[zaloguj się]
[pdf]

ORANINA (13) sb f

o oraz oba a jasne.

Fleksja
sg
N oranina
G oraniny
D oraninie
A oraninę
I oraniną
L oraninie

sg N oranina (6). ◊ G oraniny (1). ◊ D oraninie (1). ◊ A oraninę (2). ◊ I oraniną (2). ◊ L oraninie (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

1. Zajmowanie się uprawą roli; agricolatio, agricultura, cultura, georgia Mącz (11): Studiose colere praedia, Pilnie ſpráwowáć oráninę. Mącz 423d, 144c, 182b, 353d.

Polskie tłumaczenie tytułu utworu Wergiliusza „Georgica” (1): Poki Słońce w świát świeći/ á Mieśiąc gáść będźie/ Znáć Afrowe gry będą/ y Plautowe wſzędźie. Páſterſtwo/ Orániná/ y z Aeneáſową Burdą słynie/ poki Rzym Krześćiáńſtwá głową. RybGęśli B3.

W charakterystycznych połączeniach: oraniny pilnować; oraninę prowadzić, sprawować.

Zwrot: »oraniną się obchodzić« (2): Habent rationem cum terra, Máyą ſpráwę s ziemią/ to yeſt/ orániną ſie obchodzą. Mącz 347a, 59d.
Szeregi: »oranina a gospodarstwo« (1): Culturae servire, Orániny á goſpodárſtwá pilnowáć. Mącz [388]c.

»oractwo, (albo) oranina« (3): Colere agrum, Oráctwem álbo orániną ſie obchodźić. Mącz 59d, 60a [2 r.].

»wiejska rzecz a oranina« (1): Villico et Villicor, [...] ná wśi ſie obieram/ wieyską rzecz á oráninę prowádzę. Mącz 496d.

2. Czynność spulchniania ziemi pod uprawę za pomocą pługa lub sochy (2):

W połączeniach szeregowych (2): Káżdą robotę ktora iedno bydź może/ wymiárem robić/ á wſzyſtkiemi ludźmi rázem: iáko ſą te roboty/ orániná wſzeláka/ śiew/ młoćbá/ drwá/ rowy kopánia/ grodza/ gnoić/ żniwo/ koſa/ przędzá. GostGosp 160, 164.

Cf ORACTWO, ORANIE

TZ