[zaloguj się]
[pdf]

ARYJAŃSKI (65) ai

a- : ae- (64 : 1); -rr- : -r- (45 : 20); -ya- : -ią- (59 : 6).

Oba a prawdopodobnie jasne; a nagłosowe pisane dużą literą.

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Fleksja
sg
mNaryjański fNaryjańskå nNaryjański(e)
Garyjański(e)go Garyjański(e)j Garyjański(e)go
D D Daryjański(e)mu
Aaryjański, aryjański(e)go, aryjańską A Aaryjański(e)
I Iaryjańską Iarÿjańskim
L L Laryjańskim
V V Varyjański(e)
pl
N m pers aryjańscy
subst aryjański(e)
D aryjańskim
A m pers aryjański(e)
subst aryjański(e)
I m aryjańskimi
L aryjańskich

sg m N aryjański (5). ◊ G aryjański(e)go (2). ◊ A aryjański (1), aryjański(e)go (4). ◊ f N aryjańskå (2). ◊ G aryjański(e)j (8). ◊ A aryjańską (6). ◊ I aryjańską (6). ◊ n N aryjański(e) (4). ◊ G aryjański(e)go (1). ◊ D aryjański(e)mu (1). ◊ A aryjański(e) (2). ◊ I arÿjańskim (3). ◊ L aryjańskim (1). ◊ V aryjański(e) (4). ◊ pl N m aryjańscy (8). subst aryjański(e) (3). ◊ D aryjańskim (3). ◊ A m pers aryjański(e) (1). subst aryjański(e) (1). ◊ I m aryjańskimi (1). ◊ L aryjańskich (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Przymiotnik od „aryjan” [Arrianus Łac śr] (65): OrzRozm Gv; Felix kápłany Arryáńſkie wypędził będąc Papieżem BielKron 157, 157, 157v, 158v; OrzQuin M3v; ProtOdm Cv; Nie wſpominam tu błędu nowo wſkrzeſzonego Ariáńſkiego RejPos 294v; A to ieſt fałſz wielki/ y bluznierſtwo Arryáńſkie. SkarJedn 285, d8, 20, 126, 127; ſyn iego Rycháredus [...] Arryáńſką złość porzucił SkarŻyw 368, 58 [3 r.], 87, 89 [3 r.], 368 [2 r.], 388 (14); CzechEp 94, 324; LatHar 375; Iákoż y Nowokrzczeńcy nie zániecháli tu przydáć Ariáńſkiey glozy. WujNT 374, 428, 453; SkarKaz 276a, 486a [2 r.]; SkarKazSej 680b, 687b.

W charakterystycznych połączeniach: aryjański błąd (2) fałsz (2), zdrada, złość.

Wyrażenia:»heretyctwo aryjańskie; aryjańskie heretyctwo«( (1 : 1): krol Ermigildus ſyn Liwigildá krolá Wiſſygotow przez nawielebnieyſzeo mężá Leándrá Biſkupá Hiſzpáleńſkieo od Heretyctwá Arryáńſkiego do wiáry powſzechney náwrocony ieſt. SkarŻyw 368, 391.

»kacerstwo aryjańskie; aryjańskie kacerstwo« (5 : 1): WujJud 24; gdzie ſię rozlicżne kácerſtwá Arryáńſkie ſzerzełγ SkarJedn 110, 27; SkarŻyw 58, 384, 390.

»nauka aryjańska, aryjańska nauka« (1 : 1): PRzetoż ſie brzydźimy náuką niezbożną Aryáńſką WujJudConf 69v; SkarŻyw 390.

»sekta aryjańska; aryjańska sekta« (8 : 4): WAlens Ceſarz [...] był záráżon ſektą Arryáńſką. BielKron 157v, 156v, 157, 162, 163 [2 r.], 165, 166; WujNT 724; PowodPr 31, 32, 55.

»wiara aryjańska; aryjańska wiara« (1 : 2): GrzegRóżn Bv; SkarŻyw 391; ſtárą onę dawno zeſzłą Aryáńſką wiárę ná plác wytocżyli ReszPrz 77.

Szeregi:»kacerski i aryjański«: żeby iad ſwoy kácerſki y Arryáńſki/ rozśiáć beśpiecżnie mogłi. SkarŻyw 389.

»aryjański abo nowokrzczeński«: áby Aryáńſcy ábo Nowokrzcżeńcy Miniſtrowie mieyſcá tu w Koronie nie mieli. PowodPr 36.

Synonim: nowokrzczeński.

TZ