« Poprzednie hasło: [OBJĄTRZYĆ] | Następne hasło: OBJECHANIE » |
OBJECHAĆ (22) vb pf
objechać (18), objachać (4) Leop.
Wszystkie samogłoski jasne.
inf | objechać |
---|
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | objechåłem | m pers | |
3 | m | objechåł | m pers | objechali |
plusq | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | był objechał |
imperativus | ||
---|---|---|
sg | ||
2 | objedź | |
3 | niech objedzie |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
1 | m | bych objechåł |
inf objechać (7). ◊ praet 1 sg m objechåłem (1). ◊ 3 sg m objechåł (2). ◊ 3 pl m pers objechali (4). ◊ plusq 3 sg m był objechał (1). ◊ imp 2 sg objedź (1). ◊ 3 sg niech objedzie (1). ◊ [con 1 sg m bych objechåł.] ◊ part praet act objechåwszy (5).
Sł stp notuje, Cn s.v. objeżdżam, Linde XVI – XVIII w.
objechać co (8): KrowObr 219v; [Józef] Trzydźieści lath miał kiedy ſtánął przed oblicznośćią krolá Pháráoná y obiáchał wſzyćkie Egypthſkie powiáthy [circuivit omnes regiones Aegypti]. Leop Gen 41/46; Obiedź wſſyſtkie pokolenia Iſráelſkie od Dan aż do Berſábee/ á policz wſſyſthek lud/ ábym wiedziáł liczbę iego. Leop 2.Reg 24/2; SarnStat 234, 401. Cſ »objechać ziemie«.
objechać kogo (1): Ku pułnocy tám rozmáity narod Tátárſki/ ktorych nikt obiecháć áni wypiſáć może dla trudnego przebyćia ieźior/ błot/ y morzá [...] thylko ſam Bog onich wie BielKron 269.
[Ze zdaniem okolicznikowym miejsca: nic krotochwilnieyſzego nie mogę ſobie bácżyć/ iedno gdybych drugą cżeść [!] świátá oglądał/ á tám obiechał/ gdziem drzewiey nie był. HistFort H5.]
W charakterystycznych połączeniach: objechać miasta, pokolenia, powiaty.
»objechać ziemie, wiele ziem« [szyk zmienny] (2:1): ANi Vlyſses/ áni Iaſon młody [...] Ták wielé źiemie ſnadź nieobyecháli/ Iáko ty KochFr 87; StryjKron 637; CiekPotr 66.
»wszystek świat kołem objechać« (1): Zeglarze bywáli Wſzyſtek świát iáko wielki kołem obiecháli. KochPieś 2.
Synonimy: 1. nawiedzić; 2. okrężyć; a. otoczyć; b. ominąć; 3. odbyć, przebyć.
Formacje współrdzenne cf JECHAĆ.
Cf OBJECHANIE
JB