[zaloguj się]
[pdf]

INSTYGATOR (63) sb m

-ti- (52), -ty- (11).

a pochylone (w tym 2 r. błędne znakowanie), o jasne.

Fleksja
sg pl
N instygåtor instygåtorowie
G instygåtora instygåtorów
D instygåtorowi instygåtor(o)m
A instygåtora instygåtory
I instygåtorem instygåtory
L instygåtorze

sg N instygåtor (30). ◊ G instygåtora (10). ◊ D instygåtorowi (3). ◊ A instygåtora (4). ◊ I instygåtorem (2). ◊ L instygåtorze (3). ◊ pl N instygåtorowie (3). ◊ G instygåtorów (4); -ów (1), -(o)w (3). ◊ D instygåtor(o)m (1). ◊ A instygåtory (2). ◊ I instygåtory (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) – XVIIIw.

1. praw. Oskarżyciel publiczny; accusator, inquisitor Cn (59): Tu iuż Chryſtus s Senatem Niebieſkym ſiadł aby ſtrony pozwáne przeſłuczał [!] Paweł Decrety czinj Czart Instygatorem/ a to yuż wozny Wolia. RejKup y5; OrzRozm R3 [2 r.]; WierKróc B2v; Niemniey też to potrzebna rzecż ieſt/ áby byli vſtáwieni inſtygatorowie przećiwko tym/ ktorzi ſię cżego dopuśćili przećiwko Rzecżypoſpolitey/ ábo domagániem vrzędow/ ábo iákiemi złemi vcżynkámi ModrzBaz 95, 95v; CzechEp 62; Inſtygátor gdy poźywa/ bez delatora czynić nie nie może. GórnRozm C2v, C2v, D2v [2 r.], Hv, K4v; potrzebáby Inſtigatorów więcéy mieć w kożdym zoſobná Województwie SarnStat 142; Sam Inſtigator w niektórych rzeczach ma bydź Aktorem. SarnStat 143; Instigator z porády Márſzałká, Kánclerzá, y Podſkárbiégo poczynáć ma. SarnStat 143, 101, 118, 140 [3 r.], 142, 152 [2 r.] (28); VotSzl E2.
Wyrażenie: »instygator nasz [= królewski]« (12): Vſtáwiamy/ iż Inſtygator náſz nie ma nikogo pozwáć ad inftantiam ſuam/ áni oſoby náſzey/ áni zá delacią ſtrony/ tylko o rzeczy właſnie náleżące oſobie zwierzchnośći pożytkom y imionam náſzym. UstPraw Kv [idem SarnStat 140] ZapKościer 1582/33v; A ieſliby który Podſkárbi/ Poborcá/ Száfarz/ ábo Stároſtá/ [...] nie ſtánął ná czás czyniénia liczbie náznáczony/ tákowégo Inſtigator náſz pozwáć ma ná Trybunał Lubelſki SarnStat 416, 7, 105, 151 [2 r.], 404, 417 (10).
W przen (2): CzechRozm 89v; Sądem ſamego śiebie ieſt ſpowiedź/ z nauki ś. Auguſtyná [...] gdźie grzeſzny cżłowiek miaſto inſtygatorá ma ſumnienie LatHar 133.
Przen: Czart (3): ten ſrogi kát á ten Inſtigator złośćiwy narodu ludzkiego [czart] przed Pánem thwoim oſkárżáć cie będzye RejPos [249]v, 192v, [249].
2. Podżegacz, inspirator, prześladowca; instigator, persecutor Cn [podszczuwacz – instigator accusationis Cn] (4): ich wiele ieſt w tym tám nabożeńſtwie I. M. ktorzy z omamienia ſwych niektorych pryncypałow/ z niewiádomośći to cżynią/ ábo zezwálaią ná to do cżego X. K. onym ieſt vſtáwicżnym inſtygatorem: á drudzy też to y ſámi zá wiárą tą nábytą zwierzchowną przećiw nam cżynią CzechEp 16, 42, 337; PaprUp L2v.

Synonimy: 1. fołdrownik; 2. podszczuwacz, prześladowca.

Cf INSTYGUJĄCY

WG