bot. Raphanus sp. L.; rzodkiew, roślina jednoroczna lub dwuletnia o ostrym smaku z rodziny kapustowatych (Brassicaceae), warzywna i lecznicza; raphanus Murm, Mymer¹, Mymer², Mącz, Cn (58): March¹ A4 [2 r.]; Raphanus, Rettich Rzotkew. Murm 115; Mymer¹ 17; RZodkiew ieſt ciepła y ſucha w wtorym ſlopniu FalZioł I 116b; Też gdy kto pożywa rzodkwie cżyni takiemu w żywocie wiathry y też rzyganie FalZioł I [116²]d; Też wodka z rzodkwie napalona/ na kamień mięchierzowy ieſt barzo dobra łamiąc y z vriną s cżłowieka wypądzaiącz. FalZioł I 117a; Pokrzywa z rzodkwią vwarzona y z mąką lnianego ſiemienia/ otwiera wſzelkie wrzody y bolącżki gdy tego przyłozyſz na nocz FalZioł I 152a, +4c, I 116b [2 r.], [116²] żp, [116²]d [3 r.], 117a [3 r.] (29); wſzakoż [sól] na rzecży zimne poſipana wywodzi z nich wilgotnoſć zewnętrzną, iako widamy na rzodkwi albo cebuli. GlabGad I7v; March³ V3v; Mymer² 16v; [Jaromir] Będąc Biſkupem ſzálał/ ábowiem przyiechawſzy do Ołomuńcá do Biſkupá Moráwſkiego/ nálazł przed nim rzodkieẃ z chlebem á z ſolą na ſtole á wodę cukrowáną/ pochwyćił Biſkupá zá łep mowiąc: Co thy nam biſkupom ſromothę cżyniż/ iż nie żywieſz iáko práwy pan iedno iáko żebrak. BielKron 324v; Forum holitorium, Tárg gdzie zyołá/ Sáłaty Rzodkwie/ marchwie/ kapuſty etć. przedáyą. Mącz 135a; Raphaninum oleum, Oleyek z rzodkwie vcziniony. Mącz 345d, 345d; Theż ná żołtą niemoc bárzo ſłuży wyćiśniona wodá z rzodkwie/ gdy ią z winem chory pije. SienLek 90; Albo czop zrzodkwie vſtruży Miodem go zwierzchu pomáży/ Wetkniż go w zad co nadáley Pozbędźieſz tym choroby złey. SienLek 99v; Mozg téż świni álbo wieprzowy/ ná bolączkę przyłoż/ thedyć ſye zbierze. Tłuczoną rzodkieẃ z ſolą przykłáday ná bolączkę/ á tákći téż vczyni. SienLek 126v; Day koniowi przez trzy dni rzodkwie drobno nákráiawſzy z owſem/ od tego pewnie rupie pozdycháć muſzą. SienLek 173, 9v, 16, 70v, 87, 99v (12); RejPos 185v; Philozoph ieden idąc mimo dom vźrzał áno v ſtudniey pięknie biáło rzodkieẃ wypłokano RejZwierc 153v, 153v, 242v; WerGośc 246; GostGosp 167; [niemożeſzli mieć ták wielkiey rzodekwie coby s niey mogł doſtatek być/ możeſz drobney wźiąć ile chceſz SienHerb 514b, 550b; Tez [kąkol] wárzony z ſkorą rzodekwie/ y przykłádány ná rány ſmrodliwe/ cżyśći ie i też goj. Cresc 1571 193; (nagł) O Rzodekwi. (–) RZodkiew/ ieſt to znacżne źiele/ ktore acżkolwiek w káżdym powietrzu rość może/ wſzákże we mgliſtym powietrzu á w ćieniu bárźiey śię kocha. Cresc 1571 239].

W charakterystycznych połączeniach: rzodkiew biała [= czysta], naskrobana (2), osolona, tłuczona, warzona, wielka; rzodkiew jeść (4), osolić, rozmoczyć, wypłokać; rzodkwie najeść się, nakrajać (2), naskrobać, pożywać (2); czop z rzodkwie, jucha, kołko, skora.