[zaloguj się]
[pdf]

JAKOĆ (90) pron i cn

pron (84), cn (6).

jakoć (89), jekoć (1) OpecŻyw (22 : 1; 131v).

Wszystkie samogłoski jasne.

Sł stp notuje, Cn s.v. bawej, Linde brak.

I. Zaimek przysłówkowy pytajny (66):
1. Wprowadza niezależne pytanie o sposób; quomodo Vulg (2): A onij rzekli iemu: iakotz ſie otworzyly tobie ocży. OpecŻyw 63; WujNT Matth 21/20.
2. W funkcji wykrzyknikowej; ut Mącz; quomodo Vulg (15): Wey wey/ weiſze toċ mędruie [...] Czo za rozum tego ſmarda. Iakoċ ſobie vmie galiċ RejKup Mv; RejFig Dd7; RejZwierz 129; Mącz 198d, 264d; GórnDworz R4v; WyprPl B4; PowodPr 9 [2 r.]; SkarKazSej 668b.

Połączenie: »wej(że) jakoć« = ecce quomodo Vulg (5): RejFig Bb6; RejZwierz 121 v; HistLan F2; WujNT Ioann 11/36; Wey iákoć ſię záperzył: przypátrżćie ſię pilnie KlonWor **2.

3. W nawiązaniu do słów oznaczających postrzeganie (zwykle w imp) wprowadza wypowiedzenie podrzędne dopełnieniowe (przeważnie o charakterze ekspresywnym); ut Mącz (49): Oglądáy iakotz cirpię wielkié vdręcżenije/ ażetz oto iuż mdleię OpecŻyw 100v, 28, 28v, 30, 30v, 48v (14); pathrzmyſz tu namyleyſzy/ yakocz pan bog zaſmącza y namylevſze ſwoye PatKaz II 63; RejKup m5v; MurzHist O3v; RejWiz 73v, 153; RejFig Bb7; RejZwierz 73, 109, 140, 141v; GrzegRóżn Dv; Viden homini farcinatos consequi. Widźyż [!] yákoć wskaſáwſzy ſie ydą zá nim. Mącz 385b, 459c [2 r.], 494a; SarnUzn D5v; RejPos 197, 285; GrzegŚm 13; WujJud 163v, 246, 253v; WujNT 435; KlonFlis H3; ZbylPrzyg A4v.
a. Podmiotem w zdaniu dopełnieniowym jest wyraz występujący uprzednio jako dopełnienie zdania nadrzędnego (10): ná żáby poglądayćie: Iákoć ſie bárzo lękáią BierEz L2v; OpecŻyw 51v, 72, 90, 101, 141 [2 r.]; A ſlyſys ten ogon kozy Iakoċ my tam rzkomo grozy. RejKup h6, h7v; MWilkHist Lv.
II. Zaimek przysłówkowy względny (18):
1. Wprowadza porównawcze wypowiedzenie okolicznikowe stopnia lub sposobu (8) : Nádtho rzekł Dawid/ O iákoć Pan żywie żeć go on ſam zábiie [Vivit Dominus, nisi Dominus percusserit eum] BibRadz 1.Reg 26/10; KołakCath C.

Połączenia: »tak (...) jakoć, jakoć ... tak (a. takżeć)« = quomodo...sie et Vulg (3 : 2): Ciągnie ſie rzkomo poziewá Ale boday mu ták pſia máć Iákoć mu ſie wten cżás chce ſpáć RejRozpr G4v; Leop 4.Esdr 4/50, Is 10/10; BibRadz Ex 10/10; RejPos 162v.

»jakoć też« = sicut et Vulg (1): Oddayćie iemu/ iákoć też wam ono dawáło: á ſowićie we dwoy naſob oddayćie Leop Apoc 18/6;

2. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe czasowe uprzednie (czasem z odcieniem warunkowyn) (9): Bo yákoć ſyn będzye myał tákyego náucżycyelá/ kthory będzye rad ná kuffel pátrzał/ diſcipuł też nie wyda wtem preceptorá/ będzye theż dobrze ſpełnyał. GliczKsiąż L8v, F4v; RejFig Cc3v; RejZwierc 236; PaprUp L4v.

Połączenia: »jakoć ... już (potym)« (2): to twárdouſty źrzebiec/ á iákoć ná kryg weźmie/ iuż go y ku gorze trudno záhámowáć będzieſz mogł. RejZwierc 35v, 25v.

»jakoć skoro... tak« (1): A iakoć skoro ſwiat naſtał tak ći ſie to płecie RejJóz H8.

»jakoć...wnet« (1): Bo iákoć ſzcżep ſprochnieie/ wnet owoc cżyrwiwy RejZwierz 111v.

3. Wprowadza wypowiedzenie przydawkowe (z zapowiednikiem: takowy) (1): a nieday go na takową ſmiertz okrutną krzyżową/ iakotz żydowie niewierni żądaią OpecŻyw 132.
III. W funkcji spójnika (6):
1. Wskazuje na stosunek włączny (użycie bliskie funkcją partykule deiktycznej: oto) (4): OpecŻyw 168v; WujJud 249v; Pátrzay gorącośći (Piotrowey) iákoć w tey gromádzie przednieyſzym ieſt/ y wſzędy napierwſzy ze wſzytkich mowić poczyna. WujNT 398.

Połączenie: »oto jakoć« (1): A ći ktorzi tobą wzgardzili podnieſli głowę. Super populum tuum malignauerunt conſilium: et cogitauerunt [...] Oto iakoć naprzećiw ludu twemu złoſciwą radę wzięli WróbŻołt 82/4.

2. Wprowadza wypowiedzenie przystawione (2): Y owſzem ſłuſznie á prawdźiwie to mowią/ iákoć ſie iuż wyżſzey pokázáło. WujJud 126; LatHar 77.

Cf JAKOĆBY, JAKOŚCI, JAKOŻCI, KAKOĆ

MB