Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ROZKOCENIE

Następne hasło: ROZKOCHAĆ SIĘ »

ROZKOCHAĆ (4) vb pf

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w roz- oraz kochać); a jasne.

Fleksja

inf	rozkochać

praet
	pl
3	subst	rozkochały

imperativus
	pl
2	rozkochåjcie

inf rozkochać (2). ◊ fut 2 sg rozkochåsz (1). ◊ [praet 3 pl subst rozkochały.] ◊ imp 2 pl rozkochåjcie (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII(XVIII) w. s.v. rozkochać się.

Znaczenia

1. Wzbudzić w kimś gorące pragnienie (2)
2. Wzbudzić w kimś radość (2)
3. [Spowodować rozwinięcie się, wzrost roślin]

1. Wzbudzić w kimś gorące pragnienie [kogo, co] (2): Abowiem oná ſluſſna ſpráwá á łáſkáwa náuká iego [Pana]/ może roſkocháć káżdego nád rozliczne ſkárby RejPs 176.

W przen (1):

Zwrot: »rozkochać serce [czyje]« (1): proſſę nieopuſſczay też zewſtydem nádzieie moiey/ á ták wielkiem weſelem roſkochaſz ſerce moie á náwſſem pilnieyſſe będzie zá wżdy káżdey drogi twoiey. RejPs 177v.

2. Wzbudzić w kimś radość [kogo, co] (2):

Zwrot: »rozkochać myśli« (1): Błogoſłáwyeni będzyecie wſzyſcy gdy was przeſládowáć będą ludzye [...]. A w then cżás ſie raduycie á roſkochaycie myſli wáſze [Matth 5/12]/ ábowyem zapłátá wáſzá obfita wam ieſt zgotowaná ná niebie. RejPos 263v.

Szereg: »rozweselić i rozkochać« (1): A dla tego ty ſłowá ku náſzey pocieſze s tey Ewányeliey ſwiętey thu ſą zá pocżątek záłożone/ [...] áby [Pan] nas miłośćiwie á łáſkáwie rátowáć racżył/ á dał nam powſtáć s tych nędznych vpadkow náſzych/ á rozweſelić y roſkocháć ty wſzyſztki ſtany niebieſkie. RejPos 165v.

3. [Spowodować rozwinięcie się, wzrost roślin [co]: Tegoż roku 1353 gdy w Márcu/ w Kwietniu/ y w Máiu/ bárdzo pogodne á ćiepłe dni/ zboża wſzelákie pięknie roſkocháły/ iż iuż kłoſſy kwitnęły StryjKron 438 (Linde).]

Formacje współrdzenne cf KOCHAĆ.

Cf ROZKOCHANIE, ROZKOCHANY