Zwroty: »mieć porozumienie« [w tym: w czym (1)] = commercium est [alicui] PolAnt [szyk zmienny] (39): niektorzi livdzie powſtaly, y woyewode ſwego zabyly. y od waschey thesch ziemye. niektorzi weſpolek snymy myely nieyakie porozvmienie. LibLeg 10/93, 10/93v; dal yey ſchowacz grzywne pyenyedzy ſwoych o kthorich pyothr Bobrek ſzią dowyedziawſchi [...] a theſch porozvmyenye nykthore wmyloſczi ſnyą mayacz the pyenyadze ieſth yey pobrał LibMal 1543/74, 1544/92, 1545/105v, 1548/143v; bo znowochrzcżenczy niechczę żadnego porozvmienia mieć SeklWyzn d3; GliczKsiąż A2; Izali [papież Grzegorz VII] niebył Czárnokxiężnikiem/ ktory miáł z Dyabły porozumienie [...]? KrowObr 38v, 121 v, 206v, 235; Obroćcie ſie á oborzćie ná ty kápłany Páńſkie/ ktorzy máią porozumienie z Dawidem BibRadz 1.Reg 22/17, Iudic 18/28; BielKron 101v, 103v. 104, 105, 235v (13); Praevaricari accusationi, Porozumienie mieć s powodną ſtroną. Mącz 475d, 77b, 334b; GórnDworz Cc4v; KuczbKat 330 [2 r.]; BielSpr 49; KarnNap B3; StryjKron 47; ReszPrz 45 marg; GórnRozm C4v; KochWr 35.

»do porozumienia przyść« (1): A zwłaſzcżá gdy Chrześćiánie [Kościoła greckiego lub ruskiego] w ręce pogáńſkie w pádną [!]/ w ktorych do porządku/ náuki/ y z innymi narody Chrześćiáńſkimi porozumienia/ przyść bárzo trudno. SkarJedn 341.

»wziąć [naprzeciwko komu] porozumienie« (1): [papież Hadrian III] ná papieſtwo mocą y gwałtem dziurą wlaſl y wiechał wziąwſzy pierwey náprzeciwko Ceſárzowi/ z Kxiężą y z Rzymiany porozumienie/ y vmowę. KrowObr 37v.

Wyrażenie: »tajemne porozumienie« (2): Abowiem złąmawſzy przyſięgę przećiwiał ſie krolowi/ máiąc z Pomorzány táiemne porozumienie. BielKron 352v, 307.

Szeregi: »porozumienie i bunty« (1): gdźie przewieść ſwégo práktikámi niemogą/ tám ſie ábo do gwałtu poſpolićie vćiekáią/ álbo zpoſtrónnymi nieiákié porozumienié [= przymierza]/ y bunty miéwáią KochWr 35.

»porozumienie i postanowienie« (1): Prżypátrzże ſie proſze ćię/ ieśli to dóbrże/ [...] nie imáć [...] owego/ ktory z nieprżyiáćielem Koronnem ma porozumienie/ y poſtánowinie [!]/ iáko y ktorem ſpoſobem ma on nieprżyiáćiel Koronę opánowáć? GórnRozm C4v.

»porozumienie i spolność« (1): tedy nas iśćie muſzą ty Páńſkie Dobrodzieyſtwá poruſzyć/ ábyſmy ie znáiąc/ Pánu Bogu ſłużyli/ przeklętego Szátána y vcżynkow iego záwſze ſie ſtrzegli/ porozumienia żadnego y żadney ſpolnośći z nim niemieli KarnNap B3.

»porozumienie i umowa« (1): KrowObr 37v cf »wziąć porozumienie«.

»zmowa i porozumienie« (1): [Obrani sędziowie przysięgę uczynić mają] Iż zmowy y porozumienia w żadnych ſpráwách z żadnym nie czynić/ [...] y podárków bráć nie będźie. SarnStat 868.

Wyrażenia przyimkowe: »z porozumieniem [czyim]« (2): Iednák ten ſzáfunek/ gdy będźie Polſki Podſkárbi odpráwowáł/ z porozumieniém Podsſkárbiégo źiemſkiégo Wielkiégo Kśięſtwá Litewſkiégo [być ma] SarnStat 1202, 1202.

»za porozumieniem« (4):

»w porozumieniu« (1): Siłábj ſię ſpráwiło w namowie y dobrym záchowaniu y towárzjſtwie z Włádjkámi Ruſkimi/ y w porozumieniu z Pány Świeckimi Greckie^go nabożeńſtwá. SkarJedn 381.

Wyrażenie: »człowiek trudnego porozumienia [= tępy]« (1): Pleci nie rowne [...] znamionuią cżłowieka grubego rozumu, trudnego porozumienia/ ſmiałego wſzakoż fałſzerza GlabGad P.

Zwrot: »krom porozumienia być« = być niepojętnym (1): Gdźie Piotr odpowiedaiąc rzekł mu/ roſpowiédź nám podobięńſtwo to A Ieſus rzekł Ieſzczéſz i wy krom porozumięniá ieſtesćie [Adhuc et vos inintelligentes estis]? Ieſzczéſz nierozumiécie? MurzNT Matth 15/16.

Zwrot: »porozumienie mieć« (2): Co ſię Murzynow ábo Popianow [tj. Etiopczyków] dotycże: [...] iſz prze niebeśpiecżność drog/ y dálekość ich tey tám krainy/ cżęſtego porozumienia z ſtolicą Apoſtolſką mieć nie mogli/ [...] tedy wproſtoćie w wiele błędow/ ácż bez kácerſtwá y vporu/ wpáść muśieli. SkarJedn 309; Potym záśię oſtátnią á nád inſze wyſtáwną cżęść iego [okrętu]/ ośiada ſam Zeglarz: ktory porozumienie máiąc z wierzchnim ſtrzażnikiem [!]/ wſzytkim Okrętem rządźi PowodPr 2.