[zaloguj się]
[pdf]

HAŃBIENIE (9) sb n

a oraz pierwsze e jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie), końcowe e z tekstów nie oznaczających pochyleń.

Fleksja
sg pl
N hańbienie hańbieniå
G hańbieniå
A hańbienie
I hańbieni(e)m

sg N hańbienie (1). ◊ G hańbieniå (4). ◊ A hańbienie (1). ◊ I hańbieni(e)m (2). ◊ pl N hańbieniå (4).

Sł stp: gańbienie, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z tych samych przykładów).

1. Potępianie [kogo] (1): gdyż ſie wewſzyćkim ſpołu wſzyſcy zgadzaćie/ iedno o tey Wiecżerzey Páńſkiey nic/ przeſtańćieſz więcey gadánia á háńbienia ieden drugiego. BielKron 206v.
2. Znieważanie, poniżanie, obrażanie, obrzucanie obelgami, szkalowanie (8): Tá miłosć tedy nye z okrucyeńſtwá/ nie z żadney furiey/ nye z háńbyenya wyráſtáć ma/ ále s tákyego vmyſlu/ ktoryby pomagał oboiey ſtronye y oycowi y ſynowi. GliczKsiąż G3; Boć háńbyenye oſtátnye karánye/ kyedy ktho yuż yáko mowyą wyęcey cżego złego nye będzye cżynił. GliczKsiąż G4, G4.

hańbienie czego (1): Aza wáſzá M. niewidźiſz/ iákie odmiány ſą w Koronie/ iákie háńbienia ſłużby y chwały Bożey OrzList fv.

hańbienie kogo [= czyje, przez kogo] (1): Pełné łono mam ſznupek/ pełné obelżenia/ Słucháiąc rozmáytych narodów háńbienia. Którym nieprzyiaćiele náſzy nas zelżyli/ Ani pomázáńcowi twemu przepuśćili. KochPs 135.

W połączeniach szeregowych (2): Ná tom ſie teſz nic nieoglądał/ iż będę miał v ludzi tego ſwiátá/ złą ſlawę/ háńbienie/ ſromocenie/ złorzetzenie/ grożenie/ y przeſládowánie. KrowObr 242v; Gdźie też poſtępuie gniewem/ pomſty prágnieniem/ przećiw mnie y bráćiey mey/ ſrogim y nieprzyſtoynym inſtygowániem/ y rzecży nieſłuſzney zádawániem/ háńbieniem/ lżeniem/ ſromoceniem y vrągániem nieſłuſznym CzechEp 6.

Szereg: »hańbienie i sromocenie« (1): wſſelkye karánye y bicye ma być bez hańbyenya y ſromocenya. GliczKsiąż G4. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.].

Synonimy: 1. ganienie; 2. lżenie, sromocenie, urąganie, złorzeczenie.

Cf HAŃBA, HAŃBIĆ

ZZie