[zaloguj się]
[pdf]

HABIT (3) sb m

habit (3), [abit].

a prawdopodobnie jasne (tak Cn); w StryjKron prawdopodobnie błędne znakowanie.

Fleksja
sg
N habit
G habitu
A habit
L habicie

sg N habit (1). ◊ G habitu (1). ◊ A habit (1). ◊ [L habicie].

Sł stp brak, Cn s. v. obłoczę się, Linde XVI(XVIII) ‒ XVIII w.

1. Kształt, forma zewnętrzna [habitus ‒ pochopność; habitus etiam vestimentum religiosi ‒ odzienie BartBydg; habitus ‒ obyczaj, kształt, postawa albo postać, też odzienie, przyobleczenie, forma Mącz 151b; habitus, qualitas et forma ‒ kształt, odzienie Calep; kształt, postać, strój ‒ habitus Cn] (2):
Wyrażenie: »krzyżacki habit« (1): [jeden Litwin] dodał mu [Kiejstutowi] płaſzczá białego/ według Krzyżáckiego Habitu álbo noſzenia z krzyżem czarnym StryjKron 442.
Szeregi: »habit to jest forma« (2): A wſzakoż ty to wypocżytane rzeczy [malowanie, wyrycie na marmurze]/ ani znaczą cżaſow/ ani łatwie mogą odmiennośći poruſzeń okazać/ iedno tylko zwierzchni habit/ to yest forme oznaimuią KwiatKsiąż G4v.

»habit albo noszenie« (1): StryjKron 442 cf Wyrażenie.

2. [Ubiór, strój: A takowa na koſzde ſwiętho [...] pokyieſt na pokuczie. ma liezecz przededrzuiamy koſczielnimy tham kędy ſioſtry poydą. tak iako ropuſna [!] bela krom klaſtora. Ieſly po ſuieczku tedy wthim habiczie. Ieſly nie thedy wſuim habiczie. StatNorb 260, 188.
a. O ubiorze zakonnym; vestes monachi, sacer habitus Cn: Nad to apoſtathky thy ktore ſuouolnie vyſzedſſy ſklaſtora ieſlyby vyſzey piączinaſczie dny wſzuym odzieniu roſpuſſnie chodzily na hanibę y lekkoſcz konuenthu. A zwlaſcza wabiczie tedy gdy ſye wroczą niemaią bicz przyęthe StatNorb 267.]
3. Zwyczaj, obyczaj, właściwość (1):
Szereg: »habit to jest wsposobienie« (1): Abowiem bogactwa/ chwała/ piękność/ vroda/ przyaćiele/ roſkoſzy/ odmienne a zachwiałe rzecży ſą/ ale habit/ to yeſt/ wſpoſobienie a owoc cnot/ ſtoi zawżdy cały/ y wiekuiśćie trwa. KwiatKsiąż A4.

Synonimy: 1. forma, noszenie; 3. wsposobienie.

KN