[zaloguj się]
[pdf]

POMAGACZ (16) sb m

o jasne; -ma- (13), -må- (3); -må- RejFig, RejZwierz; -ma- : -må- RejAp (4:1); drugie a jasne.

Fleksja
sg pl
N pomagacz pomagacze
G pomagacza pomagacz(o)w
A pomagacze
I pomagacz(e)m pomagaczmi

sg N pomagacz (2). ◊ G pomagacza (2). ◊ I pomagacz(e)m (1). ◊ pl N pomagacze (6). ◊ G pomagacz(o)w (2). ◊ A pomagacze (2). ◊ I pomagaczmi (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

1. Ten, kto pomaga, pomocnik (15): SWięćickich to buiáwe/ záwżdy gniazdo bylo/ Przedſię bez pomagácżá/ wielki ptak łowiło. RejZwierz 83v; Opitulor, Pomágácz rátuyący. Mącz 266c; iákoby on ſam [Bóg] nic nie mogł bez pomágácżow ná niebie/ biorąc to ſobie ná pomoc/ iż tu duchowie ſwięći mieli báńki złote wonnośći pełne modlitw ſwiętych. RejAp 54v.

pomagacz czyj (1): PAN iádąc w drogę Kánię Iáſtrząbem vgonił/ Y krzyknął ná páchołká/ by iey nogi złomił/ [...] Ten rzekł/ iużciem trzy złamał/ y cżwarta iuż trzeſzcży. Potym pan s koniá ſkocżył/ áno z oney trwogi/ V Kánie v Iáſtrząbá/ wiſzą cżterzy nogi. A bodayże ty zábit y z myſliwſtwem twoim/ Do ſmierćibyś nie miał być pomagácżem moim. RejFig Cc3v.

Przen (11): Bo widziſz pomágácże iákie ma [rozkosz] przy ſobie/ Kogoć wezmą w opiekę iście ſie zaſkrobie. RejWiz 29v; A iáko Piotr ſwięty o nim [czarcie] piſze/ że rycży á krąży iáko lew kogoby poźrzeć mogł/ bo ſie iego miele máiąc ták wiele pomágácżow ná ziemi ktore ſobie ſpráwił wedle woley ſwoiey. RejAp 171.

pomagacz na kogo (1): (marg) Pomágácże diabłowi (–) Bo widziſz pomágácże iákie z nim [diabłem] ná ſię maſz RejWiz 189v.

pomagacz czyj [w tym: G sb i pron (4), ai poss (2), pron poss (1)] (7): RejWiz 29v marg, 189v marg, Cc8v, Ddv; powiáda [Pan] iż y brány piekielne nic nie mogą przećiwko niemu/ oſchnieć pewnie ten nieſláchetny ſmok ná tym ſłábym piaſku y s pomágácżmi ſwemi RejAp 104v, 136, 166v.

a) O zwierzęciu [komu na co] (1): Laboriosissimus hominis socius in agricultura bos, Wół dobry pomágácz oráczowi ná rolą. Mącz 180d.
2. Ten, kto coś popiera, aprobuje (1):
Szereg: »pomagacz i poświadczyciel« (1): Ascriptor et Subscriptor pro fautore et astipulatore, Miáſto pomágáczá y poſwiádćzicielá [!]. Autor et ascriptor. Mącz 374c.

Synonimy: 1. pomocnik, wspomagacz.

IKar