Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [JUZUITKA]

Następne hasło: JUŻCI »

JUŻ (19 483) pt i cn

pt (19 272), cn (207).

już (19464), juże (19), już a. juże [z koncówkami osobowymi czasownika] (314); już: juże BierEz (176 : 8), OpecŻyw (258 : 3), LibLeg (88 : 2), LibMal (59 : 1), RejKup (507 : 2), UstPraw (15 : 1), PudłFr (50 : 1), PaprUp (43 : 1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XIX w.

Znaczenia

I. Partykuła: Uwydatnia czynność, sprawcę lub przedmiot czynności, cechę, stan, sposób wykonania czynności lub ilość (19 272)
II. Wielokrotne „już ... już” w funkcji zbliżonej do spójnika występuje w wypowiedzeniach oznajmujących (207)
- a. Między składnikami zachodzi stosunek łączny ‘i ... i’, ‘a ... a’ itp. (141)
- b. Między składnikami zachodzi stosunek rozłączny ‘bądź ... bądź’, ‘albo ... albo’ itp. (66)
*** Bez wystarczającego kontekstu (4)

I. Partykuła: Uwydatnia czynność, sprawcę lub przedmiot czynności, cechę, stan, sposób wykonania czynności lub ilość; iam Mącz, Calep, Vulg, Modrz; nunc BartBydg; modo Mącz (19 272):

1. W połączeniu z czasownikiem (8718):

a. Z osobową formą czasownika, orzecznikiem lub predykatywami uwydatnia trwanie, moment początkowy lub końcowy czynności lub stanu (6713): ListRzeź w. 11; PowUrb + (2); Iuż ſie żywot nápełnił podźmy ſpáć. March¹ A4v; March¹ Wiet Av; BierEz I2v (35); MetrKor 38/287 (2); OpecŻyw 51 (89); ForCnR B3; PatKaz I 7 (6); PatKaz II 65v (26); PatKaz III 154 (11); Murm 13 (2); HistJóz Dv; TarDuch D4v; FalZioł V 24v (30); FalZiołSpicz V 119v; Vmarłać iuż kokoſz która Dariuſowi nioſła iaycza. BielŻyw 149 (8); GlabGad C3 (17); March² 5 (3); MiechGlab 12 (8); BierRozm 3 (3); KlerWes Av; LibLeg 7/11v (38); March³ V6v; WróbŻołt qq2v (27); IVż ſie wzruſſyło ſerce moie ná łágodliwe ſlowá RejPs 67v (48); ComCrac 14v (3); LibMal 1543/76v (24); RejRozpr A3 (11); ConPiotr 35 (3); LudWieś A2; SeklWyzn g4v (2); RejJóz L6 (96); SeklKat Q2 (12); RejRozm 408 (3); ZapWar 1548 nr 2667; Paweł yuż poċzina vczicz chorego. RejKup Q (140); HistAl B7v (10); KromRozm I L2 (9); ſtawił śię ſtaroście (ktoremu iuſz było o nim znać dano) MurzHist Dv (16); MurzNT Matth 2/20 (8); KromRozm II h4 (12); Yuż ná nas zwonyą k obyádu. KromRozm III Q4 (21); Diar 43 (41); DiarDop 102 (3); BielKom C8 (19); GliczKsiąż O8 (14); LubPs ffv (79); GroicPorz ggv (24); SeklPieś 20 (2); KrowObr 99v (90); RejWiz 134 (165); Leop Iudith 12/16 (68); OrzList h2 (8); UstPraw A3 (5); Y rzekł ieden/ zda mi ſie iuż południe nádchodzi KochZuz A2v (3); LeszczRzecz A5 (2); RejFig A a4v (17); RejZwierz 2 (52); BibRadz Ruth 1/12 (67); OrzRozm R2v (25); BielKron 20v (240); GrzegRóżn G2 (11); KochSat B3v (2); KwiatKsiąż L3 (10); Iam invesperascebat, Iuż wieczór záchodźił. Mącz 489d (76); OrzQuin O2v (15); Prot A4v (6); SarnUzn F (23); SienLek 184 (12); LeovPrzep H4v (4); RejAp CC4 (420); GórnDworz Ii8 (64); GrzepGeom E (8); Iulianie pan bog mię przyſlał ku tobie powiedzieć/ że iuż przyiął twą pokutę HistRzym 116v (45); Iuż widzyeli ony iáwne dziwy á znáki/ ktore im Ezáiaſz z dawná opowiedzyał RejPos 196v (776); RejPosWiecz² 90v (4); RejPosWiecz³ 97v (3); BiałKat 298v (26); Iuż śię wroćił do domu przywiodł dwa Dźiánety BielSat B3 (10); GrzegŚm 16 (14); HistLan F6 (27); KuczbKat 365 (29); A poſpolicie to widamy iż pod pánem záwżdy bywa ochotnieyſzy [koń] niż pod ſługą/ bo iuż zna dobrodzieiá ſwego. RejZwierc 97 (290); RejZwiercPodw 183v; RejZwiercTrzec 274 (6); BielSpr 66v (14); KochMon 31 (2); Po vſpráwiedliwieniu iużechmy niewinni gniewu boże^go WujJud 101v marg (40); WujJudConf 129v (18); KochList nlb 1; RejPosWstaw [143³]v (8); BudBib 4.Esdr 2/13 (20); BudBibKaw A3v; HistHel B2 (14); MycPrz I B4v (14); Strum L4v (33); WierKróc A2v (7); BiałKaz Hv (8); BudNT Ff8v (19); StryjWjaz A3 (2); Iuż teraz więcey mowić niechcę: bo ſie iuż ſpozniło/ y noc ſie przybliża CzechRozm 40 (183); PaprPan B3v (52); KarnNap ktv (9); ModrzBaz 1 (34); ModrzBazBud ¶6; SkarJedn 384 (19); KochOdpr A2 (6); Oczko 17v (7); KochPs 61 (18); SkarŻyw 249 (193); KochTr 14 (3); ZapKościer 1580/17 (7); MWilkHist Bv (17); StryjKron 66 (35); CzechEp 202 (129); CzechEpPOrz *4v; KochJez A2v (8); NiemObr 37 (19); KochEpit A3v; KochFr 82 (15); KlonŻal E4v (9); KochBr 153; KochMuza 26; KochSz B2 (5); KochMRot C (3); ReszPrz 78 (6); ReszHoz 132 (2); ReszList 189 (4); rácż Wáſzá Miłość Ceſárſka wſtáć/ iuż obiad będźie nie długo. WerGośc 245 (10); WerKaz 305; WisznTr 13 (13); BielSen 10 (2); BielSjem 30 (3); KochPam 83; KochPieś 8 (7); KochSob 60 (2); PudłFr 9 (16); ArtKanc B2v (71); BielRozm 12 (11); GórnRozm N2 (14); KmitaPsal A2 (4); KochProp 10 (4); KochWr 27 (7); PaprUp H4 (15); ZawJeft 32 (5); ActReg 51 (52); Calep 211a (4); GostGosp 86 (12); GrochKal 9 (7); Phil C3 (4); GórnTroas 46 (20); KochCz B2v (2); KochPij C4 (3); GrabowSet K4 (14); KochAp 8 (2); KochFrag 46 (5); OrzJan 8 (26); WyprPl A4v (5); LatHar 170 (15); KołakCath A3v (6); KołakSzczęśl [D]; RybGęśli C4 (3); Tu iuż S. Lukaſz poczyna zwáć Páwłem, ktorego pirwey zwał Száwłem WujNT 449 marg (88); WysKaz 45 (6); JanNKar A3v (9); JanNKarGórn G4v (2); JanNKarKoch F3; Ale ten Státut iuż iest ingroſſowan ná przeſzłéy páginie. SarnStat 544 (96); SiebRozmyśl Bv (18); WitosłLut Av4 (2); GrabPospR N2v (2); KmitaSpit B3 (5); PowodPr 39 (13); SkarKaz 4a (36); VotSzl Ev; CiekPotr 86 (28); CzahTr C3v (9); GosłCast 53 (23); PaxLiz C3v (27); blizkie y co rok bliżſze tyránná tego ſąśiedztwo we wrotá iuż wáſze pogląda. SkarKazSej 660a (16); KlonFlis H3v (11); Te ſłowá długie cżynił Apollo ſpániáły/ W tym też cżłonki me młode ſen iuż opuſzcżáły. SapEpit A3v (3); KlonWor 58 (25); PudłDydo B3 (8); RybWit A2v; ZbylPrzyg B (4); SzarzRyt D.

Wprowadza frazy występujące w funkcji wykrzyknika wyrażającego pozdrowienie, podziękowanie itp. (14): RejRozpr F2; A tak iuż cie tu Bog żegnay doſyć tey roſprawy RejJóz F4v; A tak kmotze gdy tak niechces Iuż dobrá noc już ciń Czo chces RejKup n5v; RejWiz 43v (4); OrzQuin Aa5; iuż Boże vchoway iákiego potárgnienia ná iednego [przyjaciela]/ álić drugi iuż przed nim s ſzárſzunem ſtoi. RejZwierc 90 (3); CzechRozm 40; PudłFr 15; CzahTr I2v.

Fraza:»już nie lza jedno, nie lza już (było) jedno« (16 : 3): Ale coż rzec: iuż nielza iedno ná to morze/ Ták y bez wioſłá płynąć chociay zewſząd gorze. RejWiz 2; BielKron 315; OrzQuin E2; A ták nielza iuż było iedno iż Pan/ cżyniąc doſyć dekretom ſwoim/ muſiał niſzcżyć/ tępić/ á káźić on nędzny narod ludzki RejPos 102v (9); RejZwierc 71v (4); WerGośc 219 (2); Powie lekarż/ iuſz teraz nielża/ iedno po ſámy ſtaw rękę vćiąć. GórnRozm K2.

Połączenia: »już snadź« [szyk 33 : 31] (64): Abowiem wyſtępki náſſe/ iuż ſnadz przewyſzſſyły ſlábą krewkoſſć náſſę RejPs 93v (13); RejJóz D8 (6); RejKup 13v (8); BielKom Fv; GliczKsiąż Q3; LubPs B6 (3); RejWiz 58; OrzRozm C3; RejAp 11v (5); GórnDworz N4v (2); HistRzym 97; RejPos 13 (6); BiałKat 216; HistLan D4; RejZwierc [78²]v (5); PaprPan Dv; A ſnadź iuż czás przyſzedł/ żeby go rátowáć. KochPs 152; CzechEp 406; WisznTr 7; PudłFr 52; ActReg 96; GrabowSet B2; PowodPr 71; GosłCast 17.

»tedy już« [szyk 64 : 28] (92): PatKaz III 92; Iuż thedybędę piſał o moczy wodek z zioł rozmagitich FalZioł II 3b (5); LibLeg 10/93v; LubPs G2v; KrowObr 15 (17); UstPraw G4v; GrzegJtóżn N4; Powiem tedy iuż ná ſię (bo tego nie wiećie) Byłem kiedyś PROTEVS iedyny ná świećie. Prot A3; RejAp 59 (3); GórnDworz R2 (2); Ponieważ tedy iuż wiémy/ iáko długi/ iáko ſzéroki Lan ieſt/ nie trudno ij możemy zmierzyć GrzepGeom L4v (4); RejPos 102 (3); BiałKat 301; KuczbKat 150; RejZwierc 98 (4); RejPosRozpr cv (2); RejPosWstaw [110²]v (2); BudBib Nah 1/12; Strum G; Wcżymże go kto tedy ſzcżypáć iuſz ma? BiałKaz M2; CzechRozm 19 (11); SkarJedn 344; SkarŻyw 501; StryjKron 110; CzechEp 373 (9); NiemObr 68 (2); ReszList 144; BielRozm 3; ActReg 144 (2); GostGosp 144; OrzJan 77 (3); WujNT 1.Cor 6/7; SarnStat 280 (2); PowodPr 85; SkarKaz 485b.

»już też« [szyk 139 : 81] (220): OpecŻyw 97v; GlabGad C3v; LibLeg 10/70 (2); A iaciem ſie też vnioſla Iuż też pływam tak beż wioſla RejJóz Dv (3); SeklKat A4v (3); RejKup y7; KromRozm I O; KromRozm II g2v; KromRozm III M6 (2); Diar 71; LubPs G (2); RejWiz 78 (11); RejZwierz 6v; BibRadz Ioann 13/30; OrzRozm P; BielKron 237v (2); Magister dicendi praestantissimus, Przewyborny á miſterny wymowcá który też yuż vmié náuczić. Mącz 115b; OrzQuin Yv; SienLek 159 (2); LeovPrzep C3v; Co piſmo ſwięte wodámi zowie to iuż też wiemy/ iż rozlicżne narody ludzkie RejAp 140v (27); GórnDworz Ii7v (2); HistRzym 101; RejPos 118 (48); BiałKat 16; HistLan B2; RejZwierc 30 (19); WujJud 78 (3); BudBib przedm b3; HistHel D2v; MycPrz I Cv (3); CzechRozm 21v (33); SkarJedn 282; SkarŻyw 15 (3); StryjKron 255; y to prawdá, iáko ſię iuż też to pokażáło w onym hárdym Papieskim przećiw Ceſárzowi powstániu CzechEp [410] (19); WerGośc 227; PudFr 18; GórnRozm N; KochWr 33; ActReg 55; Iużeſmy ſię też płákáć náuczyły GórnTroas 12 (2); WyprPl Bv (3); JanNKar C4; SarnStat 879; SiebRozmyśl K3; PowodPr 25 (3); CiekPotr 76.

»już więc« [szyk 36 : 11] (47): MiechGlab 65 (2); Bowiem czás moy podobien ieſt/ ku krotkiemu dniowi/ ktory ſie iuż więc ku wieczorowi przychyli RejPs 148v (2); RejRozpr D (3); RejJóz L3v (2); RejKup n5v (2); LubPs H2v (3); RejWiz 73v (16); SarnUzn E7v (2); SienLek 151v; RejAp 92v; RejPos 280; RejZwierc 59 (3); WujJud 122; WierKróc A4; CzechRozm 149; ModrzBaz 11; SkarJedn 99; ArtKanc N3v; A iuż więc ſyn kśiążęcy vpadł ná koláná/ Y wyznał ſwé poddáńſtwo KochProp 7; RybGęśli B3; WujNT 1.Cor 4/2; SarnStat 12 (2).

»już wżdy« [szyk 7 : 6] (13): RejPs 77; DiarDop 106: LubPs N2v; RejZwierc 47 (5); RejZwiercTrzec 274v; CzechRozm 6v (2); CzechEp 223; Nuż/ nuż miłe niev laſtv/ iákoż ſię ſtroićie/ A ná tym nędzny m świećie co wżdy iuż broićie? ZbylPrzyg A2v.

α. Z zaprzeczoną formą czasownika (704): MetrKor 40/815; LibLeg 10/92 (4); ZapWar 1548 nr 2656 (2); Iuż nie będziem śiedzieć milcżkiem BierEz D (6); OpecŻyw 19 (7); PatKaz II 79; PatKaz III 128; HistJóz E3; FalZioł V 15 (2); BielŻyw nlb 4; GlabGad L8; WróbŻołt S7 (2); RejPs 44v (4); LibMal 1544/89v; RejRozpr Gv (3); RejJóz I (14); SeklKat R3 (3); RejKup z5 (18); HistAl A2; MurzHist O2 (7); KromRozm III G8 (3); Diar 55 (4); DiarDop 109 (7); BielKom Cv (2) LubPs Mv (9); GroicPorz ſ4 (5); Iuſz tu teras przeć tego niemożećie/ ábyśćie tych oleiow/ zá Bogi niechwalili KrowObr 84v (6); RejWiz 58v (27); Leop Dan 10/17 (3); Już ten z námi nie poydzie RejFig Dd5 (5); RejZwierz 137 (5); BibRadz Ier 3/16 (8); Zle to ſądźiſz/ podobnoś ſye dawno ſpowiedał? (‒) Niepomnie iuż kiedy/ ále co to ku temu. OrzRozm L (3); BielKron 234v (23); GrzegRóżn B2v; Mącz 440a (4); OrzQuin B2v; Prot B3; SarnUzn H6 (6); SienLek 33; RejAp 122v (28); GórnDworz Ff4v (21); HistRzym 30v (4); A cżegożći iuż nie doſtawa RejPos 110 (81); RejPos Wiecz³ 96v (2); BiałKat 311 (2); BielSat D4v; GrzegŚm 63 (2); HistLan B (3); KuczbKat 430 (3); PAtrzay moy miły brácie iáka to niedbáłość/ Tu náſzych defenſorow/ iuż nie mowię by złość. RejZwierc 246v (71); BielSpr 58; WujJud 244v (15); WujJudConf 72 (3); BudBib 4.Esdr 11/22 (6); HistHel B3v (2); MycPrz II C2 (2); Strum Q2 (4); WierKróc B3 (2); BiałKaz D3v; BudNT Rom 11/6 (9); CzechRozm 89 (39); PaprPan Nv (10); ModrzBaz 23v (2); SkarJedn 387 (2); Oczko 28; Ani ſye iuż da przywiéść [Pan]/ áby ſmutnemu Láſkę ieſzcze okazał ſłudze ſwoiemu? KochPs 113 (4); SkarŻyw 274 (29); KochTr 23 (5); MWilkHist Fv (2); StryjKron 522 (3); CzechEp 121 (21); KochJez A2v; NiemObr 107 (4); KochFr 55 (2); KlonŻal D4 (2); KochPhaen 24; KochMRot B3v; ReszPrz 67; Ale moy wſzechmocny Pánie/ iuż niewiem co to zá ſzalony rozum w tych ludźiách pánuie/ ktorzy ſię ná przyſzłe rzecży by namniey nie oglądáią. WerGośc 222; WerKazPapr 274; WisznTr 17 (3); KochPam 86; KochPieś 14 (3); PudłFr 76; ArtKanc G17 (7); BielRozm 32v; GórnRozm H3v (3); KochWr 29 (2); PaprUp Kv (4); ZawJeft 24; Nie chcę iuz wtey materiey więcey dow pisac ActReg 119 (9); GostGosp 104; Phil P4; A ia pytam/ [...] Gdźie Pryámus/ podobno z martwych iuż nie wſtánie. GórnTroas 42 (8); KochFrag 51 (2); OrzJan 35 (6); Strzemieniá iuż nie widzę: gdźieś ći ſie podźiáło? WyprPl C3v (2); LatHar 706 (3); RybGęśli B4v (2); WujNT 504 (19); JanNKar F; JanNKarKoch G2; SarnStat 1158 (9); SiebRozmyśl F3; KmitaSpit B4; PowodPr 54 (3); Stárzy nie mamy ſię iuż czego ſpodźiewáć. Poczyna w nas vmieráć żołądek/ żyły/ nogi/ boki/ głowá/ pámięć vſtáie. SkarKaz 422b (3); CiekPotr 65 (4); CzahTr L2v (4); GosłCast 59 (5); PaxLiz B3v (2); KlonFlis C2; SapEpit A2v (2); KlonWor 37 (3); PudłDydo [B5]v (2); SzarzRyt B3.

Połączenia: »snadź już« [szyk 3 : 1] (4): Snadź iuż tych przycżyn nie było czos ich nie wznawiała RejJóz H5 (2); RejKup v4v; HistLan B2v.

»tedy już« (9); KromRozm II i2V; RejWiz 152v; Nie boyże ſie tedy iuż tey prożney łodki á nie wſtępuy do niey RejPos 174v; BiałKat 306; CzechRozm 80v (2); KochPs 18; PudłFr 17; SarnStat 1163.

»już też« [szyk 13 : 7] (20): MurzHist P; DiarDop 113; LubPs X4v; Kuchmiſtrz v drzwi kołáce á Márſzałek łáie/ Podſkárbiemu pieniędzy iuż też nie doſtáie. RejWiz 12; BielKron 308; GórnDworz K2; RejPos 288; RejZwierc 172 (5); CzechRozm 137v; CzechEp 163 (4); CzechEpPOrz **4v; OrzJan 89; PowodPr 80.

»więc już« (4): GórnDworz Hh7v; Co iż cżyni/ á Więc że iuż dla tego mocy nie ma? CzechRozm 183v; CzechEp 421; PowodPr 11.

»już wżdy« [szyk 1 : 1] (2): A ták w roſthropnym á w bácżnym iuż wżdy przyrodzenie zgołá wſzytko ták záboleć nie może/ áby ſie powſciągnąć nie miáło RejZwierc 73; OrzJan 90.

b. Z rozkaźnikiem (1244): Sioſtry iuż ſie wyſtrzegaymy/ Nie kożdemu dowierzaymy. BierEz P3 (10); OpecŻyw 124v (31); ForCnR D4; O wſzechmocznoſzczy boſka raczy ſyą yuſch ſmylouacz nad ſwem ſthworzenyem PatKaz II 33v; PatKaz III 153v; FalZioł V 85v (2); BielŻyw 164; BierRozm 21; WróbŻołt 79; RejŁas w. 65; RejRozpr Fv; RejPs 45 (11); RejRozpr F2v (3); RejJóz A8 (48); SeklKat Y4v (2); Iuż mie przeſtan mam czy doſyć Ledweć moge głowę wznoſyć. RejKup f4v (49); HistAl L (2); KromRozm I B2; KromRozm II a2v; KromRozm III N3; BielKom G6v (4); LubPs X4 (58); SeklPieś 20; KrowObr 6 (3); RejWiz 144v (23); Leop 1.Reg 20/22 (6); RejFig B2 (5); RejZwierz 143 (15); BibRadz Tob 11/8 (7); OrzRozm D2 (6); Iuż ſynu Alexánder inſzego ſobie kroleſtwá nábyway BielKron 123 (7); GrzegRóżn O2 (2); KochSat Cv (4); Remitte iam me onerare iniuriis, Prżeſtańmi yuſz złorzeczić. Mącz 227a (5); OrzQuin H2 (5); Prot A4 (6); SienLek 43v (2); RejAp 61v (38); GórnDworz N6 (8); HistRzym 58v (4); RejPos 12 (141); BiałKat 61 (3); GrzegŚm [A2] (3); HistLan C3v; KuczbKat 340; Ale tu iuż teraz pilno ſie dzierz mądrośći RejZwierc 146 (35); KochMon 33; WujJud 80 (4); RejPosWstaw [110²]v (2); BudBib 4.Esdr 14/12 (3); HistHel B4v (8); MycPrz I B3v (8); Poſtępuyże iuż dáléy z wagą kędyć potrzebá Strum B4 (5); WierKróc A3 (6); BiałKaz G4v; BudNT Act 24/25; CzechRozm 10v (15); PaprPan O4 (10); ModrzBaz 141 (8); ModrzBazBud ¶5; SkarJedn 300; KochOdpr D2; Obroćże ſercá náſze iuż ku ſobie/ A gniéw twóy dawny niechay zgáśnie w tobie KochPs 127 (3); SkarŻyw 75 (10); MWilkHist B (6); CzechEp 138 (12); NiemObr 172; KochFr 116 (7); KlonŻal A4v; KochMRot B2; O cżym iuż niech będźie ná ten cżás doſyć ReszPrz 140; WerGośc 236; KochPieś 20; PudłFr 67 (2); ArtKanc K2 (36); Ale iuſz o tym práwie wáſzym niechay koniec będźie GórnRozm K2 (4); KmitaPsal A2v; PaprUp H4; ZawJeft 21 (2); Iuż powiédz/ coś w tym ſercu oboiętnym ſkryłá GórnTroas 61 (4); GrabowSet P2v (3); KochFrag 27; OrzJan 121; WyprPl A4v (2); LatHar 211; KołakCath B3v; WujNT 541 (2); SarnStat 196 (3); SiebRozmyśl Gv (3); Iuz tego przebacz. KlonKr E2v (2); KmitaSpit B4; PowodPr 15; SkarKaz 634 (6); VotSzl D; CiekPotr 87 (3); CzahTr K (2); GosłCast 57 (6); Iuż Muzyko gray/ Lizycżopie drgay. PaxLiz E4 (2); SkarKaz 689a (2); KlonFlis E4v (7); SapEpit A3 (3); KlonWor 25; PudłDydo B (2); ZbylPrzyg B3; SzarzRyt B2v (2).

Połączenia: »(a) tak już« [szyk 53 : 73] (71): FalZioł V 22a (2); á thak przed ſie náſz miły pánie iuż do końcá zewſſego rácz wyzwolić nas RejPs 194 (6); RejJóz D4v (11); SeklKat Z2v; A ti iuſz tak panie braczie Racz krolowacz tu wtey kraczie RejRozm 408; RejKup n6 (12); KromRozm III C5; LubPs S4v (3); RejWiz 39v (4); Leop Matth 13/18; RejZwierz 36v; BielKron 233 (2); OrzQuin V2v; RejAp 126; GórnDworz Kk8 (3); A ták iuż ſie rozráduycie niebioſá y wſzyſcy coſcie w nich ſą. RejPos 332; HistLan D3; RejZwierc 127 (3); MycPrz II B [3]v; Przetoż to iuſz ták tzyńmy by wſio nie zgineło WierKróc B3; CzechRozm 10v (4); PaprPan Cv (2); CzechEp 347 (2); WerGośc 267 (2); BielSjem 15; PudłFr 46 (2); ArtKanc N4.

»ba już« (3): Bá iuż ty moẃ coć ſie widzi BielKom F3; GrzegŚm [N3]v; PudłFr 64.

»już (a) już« (5): BierEz A4; BielKron 244v; Iuż iuż złośliwi poznayćie/ Iuż iuż w Páńſkich drógách trwayćie ZawJeft 15 (2); GórnTroas 65.

»już tedy« [szyk 8 : 7] (15): Oſądzćie ſie tedy iuſz/ ieſliśćie namieſtnicy Apoſtolſcy/ albo nieprzyiaćiele Boży? KrowObr 91 v (2); BibRadz Ez 21/28; OrzRozm H3; GórnDworz Hh8 (2); GrzepGeom Iv; RejPos 314; Rácżże iuż tedy przyiąć mnie s tym wirſzem moim StryjWjaz A2v; CzechRozm A4; CzechEp 129; NiemObr 74; LatHar 151.

»już też« [szyk 11 : 1] (12): OpecŻyw 28v; Iuż też dáley poſtąṕmy do przypadkow iego/ Ktore około niego [...] Tu ſie rozlicżnie tocżą RejWiz 9v; GórnDworz S5v; HistRzym 80; RejPos 285 (2); RejZwierc 82 (3); CzechRozm 165v; CzechEp 192; Ale iuż téż powiédzćie ſzácunek ſwych rzeczv. WyprPl B2v.

»już więc« [szyk 6 : 5] (11): Wierę więc niechay łata iuż kędy chce ſławá/ Kiedy nas nie doſtánie/ iuż rośći pſu trawá. RejWiz 22; MurzHist N4; RejWiz 192 (3); RejZwierz 134v; GórnDworz T7v; RejZwierc 159; CzechRozm 129 (2); Iuż Więc ſpićie/ y odpoczywayćie WujNT Matth 26/45.

»już wżdy« [szyk 4 : 1] (5): RejJóz M3v; O ſſaleni yuż wżdy kyedy temu zrozumyeycye. LubPs V3v; HistHel B4v; CzechRozm 219; ModrzBaz 94v.

Frazy:»już wiedz« (19): Pátrokluſow namiáſtek onego Grecżyná/ Iuż wiedz że nie podłego doſtáłáś to ſyná PaprPan Iv (19).

»już wierz« [szyk 47 : 1] (48): RejJóz N5v; RejKup ſ3 (2); RejWiz 191; Prot Cv; RejAp 200v; BiałKat 308v; RejZwierc 91; MEnenius był w Rzymie s ſwym rozumem ſzcżodry/ Iuż temu wierz ná wſzytko ieſt ten pan ták dobry PaprPan Y2v (33); KochFr 126; ieſli w duchownym álbo młodźieńſkim ſtanie/ to iuż mi wierz/ że tám rząd v tákiego w domu każdego/ iáko w gęśim chlewie WerKaz 299; KmitaPsal A4v; CzahTr F3 (3); Ludźi tám w tárgu przedáią iuż mi wierz/ Iáko inny źwierz. KlonFlis D2.

bb. Wzmocnionym przez partykułę: -ż(e), -ć (127): BierEz O4; proſſę wás niechátz iuż tu vmrę przy nijm OpecŻyw 157 (9); RejJóz C2v (2); RejKup t4 (3); MurzHist G3; BielKom F6v; LubPs F4 (32); KrowObr 78v; RejWiz 19v (5); Leop Matth 26/43 (2); RejFig Bb6v; BibRadz Iob 11/13 (5); Mącz 163b; SarnUzn [E2]; RejAp 161 (4); RejPos 232v (10); RejPosWiecz² 92; RejPosWiecz³ 97; BiałKat 66 (2); HistLan C3v; RejZwierc 3v; MycPrz I C; SkarŻyw 173 (2); CzechEp 298; Niechże iuż idzie/ á ty pátrzay pilnie Mam zá to/ żeś ſie rádował omylnie. KochSz C3v; ArtKanc L11 (7); KmitaPsal A5v; Phil C2 (2); GórnTroas 59; WyprPl B3; LatHar 654 (4); WujNT Mar 14/41; SiebRozmyśl F (5); Stulże iuż powiádáczkę/ doſyć było tego GosłCast 63 (3); KlonFlis H5 (2); SapEpit B4; KlonWor 40.

Połączenia: »też już« [szyk 3 : 2] (5): LubPs G; RejAp 87v; Przyſtąṕmyż iuż też do końcá CzechEp 317 (3).

»tedy już« (1): Rozumiéyże tedy iuż ſłowá Páńſkié: iż nie záwżdy Chryſtuſá mamy widomé^go BiałKat 306.

»już więc« (1): Pátrzayże iuż więc potym gdy młodość podroście/ Iácy záwżdy hárcuią około niey goście. RejWiz 89v.

»wżdy już« (1): milczćieſz wżdy iuż/ á prawdę poznayćie. SkarKaz 159b.

α. Z zaprzeczonym rozkaźnikiem (138): BierEz A2 (6); OpecŻyw 164v; FalZioł V 73v; iuż ſie więcey nie nie fráſuy duſſo moiá RejPs 64 (3); RejJóz P (5); RejKup e4v (7); Yuż nas dáley ludzkimi vſtáwámi/ y Ancykryſtowemi á dyabelſkimi zabobony zá nos nyewodźćye KromRozm I B2; MurzHist N3; LubPs H4 (3); RejWiz 173v (4); Leop 1.Mach 13/40 (4); BibRadz Num 18/22 (2); BielKron 315 (2); Nie śli iuż do Genewy po ſzáble y kordy/ Chybábyś ty chćiał ćiągnąć ná tátárſkie Ordy. Prot Cv; SarnUzn E; SienLek 36v (2); RejAp 90 (5); GórnDworz P3; HistRzym 62v; RejPos 130v (19); BielSat Ev; A pan ſie w łeb ſkubie/ po mieſzku ſie dłubie. Iuż nie piſkay dudo/ bo w nim bárdzo chudo. RejZwierc 114 (3); BudBib Lev 17/7; MycPrz I B3v (3); WierKróc A4v; BudNT Eph 4/28; PaprPan Cc3v (2); Otożeś teraz zdrowym zoſtał/ iuż niegrzeſz więcey KarnNap D2; SkarŻyw 583; MWilkHist H2 (5); NiemObr 110; KochFr 23 (4); KlonŻal C3; WisznTr 35; KochTarn 79 (2); ArtKanc Lv (5); BierRozm 33; KmitaPsal A3v; KochProp 15; PaprUp D3v; ActReg 84; KochFrag 30 (2); RybGęśli C4v; WujNT 540 (3); JanNKarKoch G2; SarnStat 1149 (2); nie możećie z námi ná tę drogę/ iuż ſię około wozow náſzych nie wieſzayćie. SkarKaz 245b; CiekPotr 45; GosłCast 32 (2); KochFlis B3v (2); Przy cnym domie Sápiehow/ niechćiey ſię iuż trwożyć. SapEpit A2; PudłDydo B4 (2); ZbylPrzyg B2v.

Połączenia: »ba już« (1): Bá iuż niechay nie bedzie áni mnie áni thobie Leop 3.Reg 3/26.

»(a) tak już« (5): RejWiz 142 (2); A ták iuż nie ſądźmi ieden drugiego BibRadz Rom 14/13; BielKron 194 (2).

»już tedy« [szyk 1 : 1] (2): Iuż tedy o duſſo milá/ niezamykáy daléy twégo ſertza OpecŻyw 141v; BudBib c4.

»już więc« (1): O to prácuy by mógł iednego/ Przyiaćielá mieć práwego: Przed ktorym Więc iuż nic nie tay BierEz G.

»już wżdy« (1): doſyc iż fráſuiemy ludzi ná zyemi/ iuż wżdy nie fráſuymy Páná ſwoiego ná niebie. RejPos 271.

c. W oznajmieniach z elipsą formy osobowej czasownika (761): On rzekł/ á wſzák bliſko iuż noc/ A táć mi ma wiele pomoc BierEz R2v; PatKaz II 74v (2); KlerPow [5]; FalZioł V 71 (4); BielŻyw 24; RejPs 94 (2); RejRozpr C2v (3); RejJóz F4v (20); LibMal 1546/117v (2); RejRozm 406; Ba tobiecz Michale smieſſno Alie mnie już barzo teſſno RejKup Bbv (33); iuż ńam ſiła y moc vſtała/ żebyſmy mieli zbroię znoſić y vćiski woienne/ abowiem iuż lata naſze w ſtaroſći poſzłe HistAl B5 (2); KromRozm I B3; MurzHist Pv; MurzNT 51; KromRozm III C2; DiarDop 110 (3); BielKom G6; LubPs T5v (5); iuż máła nádźieiá o nim áby ſye miał polepſzyc. GroicPorz kkv (2); GroicPorzRej C3v (2); KrowObr 156 (3); Iać iuż od ciebie muſzę/ poruczam cie Bogu RejWiz 176 (50); Leop Act 27/33 (4); OrzList cv; RejFig Cc7v (5); RejZwierz 67 (17); BibRadz Ex 1/9 (5); Pánie iuż Gęś ná ſtole. OrzRozm V3v (4); BielKron 325v (7); KochSat A3 (2); Mącz 382b (6); OrzQuin C3; Prot E2; SienLek 55v (4); LeovPrzep Iv; RejAp 147v (28); GórnDworz H4v (3); HistRzym 126 (2); RejPos 305v (48); RejPosWiecz³ 98; BiałKaz 213v; KwiatOpis B2v; GrzegŚm A2; HistLan Dv (3); KuczbKat 375; Ale iuż trudno ty pokrzywy wypleć/ muſiałby ie motyką mocno wykopáć. RejZwierc 34v (69); KochMon 34; WujJud 36v (7); WujJudConf 144; RejPosWstaw [143²]v; BudBib 4.Esdr 14/16; MycPrz C4 (3); Strum R3 (7); WierKróc Bv; BiałKaz D3v (2); BudNT Rom 11/6 (2); CzechRozm 50 (5); IVż precż twe wſzyſtko męſtwo zacny Telámonie PaprPan X2 (2); ModrzBaz 140v (2); SkarJedn 167 (2); KochOdpr D3 (2); KochPs 131 (2); Iuż ći niewſtydliwcy nád Turki y ono ſtáre pogáńſtwo gorſzy. SkarŻyw A4 (17); KochTr 8; MWilkHist G4v (6); CzechEp 185 (6); KochJez B2; NiemObr 136 (2); KochFr 103 (2); KlonŻal D4v; KochPhaen 22 (4); KochSz C2 (2); ReszList 166; WerGośc 253 (2); WisznTr 24 (2); BielSjem 6; Wody z gór ſzumią/ á pięniſta Wilná Iuż brzegóm śilná. KochPieś 31 (3); KochSob 62 (4); ArtKanc M14 (3); GórnRozm Mv (3); KochProp 8; KochWr 31; ActReg 86 (4); GostGosp 80 (4); Phil N3; GórnTroas 10 (4); KochPij C4v; GrabowSet G (8); KochFrag 46; OrzJan 43 (3); LatHar 149; KołakSzczęśl C4v (2); RybGęśli C3v; Coż nam iuż więcey po świádkách [Quid adhuc desideramus testes?]? WujNT Mar 14/63 (3); WysKaz 45 (2); JanNKar B4 (3); SarnStat 1180 (4); GrabPospR N3v; KmitaSpit N3 (2); PowodPr 26 (2); idź/ iuż zdrow ſyn twoy SkarKaz 420a (5); CiekPotr 12 (4); CzahTr L4 (2); GosłCast 46 (5); PaxLiz O4v (5); KlonFlis B3 (8); KlonWor 56 (6); Nie dał ſzárpáć Kmiotkow ni Mieſzcźánow/ Nie wiele iuſz tákich w Polſzcże Pánow. RybWit C2v; SzarzRyt C.

Połączenia: »już(to) snadź« [szyk 1 : 1] (2): RejWiz 50; iuż to ſnadź iáſny wyklad RejAp 108v.

»tedy już« (1): Wino Białe ieſt gorącze^go przirodzenia w wtorim ſtopniu/ Stare wino tedi iuż w trzecim ſtopniu FalZioł I 155d.

»już też« [szyk 7 : 2] (9): A iuż też w nocż nie blizu więcz ſie kęs przeſpiemy RejJóz 17v; RejWiz 19 (2); RejZwierc 80v (2); CzechRozm 128v; Namniey ſie nie ſzánuie ten tho náſz Oſmolſki/ Iuż też tho náſz Cincius drugi zacny Polſki. PaprPan Aa2v; CzechEp 172; ZbylPrzyg B3.

»już więc« [szyk 6 : 3] (9): RejRozpr F4v; Iuż więcz trudno wilkiem orać Kto ſie nauczy zle dzałać RejJóz H8v (2); RejWiz 168v (3); Więc tu iuſz wſſyſtcy ſynowie twoi [Nunquid iam completi sunt filii]? Leop 1.Reg 16/11; RejZwierc 120v; CzechRozm 126.

»wżdy już« [szyk 3 : 1] (4): RejWiz 46; Tu wżdy iuż na tym ſwiecie iáko táko/ ábo zárázem odćiripeć/ ábo wżdy do cżáſu więzyenie podiąć RejPos 248 (2); RejZwierc 59.

Frazy:»już czas« (szyk 34 : 6] (40): RejPs 44 (3); RejRozpr Kv (2); Dawno ſię było rozmjſlać Niż gdy yuż Cżás od powiędać RejKup y7v (5); GroicPorz z2v (4); RejWiz 63 (2); A ták iuż mi cżás [Tempus est ergo] żebym ſie wroćił do tego ktory mię poſlał Leop Tob 12/20; RejZwierz 23v; BibRadz Ps 118/126; BielKron 242v (2); RejPos 58; BiałKat 81; O iuż wierę też cżás Tobie odpocżynąć. RejZwierc 158v (2); BudNT przedm b7v; CzechRozm 237; ModrzBaz 133; SkarŻyw 574 (4); StryjKron 160; CzechEp 322 (3); WerGośc 267; LatHar 167; WitosłLut A4v; CiekPotr 35.

»już dosyć [w tym: o czym (15), czego (4)]« [wyraża ostateczne, nieodwołalne zakończenie czego, koniec] (21): FalZioł V 35; KłosAlg A4; KromRozm I B2; GliczKsiąż O4; BibRadz 3.Reg 19/4; Diei multum iam est. Yuſz doſić teras dnia Mącz 88b; RejZwierc 125; BudNT przedm b7v; ModrzBaz 31v; SkarŻyw 28; NiemObr 40 (2); GórnRozm D4v; ActReg 54; Ale iuż o tym doſyć/ czemum ia nie tylko z Láćińſkiego/ ále y z Graeckiego te kśięgi przełożył WujNT przedm 20 (2); WysKaz 39 (3); CiekPotr A3v; KlonFlis F3v.

»już (to) (za) nic« (12): RejKup r7v (2); RejWiz 89v; RejAp 146v; A iuż nie ná tym/ iż ná máły cżás pocżekamy drugich/ ſpiąc y odpocżywáiąc w źiemi. GrzegŚm 43; RejZwierc 131v; CzechRozm 248v; SkarJedn 365 (2); KochPieś 62; Iuż ſłowá zá nic/ y obietnic zbytek/ Sam zyſk oſoby/ y godność cukruie GrabowSet Y2; CiekPotr 15.

»już po [kimś, czymś]« (9): MurzHist P; Absumpti sumus, Iuż po nas Mącz 432d (4); RejZwierc 157; KochPs 54; Kroleſtwo tárga/ y iuż po ozdobie Kośćiołow/ ku twey chwale budowánych GrabowSet T4v; CiekPotr 41.

»już prożno« [szyk 20 : 2] (22): RejŁas w. 36; RejJóz A8v (2); RejKup bb2; GliczKsiąż 14; RejAp 147v; tho iuż prożno/ ponieważ Czo ſie sſtháło/ odſtháć ſie niemoże GórnDworz Ff2; RejPos 121 (2); KochMon 25; MycPrz I B2; CHorąży w Káſtuliey mowią że był ſławny/ Iuż go prożno wſpomináć bo temu wiek dawny. PaprPan C3; StryjKron 642; CzechEp 127; WisznTr 22; KochPieś 9; ZawJeft 28; ActReg 157; GostGosp 76; GosłCast 71 (3).

α. W oznajmieniach zaprzeczonych (72): BierEz B2v; Ach czieżkyć mé opatrzęnie Gdyż już niwkyem nadzieje nie RejKup n7 (2); MurzHist T; KromRozm III B7v; LubPs X3 (2); A iákoż tu zrozumieć tey dziwney iſtnośći/ Iuż to pewnie nie náſzycli wiedzyeć dowćipnośći. RejWiz 155v (9); Leop Gen 46/30; RejZwierz 143 (2); BielKron 353v (2); RejAp 196v (2); GórnDworz Hh8v (3); RejPos 291 (6); RejZwierc 185 (6); KochList nlb 1; CzechRozm 51; KochPs 58; KochJez A4v; NiemObr 148; ReszList 192; vyźrzał że to iuż nie przelewki WerGośc 219; WisznTr 14; KochPieś 34; ZawJeft 18; Kmieć ktory nie záśieie/ iuż wiáry nie godźien GostGosp 38 (2); GórnTroas 53 (4); GrabowSet C3; OrzJan 48; KołakCath B4; WujNT 782 (2); SkarKaz 552b; Nie náſz to iuſz dom. CiekPotr 81; SkarKaz 673a.

Połączenia: »już snadź« (1): A już ſnać temu kończa nię RejKup bb5v.

»już też« (3): Już mi też nie ſtráſzna áni śmierć/ gdyż wiem iż oná [...] ieſt przez tego Páná mego złamána RejPos 110 (2); RejZwierc 101v.

»wżdy już« (1): Boć wżdy iuż nie wſzytko pyſzni/ nie wſzytko łákomi RejZwierc 79.

Fraza: »już nie wczas« [szyk 6 : 1] (7): RejKup f5v; Serum est in Thalamo cunctari, Nie wczás yuſz kto ſie w położnicy rozmyſla. Mącz 72a; RejPos 342v; KochFr 29; CzechEp 122; Iuż niewczás: czym ſie vſkarżał/ że iuż nádźieiá wſzyſtká zginęłá OrzJan 36; PowodPr 75.

2. W połączeniu z innymi niż orzeczenie lub orzecznik częściami wypowiedzenia (6162):

a. Z przysłówkiem lub wyrażeniem przyimkowym w funkcji przysłówka (3455):

aa. Wyrażającym czas (1414): BierEz E2v (2); poſſedl Iezus mily iuż w wiecżor ku ſwó milé matce OpecŻyw 73v (6); PatKaz I 13; PatKaz II 77v (6); PatKaz III 103v; FalZioł V 16 (2); WróbŻołt S6; RejPs 164 (5); LibLeg 11/136v (2); Iuż to rychło dwie niedzieli Niczeſmy od wás niemieli RejRozpr B2 (3); RejJóz A6v (2); Na mąkach zeznał yſu yvſz od Roku poznal ſzye stem tho Jacubem thowarziſzem ſzwoyem LibMal 1553/173 (2); RejKup G (5); HistAl N3v; ZapWar 1550 nr 2664; MurzHist B3v (2); KromRozm II h2v; Diar 24 (6); DiarDop 105 (2); Zyáwiſz miłoſierdzye twe ná myę nędznego/ Tu yuż po wſſytki dni żywotá moyego. LubPs F3 (5); KrowObr 215v (2); Yuż cie on do oſtátká ſnádnie doprowádzi/ Żeć ſie o namnieyſzy pień koło nie záwádzi. RejWiz 138 (6); UstPraw D4v; RejFig Cc4v; RejZwierz 34v (3); WyprKr 50; OrzRozm Cv; BielKron 282 (9); KwiatKsiąż E4 (2); OrzQuin B4v; SienLek 12v (4); LeovPrzep E4; RejAp I55v (16); GórnDworz Kk8; RejPos 316 (58); RejPosWiecz² 95v (2); BiałKat 18v; HistLan C4; RejZwierc 129v, 162, 194, Aaav (23); RejPosWstaw [110³]v; BudBib I 386d marg; ták śię potym roſtáli/ że się iuſz do śmierći ſwych nigdy niewidźieli. BiałKaz K2 (2); BudNT przedm c4v (6); StryjWjaz Cv; CzechRozm 25v (11); PaprPan K2; KarnNap B4; SkarJedn 212 (3); KochOdpr D2v; Oczko 10; SkarŻyw 311 (11); StryjKron 86; CzechEp 50 (11); NiemObr 16; KochSz Bv; ReszPrz 67; WisznTr 23; ArtKanc Q6v; BielRozm 11; GórnRozm A3v (3); Iuſz za iego Panowania niemala także ſzkode Tatarzijn vtzinil PaprUp G3; ActReg 182 (3); OrzJan 85; RybGęśli B4 (2); Nie boy ſię: od tąd iuż/ ludźie łowić będźieſz [ex hoc iαm hornines eris capiens] WujNT Luc 5/10 (4); SarnStat 1225 (17); KmitaSpit A3; SkarKaz 634a; CiekPotr 44 (2); KlonFlis H4; KlonWor 56; PudłDydo B3.

Połączenia: »już dawno, z dawna, od dawna« [szyk 149 : 11] (145 : 14 : 1): BierEz N2; PatKaz II 69v; RejPs 109v (3); LibMal 1547/30v (2); RejJóz G6 (3); MurzHist M4; Boć wyelki cżás yuż dawno yeſt o moy miły Pánye/ Abyś zeſłał tu nędnym [!] nam twoye zmiłowánye LubPs bb5 (2); RejWiz 140v (18); RejFig Dd3v; RejZwierz 100v (5); BibRadz 2.Petr 2/3; OrzRozm N4; BielKron 94v (3); KochSat A2v; Mącz 262c (9); SarnUzn F3v (2); RejAp 187 (3); HistRzym 38v (4); RejPos 149v (20); HistLan D3 (2); RejZwierc 65 (12); WujJud 196 (5); CzechRozm 75v (12); Iuż dawno nie máſz Troye ledwie znáć gdzye byłá PaprPan B3v; KochOdpr B3; Oczko 18; KochPs 68 (2); á ieden znich przednieyſzy/ vcżynił ſię Oycem S. Wilhelmá/ ktory iuſz był dawno vmárł SkarŻyw 167 (2); MWilkHist G4; StryjKron 437; ia we Zborze náſzym nie wiele tákich znam/ procż kilku zdawná iuż tu wmieſzkáłych ſtátecżnych y cnotliwych ludźi CzechEp 61 (8); NiemObr 50 (2); KochSz C2v (2); WisznTr 13; KochPieś 24; GórnRozm D2; KochWr 32; PaprUp A3; ZawJeft 21 (2); Calep 497b; KochFrag 51; OrzJan 88; OstrEpit A2v; WujNT 397 (3); JanNKar E; SarnStat 666 (2); CiekPotr 80 (6); KlonFlis D4; PudłDydo A3 (2); RybWit Av.

»już do końca« (6): Bo zakon twoy á prawdá twa od wyekow zácżęta/ Muśi yuż ták do końcá trwáć gdiż ieſt v wſſech wzięta LubPs bb6 (3); BibRadz I 291a marg; RejZwierc 120v; CzechEp 427.

»już dziś, dzisia« [szyk 62 : 14] (71 : 5): OpecŻyw 9v (3); PatKaz II 75v (2); RejPs 130v; Iuż dziś ſukno ſtoi zá nic Mowią iż wnim ćięſzko chodzić RejRozpr I3 (3); SeklKat A4; RejKup o2v; Diar 45 (2); GliczKsiąż N6v (2); LubPs C2v (4); KrowObr 91 v; Leop 2.Reg 19/35 (2); RejZwierz 123v; BielKron 385 (5); Mącz 20d; LeovPrzep C4v; iákoż iuż y dziś ná oko widziemy ſmętek niemáły miedzy tymi kupcy RejAp 152v (4); wolę to iuż dziś odpráwić GórnDworz C8v (2); HistRzym 109v (2); RejPos 122v (10); BiałKat 16; RejZwierc 222v (7); BudBib 1.Reg 22/13 (2); CzechRozm 121 (2); PaprPan Ff2; SkarJedn 397; SkarŻyw 1 (3); Bá nietylkochmy ſłyſzeli Ale Thoma/ y widźieli. Páná y miſtrzá náſzego Dźiśiá iuż zmartwychwſtáłego. MWilkHist L2; StryjKron 26; KochFr 88; WerGośc 211; ZawJeft 28; ActReg 60; GrochKal 5; WujNT Luc 24/21; CiekPotr 77; CzahTr I2; KlonWor 56.

»na koniec już« [szyk 11 : 10] (21): RejPs 141; KromRozm III H6; Mącz 425a; RejAp 16v (2); A tu iuż ná koniec ſłyſzyſz/ iákąć tę Pan mocną piecżęć przyłożyć racżył ná thy nieomylne obietnice ſwoie RejPos 264v (14); RejZwierc 156v; CiekPotr 46.

»już na ten czas [= teraz]« (8): RejPs 88; RejKup g2 (2); LeszczRzecz A4; BielSat N4; Iuż ná ten cżás tym rzecżom tu koniec pokłádam BielSpr 75; BudNT Hh6v; BielSjem 41.

»już natenczas, wtenczas, naonczas, w onczas« = wtedy [szyk 62 : 11] (34 : 25 : 13 : 1): ComCrac 1543/14 (2); LubPs gg6 (3); Abowiem iuſz ná then tzás żaden nieſmiał Papieżowi mowić/ tzemu ták tzyniſz? KrowObr 197 (7); RejWiz 53 (3); Leop A3v; BielKron 117v (8); RejAp 23v (7); GórnDworz V2v (2); Iuż w ten cżás ten ktory ieſt niemądry nie będzie zwan kſiążęciem RejPos 312v (14); KuczbKat 295; RejZwierc 197 (3); BielSpr 6; WujJud 158; BiałKaz Kv; CzechRozm 139 (2); ModrzBaz 80v; SkarJedn 230; SkarŻyw 502 (3); StryjKron 170 (3); CzechEp 161 (4); Lecz to pewna/ że iuż ná on czás Apoſtołowie/ iáko Niedzielę miáſto Soboty święćili WujNT 482 (3); PowodPr 61; CzahTr H4v.

»już po ten czas, do tego czasu« [szyk 8 : 1] (5 : 4): BielKron 251; Coenam iam coctam esse oportuit, Wieczerzą yuſz do tego cźáſu miáła być vwárzona. Mącz 266a; RejAp 193v (3); RejPos 197; RejZwierc 255; SarnStat 39; KmitaSpit C2v.

»już (przez) (niemały, długi itp.) czas« = długo (5): ZYiąć tu ná tym świećie/ iuż przez cżás niemáły/ Skąd ſie ſtał cżłek śiwiuchny/ á práwie zgrzybiáły. PaxLiz D4v; RejKup a2; MurzHist C2v; BielKron 212; CzechEp 176.

»już na czas(y) (każdy, wiecżny), czasu każdego, wiecznemi czasy« = zawsze (5 : 2 : 1): W vpornym fáłſſu zoſtáyą tu yuż ná cżás każdy. LubPs H2v (3); Páńſtw ſpoienie/ ktore ſie iuż po pięć kroć ſtáło/ żeby to iuż czáſy ẃiecznemi ſtáło. MycPrz II C2; RejPos 357v; CzechRozm 234; SarnStat 1003 (2).

»już nigdy« [szyk 139 : 24] (163): Iuż iá nędzná nigdy niemogę bytz weſolá OpecŻyw 111; PatKaz II 79; RejPs 142 (14); RejJóz P; KromRozm II 1; Nigdy yuż s wſſetecżnemi nye będę záſiadał. LubPs G2 (11); RejWiz 135 (7); RejZwierz 143; BibRadz Gen 9/15 (5); BielKron 415 (3); A ſmierć iuż nád nimi nie będzie więcey nigdy RejAp 174v (24); RejPos 344v (54); Iuż ziemiá/ morze láſy nigdy nie ſą ſpokoyne/ á vſtáwicżnie woiowáne być muſzą RejZwierc 104v (12); MycPrz I [C]2v; Strum Q; CzechRozm 93v (6); PaprPan Y3v; SkarJedn 338 (2); SkarŻyw 135 (2); KochTr 12 (2); CzechEp 147 (2); KochPhaen 5; WisznTr 17 (3); KochTarn 77; PudłFr 53; SiebRozmyśl [M2]; SkarKaz 455a (2); PaxLiz ktv.

»już od (tego, niemałego, dawnego) czasu« [szyk 30 : 2] (32): RejPs 168; LibLeg 11/142; LibMal 1548/142v; ZapWar 1549 nr 2662 (2); A iuż od tego cżaſu ty Ruſkie źiemie od kroleſtwá Polſkiego nie odſtawáły BielKron 374v (5); RejAp 170v; RejPos 274 (2); RejZwierc 119; RejPosRozpr C3; Strum A2v; KarnNap B4v; Iużem od niemáłego cżáſu ćięſzko ſtrwożony y ná myſli z tárgány ieſt. SkarŻyw 134 (2); CzechEp 12; GostGosp 80; SarnStat 1150 (10).

»już (za) czasow« (7): RejAp 58v; A ſnadź y my Polacy iużechmy pocżęśći tego doználi y doſwiádſzyli/ iuż y za czáſow náſzych. RejZwierc 257v; BielSpr 62; CzechRozm 39 (2); NiemObr 160; CiekPotr 29.

»już od (za) wieka a. wieków, przed wieki« (4 : 1): RejJóz E6; RejPos 214v; (Co ieſli) ieſt rzecż o ktorey kto mowi pátrz to ieſt nowa/ (áno to) iuż było przed wieki/ ktore były przed námi. BudBib Eccle 1/10; Abowiém od dawnych wiekow iuż ſye temu ludźie przypátrzyli/ y przyſłucháli KochWr 19; SarnStat 1264.

»już potym« [szyk 38 : 7] (45): Nacięzey ći ſnadz będzie/ tu ż nim z granicz wyniſe A potym iuż z nim cżo chczeſz tam możeſz vcżynic. RejJóz B; RejWiz 144v (2); Leop Sap 18/2 (2); RejZwierz 140v; RejAp 175v (7); RejPos 298v (10); RejZwierc 247 (8); BudBib 1.Reg 15/35; Strum F2; Słuchayże drugich ktore iuż potym były. CzechRozm 166 (5); KarnNap Dv; SkarŻyw 293; StryjKron 380; CzechEp 212; PaprUp Dv; WujNT Mar 1/45.

»już przedtym« [szyk 69 : 3] (72): LibLeg 10/69; MurzHist N2v (2); MurzNT 93v; KromRozm III G4v (2); KrowObr 83; BielKron 408 (6); RejAp 30; RejPos 347v (2); HistLan F3; BudBib Sal 14/15; CzechRozm 263 (26); SkarŻyw 355; ſam Ceſarz Turecki przyſięgę przymierza ſpolnego przedtym iuſz był dobrowolnie przyſłał StryjKron 722 (2); CzechEp 48 (19); WujNT 526; JanNKar D3v; SarnStat 91 (2); PowodPr 29; CiekPotr 70.

»już teraz« [szyk 167 : 41] (208): BierEz 34 (3): OpecŻyw 186 (3); HistJóz C2v; FalZioł V 103; FalZiołUng V 119; BielŻyw 150; March³ X; WróbŻołt ZVv; LibLeg 7/103; RejŁas w. 30; RejPs 35 (3); ComCrac 14 (3); RejJóz O3; RejKup n4v (3); KromRozm I P3; KromRozm II y2v; KromRozm III B5v; Diar 29 (2); LubPs gg3 (5); KrowObr 65v (3); RejWiz 126 (7); Leop Num 11/23 (5); RejFig Ee3; RejZwierz 107 (2); Teraz iuż tedy prawdę oznaymię tobie BibRadz Dan 11/2 (5); OrzRozm M4v (3); Iuż ſie teraz boię tey fortuny młodego przećiw mnie ſtáremu BielKron 130v (7); GrzegRóżn K4; Mącz 262b (4); OrzQuin Zv; SarnUzn B2 (3); RejAp 24 (6); HistRzym 38 (2); RejPos 61v (7); RejPosWiecz² 93; RejPosWiecz³ 96v; HistLan E2 (2); KuczbKat 175; RejZwierc 10v (6); WujJudConf 248v; RejPosWstaw [143³]v (2); BudBib I c (5); BudNT przedm b4 (2); Rad to wſzyſtko vcżynię zá pomocą Bożą/ ktoremu ćię iuż teras w opiekę oddáię. CzechRozm 121v (19); ModrzBaz 137v (2); SkarJedn 402 (4); KochOdpr A3v; KochPs 68; SkarŻyw 389 (3); Iuż teraz wáſze wżdychánie Y żáłoſne nárzekánie. W weſele ſie wam obroći MWilkHist F2 (2); StryjKron 288 (2); CzechEp 197 (15); CzechEpPOrz *2v; NiemObr 62; KlonŻal Bv; WerGośc 231 (2); KochPieś 33 (2); PudłFr 53; ArtKanc K16v (2); GórnRozm E; PaprUp Hh; ZawJeft 43; GórnTroas 58 (3); OrzJan 73 (2); WyprPl B3v (3); WujNT Act 23/21 (3); WysKaz 42; JanNKarGórn Hv; SarnStat 971 (9); SkarKaz 122b; CiekPotr 69; GosłCast 39; O ſzcżęſliwa godźino/ pożądána zdawná/ Długożeś ſie táiłá/ iużeś teraz iáwna. PaxLiz E3 (4); SkarKazSej 659b; SapEpit B3v; KlonWor 55.

»już wiecznie, na wiek(i) (wiekom, wieczn(i)e), do wieka (a. wieku)« [szyk 144 : 8] (77 : 72 : 3): LibLeg 10/70 (2); Zbudował ſobie páłac ku roſkoſſy ſwoiey iuż trwáiący ná wieki RejPs 117v (24); RejJóz G8 (4); ZapWar 1548 nr 2667; Bądź błogoſłáwyone imyę Páńſkye wdzyęcżne/ Od tych cżáſow áż yuż ták na wyeki wyecżne LubPs Z5v (42); A ták Pan Bog z łáſki ſwey dla tego cżłowieká/ Ten porządek záchowa iuż ták áż do wieká. RejWiz 152v (16); OrzList h; BibRadz Hab 1/17; RejAp 193v (10); HistRzym 97v; RejPos 75v (18); GrzegŚm A2; HistLan E4; RejZwierc 255v (2); CzechRozm 268v (4); PaprPan Ee2v (2); tákżem ná wieki Iuż wypadł ia nieſzczęſny z páńſkiéy opieki? KochPs 113 (5); SkarŻyw 121; ZapKościer 1587/73; KochTr 21; MWilkHist Kv; KochPieś 5; PudłFr 74 (2); ArtKanc D17v (4); PaprUp F2v (2); KochFrag 51; SarnStat 983; GosłCast 52; KlonWor **2v.

»już wnet« [szyk 18 : 4] (22): RejKup G (2); RejWiz 140v (4); RejFig A8v; Do ktorych gdy przyſzedł Alexánder áby ie widzyał [matka i siostra i dwie corze Daryjusowe] zlękły ſie á obłapiły ſpołu/ mnimáiąc áby iuż wnet miáły zginąć. BielKron 124v; RejAp 46; RejPos 243 (9); RejZwierc 16v (2); PudłFr 68; ArtKanc T4v.

»już zaraz« (13): Diar 28 (2); HistLan C4; CzechRozm 206v; CzechEp 205; aby tak odprawiona miałabydź tasprawa kazali, Cursorowi znią iuz zaraz iachać ActReg 143; SarnStat 1038 (6); SkarKaz 577b.

»już zawżdy, zawsze« [szyk 57 : 7] (58 : 6): Smętny duch ták ye ná wſſem yuż záwżdy fráſował LubPs Y5 (6); RejWiz 129v (3); RejZwierz 78v (2); SarnUzn F4; RejAp 193v (6): RejPos 247 (20); RejPosWiecz² 95v; Iuż záwżdy dwoiá rádość y żáłość dwoiá poſpołu s ſobą chodzi RejZwierc 32 [idem WerKaz 304] (9); MycPrz I B3 (2); CzechRozm 194 (2); Perikles káżdemu z nich niewiem by co rádził/ Ierzyby go w rozmowach iuż záwſze pochodził PaprPan K4; CzechEp 246; WerKaz 304 (2); ArtKanc K5v; SarnStat 1152 (4); WitosłLut A3v; PowodPr 49; KlonWor 48.

bb. Wyrażającym sposób, stopień lub miarę (1382): BierEz A3v (3); Iuż nie wielé będę swami mowitz/ bo przyſſlo kſiążę tego ſwiata OpecŻyw 96v (6); PatKaz II 63; HistJóz E2; FalZioł III 14b (4) GlabGad G7v; BierRozm 22; ábowiem iuż bárzo ſą ſćieńczáły wſſytki ſpráwy náſſe. RejPs 118v (11); LibLeg 11/55, (3); RejRozpr G2v (2); RejJóz B5v (20); SeklKat X2v; Kupiec iuż pokorńe ćeka sentenciej RejKup dd8v (24); HistAl A8v; KromRozm I A4; MurzHist I2v (2); KromRozm II v2 (3); KromRozm III K8 (2); Diar 62 (5); DiarDop 119 (3); BielKom E2v (2); GliczKsiąż D2 (5); Strapyone ſerce moye y to krewkye cyáło/ Dziwnye ſie w Pánu Bogu yuż rozrádowáło LubPs S6v (39); GroicPorz z3 (4); KrowObr 99 (8); RejWiz 136 (37); Leop Bar 2/13 (2); RejFig Dd2v (3); RejZwierz 10 (3); Bo to ták rzecz pewna byłá/ iákoby ſię też iuſz iſtotnie wypełniłá. BibRadz I 353v (3); OrzRozm Ov (2); BielKron 52v (26); GrzegRóżn Hv; Ubi nunc versaris in tuo opere, Iákoś iuſz dáleko w tey robocie záſzedł Mącz 486b (8); OrzQuin Kv (3); Prot Dv; SarnUzn B2v; SienLek 147v (2); po roku y po dwu mieśiącách [...] człowiek iuż krzepko śiedźi LeovPrzep H4v (2); RejAp 194 (63); GórnDworz V4 (11); HistRzym 121v (4); RejPos 271v (192); RejPosWiecz² 95v (2); GrzegŚm 36 (2); HistLan D4 (3); KuczbKat 45 (7); RejZwierc 75v (78); WujJud 108 (2); WujJudConf 8; RejPosWstaw 111 (2); HistHel B4v; Bo czyśćie iuż v nas vmieią the Praktiki Włoſkie MycPrz II A4 (5); Strum D3 (3); WierKróc B3; BudNT przedm a4 (4); StryjWjaz C2v; będę ia ſam o tym z tobą/ nie po żydowſku iuż/ ále po Chriſtiáńſku mowił CzechRozm 87 (27); PaprPan A2 (9); ModrzBaz 62v (3); Iuż znowu/ ácż nierychło/ wychodzą ná świátło Andrzèiá Fricżá Modrzewſkiego o popráwie Rzecżypoſpolitey kśięgi ModrzBazBud ¶6v; SkarJedn 323 (5); Oczko 39; KochPs 58 (4); SkarŻyw 121 (16); StryjKron 616 (10); CzechEp 297 (29); CzechEpPOrz **2v; NiemObr 51 (8); KochFr 16 (2); KochSz Cv (4); KochMRot B4; WerGośc 242 (5); WerKaz 294 (2); WisznTr 7; BielSen 14 (2); Słuſznie być ná tę pomnieć mą powolność miáłá/ Któréyieś iuż po częśći na oko doznáłá. PudłFr 73 (3); ArtKanc K3v (11); GórnRozm B3v (5); KochWr 39 (3); mnie iuż tym ſpoſobem nie inym/ Śmierć łákoma pożyra ZawJeft 44; ActReg 126 (3); GostGosp 60; Iuż bez pochyby Zygmuntá prowádzą/ A Koronę mu w opiekę oddádzą. GrochKal 18; Phil P4 (2); GórnTroas 65; GrabowSet Ev; KochPij C4; KochFrag 54; OrzJan 9 (8); WyprPl A3; LatHar 3 (2); RybGęśli B (3); WujNT 319 marg; JanNKar E2 (2); JanNKarKoch 5 (2); Ale iuż ći śiłá máią naprzód, którzy zmłodu Diálektiki y artes dicendi vczyli ſie. SarnStat 5v (12); Ci do nich/ oni tákże hufem ſię ruſzáli/ Iuż hárcem nád okopy ſobie nádieżdżáli. KmitaSpit B2 (3); PowodPr 85 (5): Poſtánowił bijąc ſię w pierśi á z niego złośći wyganiáiąc/ [...] áby iuż ináczey żył. SkarKaz 349b (4); CiekPotr 4 (2); GosłCast 32 (3); PaxLiz D2 (3); SkarKazSej 685b (2); KlonWor 79 (2); PudłDydo A4v (2).

Połączenia: »już dosyć, dość« = iam satis Mącz, Modrz [szyk 90 : 25] (113 : 2): OpecŻyw 119 (2); FalZioł V 31v (2); RejJóz I4; SeklKat Y3; RejKup ee3 (5); HistAl G6; KromRozm I A4; doſycieś iuſz złego pobroił MurzHist N3; RejWiz 179 (2); Leop Deut 2/1; RejFig B; BibRadz Deut 2/2; BielKron 125; Mącz 369c; SarnUzn H6v; SienLek 27v; RejAp 195 (14); GórnDworz G (4); RejPos 179 (10); GrzegŚm 57; HistLan A4v; RejZwierc 178 (13); WujJud 134 (3); WujJudConf 216; RejPosWstaw [41³]; CzechRozm 107 (10); ModrzBaz 9v (4); SkarJedn 342 (2); Oczko 25v; SkarŻyw 184 (4); A co nawiętſza/ iużem to (ták tuſzę) doſyć znácżnie y doſtátecżnie pokazał CzechEp 339 (2); NiemObr 47 (2); ReszPrz 70; ReszHoz 135; KochTarn 79; GórnRozm L2 (3); Dość przykrośći ten náſz lós iuż záwiéra w ſobie ZawJeft 39; ActReg 40 (2); GrabowSet Q2; OrzJan 122; LatHar 319; SarnStat 971 (2); GrabPospR Mv; PowodPr 46; SkarKaz 419b; CiekPotr 62; Day mi pokóy/ iuż mię dość mowá tẃa vrąga. GosłCast 29.

»już do, bez końca« = penitus Vulg [szyk 14 : 3] (16 : 1): RejPs 126v (2); LubPs S2v; Leop 3.Reg 18/5 (2); rzekł Abner do Ioábá/ chceſz iuż do końcá wygłádzić brácią ſwą? [Vulg 2.Reg 2/26] BielKron 69; SarnUzn E4; RejAp 128 (2); RejPos 102; RejPosWiecz² 93; GrzegŚm 57; HistHel B2; PaprPan Ee2; Turcy codźień z mocą ſwą ná mię ſie obrocą/ Y do końcá iuż ogniem me włośći popłocżą. BielSen 15; KochWr 26.

»już na poły« [szyk 41 : 1] (42): RejKup bb3v (4); LubPs L; To też iuż więc ná poły wſzytko dzyeli s tobą. Iuż ná poły pieniądze ná poły poduſzká RejWiz 58 (4); RejFig Bb2; RejZwierz 139v (4); OrzRozm N4 (2); BielKron 425; Mącz 37b; RejAp 122 (4); GórnDworz D5v; RejPos 355 (3); BiałKat 233v; A pátrz bábá zdechła iuż nápoły/ będzye nośiłá pieniędzy máchárzynę w zánádrzu RejZwierc 66 (9); BudBib I b4v; Oczko 25; KochFr 110; WerGośc 220; GórnTroas 42; KochAp 11; PudłDydo B2.

»już na wszem« (17): RejPs 25; RejJóz K8v (2); LubPs Mv (6); RejWiz 135v; RejZwierz 124; RejPos 261; Myſlił cżymby rátowáć mogł nędzney ſtárości/ Widząc że go iuż dzieći ná wſzem opuśćiły HistLan B4; RejZwierc 142 (3); ArtKanc Q3v.

»już (i, aż) nazbyt« (8): ábowiem iuż áż ná zbyt vżyłá rozmáitego ſprzećiwieńſtwá duſfá moiá RejPs 191v (2); BielKom E3v; Oczko 30; KochDz 108; WerGośc 223; ZbylPrzyg A 2v; SzarzRyt B2v.

»już nie raz« [szyk 24 : 3] (27): KromRozm III F5v; Diar 88; BielKron 439 (3); Mącz 138b; RejAp 144; RejZwierc 96; BielSpr 59; CzechRozm 164; SkarŻyw 41; CzechEp 289 (13); co y w náſzey Polſzcże nie raz ſię iuż dźiáło/ y do tych cżáſow/ cżego ſię Boże pożal/ bez karánia żadnego dźieie. ReszPrz 42; GórnRozm K2; Złé tedy á ſwowolné obyczáie/ iáko ſie iuż nie raz rzekło/ ſą przyczyną zginiénia Rzeczypoſpolitéy KochWr 31.

»już prawie« [szyk 70 : 19] (89): BierEz G4v (2); FalZioł V 29; RejPs 101 (3); RejJóz B4 (3); Prawies mie iuż vkłopotał Niewiem iakos mie vmotał RejKup n5 (5); GliczKsiąż B2v; LubPs Rv (16); RejWiz 9v (3); Leop 1.Mach 5/30; BibRadz Gen 47/13, 2.Mach 14/46; BielKron 241 v; SarnUzn P5v (2); LeovPrzep I4v; RejAp 97v (3); GórnDworz I8 (2); HistRzym 116; RejPos 305v (15); GrzegŚm 45; KuczbKat 375; záprawdę żeć tho iuż práwie nie będzie przyſtało ſzedziwośći thwoiey RejZwierc 122 (6); BudBib 2.Mach 14/46; HistHel B2; MycPrz II B[3]v; Coſz ty ná to rzecżeſz? bom ćię iuż tu práwie doiechał. CzechRozm 57v (9); PaprPan D; SkarJedn 166; KochPs 5 (3); Oczko 15v (2); SkarŻyw 211 (3); CzechEp 112; CzechEpPOrz **2; ReszPrz 73; BielSen 17 (2); PudłFr 72; ArtKanc A5 (2); PaprUp I4; KochAp 7; KochFrag 23; Ale widzę/ iż ieſt iákieś mniémánié między wámi/ któré was iuż práwie ná nieprzyiaćielá idąc hámuie. OrzJan 22 (2); LatHar 253; SarnStat 147; SiebRozmyśl 113; PowodPr 77 (2); GosłCast 25 (3); PudłDydo B.

»już (nie) tak« [szyk 202 : 32] (234): PatKaz I 6; LibLeg 10/68v; Iuż ták o tobie zrozumiáłá duſſá moiá iż ćie ma zá mocną ſkáłę obrony ſwoiey RejPs 64 (3); Iusz ták z woytem iako mogę Będziem łátáć ſwą chudobę RejRozpr K2; RejJóz P2v (8); RejKup p2v (6); Yuż mi ſye ták pomyeſſáło w głowye KromRozm I P2v; KromRozm III C7 (2); Diar 56 (2); DiarDop 114 (2); BielKom E8v; Otom ſie sſtał iuż ták ciężek y ſam przećiwko ſobie LubPs hh6v (16); GroicPorz q2v; KrowObr 236v; RejWiz 27v (10); bo iuż w ziemi Chánáneylkiey ták ſie głod záiął [ingravescente fame in terra Chanaan]/ że y bydłu ſłużebnikow twoich páſtwy niemálz Leop Gen 47/4; RejZwierz 11 (2); OrzRozm O3v; BielKron 257 (3); Mącz 183d (4); Prot D2; RejAp 164 (5); Biſkup [...] ſkarał przedſię mnichá/ ále iuż nie ták ſrogim karániem/ iáko był vmyſłił. GórnDworz Q3 (8); RejPos 81 (25); HistLan F2v; RejZwierc 163v (18); BielSpr 25; WujJud 73v (4); RejPosWstaw [41²] (2); BudBib Gen 17/19 (2); MycPrz I [A3]; Strum I2v; WierKróc B2; CzechRozm 153v (24); PaprPan Z2v (4); ModrzBaz 141; Oczko 28 (3); Mnie poprawdźie ſzcześćié było Ták dálece iuż zbłaźniło KochPs 41; SkarŻyw 2 (2); StryjKron 732; CzechEp 352 (18); KochJez A4; KlonŻal A4; KochPhaen 3; ReszList 149; WisznTr 9; ArtKanc 7v (2); GórnRozm F2v; ActReg 74 (3); GórnTroas 25 (2); KochPij C4; OrzJan 129; WyprPl Bv; RybGęśli C4; WujNT 518; JanNKar A4; SarnStat [7v] (9); SiebRozmyśl H2v (3); PowodPr 7 (2); CiekPotr 54 (2); CzahTr C (2); KlonFlis F4 (2); KlonWor 55; PudłDydo B2v.

cc. Wyrażającym miejsce (76): PatKaz II 23; PatKaz III 140; FalZioł V 69v; ComCrac 17; drugi tbowarziſch, kthori yuſch nyedalyeko ſthal yakobi nycz nyewyądzacz, kthemv przibyegl LibMal 1545/94; Czeklarze żegnaią Iozepha iuż w wieży RejJóz I5 (2); RejKup I (2); MurzHist O; MurzNT Matth 14/24; LubPs C2 (2); RejWiz 157v; Leop 2.Par 13/14; RejZwierz 45v (3); BielKron 314 (3); RejAp 151v; RejPos 310 (6); BielSat G3; Tám pilnie miedzy ſobą o tym námawiáli/ Zeby iuż w domu ſtárcá ſmierći dochowáli. HistLan C3; iuż wſzędy á wſzędy oblany ſą krwią gránice náſze RejZwierc [28²]v; A wſzák ſie tho iuż na wielu mieyſcoch doſwiádſzyło RejZwierc 186 (5); WujJud 186v; PaprPan Bb3; KochOdpr D3; á gdzieś ielt Iádámie? iużeś indziey niżem ćię poſtáwił SkarŻyw 262 (2); StryjKron 562; CzechEp 346; PudłFr 78; GórnRozm G4; ActReg 181; GórnTroas 221 OrzJan 89; WyprPl A4; LatHar 368; JanNKar E4; SarnStat 855; Tám widźilz onę chwałę/ którą mu dawáią/ Swięći páńſcy/ którzy iuż tám z nim przebywáią. SiebRozmyśl K4v (2); CiekPotr 81 (2); PaxLiz C4v; im znáć dano/ Ze iuſz w dworze twą Miłość widźiano RybWit C2.

Połączenia: »już nigdzie(j)« [szyk 10 : 2] (12): LubPs P3v (2); RejWiz 95 (2); BibRadz Num 22/26; BielKron 197; A onći też tho pewnie obiecuie/ iżci iuż nigdzyey indzyey biegáć nie trzebá RejPos 190 (3); RybGęśli B; SarnStat 103; SiebRozmyśl K4.

»już tuż« [szylc 5 : 1] (6): BibRadz Eccli 51/9; Bo ten kthory iuż tuż zá mną bliſko ieſt/ więtſzy mnie ieſt RejPos 277v; RejZwierc 87v (2); CiekPotr 41; PudłDydo B2.

»już tuż a tuż« (1): owdzye iuż tuż á tuż zá piętámi chodzi zá thobą opráwcá twoy RejPos 309.

α. Z comp i sup przyslówka [comp (571) sup (12)] (583): Xántus [...] Rzekł/ rácżćie v mnie dziśia być: Lepieyći was iuż będę cżćić. BierEz Dv; FalZioł V 20a, LibLeg 11/133v; RejJóz N3v (2); SeklKat O4v; RejKup c6v (5), MurzNT 221; LubPs G2v (2); KrowObr 105v; RejWiz 51v (5); Leop Mar 5/35; RejFig Cc4; BibRadz I 446a; OrzRozm C3v; BielKron 41v (3); Abowiem to w kazdey rzeczy doskonałośći wyborny rodzay ieſt/ yżebyſmy drugie vcżyli cżegoſmy ſię ſami iuſz pięrwey nauczyli. KwiatKsiąż L3; OrzQuin V2v; SienLek 140v (2); LeovPrzep I; RejAp 138 (7); HistRzym 62v; Już ocży iego nawięcey ſie w tym roſkocháią/ áby ſie przypátrowáły ſwiętemu Mayeſtatowi iego. RejPos 85 (22); BiałKat 346; HistLan A3; RejZwierc 85v (17); BielSpr 2v; WujJud 2v; KochList nlb 1; Y to ták/ że iuż też w nie [nogi żelazne i gliniane] kámień ten co dźień to bárźiey á bárźiey bije/ y bárzo ie kruſzy y pſuie. CzechRozm 169 (6); PaprPan F3v (5); ModrzBaz 9v; SkarJedn [218]; StryjKron A4; CzechEp 409 (2); KochSz B4v (2); BielRozm 30 (2); PaprUp H4; ActReg 5; GórnTroas 44; OrzJan 43; Ia przed żáłośćią mowić iuſz dáley vſtawam. KołakCath B3; WujNT 123; JanNKar F4; VotSzl E4; GosłCast 57; PaxLiz B2.

αα. W pytaniu retorycznym (18): Y czoż ſie wżdy iuż daliey na tym ſwiecie ma dziać RejJóz I (3); RejKup g2 (2); RejWiz 181 (2); A cżegożći iuż więcey tu potrzeba? RejPos 145v (10); RejZwierc 64.

ββ. Przy oznaczaniu miejsca lub kolejności wywodów w tekście (131):

Fraza: »już wyższej, dalej, pi(e)rwej, niżej powied(zi)ano a. wspomniano, a. postąpiono a. było (to) itp.« [szyk zmienny] (58 : 56 : 16 : 1): PatKaz III 147; Iaka tłuſtoſc na niezdrowſza ieſt iuż to wyſſzej wypiſano. GlabGad Kv; WróbŻołt S8v (2); LibMal 1547/133v; KromRozm I 12; KromRozm II c3v; LeopEsth 9/1; OrzRozm H4 (3); BielKron 326 (2); KwiatKsiąż P2v; OrzQuin S3v (2); SarnUzn G4v (3); SienLek 32; Abowiem ono cżworo źwirząth/ o cżym iuż pirwey wzminká byłá/ figurowáło cżterzy ſtany ludzkie ná ziemi. RejAp 131v (52); RejPos 57 (7); KuczbKat 150 (2); RejZwierc 140v (5); BietSpr 56; WujJud 49v (10); WujJudConf 199v; bo v nich (iako ſię iuż wyſzey mowilo) iedná ieſt kſięgá kroniki BudBib I 236; Strum N4v; BudNT przedm o5v; CzechRozm 163v (3); ModrzBaz 50; SkarJedn 76 (3); StryjKron 31 (4); Ia dla przedłużenia opuſzcżam boby temu końcá nie było/ á iuż daley poſtępuię. CzechEp 186 (4); NiemObr 35; ReszPrz 27; WujNT przedm 20 (2); ArtKanc P18v (2); SarnStat 742 (8); PowodPr 47.

γγ. Z przeczeniem (319): Barzoc mi to przykro ſlyſeć. Niemogloć by iuż gorzey być RejKup e6; A to wylewánie bywa káżdy rok/ od świętego Ianá lećie kiedy ſłońce iuż wyſzſſey nie chodzi BielKron 270; Nie mogę cię yuſz bárzey miłowáć. Mącz 43c (2); BudBib b3; MycPrz I BV; CzechRozm 81v; GrochKal 10.

W połączeniach frazeologicznych oznaczających ostateczne zaprzestanie lub zakończenie; odtąd wcale, nigdy (311): »już daley nie« [szyk 114 : 10] (124): BierEz P3v (3); OpecŻyw 137 (2); PatKaz III 108; HistJóz D4; FalZioł V 34v (2); GlabGad F5; March³ Xv; RejJóz O7; RejKup dd4v; ZapWar 1550 nr 2665; MurzHist C3v (2); MurzNT Ioann 17/9; KromRozm III D2; LubPs hh6v (4); KrowObr 192; RejWiz 142 (2); Leop Ex 14/13 (3); RejFig Bb6; RejZwierz 136v; To ieſt/ miáſto w ktorym ćię chwalono/ niech iuż dáley miáſtem nie będźie BibRadz I 363d marg (12); BielKron 5v (15); Mącz 218b; SienLek 10v; RejAp 108 (3); Florentinowie [...] wydáli byli pieniądze wſzytki s poſpolitego ſkárbu/ ták iż niebyło ſie iuż dáley do cżego ſięgnąć GórnDworz P3v; RejPos 2 (10); GrzegŚm 20; RejZwierc 266v (2); KochMon 23; WujJud 261; RejPosWstaw [21³]v (3); MycPrz I Bv; Strum L3; BudNT Luc 20/40; CzechRozm 164 (8); Pokrzćił w ſwym páńſtwie bárzo bydłu rowne ludzye/ Nieehcąc ich iuż dáley mieć w ták okrutnym błędzye. PaprPan Eev; SkarJedn 185 (2); Iuſz daley nie łákną áni prágną SkarŻyw 22 (6); NiemObr 40; KochFr 48; BielSjem 3; ArtKanc P18; WujNT Apoc 18/21 (7); JanNKar A3v; SarnStat 971 (2); SiebRozmyśl [A4]; PowodPr 77; CiekPotr 64; GosłCast 49; PaxLiz E3 (2); SkarKazSej 707b; KlonWor 14; PudłDydo A3v.

»już dłużej nie« (5): CzechRozm 144v (3); De uro silentium Iuz dłuzey pisac nie chcę ani smięm. ActReg 115; WysKaz 42.

»już więcey nie« [szyk 175 : 7] (182): OpecŻyw 176 (3); MetrKor 40/825; iam non poteris ultra villicare, juszh nye bądzyesz vyączey w thym vrządzye BartBydg 170 (2); WróbŻołt ZV; RejPs 117v; SeklWyzn D (2); RejJóz P5; LibLeg 11/184; RejKup p8v (2); Diar 87 (3); DiarDop 119; Cżłowyek ſam dothąd roſcye áż vroſcye y wyęcey yuż rosć nye będzye GliczKsiąż O2v (2); LubPs G3v; KrowObr 190 (6); RejWiz 160 (3); Leop Ier 38/9 (8); BibRadz Gen 8/12 (13); BielKron 208v (3); GrzegRóżn I3v; KwiatKsiąż F4; Mącz 359c (8); RejAp 159 (11); GórnDworz Bb8; HistRzym 81 (2); RejPos 200v (19); RejPosWiecz³ 99v (2); HistLan D4; KuczbKat 50 (2); RejZwierc 176 (2); WujJud 174 (3); WujJudConf 163v; RejRozpr C; RejPosWstaw 21v (2); BudBib 2.Mach 10/4; HistHel B3; WierKróc A4v; CzechRozm 194 (15); KarnNap Bv (4); Oczko 14 (2); SkarŻyw 271; StryjKron 517; CzechEp 246 (4); NiemObr 32 (3); WerGośc 261; BielSjem 30; KochPieś 54; PudłPr 60; ArtKanc K13 (3); ActReg 94; GórnTroas 64 (2); KochFrag 52; Czuieſz to wáſzá Kró: M. że iuż więcéy nie ważné przymierze? OrzJan 101 (3); LatHar 304 (2); WujNT 861 (9); SarnStat 218 (5); Duch święty w ośm dni potym/ zſtąpił ná nié z niebá/ Y iuż więcéy żadnému nie było potrzebá/ Aby ié kto miał vczyć SiebRozmyśl K3 (4); KmitaSpit C6v; CzahTr L3; PaxLiz E3.

b. Z przymiotnikiem oraz zaimkiem i imiesłowem przymiotnikowym (1339): MetrKor 62v (3); BierEz 4 (10); OpecŻyw 148v (15); PatKaz I 17v; PatKaz II 67v (2); PatKaz III 106 (3); TarDuch C6 (2); FalZioł IV 17b (11); BielŻyw 24 (4); GlabGad K6 (3); MiechGlab 11 (2); KłosAlg A4; LibLeg 7/35v (6); WróbŻołt O4 (2); WróbŻołtGlab A2 (2); RejPs 126v (10); ComCrac 14v; LibMal 1544/83v (10); RejRozpr Cv; Dwanaſty mieſiącz w wigilią Sżcżodrego dnia/ á iuż oſtatni LudWieś B3 (2); SeklWyzn C3v; Iuż przedany Iozeph pana proſi aby był nań łaskaw RejJóz Cv (12); SeklKat X2v; RejKup ſ4v (19); HistAl B4v (2); KromRozm I D3v (2); MurzHist Kv (2); Ponieważem iá ieſt ſtáry i żona moia iuſz podeſzła wleciech ſwoich [ego enim sum senex, et uxor mea processit in diebus suis] MurzNT Luc 1/18 (2); KromRozm II q2 (3); Diar 29; DiarDop 113 (2); BielKom G6 (2); GliczKsiąż K2v (2); Vſtałem yuż wołayęcy w ták wyelkim trapyenyu LubPs 6v (17); KrowObr 224 (6); RejWiz 44 (36); Leop 2.Reg 19/35 (6); OrzList e2 (3); UstPraw G2 (2); KochZuz A2; LeszczRzecz A5v; RejZwierz 31 (6); OrzRozm Q3v; Miedzy tymi dzyećmi zakłádnemi byłá dzyewká iuż doroſła imieniem Chlelia BielKron 106 (22); GrzegRóżn B4; KochSat B3v; KwiatKsiąż N4 (2); Mącz 211d (4); OrzQuin Rv (6); Prot A4; SienLek Sssv; LeovPrzep C2v (3); Bo iuż káżdego thákiego ożywionego piſmo zowde iż ſie práwie z nowu národził. RejAp 168 (23); GórnDworz S7v (13); GrzepGeom O; HistRzym 5 (5); RejPos 42v (118); RejPosWiecz² 95v (2); RejPosWiecz³ 98; BiałKat 18v (3); BielSat Dv (2); GrzegŚm 53 (3); HistLan B3v (10); KuczbKat a2 (2); RejZwierc 210 (90); KochMon 28 (2); WujJud 159v (3); RejPosWstaw [41³] (4); HistHel C3 (2); MycPrz I C4v; Strum H2v (2); WierKróc B2v; BiałKaz E2v (3); BudNT c5 (2); tedy też onyż to cudá vſtały/ iáko iuż niepotrzebne áni vżytecżne. CzechRozm 190 (43); PaprPan R4 (13); ModrzBaz 52v (13); SkarJedn D4v (9); SkarŻyw 203 (48); ZapKościer 1582/27; KochTr 21; MWilkHist F2v; StryjKron 288 (3); CzechEp 220 (27); CzechEpPOrz **2; KochJez A4 (3); NiemObr 50 (2); KochFr 109; boś [Reju] przodká ich idąc iuż przetártym torem/ Był rymow ſucceſſorem. KlonŻal Cv (2); KochPhaen 15 (2); ReszPrz 92 (3); WerGośc 249 (3); wdzięcżna Mátká ma/ [...] iuż oſtátnią walkę z właſnem ćiałem wiodłá. WisznTr 15 (3); BielSjem 12; KochPieś 19 (2); KochSob 62; PudłFr 77 (3); ArtKanc G13v (7); Chcą mieć tákie rękawy iuż wſzyſtkie Sláchćianki BielRozm 25 (3); GórnRozm D3 (3); KochWr 38 (2); PaprUp C3v (3); ZawJeft 7 (2); ActReg 130; GostGosp 152; GostGospPon 170; GórnTroas 58 (5); Zá cżym od dyabelſkich śideł/ iuż beśpiecżny/ Wiecżnie ćię chwalić będźie/ moy vmyſł ſerdecżny. GrabowSet P2 (6); KochAp 7 (2); KochFrag 46; OrzJan 112 (11); OstrEpit A2v; LatHar 28 (7); KołakCath Cv (2); WujNT 84 (19); WysKaz [24]; JanNKar Dv (6); i tu ieſt iuz inſza róznica. JanNKarKoch F3; SarnStat 1247 (30); SiebRozmyśl 113; WitosłLut A6v; PowodPr 38 (7); SkarKaz 607a (16); CiekPotr 78 (2); CzahTr D (2); GosłCast 35; A ták mnie iuż gotowym/ znaydźieſz k myſli ſwoiey PaxLiz E3 (5); SkarKazSej 688a (3); KlonFlis F2v (2); KlonWor 58 (3); SzarzRyt C4v (2).

Połączenie: »już nie (tylko) ... ale (a. jedno, a. lecz) (też), nie tylko ... ale już« (41 : 1): GroicPorz a3v; KrowObr 178; OrzQuin Z2; RejAp 76v (2); GórnDworz Mm4v (2); RejPos 272 (3); KuczbKat 230; RejZwierc 77v (6); WujJud 231v (2); WujJudConf 95; CzechRozm 174v (6); ModrzBaz 51; SkarJedn 10; Oczko 8; SkarŻyw 119 (2); Od ktorego ſądu ápellácya/ iuż nie do Krolá páná właſnego/ áni do Sędźiow koronnych/ ále do obcego páná/ áż do Papieżá Rzymſkiego ſię ściąga. NiemObr 172 (2); KochWr 40; Wyſławiaycie z rádością Bogá/ nie tylko iuż Izráelſkiego/ ále y Chrześcijáńſkiego/ wſzelkie narody LatHar 230 (2); WujNT 415; JanNKar E; SarnStat 1160 (2); PowodPr 66 (2).

W połączeniu z zaimkiem przeczącym (262): PatKaz II 67; FalZioł IV 21c; RejPs 134 (17); Po ktorei deliberacyey szędziego staroſty abo vrzęndu iego ivz itrona zadna niebędzie mogla prze ſwey popravovacz ComCrac 18v (2); SeklKat Y4; RejKup r5; Diar 27; DiarDop 103; LubPs Z5v; GroicPorz v3; SeklPieś 32; KrowObr 141v (3); RejWiz 86v (8); RejZwierz 32v (2); BibRadz I 2a marg; BielKron 226v (2); KwiatKsiąż 1v; OrzQuin M3v; Prot D; SarnUzn B8 (2); SienLek 155v; RejAp 182 (39); GórnDworz Bb3v (4); HistRzym 63; RejPos 279v (97); RejPosWiecz² 92; KuczbKat 270 (3); RejZwierc 141v (23); RejZwierc Aaa2; RejZwiercTrzec Aaa2v; BielSpr 31; WujJud 164; WujJudConf 164; RejPosWstaw [110²]v (2); BudBib b3; BudBibKaw A3; CzechRozm 186v (8); Bo gdy ſię tákich obycżáiow nápiją/ iuż ich żaden Miſtrz tego oducżyć/ [...] niemoże [nec ulli magistro transtormare [...] potestas est] ModrzBaz 12; KochPs 87; SkarŻyw 573 (3); MWilkHist F3; CzechEp 296; NiemObr 24; KochFr 89; KlonŻal C3; ReszPrz 72; ArtKanc P6 (3); GórnRozm G3v; ZawJeft 13; Phil E; OrzJan 110; WujNT 568; WysKaz 33; JanNKar E (2); SarnStat 391 (3); SkarKaz 159b; PudłDydo B.

α. Z comp i sup przymiotnika (133): BierEz I (2); OpecŻyw 90; PatKaz II 77v; FalZioł V 33v (3); Jużem mędrszy twymi słowy. BierRozm 4; RejJóz G3v; RejKup g2v; BielKom G5; LubPs B4v; GroicPorz ſ3v (2); KrowObr 189 (3); Mnima iż nie máſz nádeń iuż więtſzego páná RejWiz 118 (4); RejZwierz 111v; BielKron 276v (3); GrzegRóżn H2v; KochSat B2v; OrzQuin D3; LeovPrzep I14v; RejAp 6v (2); GórnDworz S3v (2); GrzepGeom Q2v; RejPos 105v (29); RejPosWiecz² 93v; HistLan F5v (2); Y czo może być iuż naſproſnieyſzego/ Iáko ieſt ięzyk cżłeká wſzetecżnego. RejZwierc 215v (22); BielSpr 12; RejPosWstaw [21²]; HistHel C3; MycPrz I B4v; Strum E; PaprPan Y (3); ModrzBaz 34; Oczko 29 (3); SkarŻyw 510; KochTr 18; CzechEp 341 (4); WerGośc 220; WisznTr 23; NiemObr 147 (2); KochPieś 29 (2); PudłFr 13; GostGosp 102; OrzJan 31; WyprPl A3v; RybGęśli C4; WujNT przedm 10; JanNKar Dv (2); SarnStat 1172 (4); SiebRozmyśl [A3] (2); KmitaSpit C3v; A gdźieby chćieli: miałbych to zá znák iuż pewnieyſzy/ zginienia náſzego. PowodPr 59 (2); VotSzl Bv; GosłCast 43; KlonWor 19; ZbylPrzyg B.

c. Z rzeczownikiem oraz zaimkiem i przymiotnikiem w funkcji rzeczownika (981): Wiem iż iuż káżdy z was ſłyſzał/ Com ia vcżynić ſlubował BierEz D4v (3); OpecŻyw 179v (2); PatKaz II 86; FalZioł V 18b; BielŻyw 32; RejPs 92v; LibLeg 11/42v; RejRozpr Ev (2); RejJóz Q3; RejKup p3 (3); KromRozm II r4v; KromRozm III D7v; DiarDop 104; LubPs M3 (2); GroicPorzRej C3v; KrowObr 158 (12); RejWiz 186v (10); LeszczRzecz A5v; RejFig Dd7v (2); RejZwierz 140v; Wiátus/ Suffolcyus/ z drugimi byli przećiw temu nárzekáiąc/ iuż cudzoźiemcy nas w niewoli będą chowáć/ kthorzyſmy záwżdy byli w wolnośćiách ſwoich. BielKron 238 (2); KochSat ktv; SarnUzn H; RejAp 20v (14); GórnDworz Z2v (2); RejPos 310v (54); RejPosWiecz² 93v; RejZwierc 187 (22); BielSpr 72; WujJud 151 v; WujJudConf 147v; RejPos Wstaw [110³]; MycPrz II B [3]v (5); CzechRozm 31v (7); PaprPan Q3 (2); ModrzBaz 42; A ſłużąc żołnierſką iuſz młodzieńcem/ z woyſkiem Perſkim aſz do Kálcedonu záſzedł. SkarŻyw 74 (5); ZapKościer 1584/50; CzechEp 226 (11); KochJez B2v; KochFr 64 (3); WerGośc 257; KochPam 86; KochPieś 2; PudłFr 69; ArtKanc Q3v (5); ZawJeft 22; ale mię iuz Marszałkiem Zowią ActReg 171 (4); GostGosp 116; WujNT 243 (2); SarnStat 1027; PowodPr 57; Bo vmárły iuż ſam o ſię mowić tu y czynić nic nie może. SkarKaz 386b (2); KlonWor 29.

Połączenia: »już (snadź, też, więc) i« = et Vulg; iam, vero Modrz (193): RejPs 100 (8); RejJóz L3v (5); RejKup n4 (11); KromRozm I [P2]; KromRozm III E7v; Diar 20 (3); DiarDop 118 (2); Dałby ſie iuż y kámień ták długo námowić/ A ty nie chceſz ná dobrą náukę przyzwolic BielKom F6; LubPs hh6v (4); GroicPorz o2v; KrowObr 188v; RejWiz 153 (22); Leop Matth 18/17 (2); RejZwierz 7v; Mącz 66d (2); SienLek 33; LeovPrzepSamb b4v (2); RejAp 137v (16); GórnDworz Y6v; RejPos 84v (21); on ſwięty cżłowiek był vpalon od ſłońcá leżąc przed miáſthem ná gorze/ ták iż iuż y o ſmierć prośił Páná Boga ſwego. RejZwierc 199v (25); WujJud 90 (2); HistHel C3; BudNT Ii3v; CzechRozm 74v (8); PaprPan Z4; ModrzBaz 123 (4); KochDryas A2; KochPs 103; SkarŻyw 511 (3); StryjKron 677; CzechEp 354 (12); CzechEpPOrz **4v; KochJez Bv; KochPhaen 23; KochMRot B4 (3); ReszHoz 138; WerGośc 247; KochPieś 18 (2); GórnRozm I2v; ActReg 114; GórnTroas 47; KochFrag 45; OrzJan 12; WujNT 504 (2); SarnStat 697; WitosłLut A2 (2); PowodPr 25 (2); SkarKaz 35lb; CzahTr E4; SkarKazSej 669a; Iuż y trąby pod niebo dźwięk rozny puſzczaią. SapEpit B3; PudłDydo B4.

»już nie (jedno, tylko) ... ale (a. jedno, a. lecz, a. tedy) (tylko)« = iam Vulg, extunc JanStat (154): BierRaj 23v; OpecŻyw 146 (3); MiechGlab 69; RejPs 120v; RejJóz E8v; KromRozm I C3 (2); KromRozm III M6 (2); DiarDop 117; GroicPorz b2; RejWiz 96v (2); Leop Eph 2/19 (2); LeszczRzecz A6v; OrzRozm Kv; Potym Xerxes iuż ſam niechćiał dla nieſortuny cżynić z Greki/ ále kazał Márdoniuſowi kſiążęciu BielKron 117 (2); KwiatKsiąż Dv; SarnUzn B2v (2); RejAp 18 (6); GórnDworz Y5 (6); RejPos 236 (16); RejPosWiecz² 92 (2); RejPosWiecz³ 96v (2); BiałKat 63v; KuczbKat 80; RejZwierc 156 (14); WujJud 6v (4); WujJudConf 251 (2); RejRozpr b3; RejPosWstaw [21³]v; BiałKaz H2v (3); CzechRozm 143 (5); KarnNap Bv (3); SkarJedn 46 (4); Oczko 2v; iuſz nie ſłowy ále mocą Biſkupy z páńſtwá ſwego/ [...] wymiátał. SkarŻyw 164 (14); StryjKron 230; CzechEp 212 (6); NiemObr 110 (5); KochFr 82; KochBr 151; ReszPrz 54; WerGośc 209 (12); PaprUp Kv; ActReg 130 (2); LatHar 149 (3); RybGęśli A3; WujNT Phil 16 (12); SarnStat 203 (7); KmitaSpit A4v (2); PowodPr 74 (5); SkarKaz 384b (2); iuż nie tylo wodá/ na ktoreyiechmy przeſtawáli/ ále y piwo nie zdrowe młodym y zdrowym. SkarKazSej 704b; KlonWor 55.

»już wszytek (a. wszen)« (173): BierEz A4v; OpecŻyw 98 (2); GlabGad A2v; RejPs 171; RejJóz A5v (9); RejKup k4 (5); mnięmáł nieborak [Franciszek] [...] aby iuſz wſze^go zbył ale^go bárzo nadźiéiá omyliłá MurzHist D3; LubPs Cv (2); RejWiz 89v (11); RejZwierz 108; BielKron 353v (5); Mącz 43c; SienLek 70v; RejAp 176v (7); GórnDworz F4; HistRzym 59v (2); RejPos 335 (41); BielSat G; HistLan C3 (2); Abowiem która może być wdzięcżnieyſza rzecż iáko miły przyiaciel? ktory iuż wſzytko á wſzytko ſpołu s tobą nieſie RejZwierc 88v (26); WujJudConf 63; RejPosWstaw [41²]; MycPrz I D; WierKróc A4; StryjWjaz B4v; CzechRozm 207v (5); PaprPan Bb2 (4); ModrzBaz 117v; KochOdpr C2v; SkarŻyw 250 (3); MWilkHist C3; CzechEp 169 (3); WerGośc 253; ArtKanc P7 (5); GórnRozm L2; ActReg 27 (2); GostGospGroch kt; WyprPl B2v (3); LatHar 735; Potymże widząc Ieſus iż ſię iuż wſzytko wykonáło [quia omnia consumata sunt]/ [...] rzekł WujNT Ioann 19/28 (2); SarnStat 93 (2); SiebRozmyśl Ev; PowodPr 81 (3); SkarKaz 519b (2); CiekPotr 10 (2); PaxLiz B3v (2); SkarKazSej 706b; KlonWor 56.

W połączeniu z zaimkiem przeczącym; iam JanStat (254): BierEz R2 (5); OpecŻyw 143; PatKaz III 150v; FalZioł IV 47d; BierRozm 16; RejŁas w. 75; ábowiem iuż był nikt niezoſtał/ co by ie był miał według obyczáiá wziemię zágrzebáć. RejPs 118v (9); RejJóz C2 (4); RejKup ſ7v (9); MurzHist F3; MurzNT 88v; Diar 57; DiarDop 101 (3); BielKom D8v; GliczKsiąż O7; LubPs D2 (9); GroicPorz q3v; RejWiz 141 (19); LeszczRzecz A4; RejZwierz 10v (3); BibRadz Gen 39/25 (2); BielKron 452 (6); GrzegRóżn N4; Mącz 98b (4); OrzQuin Ev; SienLek 133v; LeovPrzep I4v; RejAp 91 (24); GórnDworz C2v (3); HistRzym 107 (2); RejPos 162 (57); BiałKat 181; bo iuż przećiwko tákiemu pánu nic nie cięſzko/ á wſzytko miło vczynić. RejZwierc 46 (28); nigdyby ſie thám iuż żadny nie śmiał wáżyć obegnáć Zamku BielSpr 65 (2); WujJud 101v (3); RejPosWstaw L (3); BudBib 4.Esdr 14/11; CzechRozm 116v (11); PaprPan C2v (4); SkarJedn 401 (4); KochOdpr C2; SkarŻyw 202 (5); KochTr 14; MWilkHist F2; CzechEp 231; CzechEpPOrz **4v; NiemObr 162; KochFr 78; KochMRot A4; ReszPrz 91; WerGośc 204; WerKaz 300; ArtKanc N9; GórnRozm I2v (2); GrochKal 17; WujNT Mar 11/14 (2).

d. Z liczebnikiem oraz zaimkiem liczebnym (387): Iako syostra moya slyachatna helisbyetha slya za masch przes volyey moyey czemv yus yesth pyathnasczye lyath ZapWar 1519 nr 2244 (2); BierEz Lv (2); OpecŻyw 100v (6); OpecŻywSandP ktv; MetrKor 814; PatKaz III 120; MiechGlab 35; LibLeg 7/9 (7); WróbŻołt cc3; LibMal 1545/106 (3); A on iuż trzy dni nieiadł RejRozpr Hv (6); SeklWyzn 3v; RejJóz I5v (5); SeklKat G2; RejKup K (2); gdy iuż cżwartą cżęſć rzeki przepłynęli/ nátychmiaſt poruſzywſzy ſie ná nię [!] z wody Ippotamowie [...] okrutnie ie pożárli. HistAl H5v; KromRozm I K; MurzNT Sekl A2; KromRozm II m3; KromRozm III A2v; Diar 95; DiarDop 100; GliczKsiąż B7v; KrowObr 140; GroicPorz ii3 (2); RejWiz 139v (6); Oto iuż mię dzieſięć kroć potwarzaćie [En decies confunditis me]/ á nie wſtyd was tego Leop Iob 19/3 (3); OrzList h; RejFig Dd7v (5); RejZwierz 100 (8); BibRadz Tob 3/17 (21); Goski A4v; OrzRozm V3; BielKron 216v (38); Mącz 259a (8); Prot A2; SarnUzn D5v (4); LeovPrzep C (2); RejAp 23 (6); GórnDworz O7v (4); To iuż wtora mądrość záchowáłá zdrowie me. HistRzym 59 (7); RejPos 101v (20); BiałKat 348v; HistLan F3v; KuczbKat 175; Iuż oboie [małżonkowie] grzebą/ ochędażáią/ opráwuią/ ſzcżepią/ ziołecżka ſádzą RejZwierc 32v (20); BielSpr 37; WujJud 167v (2); BudBib I 274b (3); HistHel Bv; MycPrz II C2; BiałKaz C3; BudNT R3 (3); CzechRozm 212 (13); PaprPan Dv; ModrzBaz 121v (2); Sergius/ Pyrrus y Páweł/ [...] Metro[p]olitſkie kácerſtwo/ iużná Piątym Zborze potępione ożywiáli SkarJedn 392 (9); SkarŻyw 566 (23); owa iuż oboie Mam ſtráćić/ y poćiechę/ y baczenié ſwoie? KochTr 11; MWilkHist D4; StryjKron 46 (4); CzechEp 342 (20); NiemObr 82 (2); ZapKościer 1584/49 (3); ReszPrz 98 (2); ReszList 174; PudłFr 8; BielRozm 34; KochWr 36; PaprUp K; ZawJeft 33; ActReg 164 (4); Iuż pułdźiewiętá maćie/ prawdźiwie że doſyć WyprPl B2v (3); LatHar 539 (4); WujNT Ioann 21/14 (13); JanNKar E4v (4); SarnStat 1149 (11); SiebRozmyśl K2 (2); WitosłLut A6v; KmitaSpit C2; PowodPr 3; SkarKaz 514b (3); CiekPotr 89; Z powodzenia W. M. iuż ſtokroć weſelſzy. PaxLiz E2; SkarKazSej 674a (3); KlonWor 4 (1); PudłDydo B3.

Połączenia: »już i« (6): ludzie zboż pytaią Iuż y za troie pieniądze gdzie mogą chwytaią RejJóz L7; RejWiz 59; RejFig Cc6v; RejPos 276; CzechRozm 169; CzechEp 235.

»już nie ... ale« = iam non ... sed Vulg, Modrz (2): A ták iuż nie ſą dwoie/ ále iedno ćiáło. Leop Mar 10/8; ModrzBaz 132v.

»już to« (12): OrzList h; BielKron 366v (5); Mącz 470a; Iuż to dźieśiąté láto niebo toczy/ Iáko mé ſmutné záwſze płáczą oczy KochPieś 18; ActReg 31 (2); GórnTroas 12; OrzJan 92; PowodPr 37.

3. Połączenie: »nie już« = jeszcze nie; nondum Vulg (34): RejKup n8; MurzHist M3v; Abowięmći śię wſzyſtko s ſtać muśi áleć ieſzcze nieieſt (marg) wſzakże nie iuſz (‒) koniec MurzNT Matth 24/6 (2); Diar 28; A ieſli ku pokoiu kiedy myſl ſkłonili/ Nie iuż ſwoich żołnirſkićh zabaw odſtąpili. KochSat A2v; GórnDworz X6 (3); ſłyſzyſz od Páná ſwego/ iż nie iuż wneth koniec/ áż będzye pirwey rozſzyrzona a obiáſniona Ewányelia Páńſka po wſzemu ſwiátu RejPos 259v; GrzegŚm 51; HistLan E3v; WujJud 93 (2); MycPrz II Av; BudNT Mar 13/7 (2); Boby to nie iuż záraz ták mogło być zámknione. CzechRozm 140v; ModrzBaz 43 (5); SkarŻyw 305; CzechEp 167; NiemObr 52; KochFr 49; NIe porzucay nadźieie/ Iákoć ſye kolwiek dźieie Bo nie iuż ſłónce oſtátnié záchodźi KochPieś 41; GórnRozm E4v; GórnTroas 4 (2); GrabowSet D2; WujNT 1.Petr 4/2 (2).

4. Podkreśla bliskość rozpoczęcia lub nastania czego (10):

Połączenie: »już, już« (5): Iuż/ iuż vſłyſzym trąbę ná wśiádánié GórnTroas 68 (2); OrzJan 133; JanNKar A3; SkarKaz 387b.

5. Uwydatnia związki czasowe (uprzedniość, równoczesność lub niekiedy bezpośrednie następstwo) i czasowo-warunkowe zachodzące między czynnościami wyrażonymi w różnych wypowiedzeniach wynikające z funkcji zdania podrzędnego w całym wypowiedzeniu złożonym, w ktorym ‘już’ obserwujemy (3589): March¹ A4; BierEz D2 (5); OpecŻyw 87v (2); PatKaz II 76; Kto iuż wniebie ſiedzenie y mieſtce odzierżał, ten ſie iuż wypowiedzenia nie boi. BielŻyw 169; March³ V3v; LibLeg 6/116v; RejPs 190 (6); RejRozpr H2 (2); Y cżegoż iuż tu ona/ na mię nie wyrwała Zwodzącz mię z moiey cżnoty RejJóz Gv (10); SeklKat Kv (5); RejKup o8v (10); HistAl B8v (3); MurzNT 218v (3); KromRozm III F5; co już dekretem swem teraz JKM wynaleźć raczył, tego JKM uczynić nie może Diar 58; DiarDop 111; BielKom D8v (4); LubPs dd2v (18); GroicPorz ii3 (8); KrowObr 191 (6); RejWiz 101v (32); Leop Matth 5/22 (2); UstPraw C3v (3); Bo pochlebcá nie rádzi nigdy nic wiernego/ jedno záwżdy iuż pátrzy/ pożytku ſwoiego. RejZwierz 36v (7); BibRadz 2.Mach 12/18; OrzRozm V3; BielKron 96 (9); KwiatKsiąż M4v; Desine iam conclamatum est, Dayże pokóy iuſz ſie ſtáło co ſie miáło ſtáć. Mącz 395c (3); OrzQuin S (2); SarnUzn C2 (2); SienLek 36v (3); RejAp 118 (17); Y myſliwiec poźrzawſzy ná pſá/ ná ptaka/ iuż hnet wie czo w nim wre GórnDworz L15 (9); HistRzym 26; RejPos 209v (89); RejPosWiecz² 95; BiałKat 10v (3); BielSat H2 (2); GrzegŚm 59; HistLan C2 (2); KuczbKat 50 (2); RejZwierc 23v (44); BielSpr 60v; WujJud 12 (3); WujJudConf 253 (3); Strum Cv (2); WierKróc A3; Do Fránkfortu nád Odrą potym przyiecháli/ Gdzie iuż na miłe Polſkie gránice pátrzáli. StryjWjaz B (2); CzechRozm 162v (7); KarnNap A4v (3); ModrzBaz 14 (2); SkarJedn 397 (2); Tedy ſye iuż nievznáią/ Którzy w złośćiách roſkoſz máią? KochPs 79 (4); SkarŻyw 151 (10); MWilkHist Hv (2); CzechEp 35 (9); NiemObr 66 (2); KochFr 34; KlonŻal D; Wyſłał Krolową w ſmálcowáney zbroi/ Alić iuż oną troie dziwy broi. KochSz B3v; KochMRot A4; ReszPrz 76; WerGośc 211; WisznTr 33; BielSjem 3; KochPieś 52; KochSob 63; KochTarn 75; PudłFr 4; ArtKanc N4 (8); PaprUp F2v (2); ZawJeft 35 (3); ActReg 130; GostGosp 96 (5); GrochKal 17; Phil L4 (2); GórnTroas 30; GrabowSet S; KochFrag 39; OrzJan 84; LatHar 675; WujNT 637 (9); SarnStat 472 (8); Słóńce też nád obyczay zbyło ſwéy świátłośći / Ani iuż chćiáło świéćić/ dla wielkiéy żáłośći. SiebRozmyśl H4v; KlonKr E; PowodPr 40 (3); CiekPotr 87; CzahTr [D]v; PaxLiz C (6); KlonFlis Fv (3); KlonWor 25 (6); PudłDydo A3v (2).

Z imiesłowem czasu teraźniejszego (276): ListRzeź w. 27; BierEz C2v (2); OpecŻyw 9v (2); ForCnR B3 (2); PatKaz I 3v; PatKaz II 54v (4); BielŻyw 77; á ták iuż niemieſzkáiąc/ zeydzmy ſie do nie^go/ á płáczliwie vpádńmy przed koláná iego RejPs 141; LibMal 1543/76v (3); RejJóz P2 (4); RejKup o2; MurzHist R4; KromRozm II f3; GliczKsiąż E6 (2); Diar 29 (3); DiarDop 118; LubPs K3v (2); ZapWar 1558 nr 2686; Idąc iuż do domu on młodzyeniec/ przybłąknął ſie pod gorę gdzye Ray był RejWiz A7v (10); A lud z Arábiey náięli ſobie ná pomoc/ á położyli ſie obozem zá rzeką/ będąc iuż gotowi wyiácháć przećiw tobie ku boiowi [et castra posuerunt trans torrentem parati ad te venire in proelium]. Leop 1.Mach 5/39 (2); RejZwierz 64v (4); BibRadz 1.Par arg (2); OrzRozm B4; Máchometh iáko pies wśćiekły kazał wſzythkim bez przeſtánia ku ſzturmu iść á dobywáć co naſilniey/ máiąc iuż zá mdłe obleżeńce BielKron 250 (20); OrzQuin P2 (3); LeovPrzep A3v; RejAp 69 (14); chodził ſobie po wielkiey ſieni/ cżyháiąc iuż ná tego ſwego towárzyſzá GórnDworz T4 (5); RejPos 102v (32); BiałKat 28v; HistLan C3v (2); KuczbKat 270 (2); Rádſzey ſie ſtáray iuż bieżąc ku kryſowi ſwemu o żywoth tháki [...] iákobyś ſie podobał ludziom/ á naprzod Pánu Bogu ſwemu RejZwierc 161v (14); WujJudConf 222v; BudBib 2.Mach 7/14; MycPrz I C4v; Strum A4 (2); BiałKaz Bv (2); CzechRozm 198v (12); PaprPan B; Záś kto śię boi iákiey przygody/ álbo kto ią iuż ná ſobie odnoſząc ſmęći śię [qui illud iam perferens tristitia ac moerore ocupatur]/ áza się y teⁿ niemuśi zmienić? ModrzBaz 7 (2); ModrzBazBud ¶5v; SkarJedn 136 (4); Oczko A3; SkarŻyw 135 (48); StryjKron 230 (4); CzechEp 64 (6); NiemObr 174 (9); KochWz 139; WerGośc 222; ArtKanc F4 (4); GrónRozm H2v; KochWr 33; ActReg 13 (3); GostGospSieb +4v; KochAp 10; OrzJan 69; OstrEpit A3v; LatHar 325; WujNT 297 (3); WysKaz 6 (3); SarnStat 136 (4); SiebRozmyśl I (4); KlonKr A2; KmitaSpit B4v; PowodPr 24; SkarKaz 45b (2); CiekPotr B3; GosłCast 20 (2); PaxLiz A3 (2); SkarKazSej 680a; KlonFlis G2v; KlonWor 57; Szukáć chceſz Wloſkiey ziemie/ páńſtwá niepewnego/ Máiąc w ręku iuż ſwoie/ y prágnieſz cudzego. PudłDydo A4v.

Z imiesłowem czasu przeszłego (159): BierEz Q2v; MetrKor 38/502; FalZioł V 37 (3); RejPs 119 (4); RejJóz M (5); Poſel iuż pozwawſzy Byſkupa ſedl ſzukać Gardiana RejKup c6v (2); HistAl B7; MurzHist R4 (2); Diar 84; GliczKsiąż D6 (2); SWiádki kożdy wieſć ma wdawſzy ſye iuż w Práwo GroicPorz x2; Leop Act 28/4; A iuż wźiąwſzy brátá wáſzego idźćie záś ku mężowi temu. BibRadz Gen 43/13; BielKron 457 (2); GrzegRóżn A2v; RejAp 47 (16); GórnDworz T6v (3); RejPos 300 (27); RejPosWiecz² 94; RejPosWiecz³ 98v; Szátan iuż miárę wſzytkiéy złośći ſwéy wypełniwſzy/ iuż przeſtáć muśiał BiałKat 21 (2); BielSat N; KuczbKat 155; RejZwierc 243 (16); KochMon 33 (2); WujJudConf 6; Strum Kv; BiałKaz M4v; BudNT Act 15/36 (2); CzechRozm 176 (7); ModrzBaz 87v (4); SkarJedn 350 (2); Oczko 22v (3); SkarŻyw 259 (4); StryjKron 380; CzechEp 371 (11); CzechEpPOrz *4v; Iuż ták iedne^go Krolá poniżywſzy/ poſtárał ſię potym o drugie^go NiemObr 169 (8); KochMRot C; WerGośc 217; BielSjem 36; PaprUp F2 (2); WujNT 766; SarnStat 376; SiebRozmyśl I; piękny kwiatek ſtoi Podobny białey rożey/ która ſię iuż z ſwoiey Máćice rozwiązawſzy pełne liſtki bierze WitosłLut A3; PowodPr 54; SkarKaz 2; CiekPotr 89; PaxLiz B3v; Tu iuż dopiero Niemiec podumawſzy/ Y tę Láćinę dobrze zrozumiawſzy. [...] (rzecze) KlonFlis H3; PudłDydo B2.

Połączenia: »a już« (231): BierEz Q4 (8): Doſſedl potym pán Iezus palátzu onego kſiążęcia/ a panna iuż byla vmarla OpecŻyw 45 (8); ForCnR E2; PatKaz I 6; PatKaz II 70 (2); HistJóz D2 (2); FalZioł III 42a (5); tam od zimnicze był [Dyjogenes] na drodze morzon, á iuż ſie kwiecżoru nachyliło. BielŻyw 77; March² D3; MiechGlab 11; RejPs 116v; LudWieś A4; ZapWar 1548 nr 2668; Iedzcieſz wſzytci a ia iuz was tam poruczam Bogu RejJóz L8v (5); RejKup x6 (4); Alexander ſpał/ á iuż byłá ciemna noc HistAl L5 (2); MurzHist T2v; KromRozm II o2v; Diar 31 (2); DiarDop 109; Wdzyęcżne pokármy ſobye duſſá ich zbrzydziłá/ A yuż ku kreſu śmyerći bárzo bliſka byłá. LubPs Y5 (17); RejWiz 70v (6); Leop Esth 2/1 (2); RejFig Cc8v; RejZwierz 101; BibRadz Mar 11/11 (3); BielKron 402 (9); Mącz 435; Prot B2v (2); SarnUzn F5; SienLek 176v; RejAp 145 (13); HistRzym 55 (2); RejPos 240v (48); RejZwierc 2 (14); BudBib Sap 18/14; HistHel C4; MycPrz I C2v; BudNT Luc l5/21 (2); KochPs 39; CzechRozm 82v (3); SkarŻyw 261 (13); MWilkHist Kv; A Charon z czarną łodzią tuſz ná porcie ſtoi/ A iuſz ſię y ſam więcey Duſz przewoźić boi StryjKron 255 (2); CzechEp 159; KochJez Bv; NiemObr 27; KochFr 37 (2); WerGośc 219; WerKaz 301; WisznTr 12; KochPieś 25; ArtKanc N4 (2); Powiedz/ proſzę: á iuż mi tá śmierć będźie miłá ZawJeft 41; ActReg 106 (3); KochFrag 53; OrzJan 15; RybGęśli Bv; WujNT 1.Cor 7/36 (6); WysKaz 46; SarnStat 81 (2); SiebRozmyśl K4 (4); PowodPr [86]; CzahTr E4v; KlonWor 70 (2); PudłDydo B3.

»już ... a« (5): Mącz 160c; OrzOuin Aav; RejAp 95v; Iuſz był Dawid vmárł/ á iego przedſię wysługi kwitną. SkarŻyw 92 (2).

»by ... (tedy), to, tu już« (18): PatKaz I 7; LubPs gg5; by ſie więc dyabeł s piekłem zwádził/ Tedy nigdy ná zgodę iuż nie będzye rádził. RejWiz 13; RejPos 33 (4); A ciebie by iedno nos záświrzbiał to iuż płáczeſz RejZwierc 152v (4); Strum G; PaprPan M3; SkarJedn 401 (2); KochPs 142; PowodPr 23; PudłDydo B3.

»dopiro, dopiruczko ... a już« (1 : 1): Dopirucżko krolem był á iuż wierći brzuchem. RejWiz 104; SkarŻyw 244.

»już ... już ... i dopierko« (1): Iuż iedno z was niechay każdy złey myſli vkroći Iuż y tego mieć będziecie y drugić ſie wroći I dopierko obaczycie dzywne Boskie ſprawy RejJóz O7.

»gdy(ż) (tedy) już ...« [szyk 796 : 5] (801): Potym on kruk gdy iuż zdrow był/ A świebodnie wſzędy chodził: [...] K ſwemu Krolowi przylećiał. BierEz Q (20); A gdy była iuż godzina wiecżerzé/ ſiádl za ſtol s nimi Iezus mily OpecŻyw 89v (19); PatKaz II 86; PatKaz III 142; HistJóz E (2); TarDuch E; FalZioł V 99v (29); BielŻyw 106 (4); GlabGad N2 (6); MiechGlab 13 (4); RejPs 144v (3); ComCrac 18v; LibMal 1543/72 (7); RejRozpr I3 (2); RejJóz L8 (8); SeklKat Y3; RejKup ee5 (8); HistAl B4 (6); MurzHist T4 (4); MurzNT Luc 19/37 (4); KromRozm II cv; KromRozm III B4v; Diar 83; MrowPieś A4; BielKom C2v; GliczKsiąż D8 (6); LubPs C3; A gdy iuż obwiniony práwem będźie przezyſkan/ Sędźia Exekucyą nád nim cżyni. GroicPorz Cv (15); KrowObr 21v; RejWiz 173 (20); Leop Gen 41/55 (55); UstPraw I; RejFig Dd5v; RejZwierz 34v (11); BibRadz Gen 2/19 (15); OrzRozm M (10); A gdy iuż Vliſes poſelſtwo odpráwił od Grekow/ wotowáii Troiani ná nie rozmáitemi głoſy BielKron 57 (52); Mącz 474d (2); OrzQuin B2v (4); SienLek 189v (4); LeovPrzep G; RejAp 103v (41); GórnDworz Dd4v (12); Gdyż tedy iuż wiéſz/ iáko té to Figury pomierzyć maſz/ nie trudno y Klin pomierzyc możeſz vmiéć. GrzepGeom H; HistRzym 38 (20); Iuż gdy ná nie przydą iákie ſtráchy ábo iákie przygody/ drzą/ płácżą/ nárzekáią RejPos 85 (118); RejPosWiecz³ 99v; BiałKat 26 (2); BielSat L4v (4); HistLan C2v (2); KuczbKat 180; RejZwierc 217v (54); BielSpr 63; KochMon 31; WujJud 3v (3); BudBib 2.Mach 14/43 (3); HistHel D3v (4); MycPrz II A2; BiałKaz K; BudNT przedm b6 (3); StryjWjaz C2v (2); CzechRozm 175 (13); PaprPan Hh4 (7); ModrzBaz 25 (4); SkarJedn 174 (4); Oczko 20v; SkarŻyw 192 (49); MWilkHist I3 (3); StryjKron 360 (11); CzechEp 320 (7); NiemObr 118 (2); KlonŻal A4v; KochSz A4v; WerGośc 255 (3); BielSjem 28 (4); KochPam 86; KochTarn 76; PudłFr 73; ArtKanc D13v (8); GórnRozm Nv (2); PaprUp A3; ZawJeft 32; ActReg 113; GostGosp 146 (3); GrochKal 10; Phil S; GórnTroas 74; OrzJan 37 (4); LatHar 641 (3); RybGęśli B4v; WujNT Ioann 6/14 (16); WysKaz 24; JanNKar C2v; SarnStat 791 (4); SiebRozmyśl F3v (8); WitosłLut A3; KmitaSpit C5v (4); PowodPr 73 (5); SkarKaz 635b (4); Potym gdy pánná zá mąż iuſz będźie wydána Daſz te pieniądze. CiekPotr 59 (2); PaxLiz D; KlonWor 60 (6); SzarzRyt G.

»gdy już ... (tedy) dopi(e)r(ko) (już)« [szyk 22 : 4] (26): BibRadz Gen 18/12; Apud aram consultare. Proverb. Dopiro ſie radźić/ gdy ſie yuſz rzecz poczęłá. Mącz 13b, Prot B4; RejAp 1v (3); RejPos 21v (13); RejZwierc 20 (3); A gdy ſię to iuż o popráwieniu y ſtánowieniu praw ſkońcży/ toż dopiro [Cum autem ... tum illud] to trzebá vſtáwić/ áby nic przećiwko práwam niemogło być ważno ModrzBaz 100v; KochTr 16; NiemObr 170; SkarKaz 387b.

»gdy(ż) już ... jeszcze« [szyk 5 : 1] (6): FalZioł V 31v; Ale gdyżeś mi iuż Exekucyą Krolewſkiey Oſoby doſtátecznie moiem zdániem wypráwił/ ieſzcze nam o Sądźie á o Obronie co powiedz OrzRozm S3; RejPos 36; CzechRozm 37 (2); KlonFlis E4v.

»gdy(ż) już ... (potym a. tedy) już, już gdy ... już« [szyk 94 : 19] (110 : 3): OpecŻyw 111; FalZioł V 107; BielŻyw 32; A nieprzeſtáwayćie iuż nigdy od ſlawy iego/ gdyſćie iuż obaczyli dziwne wielomoznoſći iego RejPs 219v (3); LibLeg 11/40v (2); RejRozpr Cv; RejJóz N3v; RejKup ſ3 (2); RejWiz 79 (5); A gdy iuż áni ſlońcá/ áni gwiazd było widáć przez wiele dni/ a burza nie máła nádchodziłá/ iuż [neque autem ... iam] odięthá byłá nádzieiá wſzyſtká zdrowia náſſego. Leop Act 27/20; KwiatKsiąż N4; OrzQuin B2v; RejAp 54v (25); RejPos 291 (31); GrzegŚm 42; RejZwierc 36v (23); WujJudConf 255v; Gdy iuż ſłońce w ſwey klobie/ iuż dobre południe HistHel C; CzechRozm 186v; WerKaz 304; GórnRozm K2v; SiebRozmyśl Gv; CzahTr Cv (2); A gdy go iuż doleie/ z kárcżmy go wywabi Miedzy gory: tám go iuż do końcá oſzwabi. KlonWor 26 (2).

»gdy już ... już ... już, już ... już ... gdy już« (3 : 1): Iuż to wrzod niezgoiony/ iuż ná wieki boli/ Gdy iuż tám kto oſiędzye ná tey nędzney roli. RejWiz 170v; RejAp 64; RejPos 142v (2).

»gdy już ... już ... już ... (a) już« (3): RejJóz P6; RejWiz 117v; á gdi ſie iuż wypełni licżbá przebránych iego/ iuż położy pręth ſwoy żelázny/ iuż rázem ſie pomśći nád ſprzećiwniki ſwemi/ iuż też oſádzi ono kroleſtwo ſwoie wdzięcżnemi á wiernemi twemi. RejAp 97.

»gdy już ... potym« [szyk 2 : 1] (3): Gdy iuż thy wſzytki rzecży będzieſz miał/ potym wley oliwy w panewkę FalZioł V 97; RejZwierc 203; BielSpr 5.

»gdy(ż) (tedy) już ... tedy (jeszcze), już gdy ... tedy« [szyk 149 : 6] (154 : 1): OpecŻyw 78v (5); FalZioł IV 27a (25); GlabGad G4 (5); MiechGlab 9 (3); A gdiśz sye to yvsch tak ſtalo thedj w woloſkiey Ziemy. niektorzi livdzie powſtaly LibLeg 10/93 (2); ComCrac 18v; LibMal 1544/90v (3); KromRozm II k4v; Diar 95 (2); LubPs A4 (2); GroicPorz 1v; KrowObr 31v; RejWiz A8; A gdy iuſz tedy ſzedł Chuſy przyiaćiel Dawidow do miáſtá/ Abſalon też tedyſz wſzedł do Ieruzálem [veniente ergo Chusai amico David in civitatem, Absalom quoque ingressus est Ierusalem] Leop 2. Reg 15/37 (6); UstPraw A4; RejZwierz 25v; BibRadz Act 9/3 (7); BielKron 147 (2); KwiatKsiąż N4; SarnUzn C6v (2); SienLek 177; RejAp 165v (4); GórnDworz L12v; HistRzym 40v (3); RejPos 59v (32); GrzegŚm 42; HistLan B2; KuczbKat 230; RejZwierc 38 (14); BudBib 2.Mach 7/7 (5); BiałKaz M3v; StryjWjaz A3v; CzechRozm 190 (4); KarnNap D2v (2); SkarŻyw 29; StryjKron 667; CzechEp 354 (3); GostGosp 60; SarnStat 507 (4); KmitaSpit B3v; iuż gdy iedno nie zbiera/ tedy rozpraſza. PowodPr 41 (2).

»gdy(ż) już ... teraz« [szyk 1 : 1] (2): Kczemuż nam teraz pożyteczen ten zakon/ gdy yuż Meſyaſz przyſſedł? KromRozm II i4; CiekPotr 75.

»gdy już (tedy) ... wnet« (3): POtym gdy iuż z mężem ſwoim z drzewá vkuśiłá/ Wnet poználi iż ie Láſká Páńſka minąć miáłá MrowPieś A3v; RejAp 100; RejPos 275 (3); HistLan E; HistHel D2v; ArtKanc A9.

»gdy(ż) (jeszcze) ... (tedy) już« [szyk 334: 71] (405): Mądry gdy ieden raz zgrzeſzy/ Iuż śię więc potym polepſzy BierEz Kv (12); PatKaz II 23v (4); FalZioł I 109c (10); GlabGad E4v; KłosAlg Fv; WróbŻołt C5v (3); RejŁas w. 16; RejPs 212v (2); LibLeg 10/153; RejRozpr E (2); RejJóz B2 (13); SeklKat Y4; Snaċz yuż wiele mąm zaſobą Gdy ty ydzes ſſemną ſgodą RejKup ſ6v (15); HistAl D4v; MurzHist F3; MurzHistSekl ktv; KromRozm II i2v (2); KromRozm III Q4; DiarDop 114; BielKom F7; LubPs E3v (11); GroicPorz p4v (10); KrowObr 102v (2); Zwłaſzcżá gdy Zwycżay weźmie s towárzyſtwá złego/ Iuż ią trudno powſciągnąć z nałogu zwykłego. RejWiz 89v (53); RejFig A4v; RejZwierz 8 (4); BibRadz Gen 46/30 (4); BielKron 301 (10); BielKronCies Mmmm3; GrzegRóżn D3 (2); SienLek 151 v (2); RejAp 116 (6); GórnDworz G2 (3); HistRzym 27 (6); RejPos 327v (70); RejPosWiecz³ 99; BiałKat 190v; BielSat Hv; GrzegŚm 43; HistLan B2v (2); RejZwierc 29v (36); BielSpr 42v (2); WujJud 166v; WujJudConf 208 (3); RejPosWstaw [143²]; WierKróc A3; CzechRozm 191 (11); PaprPan Lv (5); KarnNap C3v; To koniec/ to kres wſzytkich rad. ktory gdy przyidźie/ iuż áni [ubi peventum est, iam neque] ſądzą/ áni o popráwieniu praw wiele myślą. ModrzBaz 121 (3); SkarJedn 326; SkarŻyw 115 (9); StryjKron 582 (2); CzechEp 23 (6); NiemObr 165; ReszPrz 48; WerGośc 226; Nam gdy raz młodość minie/ Iuż ná wieki wiekóm ginie KochPieś 16; KochSob 63; Cżymże iuż tedy ſobie nędzni pomoc mamy/ gdyż tákie przeciwniki przećiw ſobie znamy? ArtKanc S8 (3); GórnRozm D4; PaprUp K4; ActReg 135; GostGosp 158 (4); Phil Q; GórnTroas 50; LatHar 270; KołakCath A4v; lecz gdy porodźi [niewiasta] dźiećiątko/ iuż nie pámięta [cum autem perperit puerum iam non meminit] vciſnienia dla rádości WujNT Ioann 16/21 (4); JanNKar F2; SarnStat 149 (9); SiebRozmyśl Hv; PowodPr 60 (3); SkarKaz 277b (5); VotSzl A2v (2); CiekPotr 43; CzahTr D (2); PaxLiz E3 (2); KlonFlis H; KlonWor 5 (8); PudłDydo B3v; RybWit B3v (2).

»gdy ... już dopir(ko)« (2): A gdy was w to bacżenie przywiedzye/ dopiro mie iuż ſzyrzey á gruntowniey vwielbi á obiaśni przed wámi RejPos 131 (2).

»gdy ... (tedy) już ... już (wnet), już ... już ... gdy« (9 : 1): RejKup Aa; RejWiz 157 (3); nic ſie nie ſtáraycie/ gdy poydziecie ná tę drogę roſkazánia niego/ ábyſcie s ſobą mieli iákie opátrzenie/ iuż ia wſzędy opátrzę was/ iuż ią wſzędy nágrodzę wſzytki niedoſtátki wáſze. RejPos 124 (3); RejZwierc 84v (2); KlonWor 80.

»gdy ... już ... już (...)« [trzykrotne (1), czterokrotne (1)] (2): Aż gdy przyſzedł on obiecány Pan á zbáwiciel ktory miał zetrzeć głowę iego/ tu iuż dopirko pomylił wſzytki ſzyki ſwoie/ tu iuż chodził iáko błędny/ tu ſie iuż vćiekał/ to do Licemiernikow to do onych Biſkupow żydowſkich RejPos 76v; GórnRozm K.

»gdy ... już wnet, gdy ... wnet już« [szyk 7 : 1] (4 : 4): Iuż wnet gębę wzgorę wznoſi Gdy go kto o ſwą rzecz proſi RejRozpr F; RejWiz 141 (4); OrzRozm Mv; RejPos 14v; ArtKanc S20v.

»gdzie(by) już« (9): RejJóz H4; GórnDworz N4v; RejPos 257v; HistLan E3v; RejZwierc 85v (2); Gdzie iuż Woyſko położyſz/ trzebá ie okopáć. BielSpr 8; CzechRozm 30; SkarKaz 3a.

»gdzie już ... już« [szyk 2 : 1] (3): RejAp 163; A cżegoż ſie iuż maſz nádzyewáć gdzye iuż then Pan opuśći á odſtąpi od ciebie RejPos 167v; RejZwierc 35.

»gdzie (by) już ... tedy« (5): RejZwierc 33v; A gdźieby iuż inácżey niemogło być tedy ták przed Sędźiego ſtánąć iáko ono Baſilius wielki cżáſu ſwe^go Chriſtiánom rádźił CzechRozm 246v (3); SarnStat 582.

»gdzie (by) już ... tedy już« (3): Ale gdźieby ſie iuż raz oświadcżyłá y dobrze zápiecżętowáłá: tedy iuż też cudá/ iáko niepotrzebne/ vſtáć miáły. CzechRozm 191 (2); OrzJan 68.

»gdzie (by) ... już« [szyk 38 : 3] (41): A gdzie ſie co ziáwi nowo Iuż rzecznikom bywa zdrowo RejRozpr C (2); RejJóz L5v (2); RejKup o4; KromRozm III M2v; GroicPorz r4 (4); RejWiz 170 (4); RejZwierz 50v; gdzyeby nád przyrodzenie ich náuką chciał co pocżąć/ iuż to będzye fáłſz. BielKron 26 (2); RejPos 331 (7); BielSat Dv (2); RejZwierc 155 (4); WujJudConf 111v; MycPrz I C4; Oczko 9; RejPs 208; MWilkHist Ev; KochDz 105; BielRozm 25; SarnStat 414 (2); KlonWor 45 (2).

»gdzie(by) ... tedy już« (5): ComCrac 14v; Ale gdzie vmyſł ſtátecżny pocżćiwym vmyſłem ozdobiony [...] tedy iuż y wzrok/ y ſłowá/ y poſtáwá iáko v Orłá co wſzytko w ſłońce pátrzy RejZwierc I9v; OrzJan 69; SarnStat 345 (2).

»gdzie ... już ... już« (2): Bo prawdá gdzye ſwe ſkrzydłá by Orzeł roſtoczy/ Iuż fáłſz ponuro chodzi iuż łeb w zyemię tłoczy. RejWiz 2 (2).

»i już« (82): BierEz Q3v (2); PatKaz II 52; woyſko Krola Ferdinandowo bilo pod Budziniem zdzialgo doſtawaly y ſzturmi czinyly y yvz bily wzamkv LibLeg 10/146 (3); LibMal 1548/143; MurzHist P4v (2); LubPs B6 (3); KrowObr 220v; Leop Ioann 6/17 (3); RejZwierz 20v; BielKron 309 (4); Pánie/ thwoi ſłudzy pobráli nam żyto/ y iuż ie młoczą. GórnDworz R4v (3); RejPos 172v (2); BiałKat 321; RejZwierc 174v (5); CzechRozm 79 (5); PaprPan Fv; KochPs 25; wroćić ſię do Egiptu muśiem/ y iuſz ſobie wodzá obierzem. SkarŻyw 483 (9); ZapKościer 1582/30v; StryjKron 712; CzechEp 202 (2); NiemObr 65 (2); WerGośc 215; ArtKanc A18 (2); PaprUp F4; ActReg 182 (2); A był ten dźień przygotowánia (ná Sobotę) y iuż ſię Sábbáth zácżynáć miał. LatHar 727 (3); WujNT Ioann 4/3 (2); JanNKar C3v (3); SarnStat 1298 (4); SiebRozmyśl K3 (2); WitosłLut A2; CzahTr Cv; KlonFlis H; KlonWor (5).

»już i« (2): KmitaSpit A2v; Swiát zemną wkoło chodźi/ iuż y trácę mowę GosłCast 24.

»jeszcze (nie) ... (a, ale) już, już ... (a, ale, lecz) jeszcze« (36 : 17): BierEz L2; OpecŻyw 96v (4); PatKaz I 8; PatKaz II 49 (4); WróbŻołt 31; RejPs 206; LibLeg 11/47v; Iuż nocz choć ieſzcże poſwiata RejJóz C8v (4); RejKup f6v (2); ZapWar 1548 nr 2656; RejWiz 164v (3); Leop Hebr 11/4; BibRadz Zach 7/2; OrzRozm T4v, Mącz 283 (2); Prot B4v; RejAp 15v (4); RejPos 133 (5); RejZwierc 87 (4); BudNT przedm b8v (2); CzechRozm 81v; KochPs 103; CzechEp 353; KochFr 81; ActReg 23; Niewoley bowiem iużeś doſwiádſzył/ lecż wolnośći ieſzcżeś nie ſkoſztował iákowa ieſt Phil F; WujNT 310; SkarKaz 577b (2).

»jeszcze ... kiedy już« (1): ieſzcże były práwie nie doſzły tyſiąc lath po w niebo wſtąpieniu Páńſkim kiedy ſie iuż pocżęło mieſzáć około práwdy Páńſkiey? RejAp 166v.

»jeśli(że) już« (42): PatKaz I 10v; MOy towárzyſſu ieſliżeś to iuż czedł [...] Proſſę ábyć nic nád myſl nie było RejRozpr K4; RejKup b6; Diar 22 (3); GroicPorz z3; RejWiz 44v (2); UstPraw C2; BibRadz Num 11/15; Prot B4; SienLek 31v; RejAp 20v (2); Bo ieſliż ſie iuż ták vdaſz w to ſproſne Poſłuſzeńſtwo ſwiátá tego/ [,..] ſtrzeżże ſie ſrogich dekretow Páńſkich RejPos 219v (5); RejZwierc 31v; BietSpr 63; CzechRozm 29 (7); ModrzBaz 104; Oczko 34v; SkarŻyw 51 (3); ArtKanc N4; ActReg 181; OrzJan 101; WitosłLut A4v; SkarKaz 485b; KlonWor 67; PudłDydo B2.

»jeśli już ... tu dopiro« (1): A Ieſliże iuż ták myſl ſwą s przeyrzenia Bożego poſtánowiſz/ thu ſie dopiro będzie pilno trzebá wygiſkáć á roſtropnie vważáć RejZwierc 30v.

»jeśli już ... natychmiast« (1): a ieſtli iuż ktory pieniądz zarobila albo miala/ natychmiaſt powſtáwſſy chleba kupila OpecŻyw 29v.

»jeśli już ... tedy« (10): ieſtli będą iuż doroſle/ tedy ie zoſtawi FalZioł IV 35d; Ale ieſli by iuż znáły [dzieci] co ieſt źle: thedy máią być karány/ wſzákże łáſkáwiey dla młodoſći/ która ich vczynek nieiáko omawia. GroicPorz 114; KrowObr 226; BielKron 222; RejZwierc 53 (3); CzechRozm 32 (2); KochAp 8.

»jeśli(że) już ... (tedy) już« (3): Iezli krolu niemożeſz iuż ſie ſemną gádáć/ tedyś iuż zwyćiężon March³ Xv; RejPos 181v (2).

»jeśli(że) (tedy) ... (tedy) już« = si ... iam Vulg, Modrz [szyk 194 : 21] (215): BierEz B2v (2); OpecŻyw 116v; FalZioł V 107 (3); LibLeg 6/116v; SeklWyzn f3; RejJóz P3v; ZapWar 1548 nr 2668; RejKup p8 (2); MurzHist R4; Diar 96; Yeſliſz ſie tedy kto vda w kápłáńſthwo/ yuż vrzędu ſwego ma przyględáć GliczKsiąż 05; GroicPorz iv (10); KrowObr 148 (2); RejWiz 103 (4); A ieſli poſądzaſz zakon/ iużeś nie ieſth cżynićielem zakonu/ áleś Sędzią [Si autem iudicas legem, non es factor legis, sed iudex] Leop Iac 4/11; UstPraw Hv; RejFig Bb8; RejZwierz 10 (3); BibRadz Lev 11/38 (2); BielKron 297v (8); GrzegRóżn B2; KwiatKsiąż Q2v; Mącz 253a; SarnUzn G3 (2); SienLek 153 (4); RejAp 80 (4); GórnDworz X3v (4); á ieſli wierzycie w Oycá/ iuż wierzycie w Bogá. RejPos 292 (46); RejPosWiecz² 94 (2); BielSat G2; RejZwierc (27); BielSpr 7; WujJud 113v (4); WujJudConf 111v; HistHel C4; Strum B3 (2); BudNT Rom 11/6; Ale/ á więcże iuż to prawdá będźie? Ieſli ták? CzechRozm 159v (6); ModrzBaz 80v (2); SkarŻyw 212 (5); CzechEp 198 (5); NiemObr 54; KochFr 99; BielSen 15; A ieſli mé niſkié progi Będą godné twoiéy nogi: [...] Dośięgę iuż głową niebá. KochPieś 34 (2); PudłFr 30; BielRozm 25; ZawJeft 25; GórnTroas 33; OrzJan 48; WyprPl C3; WujNT 22 (4); SarnStat 589 (13); SkarKaz 485b; SkarKaz Sej 682a; KlonFlis F; KlonWor 59 (15); PudłDydo B4 (2).

»jeśli ... już dopi(e)r(ko)« (2): Ale ieſlić da Pan Bog docżekáć drugiego dniá/ to ieſt/ rozumnieyſzego wieku twoiego/ thu iuż dopirko roſpomni/ co tho ieſt zá żáłość ſtráćić Páná ſwoiego RejPos 40; MWilkHist 12.

»jeśli ... już ... (a) już« (2): ieſli nas nie podeprze łáſką á miłoſierdzyem ſwiętym ſwoim /[...] iużby było trudne obácżenie náſze/ iużby było trudne vwiárowánie náſze RejPos 116 (2).

»jeśli ... już ... już ... (a) już, już ... już ... już ... jeśli« (2 : 1): RejAp 80; Boś iuż ſwobodę ſtráćił/ iużeś zniewolił myſl y duſzę ſwoię. Iuż muśiſz cżynić wſzytko z vſzcżypkiem zbáwienia ſwe^go/ ieſliże cie pan Bog duchem ſwym nie ſpráwi. RejPos 138v (2).

»kiedy już« (120): BierRaj 17v; BierEz E4v (14); OpecŻyw 125v; FalZioł IV 37a (4); RejRozpr C3; RejJóz F (6); LibLeg 11/168v; KromRozm II f2v; KromRozm III L3v; BielKom D8v; GliczKsiąż 18; KrowObr 216v; RejWiz 188v (16); Leop 3.Reg 3/20; KochZuz A2v; RejFig Cc6v; RejZwierz 40 (3); Záſię cżáſu Wioſny około s. Grzegorzá kiedy iuż ſłońce knim przychodzi/ ten dźień święcą z wielką rádośćią. BielKron 295 (3); GórnDworz Dd4v (6); RejPos 24v; KuczbKat 155 (4); RejZwierc 271v (3); KochMon 19; KochList nlb 3; RejPosWstaw [110²]v; HistHel C2 (2); Strum M2v (17); PaprPan Hh; Oczko 20v; Brát rodzonego nie odkupi brátá/ Kiedy iuż przyidą zámierzoné látá. KochPs 72; MWilkHist G3; KochFr 134; KochWz 140; ReszList 166; WerGośc 247; KochPieś 32; PudłFr 78; GostGosp 120; OrzJan 59 (2); LatHar 330; SiebRozmyśl K4 (2) CzahTr Gv; KlonFlis D4; KlonWor 75 (8).

»kiedy już ... dopi(e)ro« [szyk 3 : 3] (6): Bo kiedy iuż niebędzie nic Dopieroby chćiał rządnym być RejRozpr I2v; RejJóz G8; Mącz 13b; RejZwierc 134; Strum R3; CzechEp 83.

»kiedy już ... (tedy) już« [szyk 9 : 1] (10): RejWiz 150v (3); RejJóz Fv; Kiedim iuż tak tego dowiodl Czom tak ty dwa zuphálcze zbodl. Iuż poyde miedźi kliaſtory RejKup c6v (2); LubPs S4; Strum L3v (2); KlonŻal Dv.

»kiedy już ... (a) już ... już« (2): RejZwierc 136; Bo kiedy iuż Flis záſmákuie komu/ Iuż ſię ná Wioſnę nie zoſtoi w domu/ Iuż ćiecże ze krą do Gdańſká w Komiędze KlonFlis D4.

»kiedy już ... tedy« (17): FalZioł I 70a (2); LibLeg 11/32; Diar 95; GliczKsiąż M2v; kiedyſcie mię iuż zá Krolá obráli/ Tedy chcę iżbyſcie mię ná wſzytkim ſłucháli. RejZwierz 33; KuczbKat 265; Strum B3 (8); KarnNap B3v; PowodPr 67.

»kiedy już ... wnet (a. hnet)« (2): RejWiz 26; kiedy iuż cżłowiek do tej doſkonáłośći przydzie/ iż myſli ſwe vſpokoi: hnet zá pomocą rozumu wſtąpi weń mężność práwa GórnDworz Ff7v.

»kiedy już ... zaraz« (1): TEn kiedy iuż obaczył gwałt ludu Rzymſkiemu/ Záraz męſtwem przeważnym ſwym zábieżał temu. PaprPan Gg2.

»kiedy ... (tedy, tu) już« [szyk 86 : 25] (111): BierEz S2; PatKaz II 77v (3); LibLeg 9/53v (2); RejRozpr B (2); RejJóz P6v (3); RejKup f6v (6); Ale kyedy mowyę/ znośnyeyſſe to niż ono/ toć yuż dawam rozumyeć/ iż oboye złe KromRozm I Cv; MurzNT Mar 12/25; Diar 96; LubPs Qv; GroicPorz x3v; KrowObr 70v; RejWiz 22 (31); RejFig Bb4v; RejZwierz 40 (6); BielKron 26; RejAp E5b; GórnDworz Cc7 (4); A kiedy ſye tráfi ieden [kąt] tępy/ [...] tedy w drugich dwu/ iuż nie cáły proſty ieden będźie. GrzepGeom Q2v; RejPos 243; KuczbKat 160; Kiedy nieſzcżęſcie przypádnie ná kogo/ Tu iuż ſwe hándle Cnotá ceni drogę. RejZwierc 211v (10); BielSpr 64; KochMon 27 (2); WujJud 67v; HistHel C; Strum K3v (4); PaprPan 12; ModrzBaz 80; KochOdpr Cv; Oczko 8v; KochMRot B3; WerGośc 227 (2); KochPieś 15; PudłFr 63 (2); ZawJeft 7 (2); GostGosp 14; GórnTroas 19 (2); OrzJan 106; JanNKar H3v; KlonFlis F; KlonWor 19 (4).

»już ... już ... kiedy« (1): Były iuż kopy w polu/ iuż mendele ſtały/ Kiedy Zorawie do nich przypáść gwaltem miáły KmitaSpit A3v.

»ledwo (a. ledw(i)e) ... (a) już« (6): GliczKsiąż D8v; Mącz 501a; GórnDworz I2; KochPs 7; Ledwie byli pięć dni mniſzy oni ná wygnániu/ á iuſz kazał ie záśie názad do Cárogrodu/ [...] przyprowádzić SkarŻyw 300; KmitaSpit B3v.

»-li ... (tedy) już« (11): OpecŻyw 20; GlabGad K7; RejJóz Bv; Bo gromiſzli ſłábſzègo/ iuż wieſz s kim maſz cżynić RejWiz 192; RejPos 225v (2); KlonWor 37.

»-li ... już ... już« (1): Więc prżywiedźieli zbrodniá do źimney wody Stároſtá/ iuſz ſię ſtrżedz/ iuſz czuyno ſpáć muśi. GórnRozm D2v.

»już ... -li ... już« (2): Iuż przypádnieli chorobá iáka/ álić drugi iuż biega Doktorá y rády kędy może nábywáiąc. RejZwierc 90 (2).

»nim ... tedy już« (1): A nim wſzetecżny/ opiły/ á niedbálec ocży ſobie przedrze/ tedy iuż ow wſzytko nadobnie/ porządnie około ſiebie poſtánowi RejZwierc 144v.

»niż(li) ... już« [szyk 8 : 1] (9): PatKaz II 24 (3); niſz co pocżął młodźieńczyk mowic/ iuſzgo pán Chriſtuſ złem być oſądźił MurzNT 91; RejPos 216 (2); BielSat D4; KochPam 86; GórnRozm F2.

»niż ... tedy już« (1): A ták niż Krolem zoſtał Achás/ tedy iuż przedtym dziewięć lat było Ezechiaſzowi CzechRozm 136.

»poki ... już« [szyk 3 : 1] (4): RejRozpr G3v; LibLeg 11/166; Ale poki myſl iego ciągnie ſie do złego/ iuż thám Duch Páńſki być nie może RejPos 239; RejZwierc 231v.

»skoro już« [szyk 1 : 1] (2): Diar 57; A ſkoro iuſz ná mieyſcá rzek głębokich weſzli/ W tych ſię Batách woźili/ á Konie w pław wiedli StryjKron 250.

»skoro już ... tedy« (1): Ale iako ſkoro ten proch iuż wſipieſz tedy to wnet zeymi z ognia FalZioł V 108.

»skoro już ... wnet« (1): A ták ſkoro ty rzecży iuż tám przenieſiecie/ Wnetże poſciel koleńſką białą powlecżecie. HistLan C3v.

»skoro ... (a, natychmiast, tedy, to) już« (9): OpecŻyw 28; LubPs X6; A ſkoro ſie okaże w kim co oſobnego/ To iuż ſławią/ bogácą/ by ſyná właſnego. RejZwierc 242 (2); SkarŻyw 470; WysKaz 11; SkarKaz 422b; CiekPotr 29; SkarKazSej 675b.

»już ... tedy« (8): MiechGlab 87; FalZioł V 99; A że iuż przekonywano práwem Menelauſá/ thedy on obiecał dáć Ptolomeuſowi wiele pieniędzy Leop 2.Mach 4/45; SarnUzn D4v; RejZwierc 72; SarnStat 277 (3).

6. W powtórzeniach przed paralelnymi składnikami wypowiedzenia złożonego współrzędnie [Niekiedy powtórzenia odnoszą się do całej grupy wyrazów podkreślając ekspresję wypowiedzenia] (629):

Połączenia: »już ... już« (195): LibLeg 7/41; RejJóz B4v (3); RejKup e4 (6); Yuż ſye był zakon ſtáry z obrzędy ſwymi przez śmyerć Páńſką ſkończył/ yuż konyecznye vſtáć myał KromRozm II vv; DiarDop 105; BielKom G5v; LubPs aa2; Iuż ſie ony bogáctwá márnie roſproſzyły/ Iuż ſie ony porządki ná wſzem odmieniły. RejWiz 99v (35); RejZwierz 137 (3); BibRadz 1.Cor 4/8; Mącz 317a (3); RejAp 35 (10); Abowiem ten chytry zły duch/ chociay iuż ieſt poráżon/ chociay iuż ieſt ſtárta głowá iego [...] nigdj ſie w fráſunku ſwym á w ſwey zazdrośći nie vſpokoi RejPos 26 (69); BielSat N4v; RejZwierc 45v (20); WujJud 210 (2); WierKróc B3; BudNT przedm a4; CzechRozm 116v (2); Iuż mię byłá ſroga zewſząd śmierć otoczyłá/ Iuż mię byłá wod piekielnych powódź ſtrwożyłá KochPs 23 (4); CzechEp 425; KochJez A2v (2); NiemObr 116; KochFr 130 (2); KlonŻal B3; KochMRot A3; WerGośc 243; WisznTr 34; BielSen 10; KochPam 85; KochPieś 54; PudłFr 68; PaprUp H4; Iuż záſzkodźić niemoże: iuż ſye go nieboię ZawJeft 46; GrochKal 12; GórnTroas 45; OrzJan 57; RybGęśli B4; GosłCast 72 (3); KlonFlis H4v; SapEpit B4; KlonWor 67 (3). Cf »już ... a już«, »już ... i już«.

»już ... już ... już (...)« [trzykrotne (58), czterokrotne (18), pięciokrotne (4), sześciokrotne (2), siedmiokrotne (1)] (83): RejKup r7v; LubPs A3; RejWiz 4v (11); RejAp 99 (5); A tu iuż dopirko pewnie wiedz z nieomylney obietnice Páńſkiey/ iż bogáctwá y obfitośći y wielką pocżćiwość rozmnoży ſie w domu twoim. A tu iuż polá/ role/ ſtodoły/ obory/ będą błogoſłáwione twoie. A thu iuż iáko oliwne gáłąſki rozſkwitnie ſie potomſtwo twoie. A tu iuż ná koniec ſłyſzyſz/ iákąć tę Pan mocną piecżęć przyłożyć racżył ná thy nieomylne obietnice ſwoie RejPos 264v (38); Iuż y Bogá w trzech ſtaniech pánią duſzką zową. Iuż Kriſtá Páná ſwego Boſtwá odſądzili/ Iuż go nam pożycżánym Bogiem vciynili. Iuż o iego wiecżnośći nic nie wyznawáią/ A ktoby o tym mowił zá błazná go máią. RejZwierc 250 (18); WujJud 101v; KarnNap Bv; KochPs 189; Ale ty płákác nie będźieſz/ boć iuż oſchły ocży/ Iuż ſię gorąca łzá z głowy zá łzą nie potocży. Iużeś w licżbie nieśmiertelnych duchow/ iuż nádżieie W ſkutek ſię tám obroćiły/ wiátr ich nie rozwieie. KlonŻal D4 (2); Iuż ſię tu do nich wſzyścy kupią: iuż tu z nimi ſobie nadobne rozmowki máią: iuż ſię tu ſobie ládá cżemu vśmieią. WerKaz 305; KlonFlis F2v; KlonWor 39.

»już ... jużci, jużci ... już« (2 : 1): oto go iuż macie/ iużći to ieſt on Báránek Boży/ o ktorym wam Ezáiaſz Prorok powiádał RejPos 81 (3).

»już ... a już« (55): OpecŻyw 63v; WróbŻołt 7/13 (2); LubPs B6 (2); RejWiz 42v; SarnUzn E8; RejAp 97 (2); Płácżćie zemną wſzyſey ludzie bo iuſz oddaloná odemnie wſzytká nádzieiá weſela/ á połowicá duſze mey iuſz vmárłá. HistRzym 126; Rozmyſlże ſobie iáki to ſyn á iáki to krolewic przychodzi do ciebye s tymi nowinámi wdzyęcżnymi/ iż ſie iuż poiednał zá cię z Oycem ſwoim/ á iż iuż nágrodził zá cię/ y zápłáćił RejPos 168 (39); GrzegŚm 37; RejZwierc 170 (4); Poćieſzę ich/ gdy do nich z tą nowiną prziydę: Iżeś ſię iuż národźił/ móy namilſzy Pánie/ A iżeś iuż wyſłuchał ich ſmętnó wołánié. SiebRozmyśl Gv.

»już ... i już« (15): DiarDop 102; RejFig Cc3v; RejPos 30 (5); RejPosWiecz³ 98; iuſz ia bywam oſiárowan y iuſz nádchodźi cżás roſſtánia mego GrzegŚm 12; RejZwierc 131; CzechRozm 165v; A Sará to ſłyſząc zádrzwiámi/ rośmiałá ſię/ bo iuſz byli oboie ſtárzy/ y iuſz Sará mieśiącnić niemiewałá SkarŻyw 285; CzechEp 354; JanN E3; SkarKaz 5b.

7. Powtórzone „już” jako nawiązanie do przerwanego wtrąceniem toku zdania (16): RejWiz 151v (2); RejAp 92 (4); RejPos 126v (4); Cżás teſz iuſz ieſt ábyſmy iuſz o Krolu náſzym Zięmſkim/ á teras zmárłym ktorego pogrzeb/ y oſtátnią poſługę obchodźim/ iuſz mowili. BiałKaz Hv (2); CzechRozm 56 (2); Iam to iuziednak iuz obmyslił ActReg 51 (2).

8. Z trybem przypuszczającym (114):

Polączenie: »(-)by ... jużby« [szyk 81 : 31] (114): Iużbych o ſie nie niedbáłá/ Bym ćię zdrowego widziáłá. BierEz Q2 (3); HistJóz C4v; RejPs 86 (3); RejJóz O4v (7); RejKup i6v (9); MurzHist P4v; KromRozm III F7v; Diar 68 (2); DiarDop 113; O gdybyś Boże złośniki mocą thwoyą pobił/ Iużby każdy mąż winny krwye odemnye podał tył LubPs eev (2); RejWiz 50 (6); RejZwierz 103; BielKron 196v (4); RejAp 92v (2); GórnDworz X7v (3); RejPos 200v (17); KuczbKat 125; RejZwierc 251v (5); BielSpr 54v; RejPosWstaw [110²]v; CzechRozm 187 (2); Iużby dżiś Aruns mężny pewnie ćiſzey ſiedzyał/ Gdyby o tym przeważnym cnym Rycerzu wiedzyał. PaprPan Xv (8); By nie tá ſtolicá S. iużby Chrześćiáńſtwo z Heretyctwá obroćiło ſię w pogáńſtwo SkarJedn 144 (6); KochPs 38; SkarŻyw A4 (2); MWilkHist D2; CzechEp 183 (4); KochFr 98 (2); WisznTr 31; GórnRozm C; PaprUp Xv; Phil R2; OrzJan 151 (2); A by mu byłá Párká wieku nie ſkroćiłá/ Iuſzby roſtropność iego doſzłá tego byłá. KołakCath B3; WujNT 365; WysKaz 22; JanNKar E3v; GrabPospR L3; SkarKaz 548b; VotSzl E2v; CzahTr Iv; PaxLiz B4; KlonFlis H4v; KlonWor **3v.

II. Wielokrotne „już ... już” w funkcji zbliżonej do spójnika występuje w wypowiedzeniach oznajmujących (207):

a. Między składnikami zachodzi stosunek łączny ‘i ... i’, ‘a ... a’ itp. (141):

Połączenia: »już (i) ... już (i) ... (i) ...« (27): RejJóz 05; RejKup ſ8; KromRozm II d3v; LubPs T6v; Ano iuż goſpodárſtwo/ iuż wſzytki pożytki/ Zycżliwie opátruią RejWiz 42v (4); Iuż Anny/ iuż Máriey pánny mátki Páńſkiey nie wſpominam RejAp 111v; RejPos 64 (6); RejZwierc 72 (3); StryjKron 250; Iuż wioſná/ iuż láto minie/ A ten z głowy mróz nie zginie. KochPieś 54; WysKaz 40; Iuż wełná/ iuż y iedwab y płotno z pokrzywy/ Cżłowiek wynálazł KmitaSpit A4v (3); CiekPotr 63; Iuż dźierżę/ iuż ſpórniká/ iuż nieprzyiaćielá Mam GosłCast 58; KlonFlis D2v.

»już (i) ... już (i) ... już (i) (...)« [trzykrotne (11), czterokrotne (7), pięciokrotne (1), sześciokrotne (4)] (23): Od pełniey y przez oſtatnią cżwierć/ iuż gorąca iuż dżdże/ iuż gromy przechodzić będą. LudWieś B2v; KromRozm III C7v; RejAp 112v (2); Iuż pánowie/ iuż Biſkupi/ iuż rozlicżne proceſyie/ krzyk/ wrzáſk/ płácż/ zbieżą ſie około niego. RejPos 243 (6); Ale żywot poććiwego cżłowieká/ ktory wſzytkiego z nadobną pomiernoſcią vżywa/ iuż y wdzięcżny/ iuż y zdrowy/ iuż y weſoły/ iuż y beſpieeżny/ á z wielką mioſcią ludzką y z dobrą ſławą zawżdy ozdobiony być muśi. RejZwierc 104 (10); SkarŻyw 552; WerKaz 299 (2).

b. Między składnikami zachodzi stosunek rozłączny ‘bądź ... bądź’, ‘albo ... albo’ itp. (66):

Połączenia: »już ... już« (12): WróbŻołt Z6v; KrowObr 49v; Varia fortuna Rozmáyite ſzczęście yuſz dobre/ yuſz złe/ odmienne. Mącz 475c (2); Vsłyſzawſzy to mátká pocżęłá przywodzić młodzieńcá iuż prośbámi iuż groźbámi y bićiem/ áby tę táiemnicę powiedział. HistRzym 72; RejPos 338; RejZwierc 194v; BiałKaz I3v; SarnStat 570; KlonFlis B4v; Wierći ſię: rzecżą mieni: twarz/ iáko v kurá Indyiſkiego podgárłek/ iuż śina/ iuż burá. KlonWor 3 (2).

»już ... już ... już (...)« [trzykrotne (2), ośmiokrotne (1), dziesięciokrotne (1)] (4): Potym Hádryanie/ iáko inſzy Papieżowie w chodzili ná Pápieſthwo/ y iáko ſie ćiſnęli y vbiegáli/ iuſz przes trućiny/ iuſz przes zábijánia/ iuſz przes tzárnokxięſtwá KrowObr 37v; Izali ſie ći wſzyſcy iedni od drugich nie odſztzepili? iuż odzienim/ iuż paſy: iuż boty/ iuż koſzulámi/ iuż płaſztzámi/ iuż kápicámi/ iuż pátrzenim iuż mowienim/ á krotko mowiąc/ w żadney ſie rzetzy miedzy ſobą nie zgadzáią KrowObr B (2); RejPos 280.

»już tak, już inak« (1): tákye miſtrze pobudźił/ ktorzy yuż ták/ yuż inák vcząc [...] powagę yego y wyárę w ſercách ludſkich zwątlili KromRozm I M4v.

»już tak, już owak« (2): á yeden káżdy ſnich/ yáko go wyátr náuki zányeſye/ yuż ták/ yuż owák vczy. KromRozm I E2 (2).

»już taki, już ow(ot)aki« (2): I prawie naſzyi złości vgodźić niemoże iuſz takié iuſz owotakié nám doctory ſłowa ſwe^go daiąc. MurzNT 51; BiałKat 36.

»już ten, już on« (2): OpecŻyw 156; rozlicżne ſą przypádki ná woynie; á iuż teraz tego/ iuż záś one^go [nunc hunc et nunc illum] zábia miecż Leop 2.Reg 11/25.

»już ten, już ow« (2): GlabGad N5v; Ale iż piſmá Swiętego żadnego po ſobie niemaſz/ przeto teſz/ iuſz to/ iuſz owo piſmo porywaſz KrowObr 225v.

*** Bez wystarczającego kontekstu (4): Nunc ergo, juss przeto BartBydg 246b; Iam adverbium temporis, Teraz/ dopiro/ też wnet álbo hnet/ też yuż. Mącz 163b; Modo adverbium [...] Teras/ yuſz. Mącz 227c; Calep 497a.

Cf JUŻCI, JUŻEŻ, JUŻLI