Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [AGGREGATYWA]

Następne hasło: [AGNUSEK] »

AGNUS (9) sb m

a jasne, 7 r. pisane dużą literą.

Fleksja

	sg	pl
A	agnus	agnusy

sg A agnus (3). ◊ pl A agnusy (6).

Sł stp brak, Cn: agnusek, Linde XVI – XVII w.

Znaczenia

1. Figurka, medalik najczęściej z wosku wyobrażająca baranka, symbol zmartwychwstałego Chrystusa (8)
2. Modlitwa w czasie mszy św. zaczynająca się od wyrazów Agnus Dei

1. Figurka, medalik najczęściej z wosku wyobrażająca baranka, symbol zmartwychwstałego Chrystusa (8): Nuż Mirra/ Gadzjdło/ Złoto Agnus też Dei oto to Czom zawzdy noſſył prziſobie RejKup aa8; Izaſz kiedy Kryſtus zwolennikom ſwoim roſkazał/ áby Agnuſy to ieſth/ ty vlepione y zmyſlone Báránki woſkowe lepili/ Swięćili/ y przedawáli/ y poſwiećie roſsyłáli? KrowObr 68; Bálſam y woſk tzyſty/ s Krzyżmem wodą/ ſpráwiły ten Agnus doſtoyny KrowObr 68, 68 [2 r.]; ázaſz nie dáć zá ſwięczenie/ zá birznowánie [...] zá ágnuſy/ zá oleie RejAp 152; drudzy ágnuſy/ ſerduſzká/ noſzenia [...] na [!] ſzyiách y v ręku záwieſzáią CzechEp 81.

Szereg: »agnusy albo baranki woskowe«: Papieſz [!] trzy Agnuſy álbo Báránki woſkowe Ceſárzowi poſlał [!] zá wielki dar KrowObr [255].

2. Modlitwa w czasie mszy św. zaczynająca się od wyrazów Agnus Dei: Modlytwa gdi oſtatny raz mowy [kapłan] Agnus ma dzyeſyac tyſyąc lyat odpuſta BierRaj 21v.

Synonim: 1. baranek.