[zaloguj się]
[pdf]

ILE (783) pron i cn

pron (752) cn (30).

ile (782), jele (1) PatKaz III 148v.

ile (101), ilé (34); ile MurzHist (4), KochPs, KochDz, KochCz (2), KochCzJan (3), KochFrag (2), KochFragJan (3), OrzJan (13), WyprPl, JanNKar (7), SarnStat (50), GosłCast (4); ilé OpecŻyw (3), MurzOrt, KochZg, OrzQuin, GrzepGeom (2), Strum (7), KochFr (2), KochPhaen (2), KochPieś (2); ile : ilé MurzNT (5 : 8), BiałKat (7 : 3), Oczko (4 : 2).

Wyraz nieodmienny, także jako przydawka rzeczowników męsko-osobowych.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Znaczenia
I. Zaimek przysłówkowy liczebny (752):
1. Zaimek względny (741):
A. W zdaniu złożonym wprowadza zdanie podrzędne (636):
A) Wprowadza zdanie okolicznikowe (419):
a. Stopnia i miary także ograniczające zakres głównego: o ile, na ile; quantum Mącz, Cn; quod Mącz; quam Cn (364): LibLeg 11/21, 46v; [Bóg] dzierży obietnice ſwoie/ á nietylko iednemu národowi ále y wſſem yle komu iáka godnoſć przyſluſſe. RejPs 146v; SeklKat N3; i tu (z rzeczy ilé się baczyć dá) możem rozumiéć/ że przes mądrośc pán Cbriſtus ſám ſiebie znaczy MurzNT 51, 8v; Rad to vczynyę/ ile mnye możno będźye. KromRozm III A5; ile Pan Bog raczył dáć z łáſki ſwey/ ile mi też czáſu od moich prac sſtawáło/ wypiſałem krotko [ten porządek] GroicPorz A3v, C3; Przyoblokł ie mocą ſwoią ile im przyſtáło [secundum seipsos] BibRadz Eccli 17/3; KwiatKsiąż F4v, N4; Prot B4v; Bobki záięcze [...] ziedz ná każdy dźień ná noc/ ile ieden bobek ieſt. SienLek 148v; HistRzym 111v; KuczbKat 10; A ták niechby do nicb [skrzynek dla ubogich] káżdy kładł/ ileby mu iego pobożna chęć porádźiłá [quantum pietas suaserit]. ModrzBaz [38]v; w pirwſzych Kśięgách doſyć doſtátecżnie/ ile ſię nam zda [satis ut videmur]/vkazáliſmy. ModrzBaz 69v, 73, 130; SkarJedn 313; Iáko X. K. [...] twierdzi, iż ſyn Boży ile iest Bog, nic nie ćierpiał wedle bostwá, ále tylko ile iest cżłowiek wedle cżłowiecżeństwá, á drugi zoſtał bez ćierpienia CzechEp 245; Ten oycu ile kazał naprzód ofiárował. KochDz 108; KochCzJan A3; Myśli też ocżyſzcżone/ Ile krewkośći znioſą vniżone. GrabowSet S4v, G3v, Xv; OrzJan 4, 35, 38; LatHar 3, 35; WujNT przedm 20, s. 582; ile będźie miał wołów álbo koni [quotcunque boves habuerit JanStat 227]/ ma dáć cżtéry wiązáni konopi gotowych SarnStat 190, 434, 1068; KlonKrGum Av.

ile z kogo (1):Ia ludźiom przelámuię ná wierzch Niebá płoty/ Zá ich zdrowie piekielne twierdze przełámuiąc/ Ile zemnie: ſzcżyrze ie w Boſki thor wpráwuiąc RybGęśli C2v.

cum sup (13): ile nawięcey może tim barziey żąda GlabGad A4v; ſtrzegącz ſię grzechv/ ile nawięczei mogła. SeklWyzn d2, b3v; Diar 22; GliczKsiąż E3; Quantum potero minuam contentiones, Ile naybárziey będę mógł będę ſie poſwarków á vporów wyſtrzegał. Mącz 338b; RejPosWstaw [1102]; pokoy naywięcey ile może być/ ze wſzytkiemi ludźmi poſtronnemi ma być záchowan [pax ... quam maxime colenda est] ModrzBaz 102v, 13; CzechEpPOrz *2v; NiemObr 4; ActReg 140; przyczyniáiąc [granic] ile będźiem moc nawięcéy [tantum quantum poterimus JanPrzyw 53] SarnStat 12.

Z formą czasownika „chcieć” [w tym + inf (2)] (13): BielKron 331; od ktorych nic nigdy iedno co chces y ile chceſz nie vſlyſzyſz KwiatKsiąż Hv; Niechayże tedy będą ważne ile chcą [quantum possunt] bogáctwá ModrzBaz 136v; SkarJedn 208, 343; SkarŻyw 207; Każćieſz wáżyć ile chcećie. MWilkHist C3; GostGospPon 169; SarnStat 471; WujNT Ioann 6/11; miawſzy grzywny/ zábić ich zły cżłowiek może ile chce. SkarKaz 315b, 315b; SkarKazSej 701b.

Z formą czasownika,,moc” [w tym + inf (88)] (137): PatKaz II 21; możeſz puſcić [krwie] yle przyrodzenie może ſcirpieć FalZioł V 61v; GlabGad A4v; SeklWyzn b3v, d2; gdi [...] przeciwiąmy ſię grzechom yle możem tedy nam pan Bog grzechu niepolicza SeklKat V3v, S4v; RejKupSekl a2v; ile możemy [quantum poterimus] tobie o náſzych obycżáioch vmyſliliſmy wypowiedzieć. HistAl I5; MurzNT 46, 58v; Diar 86, 87; GliczKsiąż E3; GroicPorz g2v, k4; Slubuię chowáć tzyſthość/ ile może znośić moiá krewkość. KrowObr 139, 137v; mowiłáś y cżyniłáś źle ileś mogłá [et fecisti mala, et potuisti]. BibRadz Ier 3/5, *5, *5v, 2.Mach 4/41; OrzRozm Q3v; BielKron 200v, 329v; KwiatKsiąż B4v; Mącz 338b; czoſnku zmlekiem náwierćiawſzy day cboremu ćiepło wypić ile może SienLek 100v; y owſzem ilem mogłá odwodziłám go od thákowego okrucieńſthwá GórnDworz Y3, E6, I6v, M4v, M6, V4v (9); ábychmy o godnym vżywaniu tey wiecżerzey ſwiętey [...] nieco zrozumieli/ á tho ile być może krothko. RejPosWiecz3 [97]v, [97]; tylé/ ilé ze mnie będźie mogło być/ pokażęć BiałKat 338v, 386; KuczbKat 270, 315, 385, 410, 415; HistLan B, C; WujJud 27; WujJudConf 12v; RejPosWstaw [1102], [1102]v; nápełni wory (tych) mężow żywnośćią ile mogą vnieść [quantum potuerint ferre] BudBib Gen 44/1, B4; BiałKaz C3v, H2; BudNT Rom 12/18; To iuż tu ná tym ile ia bacżyć mogę/ doſyć może mieć káżdy wierny. CzechRozm 154v, Av, A8, 67v, 72, 172; KarnNap Dv; że wiele bywáło ludzi cnoty y náuki (ile się pokázáć mogło) oſobney [virtute et doctrina (ut videbantur) praeclara] ModrzBaz 6; áby o káżdey rzecży dobrze rozumiał/ á ile może naſpráwiedliwiey [quam fieri possit, rectissime] ſądził ModrzBaz 6v; kárność źiemſką ile mogą [quantum in ipsis est] niſzcżą? ModrzBaz 53v; ieſt to cżłowieká Chriſtiáńſkiego właſna chwałá/ [...] wyſtępki ile mogąc [quoad eius fieri possit] ocżyśćiáć ModrzBaz 102; Cżaſu woyny ma też być miłośierdźiu mieyſce/ ile ſpoſob woyny znośić może [quatenus quidem natura et conditio belli ferre possit]. ModrzBaz 127, 40v, 58, 86, 87v, 92 (30); SkarJedn 259; SkarŻyw 200, [407], 412, 546, 573; CzechEp 149, 160, 200, 231, 258, 322; CzechEpPOrz *2v; NiemObr 4; ReszList 176; KochPieś 29; PaprUp 1; ActReg 89, 102, 129; KochCz A4v; bądź ćiérpliw do kréſu żywotá/ Strzegąc ſie/ ile możeſz/ troſki á kłopotá. KochFrag 15; OrzJan 132; LatHar 111, 136, 137; WujNT Rom 1/15, s. 60, 196, 237, 267 (10); iákoby [...] doſtatek iéy [soli]/ ile bydź będźie mogło [quoad fieri poterit JanStat 58]/ wſzędy był. SarnStat 388, 12, 299, 986, 998, 1078, 1109; KlonKrGum Av; SkorWinsz A3v; [[dusza wierna] we wszÿthkÿm bozeÿ chwalÿ ma sukacz, a ÿelÿe mozÿe, nÿechaÿ ÿą mnozÿ ModlKonst 132.]

Połączenia: »(nie tak ... ile« (5): FalZioł II 3b; KromRozm I C3; tak [mieszek] drogi ile wnim pieniędzy. SkarŻyw 299; KochPhaen 20; OrzJan 60.

»tak wiele (...) ile« (4): KochZg A2v; Tak wiele ſobie káżdy dozwala ile może przemoc [Tantum ... sibi permittit, quantum valet viribus]. ModrzBaz 141; KochFr 34; GrabPospR M3v.

»ile ... tak wiele ... tylko« (1): odpowiedzyáłá mu w ty ſłowá/ ile maſz ták wiele ważyſz y tylko cię miłuię. BielKron 61v.

»ile ... tedy« (2): Ile s piſmá ſwiętego obácżyć możemy/ tedy ieſt troie mniemánie o tey ſwąthośći [!] RejPosWiecz3 [97]; CzechRozm 19.

»tyle (...) ile, ile ... tyle« (41 : 8): pomagacz chczą tile yle sye ych M. godzycz bedzie bespyeczenstwa swego nyenarvſchayacz LibLeg 10/115, 11/70v [2 r.], 171; RejPs 150; RejKupSekl a2v; GliczKsiąż I, M3, M5v; GroicPorz k4, s, ff4; da mu tyle ile mu ich potrzebá [dabit illi quotquot habet nesessarios] Leop Luc 11/8; ilem był ná przekáźie tyle będę pomagał. BielKron 362v; Mulieri reddidit quantulum visum. Wróćił niewieście tile yle mu ſie zdáło. Mącz 338b; GórnDworz G7, I6v, O3, Aa, Aa2 (8); rádźi Geometryéy ſye vczyć tylé ilé potrzebá ieſt do rzeczy ototych potocznych GrzepGeom B2v; RejPos 328; BiałKat 338v, 386; Strum L2v; BiałKaz H2; ModrzBaz 9v; Oczko 22v; Nigdy nam tyle dáć nie możeſz/ ile wydrzeć chceſz. SkarŻyw 207; NiemObr 26 [2 r.], 113; WisznTr 19, 23; GórnRozm Hv; PaprUp I; ActReg 129, 156; GostGosp 54; GrabowSet Rv; OrzJan 124; Dotąd co ſie czyniło/ ácz niewiele/ tyle przedśię/ ile látá/ śiłá/ y ſczupłość dopuſczáły JanNKar A2v; Ile Zyd pozyczył, tyle iemu ma bydź wrócono z lichwą [Aequalis pecunia ... semper Iudaeo reddatur JanStat 1122] SarnStat 257; SkarKaz 610a; CiekPotr 61; GosłCast 5.

»tyle... ile raz« (1) cf Wyrażenie.

»tyle ile ... tedy« (1): A tak tile ile mi Pan Bog roſądku z łáſki ſwey świętey vżyczyć raczył/ tedy podawam W. M. wſzem ſtanom Rycerſkim MycPrz II D2.

»tylekroć (...) ile, ile ... tylekroć« (12 : 1): ZapWar 1550 nr 2655; ile dni ſpráwuie/ tyle kroć cżtery groſze ma wźiąć GroicPorz e4v; UstPraw A2, A2v, A3v; tylekroć/ ileby gránic popráwić niechćiał [toties quoties ipsas granicies restaurare renuerit JanStat 422] y zbraniał ſie/ ma cztérnaśćie grzywien [...] ku zápłáceniu przepáśdź SarnStat 471; którému karániu będą poddáni tyle kroć/ ileby z przyczyny iákiéy ſwéy oſobnéy zátrudnieni ná ſądźiéch nie byli [quotiescunque causa quacunqua privata impediti iudiciis non interessent JanStat 430] SarnStat 486 [idem] 917, 263, 271 [2 r.], 286, 606.

»tyle (a. tele) razow ... ile (a. jele)« (6): tele razow ſzmyerczy prelaczy ſą doſthoyny acz nycz złego ſamy nyeczynyą yele zlycb przykładow ſwym poddanym czynycz ukazuyą PatKaz III 148v; LibLeg 7/35; SarnStat 717, 723, 734, 735.

»ile im ... tyle tym, ile ... tym« (1 : 1): A ile nawięcey może tim barziey żąda przyrownać ſie ku oney bytnoſci pirwſzey GlabGad A4v; A oni ile im więcey zákázował/ thyle thym więczey wyznawáli á thym więcey ſie dziwowáli/ mowiąc RejPos [203]v.

»tylko ile« (1): ſyn Boży ile ieſt Bog, nic nie ćierpiał wedle bostwá, ále tylko ile iest cżłowiek wedle cżłowiecżeństwá CzechEp 245.

»ile ... wedle tego« (1): ile vżywa źiemie Kroleſtwá/ wedle tego poddány ſtan ten [duchowny] Krolowi Polſkiemu ieſt OrzRozm V2.

»(tylko) z tej strony (...) ile« (2): Gdyż on [szabat]/ y z tey ſtrony ile był ceremonią/ [...] nie w ſámym proznowániu należał. CzechRozm 72, 71.

Frazy: »ile baczę (a. baczyć mogę)« = ut inteligo Cn (26): MurzNT 46; przyſtrzegáią [tego postępku]/ á ile ia baczę/ dobrze to czynią. GroicPorz z3, A3, B4v, s3v; Effráim (ilem bacżył) [ut vidi] iáko Tyrus było záłożone w pięknośći Leop Os 9/13; KochSat A4; BiałKaz C3v; CzechRozm A8, 110, 154v, 172, 191; Powiedźiałem iuż zdánie moie [...] á ile bacżę/ ſnać nieſproſne [sententiam ... non equidem (ut videor) absurdam] ModrzBaz 132, 87, 127; CzechEp 200, 231; KochFr 58; ActReg 156; KochCzJan A2v; OrzJan 79, 117; Miáſto kśiąg/ ile baczę/ muśim pátrzyć woyny. WyprPl A2; JanNKar E3; GosłCast 61.

»ile [kogo] dostanie« (1): O tem wſſythkyem my ile nas zá łáſką Páná á ſtworzycyelá doſtánye/ będzyem piſáć GliczKsiąż Dv‒D2.

»ile [w kim] jest (a. być może)« (8): ani iey [chwały bożej] też my teraz odrzucamy [..,] ále ile w nas być może/ oney pilnuiemy. CzechRozm 72, 260v; ile wnich było pilnie to ſpráwowáli coś im polećił SkarJedn 186; CzechEp 247; Kápłan bez ſłuſzney przeſzkody Mſzą opuſzcżáiący/ vymuie/ ile w nim ieſt/ Troycy ś. cżći LatHar 76, 581; SarnStat 1001; SkarKazSej 662b.

»ile [z kogo, z czego] jest (a. być może)« = mea (a. tua etc.) causa, quantum in aliquo situm est Cn (19): LibLeg 11/158, 171; moie piſanié [...] może być komu pożyteczné/ nikomu (ile zniego ieſt) ſzkodliwé MurzHist A2v; KromRozm III D6; żechmy ile z nas być mogło zá wſpomożeniem Páńſkim / wiernie [...] wykładáli BibRadz I *5; SienLek 164v; BiałKat 338v; káżdy vzna bogoboyny cżłowiek/ że ile z nas ieſt zgodę miłuiemy. WujJudConf 13v, 12v; RejPosWstaw 21 v; BudBib B4; Iesli można (rzecż) ile z was (być może) [quod ex vobis (marg) est (–)] ze wſzemi ludzmi pokoy máiący. BudNT Rom 12/18; CzechRozm 233v; SkarŻyw 273; ActReg 89; ile ze mnie być moze [quod in me promptum est]/ gotowem ieſt Ewángelią opowiedáć y wam WujNT Rom 1/15, Rom 12/18; ábyſmy [...] zbáwienné też náuki im/ ile z nas może bydź [quantum nostra sufficit facultas JanStat 743]/ podawáli SarnStat 986; SkarKazSej 665a.

»ile mniemam« (2): OrzJan 71; Báweyże ile mniemam náſz ſzwágraſzek przyſzły, Dom iuſz przedał CiekPotr 34.

»ile [na kogo] należy« (3): Páśćie ile ná was należy/ trzodę Páná Kryſtuſowę KrowObr 4v, 127v; y owszem ile na mnie nalezało [...] otom się zswey strony starał ActReg 159.

»ile (po)trzeba (jest a. okaże) [w tym: ile [komu] (po)trzeba (13)]; ile potrzebuje« (33; 3): FalZioł II 3b, IV 37b; LibLeg 7/35; SeklWyzn Dv; SeklKat Y2; ZapWar 1550 nr 2655; áby rodzicy [...] płodu ſwego nie zámięſzkawáli/ ále owſzem ile by nawiętſza potrzebá okázowáłá/ żeby opatrzáli y doglądáli GliczKsiąż A3, M3, M5v; GroicPorz z2; podzieláli ie miedzy wſſyſtkie/ ile komu było potrzebá [prout cuique opus erat]. Leop Act 2/45, 4.Esdr 7/65, Luc 11/8; BibRadz Luc 11/8; BielKron 31 [2 r.]; Mącz 17c; SienLek 118v; GórnDworz Gg7; GrzepGeom B2v; RejPos 328; BielSpr 70v; A potym to [pieniądze] podzyelano káżdemu/ ile komu byłá potrzebá. RejPosWstaw [1434]; Strum F4v, L2v; BudNT Luc 11/8; CzechEp 133; NiemObr 26 [2 r.]; KTó ma ſwégo chlebá Ilé człeku trzebá KochPieś 5; GostGosp 138; wſtawſzy da mu ile potrzebuie [quotquot habet necessarios]. WujNT Luc 11/8, Act 4/35; SarnStat 617; GrabPospR M3v; CiekPotr 61.

Wyrażenie: »ile razow; ile raz« (2 : 1): yle razow wthori brał 7. zło. tyle razow trzeći brał 9. zło. KłosAlg G4v; Niemoże tylie nikt ſſtzenięćiu dáć/ ilie ras może ogonem márgáć. March3 V8; NiemObr 33.
α. Uogólniające, popierające przez podany argument wypowiedź zawartą w zdania głównym: ilekolwiek (10): ile cżytamy Hiſtoriy máło nie záwdy ták bywało/ iż żony bárziey męże miłowáły/ niż mężowie żony ſwe. GórnDworz Y5v; Abowiem ile piſmá maſz ták ſtárego iáko y nowego zakonu/ nie naidzieſz inſzego poſtánowienia żywotá cnotliwego cżłowieká/ iedno ten ſtan RejPos 43, 117v, 199v, 245v [2 r.], 301, 328v; GostGospSieb +3v.

Połączenie: »ile ... tedy« (1): ILe ſłychamy o tych co dáley niż w Polſzcże bywáią/ tedy poſtronni narodowie/ ięzyk [...] Polſki ná máłey piecży máią RejWiz A4v.

β. Z odcieniem warunkowym: o ile, jeśli (20): áby mu koń był przyſądzon [...] A ile by długu ſwego ná koniu nie doiął/ áby na Perſonie ſzukał. GroicPorz eev; Powiem ile pámięć będźie mi ſłużyłá. Prot D2v; SienLek 111v; także y té długi [...] wypłácáć máią/ ile gwałtownieyſzé Rzeczypoſ. potrzeby około téy woyny Tureckiéy dopuſczą. SarnStat 443.
Frazy: »ile (z)rozumiem (a. rozumieć mogę)« = cum verba audio, cum mihi verba interpretor Cn (8): RejWiz A3; BielKron 436v; Ile mogę rozumieć po twoiey oſobie/ Więcey mu ty pánuieſz/ niż kiedy on tobie. BielSjem 10; KochCzJan A2v; KochFrag 3; Czym ácz ilem zrozumiał/ obrażáią ſie bárzo odemnie pánowie Niemcy OrzJan 130, 22, 38.

»ile wiem (a. mogę wiedzieć)« (6): Non venerat quod sciam, Ieſzcze był nie prziſzedł ile ya wiem wedle wiádomośći moyey. Mącz 372b; GrzepGeom A4v; Lecż o tem [...] ile wiem/ niemáſz nie dokłádnie w piśmie świętem [non est explicate (quod sciam) in Bibliis sacris] ModrzBaz 78v, 86, 88; ActReg 27.

»ile znam (a. mogę znać)« (2): Krysztopha quidem ile znąm on radby ratował ActReg 111, 101.

γ. Z odcieniem przyzwolenia: choć (2): Syodma [przyczyna wydziedziczenia]/ Ieſliby Oycá w niewoli będącego rękoiemſtwem álbo długiem ná ſwą Perſonę przyiętym/ ile by mogł niewyzwalał GroicPorz 14v.

Połączenie: »ile według ... ale z strony« (1): Ilé tedy według mocy wſzyſtko miał/ iáko Pan á Stworzyćiél: ále z ſtrony Wiáry/ nie miał BiałKat 16.

b. Wprowadza zdanie okolicznikowe względu uściślające zakres zdania głównego; co do, stosownie do, jeśli chodzi o (25):

ile ku czemu (1): wdavaiacz sia dobrovolnye w thę Iurisdicią [...] yle tylko ku they sprawie dzysieysey dobrovolnye [...] zessnaly ZapWar 1548 nr 2668.

Połączenie: »ile ... według tego« (1): áby ile kto gdźie pożytku dorocżnego miec może/ wedłuk tego też wypráwę vcżynił. GrabPospR L4.

Frazy: »ile się [kogo, czego] (do)tycze; ile się [z czyjej strony] dotycze« (19; 1): to przyrownanie ile śię mnie dotycze/ nieieſt włáſné MurzHist Qv, T2v; To słowo/ Rabboni od Rabbi nie ieſt rożné ilé się znaczęniá dotycze MurzNT 151 marg, 98v [2 r.], 166; ile ſię dotycze z náſzey ſtrony thák iáko przyſtoi/ ábychmy ſerce [...] chutliwe ku piſmam świętym przynoſili BibRadz *4, II 130c marg; KwiatKsiąż K2; GórnDworz Kk3v; Zoná od Mężá/ ile śie zwiąſki Małżeńſtwá dotycże/ odłącżona być niemoże. KuczbKat 260, 105; WujJudConf 185; wſzyſtkié ięzyki krześćiáńſkié (ile ſie Europy tycze) iáko litery ſwoie [...] wźięły były od Láćinnikow. JanNKar C3, B3, C; áby Zydowie vżywáli praw [...] iáko inna ſzláchta źiem náſzych/ ile ſie dotycze dawnośći [quantum ad praescriptiones JanStat 1126] SarnStat 914 [idem] 261; Aby [...] iéy płácenié/ było záwieſzoné [...] A to ile ſie dotycze Kupców [quo ad mercatores JanStat 906] y obywátelów Króleſtwá Polſkiégo SarnStat 1121, 1101.

»[czego] ile należy; ile [ku czemu] należy« (1 : 1): Drugich [ustaw] ile należy/ ty abo proſto nieſą przeciwko woléi bożyi/ abo ſumnięniá naſzégo nieobráżaią MurzNT 76; obiáſniamy ile ku temu Státutowi należy [declaramus (quantum ad praesens statutum pertinet) JanStat 554]: iż ten tylko ma bydź zwan ſzláchćicem SarnStat 236.

»ile zależy [na kogo]« (1): yle zalezalo na criſtuſa myal czyalo yako mąſz nye yako obrzym PatKaz III 118.

c. Wprowadza zdanie okolicznikowe przyczyny, uzasadniające wypowiedź zawartą w zdaniu głównym: jako że, skoro (20): BibRadz *4v; SarnUzn F5v; Páná Kryſtuſá mieſzkánie y bytność w ſtworzeniu/ ile Bog ieſt/ prawdziwie y w nas ieſt/ iáko w ſtworzeniu iego. RejPosWiecz2 91v, 91, 91v [2 r.], 92, 94; Ale ile ieſt [małżeństwo] Sákrámentem/ muſzą Plebani wykłádáć/ że właſność iego dá1eko ieſt zacnieyſza KuczbKat 255, 165, 220, 225 marg, 255 [3 r.], 260; Acżkolwiek to prawda/ iż Bog oćiec ieſt ſam prawdziwym Bogiem [...]: wſzákże też y ſyn/ ile vrodzony ieſt z niego/ y duch święty od niego pochodzący/ ieſt też Bogiem CzechRozm 20, 19; CzechEp 145; NiemObr 29.
d. Wprowadza zdanie okolicznikowe czasu (10):
α. Współczesne: ilekroć, kiedykolwiek; cum Cn (4): cżyńćie to wſzyſtcy ná pámięć moię [Chrystusa]/ Ile pić będźiećie [Vulg: hoc facite, quotiescumque bibetis 1.Cor 11/25] RybGęśli C.

Połączenia: »zawsze ile razow ... napierwej« (1): Tey záwſze ile rázow złote Słońce wſtáie/ Napierwęy ſię [...] widźieć dáie. WitosłLut A3.

»ile razow ... zawżdy« (1): ile rázow było tego potrzebá záwżdy [...] vczynił beſpieczeńſtwo żywotá moiego. RejPs 25v.

Wyrażenie: »ile razow« (3): RejPs 25v; liſtem grzybieniówym go [chorego] obłożyć/ y ile rázów ſye vpiecze/ inſzém co raz chłodźić. Oczko 32; WitosłLut A3.
β. Bezpośrednio następcze: póki; quatenus Mącz, Cn (4): idźie [sąd] záwżdy przes dwie Niedźieli/ áż do Niedźiele Stárego Mięſopuſtu/ ile dwu Niedźiel sſtawa. GroicPorz 1; Quatenus de religione dicebat, Bibulo assensum est, Ile o duchownych Sibillinych powieściách mowił Bibulus/ w tym mu przizwolono. Mącz 338d; SkarŻyw 497; powiedam wam Pogánom/ ilem ieſt (marg) ábo, pokim ieſt (–) Apoſtołem Pogánow [quandiu quidem ego sum gentium apostolus Vulg; ad quantum quidem sum gentium apostolus PolAnt]/ iz ia vſługowánie moie czćić będę WujNT Rom 11/13.
γ. Uogólniające: ilekolwiek (2): Ile rodzáiow ile wiekow będźie/ Twe miłośierdźie/ chcemy ſławić wſzędźie GrabowSet Vv.
B) Wprowadza zdanie podmiotowe (15):

Połączenie: »ile ... tyle, tyle ile« (1 : 1): Quantuluncunque adverb. Ile tyle/ Niechay będźie tyle yle chce. Mącz 338c; ile ktory obiad/ ábo wiecżerza koſztowáłá/ tyle zráchowánego ſummą przy káżdym dniu ſtało GórnDworz O6.

a. Uogólniające: ilekolwiek (13): ILe ieſt was ludzi náſwiećie roſkochayćie ſie RejPs 70; A ile ich było [omnis vir] ktorych to ſercá ruſzyło [...] przychodźili BibRadz Ex 35/21; Ile nas tedy ieſt doſkonáłych [Quotquot (marg) Quicunque (–) ergo perfecti]/ to rozumiemy BibRadz Philipp 3/15, Zach 14/16; RejPos 170v; Chwalćie Páná/ ile was Swiętych kiedy było GrabowSet R2v; Abowiem ile ich ieſt z vczynkow zakonu [Quicumque enim ex operibus legis sunt]/ pod przeklęctwem ſą. WujNT Gal 3/10, Mar 3/10, 6/56, 2.Cor 1/20.

Połączenie: »ile jedno« (3): ReszList 167; vwierzyli/ ile ich iedno było zrządzonych [crediderunt quotquot erant praeordinati] ku żywotowi wiecznemu. WujNT Act 13/48, Act 4/6.

C) Wprowadza zdanie orzecznikowe; quot Mącz (32): Tyle ſędźiow/ ile w ſpráwách lepſzych było/ A karzących/ ile ná dobre vcżyło GrabowSet V3v; áby [...] nie więcéy żebraków było/ iedno ile poſpólſtwá y pánowie mieyść [!] ſkażą ich mieć [non plures ... quam quot communitates ... decernant habendos JanStat 1096] SarnStat 518 [idem] 927.

Połączenia: »tak wiele (...) ile, ile ... tak też wiele« (3 : 1): ile źiem w kroleſtwie Polſkim ieſt/ ták też wiele chorągwi y we zbroiách Rycerzow było ná koniech przy pogrzebie. BielKron 397v; GórnDworz Z6; ModrzBaz 65; w tym [okręcie] ták wiele duſz ieſt ile ich to kroleſtwo y páńſtwá przyłączone máią SkarKazSej 667a.

»ile ... tyle, tyle (a. tele) ... ile« (15 : 10): BierEz N3; zlitzył márchołt/ iż tyle ſtáwow bylo wogonie [zająca] yle wkońcu chrzeptá. March2 D3v; ile w kociencie przydzie: tyle ieſt d' [= denarów]. KłosAlg F; GroicPorz ffv; BielKron 56, 418v; Mącz 344c; Według rozumu ile perſon tyleby ſynow [bożych] miáło być SarnUzn E8v; SienLek 35; GórnDworz Y2; Strum Q3v; Ile tedy ieſt śláchćicow/ tyle ieſt nád podleyſzym ſtanem Krolow: y owſzem ile możnieyſzych/ tyle nád chudźinámi Krolow [Quot igitur equites sunt, tot reges plebeiorum, imo quot potentiores, tot imbecilliorum reges]. ModrzBaz 72, 143v; tyle w kośćiele odſzcżepieńſtw będzie/ ile kápłanow ieſt. SkarJedn 63, 113; ActReg 19; GrabowSet V3v [2 r.]; v Haeretykow tyle ieſt Miſtrzow/ ile Miniſtrow. WujNT 97 [idem Yyyyy4v, Aaaaaav]; SarnStat 345; GrabPospR K4; CzahTr D3v.

Przyslowia: Quot homines tot sententiae, Yle ludźi tile mniemánia. Mącz 344c; nie dźiw/ że o nich ták wiele cżáſem bywa rozumow (iáko ieſt w przypowieśći) ile głow [tot hominum sensus esse, ut est in proverbio, quot capita ]. ModrzBaz 65.

Ieſt tego w Hiſtoriach ták wiele/ ile ná mey głowie włoſow. GórnDworz Z6.

Ile chytrcow/ tyle mędrcow. BierEz N3; ile mędrcow tyle chytrcow BielKron 56.

ilé Głupców tylé mędrców Strum Q3v.

Wyrażenie: »ile razow« (1): O co wſzyſtko práwo do Tribunáłu Rokiem záwitym/ tyle ile rázów w tym ſie niedbáłym pokaże. SarnStat 345.
D) Wprowadza zdanie przydawkowe (152):
a. Miary (114): LibLeg 10/57v [2 r.]; áby ye dobrym nakłádem opátrzyli/ nye dwyemá groſſmi álbo cżterzemá/ ále ileby ſie godziło GliczKsiąż M7; GroicPorz nn; BibRadz 3.Esdr 6/30; Kupcy przyiechawſzy położą v káżdey gromády Złothá ile ſie im będźie ſpráwiedliwie zdáło BielKron 450; SienLek 86, 105v; nácżyniſz ſobie [...] chlebá wedle dni/ ile ich leżeć będzieſz ná boku twem [dierum quibus tu dormis super latus tuum] BudBib Ez 4/9, Iob 21/33, Ez 4/4; Strum D; ile ſię ich nálázło co go przyięli [quotquot autem receperunt eum Ioann 1/12] dał im moc/ áby ſię sſtáli ſynámi Bożymi LatHar 105 [idem] 687.

Z formą czasownika „chcieć” [w tym + inf (2)] (12): FalZioł II 20d; niebyła żadna v nich wina [...] mieć żon ile kto chciał. MiechGlab [88]; wźiąwſzy chleby Ieſus [...] rozdáł vcznium/ a vczniowie tym ktorzy śiedźieli i także i ryb ile chcieli [quantum volebant] MurzNT Ioann 6/11; BielKron 9v; możeſz cukru przyſypowáć ilé chceſz SienLek 163v, 106, 109v, 124, 134, 140v (8).

Z formą osobową czasownika „moc” + inf (9): HistJóz D2; wziąwſzy s ſobą złotá ile mógł nábráć [aurum quantumcunque portare potuit] HistAl A2; SienLek 65; RejPosWiecz3 99; ModrzBaz 79, 124v; SkarŻyw 582; Siáná ile może iednym koniem záwiéźć [quantum unus equus portare ...potest JanStat 715] álbo zániéść/ zá ieden groſz SarnStat 302, 434.

Połączenia: »tak wiele ... ile« (9): GlabGad M; ták wiele bogow chwaliſz ile maſz w ćiele cżlonkow [Tot deos colis quot in tuo corpore membra portas] HistAl K, Kv; BibRadz Ier 11/13; żem w Polſkim ięzyku chćiał ták wiele źiół miánowáć/ ilé ich Niemcy ſąśiedźi náſzy w ięzyku ſwym miánuią SienLek 195, 110v; RejPosWstaw [1432]; áby ták wiele mocy miáłá [nasza wola] ku ſpráwowániu rzecży/ ile ſam rozum będzie potrzebował [tantum virium habeat ... quantum ratio iudicaverit ] ModrzBaz 8; GrabPospR M2.

»tyle (a. tylo) (...) ile, ile ... tyle« (40 : 18): Druga modlytwa od ktorey tylye dny odpuſtu otrzimaſſ ylye cyal pogrzebyonich tam gdzye mowyſſ. BierRaj 20v; OpecŻyw [79], 88; MetrKor 40/814; FalZioł V 34v; Myślę iż ſroká tyle ma pierza białego ile tzarnego. March2 D2v, D3v; ZapWar 1549 nr 2657; GliczKsiąż G3v; Przećiw Swiádkom/ [podpiera] świádectwem tyle Perſon ile ich Powod miał. GroicPorz x4v, v, dd2v; UstPraw D2v; przez ſiedḿ dni To ieſt thyło [!] dni ile mieſzka oſobno będąc chorą ná przyrodzoną niemoc BibRadz I 63d marg; nieieden thyle krwie pozbył ile winá wypił BielKron 331, 183; SienLek 110v, 195; iż ma Polſká tyle kſiąg ſwoim ięzykiem/ ile ſie ich pirwey nigdy nie náidowáło. GórnDworz A2, P3v, Y2v, Z6v, Bb3, Hhv, L12; RejPos 80v; RejPosWiecz3 99; tám mogą być pale bité/ tylé ilébyś rozumiáł Strum M4v, N3v; Ktorzi ile ſet grzywien mogą mieć/ tyle śláchćicow: ile dźieśiątkow/ tyle chłopow zábić śmieią [quot centena ... tot viros nobiles, quot dena, tot plebeios interficere ausint] ModrzBaz 79, 118v, 124v; SkarJedn 41; Oczko 4v, 18; kazał przynieść tyle kápić [!] mniſkich [...] ile było Kánonikow SkarŻyw 510, 324, 462, 582; NiemObr 144; KochPhaen 20; GostGosp 86; Zebych ia/ ile chęći tyle miał y śiły/ Służyć oyczyznie miłéy KochCz A3v; GrabowSet A2, G; KochFrag 14; WujNT 164 [3 r.], 579, 837; SarnStat 434, 600; GrabPospR M4; SkarKaz 40b [2 r.]; GosłCast 45; [bÿ mÿal [człowiek] wszyczkÿch dÿabluow grzechy [...] y offszem ÿesczebÿ tÿle grzechow, ÿely gwÿazd na nÿebÿe, ÿelÿ kropÿ wodÿ w morzu, ielÿe lÿsczÿa na drzÿewÿu po wszÿczkÿm szwÿeczÿe, ielÿe kwÿczÿa ÿ trawÿ na polach ModlKonst 113].

Frazy: »ile (jest) (po)trzeba [w tym: ile [komu](jest) potrzeba (6)]; ile potrzebuje« (18; 1): prziday białego woſku yle potrzeba ieſt FalZioł I 19c, I 104d, 120d, II 20b; LibMal 1551/163; nauka piſaniá i czytaniá ięzyka polſkiégo/ ilé polákowi potrzebá/ niewielem ſłów doſtatecznié wypiſaná. MurzOrt B; GroicPorz y, v; BibRadz 1.Esdr 7/22; RejAp BB5, 1v; RejPos 80; Strum M2v, N3v; ieſli chory wytrwa/ á śily [!] y chęći ile trzebá ma Oczko 13; dobre potráwy/ chlebá/ winá/ ile kto potrzebuie dawáią ReszList 168; GostGosp 86; OrzJan 134; KlonFlis Cv.

»ile rozumie« (2): Strum M4v; nábrawſzy ſkárbow dla vbogich ile rozumiał SkarŻyw 571.

Szereg: »ktorekolwiek albo ile [czego] chcesz« (1): opich / piotruſzká/ Iáłowiec [...] lubſzczek: s tych ktorekolwiek álbo ile ich chceſz możeſz wárzyć z czym chceſz SienLek 106.
b. Uogólniające; z zaimkiem upowszechniającym „każdy”, „wszystek”,,,wszędy” itp. w zdaniu głównym: ilekolwiek; quotquot Mącz (37): A yle ych naydzieczie a na wolią wipvſcziczie thich wſzitkich biſczie popysſaly ylye ych bedzie. LibLeg 10/60; RejPs 142; Bo ſnadź ile ieſt wſzech niecznot tam ſie zbieżą wſzytki RejJóz F6v; GroicPorz k3, s4v; KrowObr 127; wyſzedſzy ſłużebnicy oni ná drogi/ zebráli wſzytki ile ich náleźli [omnes quos invenerunt]/ złe y dobre BibRadz Matth 22/10, Ioann 10/8; w inſzycb Páńſtwách wſzytkich/ ilé ich ná świećie ieſt/ ſzczyré niewólſtwo ieſt OrzQuin S4; GórnDworz Ii6v; Pátrzayże iż ile tu Prorokow ſłyſzyſz [...] káżdy ná cię woła RejPos 3, 145, 150v [2 r.], 276v; RejZwierc [282]; Ile nas ieſt doſkonáłych/ też y iednáko wſzyſcy rozumiemy [Quotquot ergo perfecti, hoc sentiamus PolAnt Philipp 3/15] WujJudConf 141; Vcżąc ie ſtrzec wſzego ile roſkazałem wam [servare omnia quaecunque mandavi vobis]. BudNT Matth 28/20, przedm b, dv; Oczko 25; ZapKościer 1579/2v; gdźieby ſie w boru zápaliło/ káżdy poddány ile ich w domu pod gárdłem ma bieżeć gáśić GostGosp 12; Wſzyścy ile ich przyſzło [Omnes quotquot venerunt]/ złodźieie ſą y zboycy WujNT Ioann 10/8; áby Gárbárze ile ich w króleſtwie ieſt [ne cerdones, quicunque in regno nostro sunt JanStat 1054]/ Skór wypráwionych [...] do poſtronnych źiem nie wyſyłáli SarnStat 1238, 374; CzahTr D3; ile ich/ wſzyſcy ćię miłuią GosłCast 18; SkarKazSej 665a; KlonFlis A2.

Połączenia: »ile je(d)no« (5): káżdy w tych pokuſach ile ich iedno znam RejWiz 133v; Mącz 344c; SkarŻyw 263, 497; ReszPrz 75.

»ile ... tedy« (1): ile widziemy ktorzy rzekomo wedle Zydowſkiego textu tłumácżyli/ tedy ſie ieſſcże nigdy dwá niezgodzili Leop *A3v.

c. Rezultatywne: że (1): mowił [...] tak nabożnie tak ſtatecznié i ſtakięm poruſzeniem wnetrzności ku bogu ile się zdáło/ że téſz z nim wſzyści ktorzy tam byli płakali. MurzHist P2v.
E) Wprowadza zdanie dopełnieniowe (15):
a. Miary; quantum Mącz (13): Ieſtli czo oſtanie złotich [...] tedy ie obroć na groſze przez to ile nieſie złoty KłosAlg E4v, D3; Ilé żeście vczynili [quatenus (marg) quamdiu (—) fecistis] iednęmu ſtych bratów moich namniéiſzych/ mnieście vczynili. MurzNT Matth 25/40, Matth 25/45; A káżdy z tych [...] w roboćie ſwey/ okázuie ile ma mądrośći [unusquisque in opere suo sapiens est]. BibRadz Eccli 38/33, Matth 25/40; Describere pecuniam in civitates, Ile które miáſto ſzácunku ma dáć rozráchowáć rozrządźić/ roſpráwić. Mącz 375a; Quantum vis stipulare et protinus accipe quod do [...] Ząday ile chceſz á hnet weźmi coć dáyą Mącz 416d; Ileby też káżdemu ztych ſędziow pieniędzy [Quanta ... pecunia] ná rok miano dáwáć [...] w trzećich kśięgach powiemy. ModrzBaz 93; Widźi z pałaców ſwoich ile nas ná źiemi Zywotá wſpiéra pracámi ſwémi. KochPs 46; WujNT Matth 25/40, 45.
Wyrażenie: »ile razow« (1): tenby łáſkom wáſzym powiedźiał/ ile rázow/ v Dniepru/ v Buku [...] ty Pogány gromił BiałKaz L3.
b. Uogólniające; ilekolwiek (2): idzćie ná roſtánie drog/ á ilebyśćie náleźli [quoscunque inveneritis] wzowćie ná weſele BibRadz Matth 22/9; Ile was tu ieſt w Połſzcze [!] proſiłbych z oſobná Prot E.
** W kontekście omawiającym występowanie wyrazu (3): dał mu zwierzchność cżynić ſąd/ iż ieſt ſyn cżłowiecży [Vulg: quia Filius hominis est Ioann 5/27], Ktore ſłowá przećiwnicy odmieniáią/ kłádąc miáſto iż/ ile NiemObr 108, 108 [2 r.].
B. W zdania pojedynczym (105):
A) Wprowadza okolicznik (70):
a. Stopnia i miary [przykłady wyłącznie ze słowników łacińsko-polskich]; quatenus, quantum, quoad, quod, ut Mącz, Cn; quantuncunque Mącz; quam Cn (35): Ut ego reor, Iáko ya mniemam/ yle ſie mnie zda, Mącz 352a; Quantum cuique sorte cedet, Ile ſie komu lóſem doſtánie. Mącz 403b, 338b, 347b, 382d.

ile z kogo (1): Quantum in me erit, Ile z ſemnie [!] będzie. Mącz 338b.

cum sup (4): Quatenus fas erit, Ile ſie nadáley godźić będźie. Mącz 338d, 338b [2 r.], 343d.

Z formą czasownika „moc” [w tym + inf (20)] (22): Quantum queo, Ile mogę. Mącz 338b; Ut scriptum video, Ile z xiąg wyrozumieć mogę. Mącz 374b, 162b, 259b [2 r.], 304a, 347b, 472 [2 r.] (21); Calep 636a.

Połączenie: »tyle, ile« (1): Quod satis est, Co potrzebá/ Tyle yle yeden ma doſić. Mącz 343d.

Frazy: »ile mniemam« (1): Quantum suspicor, Ile ya mniemam. Mącz 338b.

»ile (wy)rozumie(wa)m (a. wyrozumieć mogę)« (6): Quatenus intelligit [...] Ile rozumie. Mącz 338d, 338b [3 r.], 374b, 392b.

b. Wprowadza okolicznik względu; co do, pod względem (34):

ile do kogo, czego (2): ActReg 77; [Rzymianie] wźiąwſzy [od Greków] y rzecz ſámę, ile do náuk wyzwolonych, nie iedno ſie w tym vkochali JanNKar C.

ile ku czemu (15): bo acżkoli mily Iezus był blogoſlawiony [...] ilé ku duſſy/ wſſakoż podlug ciala był podrożnik przed ſwym zmártwy wſtanijm OpecŻyw 93v; Wſzakoż ile ku tey rzeci T. M. zda mi ſie barzo godna że bym ſie iey zachował GlabGad A3v; MurzNT 43v; Diar 41; KrowObr 223, 224; GórnDworz O4v; Ile ku pirwſzemu/ co thu Pan powiedzieć racżył: Iż do niego przydzyemy RejPos 143v, 135v, [137]v; który Rok ile ku zwłóce bywa oſtáteczny [(qui quoad dilationem fit ultimus) JanStat 482] SarnStat 767; które [przywileje] ile ku téy ſpráwie [quantum ad hoc JanStat 630] iáko obłędliwé pſuiemy SarnStat 580, 61, 629, 637.

ile o czym (1): práwie od ſtworzenia świátá/ ile o tey máterij/ żadne [księgi] iáko od dawnycb ták y od nowotnych piſárzow nie ſą [...] wypuſzcżone ModrzBazBud ¶6v.

ile wedle czego (12): ile ieſt [Syn boży] oſobą/ ábo też ile wedle cżłowiecżeńſtwá/ tedy iuż pocżątek ma CzechRozm 19, 27, 33v [3 r.], 34 [2 r.], *3v; z ktorych [Izraelczyków] ieſt Chriſtus ile wedle ćiáłá [ex quibus est Christus secundum carnem] WujNT Rom 9/5, s. 401 marg, 404, 408.

ile z strony czyjej (4): Ieſliby [pozwany] Imienie miał w onym práwie/ tedy ile s ſtrony Imienia winien odpowiádáć. GroicPorz m3; RejPos 314; WysKaz 20; tákowi ktorzy proſzą odpuſczenia[...]/ ile z ſtrony Bożéy [quantum ad Deum JanStat 625]/ niech rozumieią/ iż ie otrzymáli SarnStat 578.

Połączenie: »ile ... tedy« (2): Ile ku temu pirwszernu[opatrzeniu strawą] tedy IchM panowie już WM powiedzieli widzenie swe Diar 41; CzechRozm 19.

c. Wprowadza okolicznik przyzwolenia: choć (1): Y ten ſwą ſtátecżnoſcią y ſwemi ſpráwámi/ Ile ták w młodych leciech znácżny miedzy wámi PaprPan D3v.
B) Wprowadza przydawkę (30):
a. Orzekającą, określającą charakter, godność itp.: jako; quam Cn (28):

cum sb [w tym + ai (3)] (27): myenyąc/ iż pan Kryſtus z ſtrony człowyeczeńſtwá/ to yeſt ile człowiek / yeſt vrodzony ſyn Boży KromRozm I K4; Leop Ps 29 arg; [Krystus] ile cżłowiek [...] kreẃ przelewa. A ile Bog/ nic do niego ty rzecży nie należeć powiedáią GrzegRóżn L4, L4 [2 r.]; [pożywają] nie ſámego Páná/ ále tylko ſwiątośći/ ile gołey ſwiątośći. RejPosWiecz2 95, 91 [2 r.], 91v [9 r.], 92, 94v, 95 [2 r.]; NiemObr 103 [2 r.]; Phil L3v; ſam Oćiec wie o dniu ſądnym/ iż gi on obiáwił Chriſtuſowi ile człowiekowi. WujNT 175, 688.

cum part praet pass (1): my z nimi mowiemy nie o tho żeby Syn był ieden z Oycem/ ile wcielony/ ále o to/ iáko ieſt w Iſtnośći Máieſtatu ſwego SarnUzn F7v.

b. Wprowadza przydawkę porównawczą co do miary: jak (2): dáć mu wnet Dryakwie ile bobowe źiárno wypić z wodą SienLek 124v.

Połączenie: »tak wiele, ile« (1): Weźmi ſádłá pśiego z háłunem/ thák wiele ile bobkowe źiárno/ á day tho themu w czymkolwiek wypić. SienLek 107.

** Bez wystarczającego kontekstu (5): Quotquot, Yle tyle wſzyſcy ćy. Mącz 344c; Quatenus, adverb. [...] Ile álbo yáko dáleko/ Yáko wiele. Mącz 338d, 338b, 338c, 344c.
2. Zaimek pytajny; quantum Cn (11):
A. W zdaniu pytajnym niezależnym (4): Trućizną/ co mnimaſz? ile ich poſnęło? Ile ſie ludzkiey krwie po mieyſcách linęło? WisznTr 33.
A) W rejestrach alfabetycznych (2): Lyſzká miárá ile w ſobie ma SienLek S3; Vmárłych płákáć ile ſię godzi. WujNT Cccccc3.
B. W zdaniu złożonym z pytajnym zależnym (6):
A) Dopełnieniowym (5): Y otim biſczie też nam daly Znacz yeſly mayą za to czy livdzye karany bicz a yle ych bedzie ſkarano. LibLeg 11/66, 10/59, 11/66 [2 r.]; Quotas aedes dixerit non certo scio, Któri dóm ma być w rządzie/ álbo yle domów mamy minąć/ nie wiem zá pewne. Mącz 344e.
B) Przydawkowym (1): ktorzy [kacerze] one troie Symbola [...] z tą tylko proteſtácyą prziymuią/ ile ſię zgadzáią z ſłowem BOżym. ReszPrz 90.
C. W funkcji wykrzyknikowej: ileż (1): ile tákich białychgłow ieſt/ ktore tho ſobie máią zá iedno cudo/ żeby białagłowá ktora na ſwiecie roſpuſthnie żyć miáłá GórnDworz Xv.
II. Spójnik (30):
1. Wyraża stosunek wymienności: bądź, czy to (1):

Połączenie: »albo ... ile ... albo« (1): gdy by pan kthory albo szyemyanyn ylye vrządnyk albo wathamen [!] rzekl yze thego zlodzyeya nyemaſch vnyego Thedy then tho pan wyſszey pyszany zyemyanyn vrządnyk albo wathaman ma rzecz na zwą wyarą y na duſzą MetrKor 34/134v.

2. W funkcji interpretacyjno-uwydatniającej: zwłaszcza, szczególnie, mianowicie; atque, maxime, praesertim, ut Cn (29): [pokarm] niepodług ſwey iſtnoſci iedzony (yle w ten cżas) nie telko złą krew mnoży/ ale żywot kazi FalZioł V 63v; LibLeg 10/122v; Kmieć ſláchćicá niemoże nágánić w ſláchectwie iego/ ile tego co woyną ſłuży UstPraw A4v; RejPosWiecz2 94v, 95 [2 r.]; Tákżeć y o ludźiach rozumiéy/ ilé gdyż [...] wierzą Pánu Bogu: Bóg [...] ieſt z nimi BiałKat 16; iáko to niktorży thwirdzą/ ile z Duchownych MycPrz II C, II A4v, C3, C3v; A ile nie bez przyśięgi [Et quatenus (marg) quantum est (—) non sine iureiurando] [...] Wedle tego tem lepſzego przymierza zoſtał rękoymią Ieſus. BudNT Hebr 7/10 [20]; A potym ſię chorzy Chrzeſćiáni y tám y ſám [...] iák to w woyſku ile wálnym bywa/ tułáli StryjKron 290, 245; NiemObr 64; PaprUp G3v; ActReg 98, 130; GostGosp 14; Kochánowſkiégo [...] który ile w ſwéy profeſsiiéy/ iż ieden táki czáſow naſzych był/ poświadczyſz y W. M. ſam KochFragJan 3, 3; JanNKar F3; wypiſowáć ták wiele Exemplarzow [...] koſzt wielki/ y niepodobna rzecz ile mnie iuż zeſzłemu w leciech człowiekowi/ y rátunku od Rzeczypoſpolitey niemáiąc. SarnStat *8, 54, 415, 1177; GrabPospR K3, L4; gdy cżłek młody ile niewieśćia płeć/ Spráwuiąc goſpodárſtwo muśi w troſkách vśieść. PaxLiz Bv.
*** Dubium (1): 50000 złotych zostanę winien ktore cum summa dificultate ile y zal in Magistratu przydzie płacić. ActReg 80.

Cf ILEKOLE, ILEKOLWIEK, ILEKROĆ, ILELI, ILEŻKOLWIEK, ILI, ILKO, ILO

MK