Część ziemi oblana ze wszystkich stron wodą, wyspa; insula Murm Mącz, Calep [insula ‒ wysep Mymer¹ 6; ‒ wysep vel ostrów BartBydg; – wysep albo wyspa Mącz 171c; wysep wielki nieodmienny, porosły, wodą otoczony ‒ insuła Cn] (87): krolowie Stárſyiey z Arábiey y z inych rozmáitych Inſuł pobieżą z vpominki nábywáiąc ſobye łáſki iego. RejPs 105; KrowObr 11 136; A wſzákoż gdy Pan racży/ tedy też to bywa/ Iż nie iedná Inſułá cżáſem w morzu pływa. RejWiz 146; RejZwierz 13 [2 r.]; TY obie Inſule ſą vrodzáiu dobrego/ y były trzymany od Rzymian niegdy. BielKron 280, 267, 272 [3 r.], 273v [2 r.], 277 [4 r.], 280 [3 r.] (22); Toć tu nam nic inſzego nie známionuie/ iedno iż then Pan opánował/ y ziemię y wſzytki inſuły morſkie/ y rozlicżne narody ktore ná nich ſą RejAp 85, 10v, 62v, 64 [2 r.], 64v [3 r.], 65 (15); RejZwierc 87v; ReszPrz 109; Calep 546b [2 r.]; OrzJan 27, 28; wyrzékamy ſie Zamków/ miaſt/ miáſteczek/ Inſuł/ Ieźiór/ łowienia Ryb SarnStat 1091, 1071.

W połączeniu z nazwą wyspy [nazwa + insuła (12), insuła + nazwa (9)] (24): FalZioł I 50a; MiechGlab **6; I Rhodys Inſułę im [Papież] przydał KrowObr 136; przeto przezwáli on wyſep Dominiká inſułá. BielKron 441v, 273v [2 r.], 280, 291v, 292v [3 r.], 293 (12); podpiſał [ten apostoł] imię właſne ſwoie/ y nápiſał mieyſce ſkąd datá piſmá tego/ bo powiáda że z inſuły Patmos. RejAp 10v; PaprPan F4v; Oczko 6, [43]; StryjKron 15; OrzJan 45.

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy wyspy [insuła + przymiotnik (4), przymiotnik + insuła (2)] (6): Potym náſtáli Rycerze Rhodeńſcy/ Mniſzy od Rodeńſkiey Inſuły tym przezwiſkiem wezwáni KrowObr 136; Z tych Inſuł Báleárſkich Kárzeł piąty Ceſarz látá od Kryſthuſá 1541. wypráwił ſie do Afryki przećiwko Bárbároſie Krolowi Argierſkiemu BielKron 280, 277 [2 r.], 280; Tákże Lemnum y Miteliny wyſpy opánował/ Peleponeſum też inſze Eubeiſkie Inſuły náieżdzał StryjKron 637.

W charakterystycznym połączeniu: insuła morska (5).