[zaloguj się]
[pdf]

ŁYSKANIE (25) sb n

a jasne, e pochylone.

Fleksja
sg pl
N łyskanié łyskaniå
G łyskania
A łyskanié łyskaniå
I łyskani(e)m, łyskanim
L łyskaniu

sg N łyskanié (13); -é (7), -(e) (12). ◊ G łyskania (1). ◊ A łyskanié (3); -é (1), -(e) (2). ◊ I łyskani(e)m (3) BielKron (2), ModrzBaz, łyskanim (1) SkarŻyw. ◊ L łyskaniu (1). ◊ pl N łyskaniå (2). ◊ A łyskaniå (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.

1. Światło, błysk, jasność; wyładowanie atmosferyczne, błyskawica; fulgor Mącz, Calep, Cn; coruscamen, fulgetra, fulguratio, fulminea fax Cn (24): FalZioł V 55; Słonce ieſt oko Boże nieba y przyrodzenia okraſſa, kołecżko ciepłoſci, łyſkanie bez ſtrachu BielŻyw 135; HistAl A6v; Mącz 139a [3 r], 300c; dymy ſuche y tłuſte pędem wielkim idą/ że áż o Niebá ſye opieráiąc/ miotły/ łyſkánia/ y dźiwy inſze nád powietrzym czynią. Oczko 6, [42]; Calep 439b.

W połączeniach szeregowych (7): FalZioł V 55v; náthychmiaſt ſie sſtáły gromy/ łyskánie y drzenie ziemie wielkie HistAl N2v; BielKron 29v, 383v, 444v; Będą częſte łyſkánia/ grzmienia/ poſpołu z grádem bárzo ſzkodliwym LeovPrzep C3v; SkarŻyw 545; CzechEp 162.

Szeregi: »grom, (i) łyskanie; grom z łyskaniem« [szyk 4:1] (4;1): gdy potym w niebo wſtąpil/ gróm lyſkanie ſpuſſcżá OpecŻyw 17; BielKron 21; vkazał ſię im Pan Bog na gorze wyſokiey w ogniu ſtráſzliwym/ y w gromach y łyſkániu ták ſrogim/ iſz drzżeć wſzyſcy pocżęli. SkarŻyw 481; GórnTroas 28; LatHar 603. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.].

»łyskanie, grzmienie« [szyk 1:1] (2): vſłyſzeli wielkie grzmienie/ łyſkanie/ obłoki gęſte gorę zákryły/ głos trąby huczał. BielKron 32. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.].

2. Połyskiwanie [czego] (1): ludźie tákową wádą [pychą] záráżeni/ popiſuią śię iáwnie z tą przemierzłą/ nádętą/ á Rzecżypoſpolitey wielce ſzkodliwą nierownośćią/ cżyniąc śię nád drugie ludźi zwierzchnieyſzemi ábo zacnieyſzemi/ świetną ſzátą/ mnoſtwem sług/ dawnemi herbámi/ doſtátkiem oręża/ pułhakámi ábo hárkábuzámi y łyſkániem miecżow [gladiorum fulgore] ModrzBaz 19.

Synonimy: 1. blask, błyskanie, błyśnienie, jasność; 2. błyskanie.

Cf ŁYSKAĆ, ŁYSKAWICA

JH