[zaloguj się]
[pdf]

NOTA (96) sb f

-o- (16), -ó- (3); -o- : -ó- Mącz (1:2); też -ó- (1) Calep; a jasne (w tym 14 r. nie kreskowane).

Fleksja
sg pl du
N nota noty
G noty not
A notę nocie

sg N nota (46). ◊ G noty (12). ◊ A notę (34). ◊ pl N noty (2). ◊ G not (1). ◊ du A (cum nm) nocie (1) GórnDworz Fv.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XIX w.

1. Uwaga, przypis [nota ‒ znak Calep; pismo, karakter, litera albo litery; znaczek, kreska w księgach uczyniona od czytelnika dla pamięci abo poprawy – nota Cn] (37): cżego y do tych cżáſow/ znácżna notá w kśięgach Cypryanowych zoſtáłá. NiemObr 57; WysKaz 19 marg, 21 marg; SarnStat 552, 1286.

W sg w funkcji rozkaźnika: Uwaga!, Zauważ! (29): Cżuycie o ſobie y o wſzytkiey trzodzie nád ktorą was vcżinił Duch s. Biſkupy/ ábyſcie rządzili Koſcioły Boży (Nota) ktorego nábył krwią ſwoią SarnUzn G4v, E4; Sżátan cżłowiecżeńſtwo Páná Chriſtuſowe robacżkowi przez Dawidá przyrownáne przez śmierć pochwyćił y pożarł. Nota pochwyćil y pożárl ſzátan cżłowiecżeńſtwo P. Christuſowe, przećiw ſámego Páná Christuſá powieśći: Przyſzło Xiążę tego świátá lecż we mnie nic nie ma, CzechEp 149; Iż ſłowo Bog/ będący iedney iſtnośći z oycem/ było iákoby zákryte v Bogá notá, Bog v Bogá, á ieſzcże zákryty CzechEp 186; iż Moiżeſz godnym był ználeźiony oblicżem w oblicże vmawiác ſię z Bogiem/ ábo choć Aniołem Notá, ktory máieſtat Boży ná ſobie nośił. CzechEp 213; Dźiśia Nota dziśia nie przed wieki, vrodźil ſię wam zbáwićiel CzechEp 320; A wzbudzę nád nimi páſterzá iednego/ notá iednego nie wiele ich CzechEp 331; Ktory Antychriſt/ przod ſię pokaże wzgárdzony y niemocny to prawda: ták ſię to w onych podłych zwodnikach działo. Lecż potym zá pomoc ą [!] cżártowſką/ rozmáitym mátáctwem nota krolewſtw świátá doſtánie iáko Papież vcżynił. CzechEp 411, 130, 150, 182 marg, 189, 210 (26); przepowiedni im Ewánielią/ káżdego z nich (nota) káżdego z nich iáko Oćiec dźiatki nápomináiąc NiemObr 86.

Szereg: »tekst czyli nota« (1): SLyſzáłyśćie tu Pánié náſze Artykuły/ K cżemu nas myśli ćiągną ábyśćie ſie cżuły. [...] Cżáſu doſyć do tego mamy dáwáć wotá/ Co ſie lepiey podoba wam/ text cżyli notá. BielSjem 29.
a. praw. Podanie, pismo do Sądu; zapis; nota JanStat (2): KASSOWANIE, VStáwiamy: áby Piſárzowie Ziemſcy y Zamkowi od káſowánia zapiſów/ ieno tylko ieden groſz względem Pámiętnégo/ y zá Notę nie wyćiągáli/ pod winámi w Státućiéch piérwſzych przećiwko im vczynionych. SarnStat 699, 1168.
2. Nuta, znak muzyczny [noty muzyczne, z których śpiewają, solfy – notae Cn] (2): A ieſlićby ſie też ty moie noty przy tych Pſalmiech nie podobáły/ iuż ták niech będzye/ á wſzák thobie co ſie ich nie będzyeſz mogł náucżyć/ nic nie záwádzą. LubPs A5v.
Zwrot: »notę wyśpiewać« (1): W tańcu záſię iedno ſtąpienie/ pokaże vmieiętność. Muzik theż by thelko dwie nocie wyſpiewał/ [...] záraz znáć/ iż to dobrze lepiey niż cżyni/ czynić może. GórnDworz Fv.
3. Melodia; modus Cn (57): Drugie wirſſyki téyże noty. OpecŻyw 172, kt; OpecŻywSandR nlb 5v; Tę notę naidzieſz przy Pſalmie XXXV. LubPs M, N, N2v, Q4, X6v, Z5v, hh2; Diaphonia, Niezgoda/ Niezgadzánie w śpiewaniu/ gdy ſie dwa głoſy niechcą w yednę notę trafyáć. Mącz 84d; WujJud 186; Prozá Wielkanocna Kośćielna. Victimae Paſchali. (marg) Z Rzym: Mſzałá. Notá Láćińſkiey Prozy. (–) LatHar 360 marg; Hymn Kośćielny o tym Sákrámenćie/ od Swiętego Thomaſzá z Aquinu złożony. Pangue lingua. (marg) Tá notá ktora y w Láćińſkim. (‒) LatHar 384 marg, 400 marg.

nota czego (6): Pyoſnká pierwſza Moiżeſzá mężá Bożego/ [...] Cantabo Domino quia magnifice etc. Notá iey iáko Pſalm XXXII. LubPs gg2v, gg3v, hh2v, hh4v; BibRadz I 291 marg; Druga pieśń/ notá iey. Iuż ſie godzi ſerce ſwe etc. MycPrz I [A3v].

Wyrażenia: »nota niemiecka« (1): Pieſń o s: duchu/ noty Niemietzkié. Veni creator. OpecŻyw kt.

»osobna, osobliwa nota« (2:1): Pieſń o zmártwych wſtaniu za proceſyią. Drugá oſobliwé noty. OpecŻyw kt, 171; OpecŻywSandR nlb 5v.

»stara nota polska« (1): Prośba/ ktorą mamy prośyć świętego Ducha przed początkiem kazania/ na ſtarą notę Polſką. SeklPieś 6.

»śpiewanie w notę« = śpiewanie harmonijne (1): Canor cantus et elegantia quaedam ac consonantia ‒ Spięwanie wnote. Calep 158b.

Wyrażenie przyimkowe: »na notę« (12): Pieſń piękná o obrzędzie bożego narodzeniá na notę/ In natali domini. OpecŻyw 21; OpecŻywSandR nlb 2; Pioſnká cżwarta Debory [...] Ná thę notę iáko Pſalm XXXI. LubPs gg6, gg3v, hh3v, kk5, hh6; Pieśń de Interregno/ ná notę. Ach wſzechmogący dobrotliwy, etć. MycPrz I [A3]; Y będą śpiewáć káżdy z oſobná ná notę Heynał świtał. MWilkHist B4v; ArtKanc A11; Threń ku Pánu Bogu álbo Pieśń ná tę notę iáko y oná dawna/ Páńſka mię ręká dotknęłá. CzahTr H3v; Chceſzli możeſz tego Fliſá śpiewáć ná tę notę/ iáko Przećiwne chmury ſłońce nam/ rć. KlonFlis B2.
W przen (8):
Zwroty: »(umieć) w notę trafić (a. trefić), łuczyć, ugodzić« [w tym komu (4), czyją (1)] = dogodzić komu, uczynić komuś coś, co mu się podoba [szyk zmienny] (3:1:1): DZiwny to Kompan wierz mi/ był zá ſwego wieku/ A vmiał w notę trefić/ káżdemu cżłowieku. RejZwierz 59; Ariſtoteles thák dobrze znał náturę Alexándrowę/ y ták iey vmiał pomoc / y dobrze w nothę trefić/ iż go Alexánder [...] miłował/ bárziey niż właſnego oyczá GórnDworz Kk5; bo toż to nie mniey rzecż trudna káżdemu záwżdy w notę vgodzić CzechRozm 2v; BielSjem 18; Wſzákći ſie wyráchuie/ bo ſie tego vcżył/ Aby w twoię y w ſwoię notę dobrzy łucżył. BielRozm 28.

»zaśpiewać bez noty« = doznać przykrości, znaleźć się w opałach (1): (nagł) Lyſzká [= łyżka] mowi (‒) [...] Nie kłádź mię zá boty/ Záſpiewaſz bez noty. Nie kriy mię zá futro/ Będzieſz wiſiał iutro. RejZwierc 239.

Wyrażenie: »w tę(ż) notę« = podobnie (2): przeto kniemu [Luter do króla angielskiego] piſał pokornie proſząc/ áby mu zá złe niemiał/ iż go przedtym nieiák popędliwym piſánim ſwym ku gniewu poruſzył znawodu niektorych/ [...] od potwarzec áby vſzy zaſłonił/ á ku prawdziwemu vznániu vmyſł ſwoy przyłożył/ wtęż notę piſał y do Ierzyka Xſiążęćia Saſkiego. BielKron 204, 203.
Przen: Pieśń (2):
Wyrażenie: »nota chwalebna« (1): Pan to dobrotliwy/ Ktoremu śpiewáć/ iáko on ſzczęśliwy Aniołow zaſtęp/ niemogę/ choć źądam [!] Aż go oglądam/ W źiemi żywiących/ kędy niepotrzebny Ięzyk/ y vſtá do noty chwalebney. SzarzRyt B4.
Szereg: »wrzask i nota« (1): Potym pierwſzy Grzegorz [...] Słowo Boże okęśił/ Wrzaſku y not przytzynił. [...] roſkazał Wemſzy mowić álbo ſpiewáć/ dziewięćkroć Kirye eleyzon/ y Alleluia y Offertorya. KrowObr 195v.
a. Takt, rytm muzyczny (5):
Wyrażenie przyimkowe: »w notę« (5): Modulate [...] Concinne et cum mensura – w takt, w notę. Calep 668a, 708b.
~ Zwroty: »w notę śpiewać, śpiewany« — emodulari Calep (1:1): Modulatus, Ad modum factus, cantus: ut modulata cantica – wnote ſpiewani. Calep 667b, 360b.

»tańcować w notę« (1): Saltare ad tibicinis modos, Táńcować w nótę Mącz 228a. ~

b. Akcent, intonacja lub iloczas; accentus, prosodia Mącz, Calep (3):

nota czego (2): Prosodia. Latine Accentus, Nótá/ Nocenie/ Dzwięnk/ Przinócenie niektórych ſyllab w mówieniu Mącz 327b; Calep 864b.

Wyrażenie: »nota do wymowienia słowa« (1): Accentus ‒ Nóta do wimowienią kazdego słowa. [...] sunt autem tres accentus: acutus, gravis et circumflexus Calep 12b.

Synonimy: 2. melodyja, muzyka; 3. annotacyja, kommentarz, przydatek, przypis, przypisek, wyjaśnienie, wykład.

IM