1. Rzeczywiście, faktycznie, naprawdę, istotnie; doprawdy, prawdziwie, zaiste; właściwie; nempe, quippe, sane, utique, videlicet Cn; quidem Vulg; vere PolAnt (569): ijſcie nie wiedziala/ ijż bożą matką bytz miala OpecŻyw 2v; Ten proch iſcie nawięcey nad wſzytko pomaga w takowey niemoczy. FalZioł V 95; Nie iſcie pocżciwie nieieſt ieſtlić nie ſprawiedliwie. BielŻyw 118, 15, 61, 62, 150; KlerWes A, A2v; tu iſćie wtym wſſytká moiá nádzieiá zależy. RejPs 186v, 30, 37v [2 r.], 42v, 75v, 83 (33); RejŁas w. 22; Pawlye then goſpodarzs naſch yſchczie ma pyenyądze. LibMal 1543/76v; Iſćie niechcę nic mieć ſwego Społu vżywiemy wſſego RejRozpr Cv, B3, B3v, Cv, C3v, D2v (9); LudWieś B5; Boć mi iuż y ſamemu iſcie nicz nie ſmieſzno RejJóz G6; A nie ieſt nicż lepſzego iſcie to me zdanie Iedno młodemu cżłeku groźne wychowanie RejJóz I2, A2, A3, A6, B3v, B8v (54); Wſędym ſtrzegla dobra iego Iſczie wieczey nizli ſwego. RejKup d5; Bo ya yſcżie thobie powiem Zle ſafuyes ſwoym ſdrowim RejKup q3v, B, d3v, d6, d6v, E (60); on mu dáł na to iście pamięci godną odpowiedź MurzHist P2, G3, K2v, L3v, N3, R3; tam iście nie aby ſądźił ale żeby odkupił ieſt posłán MurzNT 218v marg; Diar 76; MrowPieś A4v; Iſcye tho yeſt dar boży wielki s cnotliwą ſie ożenić GliczKsiąż P7, Fv, N, N8; ten krys przez iego woley iścye trudno przeſkocżyć LubPs R4; ten ieſt iſcie ná wſzem prawdá nie omylna LubPs gg2, ktv, C, E4 [2 r.], G2v, G3v, H2 [2 r.] (30); KrowObr A; A iście nie dopirko to ná ſwiecie ſłynie/ Iż żadnemu wiernemu włos z głowy nie zginie. RejWiz 4v; Nátłukſzy ſie po kąciech ná poduſzkę pádnie/ Iście co w nocy broił/ poránu nie zgádnie. RejWiz 120, A3, A4, A5, [A8], 5 (42); ALe ſwiętym twoim bárzo wielka byłá ſwiáthłość/ á ich iśćie głos nieprzyiaćiele słyſſeli/ ále oblicża niewidzieli [et horum quidem vocem audiebant, sed figuram non videbant] Leop Sap 18/1, 2.Mach 15/39; OrzList h2; Potrzebá iſcie y dáley obawáć ſie y thego LeszczRzecz A3; RejFig Ddv, Ee2v; w tych domiech doſtátek/ záwżdy przed tym bywał/ Cżego iście káżdy z nich/ pocżćiwie nábywał. RejZwierz 66; Bohátyrem/ [...] Godzien był iście ná wſzem/ by go było zwano. RejZwierz 91v, 57v, 62v, 67, 72v, 89 (10); RejZwierzWirzb A4v; vczyniłeś mi iśćie to czegoś mi czynić niemiał. BibRadz Gen 20/9, I 5, Gen 18/15, 19/9, 19, I 23v marg (13); żaden iśćie Człowiek ktory ſpráwuie lud Boży w Kroleſtwie Kryſtowem/ bes Korony widomey/ áni być áni zwány Krolem prawdźiwie niemoże OrzRozm C, D4v, I3v, L; iżeśćie mię Kámſerem przezwáli/ tho ieſt pokoy ſthanowiący/ radem iśćie thego docżekał przezwiſká BielKron 332; GrzegRóżn [C4]; Namq^ne quod tu non poteris, nemo poterit [...] Czego ty nye będzyeſz mógł vczynić/ tego też iście nikt nie vczini. Mącz 240d, 245b, 404d; OrzQuin Fv, M2; Ięſt [!] v mnie náuczyćiel iśćie bárzo tani/ Ktory w cudzey oſobie ſwoy wyſtępek gáni. Prot C4v, A2, A3v, B2v, B3v, Cv, D2v, E; ktorymi ſłowy [pamiętaj, słuchaj, patrzaj] nam iſcie otwarza zmyſły ták wnętrzne iáko y zwirzchnie SarnUzn D4, B7v, C3, D3, D4v [2 r.], D6v (11); RejAp 70, 174, Ff5; białagłowá s przyrodzenia káżda/ rádá by byłá męſzcżyzną/ á thegoby iſcie nie prágnęłá/ by nie widziáłá we wſzythkim być lepſzego męſzcżyznę/ niż ſiebie. GórnDworz X8, B5v, D7v, D8v, Hn4 (10); ácż ná máły cżás prośby náſze nie bywáią wyſłucháne/ ále iſcie nie bez przycżyny/ bo dziwne ſą ſądy Páńſkie. RejPos 133v; iuż iſcie ſie wypełni w tobie [miła Panno] wſzytko co iedno ieſt obiecano ſwiátu wſzytkiemu. RejPos 306v, A6, 18v, 28, 34v, 45(31); RejPosWiecz² 93v [2 r.], 95v; nie o duſzy iśćie iákiey rozumiał to/ ále o łothrze pokutuiącym GrzegŚm 38, Av; on [Bóg] iſcie káżdego ma ná pilney piecży HistLan Cv, A2v [2 r.], A3, A4, B, C3v (10); KuczbKat 255; A to ieſt iſcie prawdá. RejZwierc 34v; mądry ma to iſcie pilnie rozważáć/ áby v ciáłá nie był nigdy niewolnikiem RejZwierc 113v; Cżego ia tobie iáko dobry towárzyſz iſcie wiernie życżę. RejZwierc 116; wſzák widziſz oczći idzie/ boć iſcie nie o czapkę/ ále poſpołu y s czápką o głowę. RejZwierc 126v, A2v, A3, 6v, 8, 14v (48); WujJud 7v, 52; zlękł ſię Moiżeſz/ y rzekł: iśćie ſię oznaymiłá tá rzecż [vere scita est res PolAnt] BudBib Ex 2/14, I B3, 2.Mach 9/20; WierKróc B; Iśćie ten cżłowiek ſpráwiedliwy był [vere homo hic iustus erat PolAnt] BudNT Luc 23/47, Rom 3/29; CzechRozm A7; KarnNap B4v; Iśćie ieſli ten dobrze cżyni/ ktory ſie mśći/ tedyć źle cżyni/ ktory zániedbawa mśćić ſię ModrzBaz 62v, 35, 135; Boże day/ áby náſzi (Chrześćiáńſcy) Pánowie ták potrzebne rády opátrowáli/ iáko (więc) lube prziymuią: iśćiebych nielitował oſtátká żywotá ModrzBazBud ¶6, ¶6v; NiemObr 66; rog ten [...] znacżył iśćie Krolá możnego. CzechEp [381], 11; WerGośc 260; WisznTr 19; BielSen 19; PRzez pochlébſtwá powiádam to wſzędy o tobie/ Ześ mię iśćie zniewolił niepomáłu ſobie PudłFr 52, 49; Nic iśćie nie wątpimy że twe obietnice/ Wypełnią ſię káżdemu z nas ſług twych obfićie ArtKanc L3, A3v, K7, N12, P4v, Q15 (11); ActReg 134; ći [poeci]/ nie podléy iśćie/ niż Philoſophowie/ o przyſtoynym ná świećie żyćiu rozprawiáią GórnTroas 5; Ieſli miłośierdźie ludzkie/ mam znáć w tobie/ Przyidźie zwątpić iśćie/ y roſpácżáć w ſobie GrabowSet K3v, F2v; któréy [rady] ón nie funtem iśćie/ [...] áni łokćiem przedawał/ ále y dármo/ y hoynie wſzytkim potrzebnym vżyczał KochFrag 48; Ia iśćie ácz nieprzytomny ćiáłem/ ále duchem przytomny [ego quidem absens corpore, praesens autem spiritu]/ iużem iáko przytomny oſądźił WujNT 1.Cor 4/3; żeśćie ſłyſzeli że chorował. Boć iśćie chorował áż blizko śmierći [nam et infirmatus est usque ad mortem] WujNT Phil 2/27, s. 93, 268 marg, Act 5/8, s. 448, 595, 645 marg, 762 marg; PYAST, z Kruſzwice Kołodźiey/ lecż iśćie Krol práwy Do Gniezná Stolec przenioſł KlonKr A2v wstęp; CiekPotr A3, s. 54, 60, 61, 81; GosłCast 73; RybWit Av; Słuchayćieſz namilſze/ moiey ſzczyrey rády/ Bo ia iśćie nie prágnę z wámi żadney zwády. ZbylPrzyg B3v, B2v, B3.

W połączeniu z przymiotnikiem podkreśla jego znaczenie [w tym: iście + przymiotnik (46), przymiotnik + iście (5)] (51): wielką iſcie mądroſcią obdarzon był BielŻyw 29, 49, 119; A iſćie oſobnego podziwienia ieſt ten wielmożny bog naſz RejPs 99v; RejRozpr F4v, I; RejJóz D4, H3; RejKup b6; HistAlHUng A2; ſkoro [Bóg] ſtworzył człowieká pierwſſego/ Wneth mu przydał Towárzyſſá iſcie nádobnego/ Pánnę piękną MrowPieś A3; dobrego oycá y mátki dzyecyę/ iſcye dobrych ludzi záchowáłych á cnotliwych GliczKsiąż C, A2, K4, M; IScie zacne á wielkiey powagi y pámięći godne w thym Pſalmie ſie proroctwo zámyka LubPs P4v, N6v, V; zową więc tákiego iście ſzcżęſliwego. RejWiz 158v, 37v, 45, 75, 97, 171v, 194v; RejFig Bb7v; RejZwierz 130v; Był iśćie mocney nádźieie BibRadz I 13 marg, I 3v marg, 4v; Homo ordinis sui, frugalissimus, Człowiek wedle ſtanu ſwego doſić iście świebodny. Mącz 268a; RejPos 31, 184v, 263v; tám w oney to ſkrzyni ſkarb iſcie niemáły HistLan E4v; W. W. ſługá iſcie życzliwy. RejZwierc [28³]v, 5v, 61, 81, 213, 254, 261, Aaa; s tego pirwſzego pożytku y drugi iſcie niemáły przypada RejPosWstaw [41⁴]v; deſzcż ná wſzytki/ ſtrony ſpadł obfity/ Wſzytkim rzecżam/ był w ten cżás/ iſcie známienity. HistHel C2v; CzechRozm 26v; Powiemći ták o wſzytkieh rzecż iſcie prawdziwą PaprPan Cc3; CzechEp [382]; ArtKanc N11; Zniwoć iśćie wielkie [Messis quidem multa]: ále robotnikow máło. WujNT Luc 10/2; CiekPotr 32.

2. Niewątpliwie, bez wątpienia, pewnie, na pewno; oczywiście; explorate Calep; certe, nimirum, scilicet, videlicet Cn; enim, quidem Vulg; autem PolAnt (289): BierEz A4; FalZioł II 19d; BielŻyw 39, 72, 74, 110; BielŻywGlab nlb 9; boć on [Chrystus] iſćie tem ktorzy oń hárdzie niedbáią/ też to ſrogą hárdoſćią będzye oddawał. RejPs 45v; KTo kolwiek ſie z dobrą wiárą poruczy wopiekę nawyſſemu pánu/ [...] iſćie może przeſpiecznie chodzić miedzy wſſemi niebeſpieczeńſtwy ſwiátá. RejPs 136, 25v, 49v, 50, 56, 74v (18); RejŁas w. 58; by bell czo na ſzyą thakowego czull, thedibi byll yſzczie wczaſz wywyal. LibMal 1545/103v, 1546/113v; Nie będzieli mey pilnoſći Iſćie nie vydziesz trudnoſći RejRozpr Fv, A3, E4v, F2v, G2, Hv (10); Wezmis matkę gdys wźiął ſina [...] Boć mię to iſcie nie minie Iż ſobie czo złe vcżynię. RejJóz B6; A iſcie towielki ryczerz kto ſwą myſl porazi RejJóz F2, A6v [2 r.], B2v, B3, B6 (39); RejRozm 7v; Toć być muſzy bozą moczą Yſczie vmrzes przet tą noczą. RejKup c4v, C, d3v, e6v, h4, h7 (27); HistAl E2, L8v; KromRozm I Dv; MurzHist F4v, Rv; A iſcye yáko ſzkoł ná náuki potrzebá/ ták kozáctwá ná obronę. GliczKsiąż K8, F2v, K2v, M2, M4v, M7, N3, P3v; oprocż twoyey ſwyętey á możney pomocy/ Nigdy bych ya iſcye nye mogł wytrwáć o ſwey mocy LubPs aa5v, C2v [2 r.], Tv, T5v, Z3, aa3v, bb6, ff2; ieſliże w cżás nie złomiſz młodośći/ Wierz mi iście zápłácżeſz nád nią ku ſtárośći. RejWiz 88, 10, 13, 14 [2 r.], 16, 21v (30); on iśćie w niepráwoſći ſwoiey poiman ieſt [ille quidem in iniquitate sua captus est] Leop Ez 33/6; Bo iſćie wiem że Odkupićiel moy żyw ieſt [Scio enim quod redemptor meus vivit] Leop Iob 19/25, Ioan 9/30, Rom 10/1; OrzList c, f4; ći ſie go rádzili/ co zá pokutę dáć/ Ten rzekł/ nie możecie go iście lepiey ſkáráć/ Daycie zá moię żonę/ nie trzebáć mu więcey RejFig Dd7, Dd6v, Ee3; Záchowayże ſie też ty/ pobożnie w ſwym ſtanie/ Iſcie ſie nie omyliſz nigdy ná tym Pánie. RejZwierz 123v, 20, 30, 50, 72v, 77 (10); BibRadz 1.Tim 1/8, I 5v, 6; BielKronCies Mmmm3; SarnUzn C3v, D2v; RejAp 5, 16v; Iſcie żeciem teraz mowiąc o grze/ o w.m. nie myſlił. GórnDworz M4v, I3v [2 r.], M2, M5, Cc8, Dd5 (10); HistRzym 17v; gdybyś puśćił vſzy ná tharg/ iſciebyś vſłyſzał pewną nowinkę o ſobie. RejPos 201v, 185, 199, 222, 243v, 244 (19); RejPosWiecz² 95v; GrzegŚm 38; ludzie zli ze złego ſkárbu ſercá ſwego/ Nie mogą iſcie przynieść nigdy nic dobrego. HistLan B4, ktv, F4v; kto do tego przycżyny nie da iſcie miecż ſam nie vderzy RejZwierc 71v, 41v, 43 [2 r.], 43v, 51, 103v (15); KarnNap B2v, C3; CzechRozm 43v, 130; Boć iśćie ná tem máło [Hoc certe minime est] vbior cżłowiecży y kuchenne rzecży z inąd przywoźić/ [...] á do dobrego poſtánowienia Rzecżypoſpolitey/ tego zániedbáć ModrzBaz 143; NiemObr 40; ReszPrz 96; BielSjem 6, 12; kto záś wierzyć nie będźié/ iśćie będźie zátrácon. ArtKanc G12v, C13v, Lv, Q5v, S16v; GórnRozm D, M2v; Explorate – Isczie, doswiadczenie Calep 394b; rzućili ſię do kámienia/ áby nań ćiſkáli/ [...] Czegoby iśćie byli nie czynili/ gdyby to tylko był chćiał rzec/ co Nowokrzceńcy WujNT 343, Act 27/21, s. 552, 728, 756 marg, 854, 878; KlonKr A4 wstęp; GosłCast 22, 46; ZbylPrzyg A2v.