[zaloguj się]

HANSZLAK (11) sb m

hanszlak (7), handszlak (1), anszlak (1), ańszlak (1), anślak (1), [hanślak]; hanszlak RejZwierz; handszlak GrabowSet; ańszlak NiemObr; anślak GrzegRóżn; hanszlak: anszlak RejZwierc (6 : 1).

Pierwsze a jasne; -åk; -åk- (4), -ak- (1) GrabowSet.

Fleksja
sg pl
N handszlåki
G hanszlåk(o)w
A hanszlåk hanszlåki
I hanszlåki, anślåkami

sg A hanszlåk (1).pl N handszlåki (1).G hanszlåk(o)w (3).A hanszlåki (1).I hanszlåki RejZwierc (4), anślåkami (1) GrzegRóżn.

stp, Cn brak, Linde XVI w.

Przemyślny lub wykrętny sposób obejścia lub pokonania trudności, fortel, podstęp, wybieg (z niem. Anschlag) (11): Rozmáite hánſzlaki ná nie [Rzymiany] wynáydował/ Máłym pocżtem wielkie ich woyſká przełámował. RejZwierz 39v; A poznaſz go ſnádnie y s ſłowek y s poſthawek iego/ á on tu dziwnemi hánſzlaki będzie ná cię záchodził RejZwierc 89, 48v, 101v, 242; Złoſne hándſzláki/ ſkárby wylichwione/ Niech w moim ſercu/ nie będą pieſzcżone GrabowSet M4v.
Wyrażenie: »z hanszlaki prawo, ańszlaki u prawa« (1 : 1): vpádły by roſterki/ kłopoty/ záwikłáne á nieſpráwiedliwe z dziwnemi hánſzlaki ony práwá obrzydłe RejZwierc 96; NiemObr 172.
Szeregi: [»fortele i hanślaki«: ſtąd łákomſtwá ludzkiego dźiwne fortele y hánſláki/ ſtąd niedoſkonáłe przyiacielſtwo WerReguła 21 (Linde).]

»praktyki i anszlaki« (1): iákich práktyk y áńſzlakow pánowie duchowni/ v tego ſwego práwá/ przećiwko nim vżywáli. NiemObr 172.

»sztuki a hanszlaki« (1): Rzemięſłá pochlebnikow. ABowiem przypátrz ſie iedno tey ordzie/ iákich oni dziwnych ſztuk á hánſzlakow w tym ſwoim rzemięſle vżywáią. RejZwierc 50v.

»hanszlaki i wymysły« (1): Trzeći záſię będzie pochlebny á omylny/ czo około ciebie dziwnemi hánſzlaki á rozlicżnemi. wymyſły będzie záſkákował/ iákoby cie ſobie zwiodł á ſpowinowáćił RejZwierc 89.

»anślaki i wywroty obrotne« (1): Coż było ſzátánowi po tym w ták iásney prawdźie/ tákiemi ánſlakámi y wywrotami obrotnemi białe zwáć cżarnem/ cżarne białem GrzegRóżn H3v.

Synonimy: hak, fortel, kluczka, kunszt, podstępek, praktyka, przemysł, sztuka, wymysł, wywrot, zasadka.

ZZie