[zaloguj się]

MEDYK (33) sb m

e jasne.

Fleksja
sg pl
N medyk medycy, medykowie
G medyka medyków
D medykowi medykóm
A medyka
I medykiem

sg N medyk (13).G medyka (3).D medykowi (1).A medyka (2).I medykiem (1).pl N medycy Oczko (5), medykowie (1) KochWr.G medyków (6); -ów (3), -(o)w (3).D medykóm (1).

stp brak, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) i XVIII w.

Znaczenia
Lekarz; clinicus, doctor a. doctus medicinae, empiricus, medicus, sanator Cn [medicuslekarz Murm 178, Mymer1 39, Mącz 212c; lekarzmedicus Cn] (33): iż rzadko tho ieſt/ áby ſie biegły w práwie práwował: Medik/ áby miał bráć lekárſtwo GórnDworz Q7v; BielSat B3v marg; Bo kto ieſt z Medyków/ coby ie [różne lekarstwa] dobrze á doſkonále oſądźic [...] mogł? Oczko 2; á tákiémi [cieplicami] ſye báwić niechćiał/ co ie Empirići/ to ieſt Medycy co ſye ná experyencijéy záſádźili/ w ręku mieć/ á ludźiém do vżywánia podáwáć zwykli. Oczko 10; Náſzych czáſów ludźie [...] nie ſą áni chcą być ták dowćipni/ áby pracą z tym [o właściwościach wód] táką czynili [...]: czy prze to/ że nigdy ſwych rzeczy nizacz nie mamy/ czyli że to Medykóm pożytku nie nieśie Oczko 11v, A3v, 8v, 12, 15v, 17v (13); Stworzył Pan Bog rozmáite lekárſtwá dla zdrowia i pożytku náſzego: [...] ále ná tym nie doſyć: chćiał mieć od tego Medyká/ chćiał Chirurgá/ ktorzyby [...] tego dochodźili/ co dla ktorey choroby zdrowo ReszPrz 11; PudłFr 17, 18 [3 r.]; BielRozm 12 marg; ábowiém co ludźie poſpolićie mówią/ iż káżdy człowiek przed śmierćią ſye odmieni/ to podobno ſtąd idźie/ iż vmyſły ludzkie (iáko medykowie powiádáią) ſequuntur temperaturam corporis KochWr 29; GostGospSieb +2; Phil L, R3 [2 r.].

W połączeniu z imieniem (i nazwiskiem) [zawsze: imię (i nazwisko) + medyk] (5); Iáko Doktor Roizius [...] Iákubelluſewi Medikowi powiedział gdi go ſzkálował z mdłego wzroku GórnDworz Q; Oczko B; GostGospSieb +2; WujNT 187; SarnStat 1107.

W charakterystycznych połączeniach: medyk ćwiczony, dawny, dobry, doświadczony, mądry (2), uczony, wspaniały, zamniemany; postępek medykow, przykład, rada.

Zestawienie: »krola jego miłości medyk« (1): Oddał mi do Drukárniey moiey Pan Doktor Ocko/ Krolá Iego M. Medyk/ kśiążki nieboſzcżyká Páná Oycá W. M. GostGospSieb +2.
Szereg: »medyk i barwierz« (1): Co obaczywſzy Medycy/ czaſem y bárwiérze/ chorych ſye ſyropy/ [...] námordowawſzy/ tám [do wód]/ iáko do oſtátniéy nádźieie/ obrácáć ſye ięli. Oczko 12.
Przen: O Bogu (1):
Szereg: »medyk i lekarz« (1): Náoſtátek vćiecż ſię do modlitwy [...] poddáiąc záraz wſzytko pod rozſądek y wolą naprzednieyſzego medyká y lekárzá chorob twoich Páná Bogá wſzechmogącego LatHar 579.

Synonimy: barwierz, cyrulik, doktor, lekarz.

MM