naidowano/ delatora nievkazano/ naco ieft proteſtatia poſlow ziemſkich PaprUp L2v, K4v; SkarKazSej 694a marg.
Zwrot: »egzorbitancyje naprawić; naprawa egzorbitancyj« (3; 1): Exorbitancye grauamina nasze aby naprawił y one pro lege wpisac kazał tak iako są Artykuły Henrykowe napisane. ActReg 39; iesliby te Exceſsus y exorbitancye zaktore się vimuią były naprawione, tedy niechcą bydź abhaerentes od osoby JeKr. M ActReg 48, 39; To ſpráwiedliwa iest ieſliby záwżdy Elekcią przód vprzédzáłá napráwá Exorbitánciy SarnStat 15.
2. Wytknięcie konkretnych nadużyć popełnionych przez organy władzy i postulaty w sprawie ich naprawy, wysuwane z reguły w czasie bezkrólewi [w pl] (7): Przyſzli potym Posłowie do Krola [w czasie pierwszej sejmu po koronacji] ztemi rzeczami Pierwsza Aby im dan był Iurament Authentice krolewski, z Pacta Conuenta aby im się dosyc działo [...] 5 Deputaty do exorbitancyi aby dano. ActReg 4; Posłowie inSenatu prosieli tych rzeczy. Iedna [...] druga Exorbitancy woiewodztw pewnych abywysłuchano ActReg 11; Czytano zarazem exorbitancije trzech woiewodztw Podlaskiego Wołynskiego y Podolskiego y maią Panowie odpowiedź dac. ActReg 12, 4; Iákie záś ſwary/ zwády/ y wrzaſki/ y broni dobywánia miedzy nimi bywáią/ [w kole poselskim] wſtyd powiádáć. Dotkniono tego wiele w ich Exorbitáncyách: Boże áby byłá popráwá. SkarKazSej 694b.
Wyrażenie: »egzorbitancyje utarte [= załatwione]« (2): Exorbitancye Vtarte czytano ActReg 15, 15.

AK