[zaloguj się]
[pdf]

POŻERCA (4)sb m

pożerca (4), [pożyrca].

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
sg pl
N pożerca
A pożerce
I pożyrcą pożercami

sg N pożerca (3). ◊ [I pożyrcą.] ◊ pl A pożerce (1). ◊ [I pożercami.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

Ten, kto pożera, żarłok; devorator Vulg; edo Mącz (4): Edo, Pożercá/ Zárłok. Mącz 99d.
Przen (3):

pożerca [kogo], czego, [czyj] (1): Leop Sap 12/5; [mowię o was [góry izraelskie]/ Ieſteś pożyrcą ludzi [devoratrix hominum es]/ y dawiąca narod twoy: przeto nie będzieſz więcey ludźi ieść Leop Ez 36/13; A przefto napirwey ſye o to trzebá ſtáráć/ aby vrząd á rádá byłá cżyniona/ nie ſtych ktorzyby byli lifarze/ zábijácże/ łupieżce/ ktorych Homerus poetá zowie pożercámi ludzkiemi LorichKosz 89 (Linde)].

W połączeniu szeregowym (1): A one lepak ſtárádawne obywátele źiemie twoiey ſwiętey/ przed ktoremiś práwie zádrzał (widząc) że cżynili vcżynki fproſne [...] przez lekárfthwá/ y offiáry nieſpráwiedliwe/ y ſynow ſwoich morderze bez miłoſierdzia/ y iádácże trzew ludzkich/ á pożerce krwie/ rodzice y namowce duſz bez ráthunku chćiałeś ſtráćić Leop Sap 12/5.

a) Marnotrawca, utracjusz (2): Gurges, Wir/ głębokość [...] Metaphorice. Pożercá/ przepáść. Mącz 150b; [pożercá/ Decoctor. Volck Tttv].

pożerca czego (1): Charybdis bonorum, Pożercá wſzelkych dóbr. Mącz 51b.

b) [Ten, kto niszczy, powoduje zagładę [czego]:
Szereg: »tyran i pożerca«: Niedármo Auguftyn S. Aryuſzá Heretyká názwał rodźićielem Antichryftá: bo to widźiał że iego náuká táká byłá/ któréy ten Tyran y pożercá świátá Antichryst/ przećiwko Synowi Bożému vżywáć będźie. BiałPos 20 (Linde).]

Synonimy: łakomiec, oźralec, połykacz, popas, żarłok.

Cf OBŻERCA, [POŻRZYCIEL], POŻYRACZ

MN