[zaloguj się]

NIESTETYŻ (168) int

niestetyż (88), niestotyż (74), niestojtyż (3), niestutyż (2), niestoteż (1), [niestotes]; niestetyż SeklKat (2), HistAl (6), MurzHist (3), MurzNT, KrowObr, BibRadz, GrzegRóżn, Mącz (11), HistLan, KuczbKat, WujJud, KochPs (2), KochTr, MWilkHist, WerGośc (4), WisznTr, BielSen, PudłFr, ZawJeft (7), Phil, GórnTroas (3), GrabowSet (4), KochFrag, LatHar (6), WysKaz, PowodPr, GosłCast (15), PudłDydo, SzarzRyt; niestotyż BierEz, RejRozpr, LubPs, RejWiz (5), Leop (4), RejAp (3), RejPos (32), RejPosRozpr, RejPosWstaw, PaprUp; niestetyż : niestotyż : niestojtyż RejKup (6:9:1), RejZwierz (‒:1:2), GórnDworz (1:1:–); niestotyż : niestutyż : niestoteż RejJóz (12:2:–), RejZwierc (1:–:1).

-y- (149), -i- (17), -j- (1); -ż (23), -sz, -ſz (98), -s (47).

Pierwsze e jasne; -tét- (27), -tet- (18); -tét- PudłFr, GórnTroas (3), KochFrag, GosłCast (15); -tet- MurzHist (3), MurzNT, Mącz (11), KochTr; -tét- : -tet- KochPs (1:1), ZawJeft (6:1); niestoteż oraz niesto(j)tyż z tekstów nie oznaczających é oraz ó.

stp brak, Cn notuje, Linde XVIXVII w.

Znaczenia
Wyraża żal, ubolewanie; vae Vulg, Mącz; heu misero mihi, infandum, rem miseram Mącz, Cn; eheu, euhoe, heheu, hei, heu, me miseram, o dolentis, o me afflictum, o me perditum, vae misero mihi, vaeh Mącz; hei mihi, heu, heu, heu infortunium meum, heu me miserum, heu mihi, nequeo quin fleam, o meum malum grave, pro dolor Cn (168): Nieſtutys k cżemum ia przyſzła RejJóz F8; Yako ſię ten grzech [przeciw drugiemu przykazaniu] ſpoſſobył miedzi ludzmi/ nieſtetiż niechay to kazdi obaczy/ ze niemoże byc gorzey á poſpolicei [!] SeklKat F, Fv; RejKup g8v; Gdym przyiacháł do Legátá/ tamem śię wiary (nieſtetys) odprzyśiąkł MurzHist N2, N2; BibRadz *2v; GrzegRóżn N4; KuczbKat a2; WujJud A7v; Miedzy zbóycy (nieſtetyż) ieſt mieſzkánié moie/ Miedzy ludem nieludzkim trawię látá ſwoie KochPs 187, 92; KochTr 8; WisznTr 18; BielSen 15; Ale czemu ſwoié/ Oycze/ oczy odwracaſz odemnie vczćiwé/ Okázuiąc weyźrzeniem/ iż ſą żáłobliwé? (‒) Nieſtétyſz. ZawJeft 20, 28, 36, 38, 41, 43, 46; GrabowSet F, F3v, P3v; KochFrag 17; LatHar 152, 153; WysKaz X2v; Nieſtétyſz/ ná com przyſzłá? iż zemnie przykłády W przypadkách ludźie biorą GosłCast 43, 26, 28, 47, 61 [2 r.]; SzarzRyt C.

niestetyż komu [w tym: mnie (13), mnie nędznikowi (a. nędznej, a. nędznicy) (7)] (25): BierEz R4v; (did) Rachel żałobliwa narzeka [...] (–) Ach nieſtotys mnię nędżnici RejJóz B4v, O8; (did) Mnich łamentuie naſwe obłednoſcj (–) Ach/ Nieſtotyż mnie nedznemu Ktoż pomoże vpadłemu RejKup cc6v, d4, g2, cc7; Nieſtetis tobie nędznemu/ ktory maſz po ſmierći twoiey niezlicżone męki ćirpieć. HistAl K2v, F4v [2 r.], N3v [2 r.], N4; KrowObr 146v; O quandoquae tacetur quando accusativo iungitur, Me miserum cur non ades, O nieſtetis mnie ſámemu ná ſię. Mącz 256a, 100d, 154a, 256a, 338a; Dopiero on máiąc zá to pewnie/ że olſnął imie płákáć/ imie nárzekáć mowiąc/ nieſtetyſz mnie/ iużciem olſnął GórnDworz T2v; (did) Lucyper clamabit. (‒) Biádá/ biádá/ biádá gorze Podźmy bráćia gdźie ná morze. Pewnieć ſie nam roſpierzchnąć ſtąd. Nieſtetys nam ná táki błąd. MWilkHist E4; Phil O; GórnTroas 37, 57; Ach mnie przebóg nieſtétyſz/ biádá mnie ſtrapionéy GosłCast 2.

niestetyż na kogo, na co (5): Ale ach nieſtotyſz ná náſze dziſieyſze nędzne cżáſy/ kthorych my tę ſwiętą wiecżerzą á to ſwięte powołánie Páná náſzego ocżymá práwie oglądáli/ á vſzymá iáwnie o niey ſłyſzymy/ á przedſię do niey iść nie chcemy. RejPos 159; RejPosWstaw [413]v; MWilkHist E4; PaprUp I4; O nie ſtetyż ná ćię; cżemu ſię tego wſtydźiſz ſpowiádáć LatHar 137.

W połączeniu ze zdaniem dopełnieniowym (2): RejPos 85v; iáko też przez Izáiáſzá mowił: Nieſtetyſz iż ſię mam zemśćić nád nieprzyiaćioły ſwymi [Heu consolabor de hostibus meis et vindicabo me de inimicis meis Vulg Is 1/24] PowodPr 16.

W połączeniu z rzeczownikiem w wołaczu [w tym: niestetyż Panie Boże (a. Krolu i Boże) (3)] (19): RejJóz F8, G5, H5v, O6; MurzNT 88v; RejWiz 168; Nieſtotys bráćie/ Nieſtothys ſioſtro: niebędą mu dzwięcżeć/ Nieſtotys Pánie/ Nieſtotys zacny mężu [Vae frater, et vae, soror ... Vae domine, et vae, inclite]. Oſlim pogrzebem będzie pogrzebiony/ zgniły/ y wyrzucony przed brony Ierozolimſkie. Leop Ier 22/18; RejPos 205, 240v, 336; WerGośc 210, 214, 259; GrabowSet N3; GosłCast 50; PudłDydo B; [Małżonká iego poczęłá płákáć/ á nárzekáć rzekąc/ Nieſtotes/ moy miły mężu/ toć niewinnie vmieraſz ErazmJęzyk Gg7v (Linde)].

Połączenia: »a niestotyż« (1): Skotniczki dopiero krzyknie. A nieſtotyſz/ národziwſzy ſie mnie ná ten ſwiát/ á bezecne pijańſtwo/ do cżegożeś ty to mnie przywiodło GórnDworz S7.

»ach niestetyż« (89): RejRozpr K2; Ach nieſtotys prze Bog rata Na tak okrutnego kata RejJóz F8; (did) Piekarz narzeka nieborak (–) Ach nieſtotys toć piękną to nowinnkę ſlyſzę RejJóz K2v; (did) Iudas z ſtrachem idzie (‒) Ach nieſtotys bracia miła cięſzkiſz to nas pokoy RejJóz O6, B3v, B4v, B5v, D3v, F8 (12); (did) Mnich vzrzał Czarta y zlek ſię. (‒) Ach/ Nieſtotyż/ Co ſię dzege Czart ſie biezaċ kunam ſmiege RejKup x6; (did) Xiąze vizrzawſy ten ſrogy Saud leknawſſy ſię y nárzeka (–) Ach/ Nieſtotyż tocz mię teſno RejKup y5v; Sktorych [rajskich rozkoszy] rychło mam ſtraczon byċ A dopiekła nawieky ydz Ach/ Nieſtotyż po Dzjeſiet kroċ RejKup cc7, d4, e5v, e6, g2, hv (15); MurzHist D2v; LubPs A5; RejWiz 3v, 65, 165v, 193v; Ach nieſtoytyſz toċ ſzkodá/ gdzye ták helmy ſtoią/ A márnie zárdzewiawſzy RejZwierz 117, 121; á iáko zginieſz [...] iákożeſmy ſie thego ach nieſtothyſz doſyć ocżymá ſwemi nápátrzáli. RejAp 36v, 93; iáko dziś (ach nieſtotyſz) pánowie á podawce cżinią/ folguiąc więcej ſłużbam ſwym/ potrzebam ſwym powinnoſciam ſwym RejPos 23v, 9v, 19v, 71, 85v [2 r.], 86 (30); HistLan B2; Ale ach nieſtotyſz wieleli dziś tákich Sokrateſow ná ſwiecie znaydzie. RejZwierc 38v, 55; RejPosRozpr c3v; RejPosWstaw [413]v; Ach nieſtetyż národźiwſzy ſię mnie ná ten świat/ o bezecne pijańſtwo do cżegożeś ty mnie przywiodło WerGośc 248, 214; PudłFr 32; PaprUp I4; Ach nieſtétyſz/ iuż tobie w páłácach nie śiádáć/ Ani berłem królewſkim podług woli włádáć. GórnTroas 53; GrabowSet N3; LatHar 151; GosłCast 23, 30, 50, 61 [2 r.], 65 (8); PudłDydo B.

»ach, ach niestetyż« (1): Heu interiectio dolentis, Ach/ ách nieſtetis. Mącz 155c.

»ach mnie przebog niestetyż« (2): Ach mnie przebóg/ nieſtétyſz/ nieſłychána trwoga. GosłCast 63, 24.

»(h)ej niestetyż« (2): Ey/ nieſtetyż/ iáko to mizerna rzecż: ſtráćić to/ cżego niemożeſz powetowáć/ y coś mógł był wiekuiśćie chowáć? LatHar 149, 150.

»o niestetyż« (15): KrowObr 146v; Hei et heheu est interiectio dolentis et ingemiscentis, Hei misero mihi, O neſtetis mnie nędznemu/ gdy któ wzdycha/ albo żałuye czego. Mącz 154a, 100d [2 r.], 109b, 118d, 256a [2 r.], 338a (10); RejPos 197v; gdy ſzedł in forum áby oglądał Reyeſtr tych kthorzy byli ná wywołánie ſpiſáni/ [...] Nálazłſzy ſie też tám miedzy inſzymi/ rzekł tymi ſłowy: O nieſtetyſz mnie Phil O; GórnTroas 37; LatHar 137.

»o ach niestotyż« (2): Iż lepiey nam było ſiedziec nád gárncy mięſá w Egipcie/ niżli ná tey puſzcży tę mánnę ieść. O ách nieſtotyſz y namći ty gárnce mięſá ſmákuią tego mizernego Egiptu omylnego ſwiátá tego. RejAp 28; RejPos 209.

»niestetyż, toć ...« (11): Ach nie ſtotys tocz iakos/ ſnadz rzecżą mylicie Prze miły Bog cżemus mi/ prawdy nie powiecie RejJóz B3v, K2v, K4v; RejKup h2v, q8v, y5v; RejWiz 65; RejZwierz 108; RejPos [219]; RejZwierc 117; O nieſtétyſz mnie/ toć ſchnę/ toć ſie zbytnie boię/ Pot po ćiele GórnTroas 37.

Synonimy cf NIESTETY.

Cf NIESTETY, NIESTOCIE

JB