[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:   Walenty Wróbel
tytuł:   Żołtarz Dawidow
rok wydania:   1539


strona: kt


1:
Pſalteri=
2:
um Dauidis.
3:
Zołtarz Dawidow przez
4:
Miſtrzá Walántego
5:
Wroblá z Pozná=
6:
nia ná rzecz
7:
polſką wy=
8:
łożo=
9:
ny.

strona: Av


1:
In arma eiuſdē Illuſtris Magnitici do-
2:
mini: di Petri Kmitæ Comittis. &c.
3:
grafika
4:
Hæc rigat unda ſolum regni, hæc necat unda potentia
5:
Ignes, hæc inoptum temperat unda ſitim.
6:
Corpora multa fouet, reficit hæc unda ſalubre.
7:
Doctorum præcium ſacrificium decus.
8:
Nec mirum in terræ in poli ſi aqua ducta figuram eſt
9:
Naturæ manibus artiſicis Dei.
10:
Saluificis etiam rea turba renaſcimur undis.
11:
Ipſe creator aquis regna ſuperna tegit.
12:
Fœlix Petre Kmita es cui hæc labitur unda perhennis
13:
Summa crux, huius religioſa tegit.
14:
Iacob Przełuſius de Iezow ſeruitor.

strona: A2

1:
Oſwiecżonemu panu/ Panu
2:
Piotrowi Kmicie Grabi z Wiſnicża/ á na
3:
Sobniu dziedziczowi/ Woiewodzie y Sta=
4:
roſcie obiecznemu Krakowskiemu/ Mar=
5:
ſzałkowi nawyſſzemu korony polskiey
6:
Spiskiemu. Przemyſlkiemu. Kol=
7:
skiemu &c. Staroſcie. Panu
8:
mnie miłoſci=
9:
wemu.
10:
O
Swiecżony á Wielmożny
11:
panie/ panie mnie miłoſciwy.
12:
Gdy Zołtarz Dawida proro=
13:
ka przez Miſtrza Walentego
14:
dobrey pamięći z Poznania/ w
15:
nauce ſwiętego piſma doſwiadcżonego na rzecz
16:
naſzę polską wyłożony (na ten cżas gdi w Poz=
17:
naniu kaźnodzieyski vrząd z wielką ſlawą trzy=
18:
mał) przyſzedł do ręku niektorim z doctorow na=
19:
ſzey ſlawney nauki Krakowskiey/ oni na mię pra
20:
czą thę włożyli aby za moią pilnoſcią ſluſznie á
21:
rządnie był ſprawion j piſmem Impreſſorskim
22:
wyrobion. Gdzież ia więcz iąłem ſobie rozmy=
23:
ſlać komu by ta pracza moia ſluſznie miała być
24:
przypiſana/zwłaſzcża gdiż ten dawny á iuż wzię
25:
ti obycżay ieſt/ ludźiem znamienitim takowe kxię=
26:
gi przypiſować za ktorych zaleczenim mogłyby
A ij


strona: A2v

1:
ony być poważnieyſze á od prżygany prożnieyſze.
2:
Między inſzymi o ktorychem myſlił Wielmoż=
3:
na pani dobrey pamięći pani Anna z Gorki
4:
Woiewodzina y Staroſcina nawyſſza Kra=
5:
kowska etc. mążonka waſzey pańskiey miłoſci
6:
ku tey rzecży zdała mi ſie być nagodnieyſza/ bo=
7:
wiem iey to nawięcey przyſluſzało/ zwłaſzcża yż
8:
ten żołtarz naprzod był wyłożon na żądanie iey
9:
miłoſci matki/ wielmożney theż dobrey pamięci
10:
paniey Katharzyny na ten cżas Woiewodziney
11:
Pożnańskiey y Staroſciney nawyſſzey Wiel=
12:
gopolskiey. Pobudzała mie też ktemu iey
13:
miłoſci cznota wyſoka/ ſwiątoſc zywota niepoſ=
14:
polita y bogoboynoſc niewymowna ktora z na=
15:
bożeńſtwa wielkiego á nieſlychanego/ y też z po=
16:
kory znamienitey pochodziła/ á zwłaſzcża miło=
17:
ſierdzie niewymowne ku ludziem vbogim y też
18:
vćiſnionym/ ktore ona vkazowała nie tylko tym
19:
ktorzy ſie ku niey vciekali żądaiąc wſpomożenia
20:
ale też y tym ktorzy iey oto nie żádali. Bowiem
21:
to ieſt rzecż prawdziwa iż wielekroć ona ſama
22:
ſzukała tych ktorymby dobrze vcżynić mogła/ taſz
23:
pzrycżyniaiąc ſie za vciſnionymi iako wſpoma=
24:
gaiąc niedoſtateczne/ nieinacey iedno iakoby/ dru
25:
ga S. Hedwiga. O inſzych iey vcżinkach
26:
cznothliwych radniey wolę milcżeć niż bych ie
27:
miał wyſlawiać niedoſtatecżnie/ zwłaſzcża przed
28:
waſzą pańſką miłoſcią/ ktoremu tho ſwiadomo

strona: A3

1:
iawniey y wiadomo doſtatecżniey niżli kto inſzy
2:
może wiedzieć/ abowiem nie tylko iż ſama dobra
3:
była ale też y waſzę pańską miłoſc ku wiele do=
4:
bremu tak namową iako y cznothliwym żyćim
5:
ſwoim wiele kroć przywodziła. Zza kthoreż tho
6:
cznoty ſwe/ pewna rżecż ieſt iż odpłaty oney wie=
7:
cżney doſtąpiła po ſmierci ktorą ſobie (na ſwie=
8:
cie żywiącz) bogoboynym á cznotliwym żywo=
9:
tem zaſlugowała/ gdyżći pan bog żadney dobrey
10:
rzecży by też namnieyſzey nikomu bez odpłati nie
11:
opuſci. O źnamienitoſci iey rodu/ z ktorego
12:
domu y rządu poſzła/ gdiż to każdemu iawno nie
13:
zda mi ſie potrzeba tu wyſlawiać. Wſzakoż tho
14:
ku iey ſlachetnoſci ieſt prżydatek niemały iż ona
15:
otcza ſwego wielmożnego pana Lukaſza z Gorki
16:
etc. Naprzod Caſtellanem Poznańskim y na=
17:
wyſſzim Staroſtą Wielgopolskim/ potim Vo=
18:
iewodą Poznańskim/ na oſtatek biskupem Ku=
19:
iawskim być wiedziała. Thakież y wielmożnego
20:
pana Andrzeia brata ſwego na otczowski ſtolec
21:
y mieſtce poſadzenia docżekała. A nad to wſzit=
22:
ko iż ona waſzę pańską miłoſc pana tak wielkieo
23:
á znamienitego w kroleſtwie tym/ po krolu iego
24:
miłoſci niemal pirwſzego za mążonka miała ku
25:
cżći ſwey y ku pocieſze znamienitey. Theć były
26:
przycżyny Wielmożny panie vmyſlu mego ia=
27:
kom wyſſzey namienił. Ale iż tak pan bog
28:
racżył mieć aby ona ktorey to miało być ſluſznie
A iij


strona: A3v

1:
przywłaſzcżono żeſzła z tego ſwiata. Iednak wa=
2:
ſza pańska miłoſc (ktory ieſth druga cżęſc ſwey
3:
mążonki: gdiż mąż á żona ſą iedno ciało) za ła=
4:
ską bozą na ſwiecie zoſtał wiele ludziem ku po=
5:
cieſze. Przeto zdała mi ſie rzecż ſluſzna czo oney
6:
miało być to przypiſać ku cżći waſzey P M. y
7:
owſzem ku cżći waſzey mążonki. Bo iako na ſwie=
8:
cie będącey wſzelkiey cżci y chwały ſluſzney V P
9:
M. życżył y żądał, tak też y to czo ſie teraz po iey
10:
ſmierci dzieie mnimam iż racży ſnią rozdzielić.
11:
Racżyż tedy V P M przijąć odemnie ſlugi
12:
ſweo dar ten acżkolwiek niewileki/ wſzakoż mam
13:
za to iż koſztownieyſzy trwalſzy będzie niż na=
14:
droſſze kamienie/ gdyż ieſt ſlowo boże ktore trwa
15:
na wieki. Będzie ten dar pod imienim W
16:
P M wdzięcżny rozmaitym ſtanom ludzskim
17:
Naprzod pannam zakonnym ktore w obrządzie
18:
koſcielnym żołtarz ſpiewaiąc ſlowa ſwoie ſtąd
19:
będą vmiały wyrozumieć. Takież y innym lu=
20:
dziem bogomyſlnym/ ktorzy tu rozliczne á grun
21:
towne modlitwy kuſwemu nabożeńſtwu naydą
22:
A zwłaſzcża to będzie pożytecżno kapłanom pro=
23:
ſtym/ a w piſmie S. mało vcżonym/ gdyż ſtąd
24:
wyrożumieią kcżemu ſie zſciąga prorocztwo Da
25:
widowo/ bowiem ku panu Chriſtuſowi.
26:
Nie iżby żołtarz nie mogł być wykładan ku in=
27:
ſzemu wyrozumieniu/ iako też j prorocztwa inſze
28:
mogą być ku rozlicżnemu kończu wykładane/ czo

strona: A4

1:
ſie dźiewa między vcżonymi/ ktorych rozum roz=
2:
maićie oſwiecza duch ſwięty każdemu z oſobna
3:
vżycżaiąc według ſwey woley/ wſzakoż to ieſt na
4:
doskonalſzy wykład kthory ſie ſciaga ku panu
5:
Chriſtuſowi/ gdyż koniecz zakonu y prorocztwa
6:
wſzelkiego ieſth pan Chriſtus. Iednak theż
7:
Zołtarz ten nie wyłożon dla ludzi vcżonych a w
8:
piſmie S. biegłych. Ale na żądanie tey paniey
9:
wielmożney iuż namienioney. Przeto mądrze
10:
vczynił ten vcżony á dobry cżłowiek M. Va=
11:
lenty ktory bacżąc ſpoſob płći panieńskiey y też
12:
iey rozum/ opuſciwſzy inſze dworne á głębokie
13:
wykłady telko tego ſie iął n ktorym zależy bogo=
14:
myſlnoſc y pobudzenie ku nabożeńſtwu.
15:
A czom tu połozył iz ten M. był dobry cżłowiek
16:
to ſlowo nie tylko ieſt mnie ſamego/ ale ieſth ży/
17:
wych ludzi bardzo wiele ktorzy ſwiątoſc iego ży=
18:
wota wyſoce wychwalaią/ cżego też y V P M
19:
ieſt dobry ſwiadek. Był rodzicz z Poznania/ z=
20:
chował ſie od młodoſci w Krakowie/ gdzież Mi
21:
ſtrzem zoſtawſzzy prze ſlawnoſc nauki ſwey do=
22:
ſtał mieſtcża miedzi vcżonymi w mnieyſzim Col
23:
legium. Gdzież będącz/ żył niewinnie bez wſzel=
24:
kiey skargi ludzskiey/ iakoż w tym trwał y przez
25:
wſzystek cżas żywota ſwego. Stegoż mieſthcza
26:
gdy został Baccałarzem w naucze S. piſma
27:
wzięt na kaźnodzieyski ſtolec do poznania. Tam
28:
iakim był kaznodzieią/ iako przykładnym/ iako
A iiij


strona: A4v

1:
złoſci karał/ iako prawdę mowiąc nikomu nie=
2:
przepuſzcżał. Iako ſie o ludzie vciſnione zaſta=
3:
wiał/ wiedzą to dobrze ktorzy iego kazania ſlu=
4:
chali/ tak iż iego kazanie niebyłać proſta nauka
5:
ale iakoby grom/ czo tez napiſano o Pawle S.
6:
Każdi onim dobrze trzimał y mowił nie tylko lu
7:
dzie dobrzy ale też y nieprzijaciele iego/ ktorym
8:
dla prawdy cięzek bywał/ muſili onim dobrze
9:
trzymać. Oſtatecżnie dobroć y ſwiętobliwoſc
10:
iego w tym ſie vkazała/ iż gdy vmarł w dobrey
11:
ſtaroſci/ niebył ieden w mieſcie ktoryby go nieża=
12:
łował/ ktoryby też nie żądał być przy iego pogrze=
13:
bie/ y owſzem poſpolity cżłowiek thak iego miło/
14:
wał iż też vcżyniwſzy ſlożenie ſummy pienięſz=
15:
ney każdy według ſwego przemozenia dali iemu
16:
zbudować grob barzo ſprawny/ iako o thym po=
17:
wiedaią ktorzy tego ſwiadomi. Tak iż ſie wnim
18:
ſpełniło piſmo Eccleſiaſtici 45. napisane. Był
19:
bogu mił yteż ludziom ktorego pamiątka ieſt w
20:
bogoſlawieńſtwie. Gdyż tedy ten cżłowiek tak
21:
był dobry/ á ieſt poſpolita przypowieſc. Yż dobri
22:
ptak dobrze ſpiewa. Nietrzeba ſie nikomu o tho
23:
ſtarać. aby then iego wykład Zołtarza miał być
24:
w cżym podezrzany/ tak iako ſie tego wiele nay=
25:
dzie tych cżaſow w kxięgach nowych zwłaſzcża w
26:
piſmie niemieczkim. Ieſth theż ten wykład
27:
przezrzany y doſwiadcżony przez doctory piſma
28:
ſwiętego nauki Krakowskiey/ kthorych to vrząd

strona: A5

1:
ieſt od krola iego Miłoſci y od biskupow/ oſobli=
2:
wie od iego Miłoſci Kxiędza biskupa Krakow=
3:
skiego poleczony/ żeby oni tego pilnie doglądali
4:
y ſtrzegli/ aby żaden Impreſſor kroleſtwa tego
5:
nieſmiał robić kxiąg żadnych ani przedawać ż
6:
inąd przywoźonych krom ich oglądania/ pod wi
7:
ną im vłożoną. A iednak barzo ſluſznie ich mi=
8:
łoſc vcżynili to zakazanie/ by ſnadz do nas then
9:
iadowity pożar niedoſzedł o ktorym v ſąſiadow
10:
naſzych ſlychamy cżeo ſie panie boze poznał/ wſza=
11:
koż to nieieſt moia rzec. To niechay będzie oſwie
12:
czony á wielmożny panie pirwſze oznaiomienie
13:
moiey powolney skłonnoſci ku waſzey P M.
14:
przez ten dar mały/ nie iżbych ia ſobie prżywła=
15:
ſzczał ten wykład Zołtarza teo przez M. namie=
16:
nionego vcżyniony/ tylko pracę niemałą kthorą
17:
podiąłem aby ten Zołtarz w tym rządzie iako te
18:
raz ieſt był poſtanowion/ ktorąż trudnoſc może
19:
obacżić wſzelki kto by chciał widzieć a ktemu przi
20:
rownać kxięgi ieo włastną ręką napiſane abo też
21:
y wypis ich ktory przy nas ieſt. Z tym ſie ia ła
22:
ſce V P M porucżam. Godziło ſie było po
23:
łacinie ten liſt piſać V M iako panu mądre=
24:
mu/ y owſzem (czo rzadko ſie przydawa miedzi
25:
wielkimi pany) w piſmie rozlicżnym nie poſpo
26:
licie vcżonemu. Ale iż to rżecż ieſt polska/ więcey
27:
proſtym ludźiem ſlużącza/ przeto miałem na to

strona: A5v

1:
bacżnoſc aby ten liſt żaleczaiąci nie tylko ſamym
2:
vcżonym ale tez y poſpolitemu cżłowieku naſze=
3:
go ięzyka był iawny. Dan w Krakowie z Col
4:
legium Mnieyſzego 12. dnia Cżyrwcza. Od
5:
bozego narodzenia roku 1539.
6:
Waſzey P M zawſze powolny.
7:
M. Andreas Glaber
8:
z Kobylina ſluga y
9:
Kapłan.

strona: A6

1:
REVERENDIS PATRIBVS
2:
& dis Magiſtris ſacræ Theologiæ profeſ-
3:
ſoribus inclyti ſtudij generalis Craco-
4:
uie Dominis ac fautoribus perpetuo
5:
colle. Magiſter Andreas Cobyli
6:
nus fœlicitatem.
7:
A
Bſoluto iamtandem oꝑe pſal-
8:
terij noſtri: patres obſeruantiſ-
9:
ſimi, per venerabilem olim vi-
10:
rum Magiſtrum Valentium
11:
Paſſerem Poznanie ſacræ the
12:
ologiæ Baccalaureum, in vernaculum ſer-
13:
monem noſtrū (dum in patria eccleſiaſtem
14:
ageret) ꝟſum & ſcholijs vltro citri in mar-
15:
gine ſparſis illuſtratū. Cuius corrigēdi & in
16:
hanc formam reducendi prouinciam, non-
17:
nulli ex hoc ornatiſſimo cœtu veſtro mihi
18:
delegauerant: viſum eſt opereprȩcium eſt, eiſ-
19:
dem etiam defenſoribus prodeat in lucē, vt
20:
eorum vultui critico, qui res ſacras vernacu-
21:
la lingua imprimi debere negant (veriti ſez
22:
ne quod vicinis in regnis parum fœlicit ceſ-
23:
ſit idem apud nos quo quod procul abſit
24:
contingat) libellus iſte veluti perfricta frōte
25:
ſe ſe exhibeat conſpiciendum. Eſto ſane veꝶ

strona: A6v


1:
dicāt rē indignā eſſe, margaritas obijci poreis
2:
Sed multo indigniorem fuiſſe libellum hūc
3:
a tali tanto viro conſcriptum (cuius & do-
4:
ctrina & morum integritas ac vitae ſancti-
5:
monia in recenti hominum extrās memoria
6:
perpetuo ſit in benedictione ne futura) Et gra-
7:
uiſſima perpetuo, ſqualore ſittu obſitū,
8:
aut incuria omnino perijſſe. Immo æquius
9:
eſſe, quorumuis doctriſſimorum iudicio, tāti
10:
viri monumentum inter cætera quæ ille la-
11:
tine ſcripta ſatis egregia, & in rē fidei ortho-
12:
doxæ reliquit, non modo litteratorum circū-
13:
ferri manibus verumetiam vt vulgi paſſim
14:
circumuolet ora. Veſtræ igitur R P fuerit
15:
prophetam hunc, olim hæbræis tantum, poſt
16:
græcis & latinis. Nunc etiam cum noſtris
17:
lingua noſtra loquentem, ab emulis tueri
18:
me cuius opera ſic politus pro-
19:
dit habere commendatum.
20:
Ex ædibus noſtris Col-
21:
legij minoris. Die
22:
24. Maij. Anno
23:
D. 1539.

strona: A7

1:
grafika

strona: A7v



strona: B

1:
Poczina ſie Zołtarz pieſni Da=
2:
wida proroka y Krola zy=
3:
dowskiego.
4:
ARGVMENTVM PSAL. 1.
5:
Pienie abo pieſn pirwſza/ ieſt o Iezuſie panie
6:
naſzym/ iż miał dobrą radę y naukę ludu da=
7:
wać/ y owocz też wielki cżynić.
8:
B
Eatus vir qui non abijt in con-
9:
ſilio impiorum, & in via pecca-
10:
torum non ſtetit, & in cathedra
11:
peſtilentiæ non ſedit.
12:
Wykład proſty.
13:
B
Ogoſlawiony mąż ktory nieodſzedł w radę
14:
złoſnikow/ ani ſtanął na drodze grzeſznych
15:
ani ſiedział na ſtolczu zarażonym.
16:
Wyrozumienie textu.
17:
❡ Pan miły Ieſus, ten mąż bogoſlawiony nieod=
18:
ſzedł w radę ſloſnikow ſnimi zle wierzącz, ani ſtał
19:
na drodze grzeſznych ſnimi zle czyniącz. Bowiem
20:
on wſzytko dobrze vczynił. Marc.vij. Nieſiedział
21:
też na ſtolczu zarazonym zle nauczaiącz. Bowiem
22:
iego nauka była prawdziwa.
B


strona: Bv

PSAL. 1.

1:
Sed in lege Domini voluntas eius, & in
2:
lege eius meditabit die ac nocte.
3:
Ale w zakonie bożym ieſt wola iego/ á wtim=
4:
że zakonie będzie rozmyſlał wednie y w noci/
5:
❡ Oto dwie rzeczy zalezą na ſprawiedliwego.
6:
Iedna zeby wolą pełnił zakon bozy. Druga izby
7:
w nim vſtawicznie rozmyſlał.
8:
Et erit tanquam lignum quod plantatum
9:
eſt ſecus decurſus aquarum, quod fructum
10:
ſuum dabit in tempore ſuo.
11:
A będzie iako drzewo ſzcżepione wedle wod
12:
płynącich ktore da ſwoy owoc cżasu ſwego.
13:
❡ Dał pan Ieſus owocz odkupienia ludskiego y
14:
łaski ſwey, a tho gdy pirwſzim razem na ſwiath
15:
przyſzedł, potym tez na wtorym prziſzciu da owoc
16:
drugi zm artwych wſtania y chwały wieczney.
17:
Et folium eius non defluet, & oia quæ-
18:
cun faciet proſperabunt.
19:
A liſcie iego nieopadnie/ y owſzem czokolwie
20:
vcżyni będzie barzo ſzcżęſno.
21:
❡ Liſcie, to ieſt ſlowa tego ſprawiedliwego czło=
22:
wieka nie opadną, bowiem na proznoſc niepoydą,
23:
ale wſzytko będzie ſzczęſno y iemu y tym kthorzy
24:
go przijmą.
25:
Non ſic impij non ſic ſed tan puluis quē
26:
proijcit ventus a facie terrae.
27:
Nie tako grzeſznici nietak/ ale będą iako proch
28:
ktory wiatr od ziemie podnoſi.

strona: B2

PSAL 1.
1:
❡ Nie taki grzeſznici owoc dawaią, ale będą od=
2:
rzuceni od oblicza bozego tak lekce iako proch (a
3:
bo plewy) ktore wiatr barzo richło rozwiewa/ od
4:
ziemie.
5:
To ieſt, vczynki złych będą prozne y tez bez
6:
zapłaty bo oni ſą doſtoyni wieczney męki.
7:
Ideo non reſurgunt impij in iudicio, ne
8:
peccatores in conſilio iuſtorū.
9:
A dla tego złoſtnicy nie powſtaną wdzien ſą=
10:
dny/ ani też grzeſznici powſtaną ku radzie ſpra=
11:
wiedliwych.
12:
❡ Grzeſznici iz ſą odrzuceni od oblicza bozego (nie
13:
powstaną) ku wielebnoſci ciała, ani ku zgroma=
14:
dzeniu wybranych, bo potępieni nie bedą w dzień
15:
ſądny miedzi ſprawiedliwemi policzeni.
16:
Quoniam nouit dominus viam iuſtorū,
17:
& iter impiorum peribit.
18:
Bowiem zna pan bog drogę ſprawiedliwych
19:
ale droga złoſtnikow zaginie.
20:
❡ Zna pan bog y przijmuie vczynki ſprawiedli=
21:
wych, Ale złzyh ludzi vczynki zaginą, bowiem bo=
22:
gu nie ſą przijemne, poki ſie nieupamiętaią.

strona: B5v

PSALM: 3.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:
Pſalm.4. Pienie 4.
22:
Cżwarte pienie o panie Iezuſie/ iako miał być
23:
wyſluchan w modlitwie/ y vpomina lud aby ie=
24:
go nie przeſladowali. Takież ie vpomina ku
25:
pokucie iżby naſladowali dobrych vcżyn=
26:
kow/ dziękuiąc iemu iż wlepił w duſzę
27:
naſzę zakon przyrodzony.

strona: B6

PSALM: 4.

1:
C
Vm inuocarem exaudiuit me deꝰ iu-
2:
ſticiȩ meȩ, in tribulatiōe dilataſti mihi
3:
Gdym ſie modlił wyſluchał mie pan bog kto
4:
ry mnie vſprawiedliwia/ á w ſmutku kthorym
5:
cirpiał rozſzyrzyłes mie miły panie.
6:
❡ Ta modlitwa iego była w ogrodzczu y thez na
7:
krzyzu. (Rozſzyrzyłes mie) S. Aug. Abowiem
8:
ludzie ſwięci a ſprawiedliwi im więcey ſmutkami
9:
bywaią ſciſnieni tym więcey niebieskiego dobra
10:
ządaią.
11:
Miſerere mei: & exaudi orationē meam-
12:
Smiłuy ſie nademną/ á wyſluchay modli=
13:
twę moię.
14:
Filij hominū vſ quo graui corde, vt ꝗd
15:
diligitis vanitatem & queritis mendacium.
16:
O ſynowie ludſci dokądże będźiecie tak twar=
17:
dego á cięſzkiego ſercza/ cżemuſcie ſie tak barzo
18:
rozmiłowali prożnoſci á ſzukacie kłamſtwa.
19:
❡ Naprzod tu prorok vpomina lud zydowski y
20:
tez poganski aby przeſtali przeſladowac pana Cri
21:
ſtuſa y ſlug iego. ❡ Proznoſcią a kłamſtwem
22:
zowie imienie tego ſwiata, ktore kłama ſlubuiącz
23:
przeſpiecznoſc a niedawaiąc iey.
24:
Et ſcitote quoniam mirificauit dominus
25:
ſanctum ſuum, dominus exaudiet me cum
26:
clamauero ad eum.
27:
A wiedzcie iże pan bog dźiwno vcżćił ſwięte=

strona: B6v

PSALM: 4.
1:
go ſwego á wyſlucha mnie pan bog gdi modląc
2:
ſie będę kniemu wołał.
3:
❡ Iakoby chciał rzec prorok. Lepiey ſie nawroc=
4:
cie ku temu ſwiętemu panu Ieſuſowi ktorego pan
5:
bog dziwnym obyczaiem vczcił/ a tho w iego ſwię=
6:
tim poczęciu w zywocie panienskim. Takiez przy
7:
iego narodzeniu gdzie Angiołouie ſpieuali, Gwiaz
8:
da go tez trzem krolom obiawiła. Thakiez w iego
9:
kazaniu w vczinkach y w czudach wielkich vczcił
10:
go pan bog ociecz ktory tez mnie wyſlucha gdy ſie
11:
iemu będę modlił.
12:
Iraſcimini & nolite peccare quȩ dicitis in
13:
cordibus veſtris: & in cubilibus veſtris com
14:
pungimini.
15:
(A przeto) gniewaycie ſie á niechcieycie grże=
16:
ſzyć w tym czo myſlicie w ſerczach waſzych/ á w
17:
łożku ſerdecżnym skruchę pokuty ſwięthey trz=
18:
maycie.
19:
❡ Gniewaycie ſie na ſwe grzechy, y na ludzkie,
20:
ale niechcieycie grzeſzic gniewem nierządnym, ale
21:
rozum niechay rządzi waſz gniew.
22:
Sacrificate ſacrificium iuſticiȩ & ſperate
23:
in domino.
24:
Ofiaruycie ofiarę ſprawiedliwoſci á (zatim)
25:
pokładaycie nadzieię w panie bodze.
26:
❡ Po tey pokucie potrzeba ofiary ſprawiedliuych
27:
a cznotliwych vczinkow, a zatim pokładac nadzie
28:
ię w panie bodze, bowiem zaden niemoze miec na=
29:
dzieie w panie bodze, iedno ten kthory iemu czno=

strona: B7

PSALM: 4.
1:
tliwe vczynki offiaruie, bo inacey byłaby to ſmia=
2:
łoſc vporna a nie nadzieia.
3:
Multi dicunt quis oſtendit nobis bona.
4:
Wiele ich ieſt ktorzy mowią y kto nam vka=
5:
zał czo ſą dobre vcżynki.
6:
❡ Iedno wiele ieſt ludzi proznych niewiernych y
7:
roſpuſtnych, ktorzy mowią a ktoz moze wiedziec
8:
ktore ſą ſprawiedliwe vczynki ktore mamy offia=
9:
rowac.
10:
Signatum eſt ſuper nos lumen vultus tiu
11:
domine: dediſti leticiam in corde meo.
12:
Ktorży tak mowią zle mowią bo ty miły pa=
13:
nie naznamionowałes nas ſwiatłoſcią oblicża
14:
twego a (ſtąd) dałeſmi pociechę w ſerczu moim
15:
❡ To ieſt, wlepiłes panie w duſę naſzę zakon przi=
16:
rodzony, przez ktory wſzelki człowiek moze wie=
17:
dziec ktore ſą ſprawiedliwe a cznotliwe vczynki,
18:
ktorego zakonu trzy ſą częſci. Iedna. Trzymay
19:
ſie dobrego, a wiaruy ſie złego. Druga, Czo tobie
20:
miło czyn drugiemu, A czo tobie nie lubo nie czyn
21:
drugiemu. Trzecia. Zadna dobra rzecz niepoydzie
22:
bez zapłaty, takiez zadna zła bez pomſty.
23:
A fructu frumenti: vini & olei ſui multi-
24:
plicati ſunt.
25:
Od mnoſtwa żyta wina y oleiu ſwego roż=
26:
mnożyli ſie.
27:
❡ To ieſt a wſzakoz tey dobroci twey miły panie
28:
ludzie niedbaią, ale ſie więcey mnozą y kochaią w

strona: B7v

PSALM: 4.
1:
rzeczach czeſnych w zycie w winie y w oleiu.
2:
In pace in idipſum: dormiā & requieſcam
3:
W pokoiu ſpołem zaſnę y odpocżynę.
4:
❡ Ale ia miły panie gardząc tymi rzeczami cze=
5:
ſnymi zaſnę y odpoczynę radniey w pokoiu (to ieſt)
6:
w tobie miły panie kthory ſam w ſobie mieſzkaſz
7:
nie przemienny. Is verſus ſequēs cum ſua expo=
8:
ſitione deſiderabatur in exemplari, cuius ſenſum
9:
ex probatis deſumptum addidimus.
10:
Quoniam tu domine ſingulariter in ſpe:
11:
conſtituiſti me.
12:
Bowiem ty ſam miły panie/ poſtanowiłes
13:
mie w nadziei.
14:
❡ Nie zadne ſtworzenie, ani zadna inſza rzecz til=
15:
ko ty ſam miły panie z oſobliwey łaski ſwey poſta
16:
nowiłes mie w takiey nadziei, ktora mie nigdi nie
17:
poſromoci, ani tez omyli, tak iz mogę w tey dufa=
18:
łoſci ſmiele zaſnąc y odpoczywac, czekaiąc przyſz=
19:
łey chwały twey.

strona: C3v

Pſalm. 7.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:
Pſalmus 7. Pienie7.
17:
Ta pieſn ieſt o niewinnoſci pana Ieſuſa o iego
18:
w niebo wſtąpieniu.
19:
D
Omine deus meus in te ſperaui ſaluū
20:
me fac: ex omnibus perſequentibus
21:
me & libera me.
22:
Panie boże moy w tobiem pokładał nadzieię
23:
moię/ zbaw mie od wſzithkich przeſladownikow
24:
mych á wybaw mie.
25:
❡ Słowa te ſą z perſony pana Ieſuſa, a moze ie tez
26:
wſzelki człowiek mowic z perſony ſwey, (przeſla=
27:
downikow moich) to ieſt od zydow, a ſlugi moie od
28:
ich nieprzijaciol.

strona: C4

PSALM 7.

1:
Ne quando rapiat vt leo animam meam,
2:
dum nō eſt ꝗ redimat ne qui ſaluū faciat.
3:
By kiedy nieuchwycił (moy przeſladowcża)
4:
iako lew duſze moiey/ Bo nie ieſt inſzy ktoryby od=
5:
kupił ani ktoryby vzdrowił.
6:
❡ (Ktoryby odkupił) rodzay ludzski od pothę=
7:
pienia, iedno ty ſam boze otcze, a to przez ſmiercz
8:
mego człowieczenſtwa, mowi pan Chriſtus. A cz=
9:
łowiek inſzy ma to obraczac ku ſynu bozemu.
10:
Domine deus meus ſi feci iſtud: ſi eſt ini-
11:
quitas in manibus meis.
12:
Czo namię kładą zydowie izbych był bluznierz,
13:
abo izbym zakazował dani Ceſarskiey, thy znaſz
14:
Miły panie ieſtlim ia to vcżynił (ty żnaſz acz
15:
ieſt ktora żłoſć w rękach (abo vcżynkach) moich.
16:
Si reddidi reteibuentibus mihi mala: de-
17:
cidam merito ab inimicis meis inanis.
18:
Wſzytko to dobrze ty znaſz miły panie. Ieſtli=
19:
żem ia wraczał źle tym ktorzy mi złym oddawa=
20:
li (dobroći moie) niechći ſluſznie vpadnę od nie
21:
prżyacioł mych beż pożytku.
22:
❡ Rozumiey, Bez pozytku mego, (abo męki mo=
23:
iey Mowi pan Chriſtus)
24:
Perſecuatur inimicus animam meam: &
25:
comprehendat & conculcet in terra vitā me
26:
am & gloriā meā in puluerem deducat.
27:
(Ieſtlibyto we mnie było miły panie. Nie=
28:
chay przeſladuie nieprzijaciel duſzę moię/ niechći
C iiij


strona: C4v

PSALM: 7.
1:
vchwyći y podepce na źiemię żywot moj/ á chwa
2:
łę moię w proch (abo wniwecż) nichay obroći.
3:
Exurge domine in ira tua: & exaltare in
4:
finibus inimicorum meorum.
5:
Powſtań miły panie w gniewie twoim (na=
6:
przeciwko nieprzijacielom moim) á vkaż mocż
7:
ſwą w graniczach nieprzijacioł moich.
8:
Et exurge domine deus meus in prece-
9:
pto quod mādaſti: & ſynagoga populorum
10:
circumdabit te.
11:
A powſtań miły panie w oſądzeniu kthores
12:
obieczał.
13:
❡ To ieſt. Napełni to aby lud zydowſki był ska
14:
ran, czos przez proroki obieczał iz maſz skarac nie
15:
przijaciele moie.
16:
A thedy zebranie ludu z poganſtwa poſzłego
17:
obſtápi ćie.
18:
❡ To ieſt. Przyſtanie ktobie, a przijdzie ktobie
19:
nawrociwſzy ſie przez wiarę.
20:
Et propter hanc in altum regredere: ds
21:
iudicat populos.
22:
Dla tego wſtęp miły panie na wyſokoſć tys
23:
ieſt pan na ktorego zależy wſzytek ſwiat ſądzić
24:
❡ Dla tego, ludu zebranego, zboru ſwietego krze
25:
ſcianskiego. A ſą te ſlowa proroka do pana Ieſu=
26:
ſa, prorokuiącz iz miał w niebo wſtępic, a ſwym
27:
mieſtce zgotowac.

strona: C5

PSALM: 7.

1:
Iudica me de ſecundum iuſticiam meā:
2:
& ſecundum innocentiam meā ſuꝑ me.
3:
(A przeto) racży mie ſądzić według ſprawie=
4:
dliwoſci mey y według niewinnoſci moiey.
5:
Conſumetur nequitia peccatorum, & di-
6:
riges iuſtum: ſorutans corda & renes deus.
7:
Niechay będzie dokona złoſć grzeſznikow/
8:
á (ty panie) boże ktory znaſz ſercza y myſli lud=
9:
skie powyſſzyſz ſprawiedliwego.
10:
❡ To ieſt, vczyn to miły panie, aby złoſc przeſla=
11:
downikow moich była dokonana, a ty miły panie
12:
powyſſzyſz ſprawiedliwego Chriſtiſa ſyna twego
13:
(abo człowieka niewinnego)
14:
Iuſtum adiutorium meum a do: qui ſal=
15:
uos facit rectos corde.
16:
Sprawiedliwa pomoc moia od pana boga
17:
Ienże zbawia te ktorzy ſą dobrego ſercza.
18:
Deus iudex iuſtus fortis & paties: nūꝗd
19:
iraſcetur per ſingulos dies
20:
Pan bog ieſt ſędzia ſprawiedliwy moczny á
21:
długo złoſci ćirpiąci izaż będzie ſie gniewał każ=
22:
dy dzien.
23:
❡ To ieſt. Izaz on natichmiaſt ſie pomſci złoſci, z
24:
gniewu ſwego.
25:
Niſi conuerſi fueritis gladium fuū vibra-
26:
uit: arcum fuum tetendit & parauit illum.
27:
A wſzakoz, chocia tak ieſt oczekawaiączi, iednak
28:
wy zydowie y wy inſzy grzeſznici
C v


strona: C5v

PSALM: 7.
1:
Ieſtli ſie nienawroćićie podnieſieć miecż ſwoj
2:
A łuk ſwoy iuż wyciągnął/ á iuż gi nagotował.
3:
❡ Zabłyſnie mieczem ſwym, to ieſt pomſtą ſwoią
4:
obacz iako barzo grozne to piſmo ſwięthe grzeſz=
5:
nym ludziem.
6:
Et in eo parauit vaſa mortis ſagittas ſuas
7:
ardentibus effecti.
8:
A w tym łuku nagotował nacżynie ſmierći/
9:
á w ſtrzały ſwey pomſty ogień nałożył.
10:
❡ Przez naczinie ſmierci rozumie ſie grozba ſmier
11:
ci wieczney.
12:
Ecce parturit iniuſticiam & cōcepit dolorē:
13:
& peperit iniquitatem.
14:
Oto cięſzko rodzi nieſprawiedliwoſć/ pocżął
15:
żałoſć á porodził złoſć.
16:
❡ (To ieſt) A wzdi zły człowiek nieboiąc ſie tich
17:
ſtrzałek, oto rodzi nieſprawiedliwoſc ꝛc.
18:
Patrz iako w tem wierſzu rząd ſie ſplotł. Bo mo=
19:
wi tak, rodzi, począł, y porodził, ano tym rządem
20:
miało iſc, począł rodzi y porodził, gdyz pierwey by=
21:
wa poczęcie potym rodzenie naoſtatek porodzenie.
22:
A to tak ſie rozumie, iz kiedy człowiek ma grzech
23:
popełnic, tedy on grzech naprzod bywa poczęti wo=
24:
lą.
25:
Potym gi rodzi zły człowiek, ſiłuiąc ku wypeł=
26:
nieniu iego. A na oſtatek iuz więcz porodzi złoſc
27:
gdy ią vczynkiem wypełni. Takci zydowie (iako
28:
wykłada s. Auguſtin) Naprzod grzech poczęli
29:
gdy pana Ieſuſa vmyſlili zabic. Rodzili gi gdy na
30:
iego ſwiętą naukę zgrzitali.
31:
Oſtatecznie, porodzili
32:
złoſc gdy wołali vkrzyzuy vkrzyzuy. O tym ci tu

strona: C6

PSALM. 7.
1:
Prorok Dauid prorokuie, day miły panie abyſmy
2:
złoſci nie rodzili, grzech poczynaiąc.
3:
Lactum aperuit & effodit eum: & incidit
4:
in foueam quam fecit.
5:
Taki cżłowiek grzeſzny porodziwſzy złoſć Głę=
6:
bokoſć przepaſci odtworzył y wykopał ią (rodząc)
7:
y wpadł w doł ktory vkopał.
8:
Conuertetur dolor eius in caput eius: &
9:
in verticem ipſius iniquitas eius deſcendet.
10:
Obroći ſie grzech żałoſny iego na głowę iego
11:
á na iego ſzyię iegoż złoſć zſtąpi.
12:
❡ Oto powieda prorok iako grzech ieſt barzo ob=
13:
ciązaiąci człouieka iz tez mu nieda podnieſc ſercza
14:
ku miłemu bogu, ktori ieſt odpoczinienie naſze. A
15:
tak ze grzech głowę ſyię rozum y wolą zatłumia.
16:
Confitebor do ſecundum iuſticiā eius:
17:
& pſallam nomini di altiſſimi.
18:
(Ale ia) będę chwalił pana (boga) w ſpra=
19:
wiedliwoſci ieo. A będę ſpiewał ku chwale imie=
20:
nia iego nawyſſzego.

strona: D5v

PSALM: 10.
1:

2:

3:

4:
Pſalm 10. Pienie10.
5:
W tey pieſni ſą ſlowa z ſtrony zboru krzeſciań=
6:
skiego/ naprzećiwko kaczerzom/ yteż iako pan bog
7:
broni pokornych/ takież mowi prorok o mękach pie
8:
kielnych.
9:
I
N domino confido quoodo dicitis ani=
10:
mȩ meȩ: trāſmigra in mōtem ſicut paſſer
11:
W miłym bodze mam duphanie iakoż tedy mo=
12:
wićie duſzy moiey przenies ſie na gorę iako wrobl
13:
❡ To ieſt y czemu wy fałſzywi wykładacze piſma
14:
ſwiętego mouicie ku mnie abych ſie od dobrey wia
15:
ry przenioſl, na wyſoką pychę waſzę, iako wrobl la
16:
ta na gorę.
17:
Quoniam ecce peccatores intenderūt ar-
18:
cum: parauerunt ſagittas ſuas in pharetra:
19:
vt ſagittēt in obſcuro rectos corde.
20:
Abowiem oto grzeſznici naćiágnęli łuk ſwoy
21:
nagotowali zaſtrzały w tule ſwoim aby vſtrze=
22:
lali w taiemnoſci ludzie dobrego ſercza.
23:
❡ Grzeſznici) kacerze złoſciwi (naciągnęli łuk)
24:
fałſzywe piſmo ſwoie aby zwodzili ludzie proſte.
25:
Quoniam quae perfeciſti deſtruxerunt:
26:
iuſtus aūt quid fecit.
27:
Abowiem czos ty naprawił (miły panie) oni

strona: D6

PSALM: 10.
1:
skaźili/ y czoż wam vczynił ſprawiedliwy.
2:
❡ Sprawiedliwy) czuſz pan Chriſtus iz tak iego
3:
naukę y piſmo zakonu iego kazicie wy kacerze.
4:
Dominus in templo ſancto ſuo: dominus
5:
in caelo ſedes eius.
6:
Pan bog ieſt w koſćiele ſwiętym ſwoim pan
7:
bog ma w niebie ſtolec ſwoy.
8:
❡ W koſciele) to ieſt, w duſzach ſprawiedliwych
9:
przeto ich zawſze będzie bronic.
10:
Oculi eius pauperem reſpiciunt: palpe
11:
brȩ eius interrogant filios hominum.
12:
Ocży iego maią wzgląd na vbogiego/ á brwi
13:
iego badaią ſie ſynow ludskich.
14:
❡ Na vbogiego) to ieſth na pokornego aby iego
15:
bronił. Badaią ſie) bowiem on iaſnoſcią boſtwa
16:
ſwego przewiaduie taiemnoſci ſerc ludskich.
17:
Dominus interrogat iuſtum & impium:
18:
qui aūt diligit iniquitatē odit animam ſuam.
19:
Pan bog pyta y ſprawiebliwego y złego/ á kto
20:
ry ſie rozmiłuie grzechu gardzi duſzą ſwoią.
21:
❡ Pyta, doſwiadcza z mękami ( Rozmiłuie grze
22:
chu) ten ſie grzechu rozmiłuie ktory w nim trwa
23:
a powſtac niechce.
24:
Pluet ſuper peccatores laqueos: ignis ſul-
25:
phur & ſpiritus procellarū pars calicis eorū.
26:
Pan bog ſpuſci na grzeſzniki iako deſzcż ſidła/
27:
ogień/ ſarkę y wiatry nawałnoſci/ á to będzie cżą
28:
ſtka ich kielicha.

strona: D6v

PSALM: 10.
1:
❡ Oto czworaka męka piekielna. Pirwſza ieſt ſi=
2:
dło, ktorim tak będą vplecieni iz niewynidą zmąk
3:
nawieki, wtora palenie ognia. Trzecia ſmrod iako
4:
ſarka. Czwarta niepokoy ktory ſie przez wiatri ro
5:
zumie. A mowi cząſtka) bowiem ieſzcze to nie wſzit
6:
ki męki potępionych ale tylko cząſtki kielicha tho
7:
ieſt męki ich.
8:
Quoniam iuſtus dominus & iuſticias di-
9:
lexit: ȩquitatem vidit vultus eius.
10:
Abowiem ſprawiedliwy ieſt pan bog/ á ſpra=
11:
wiedliwoſc vmiłował/ bo na ſprawiedliwoſc pa
12:
trzy oblicże iego.

strona: E

PSALM. 12.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:
Pſalm.13. Pienie13.
15:
W teyto pieſni mowi prorok iże wſzytci ludzie
16:
z przyrodzenia ſą grzeſzni procż ſamego
17:
pana Ieſuſa.
18:
D
Ixit inſipiēs in corde ſuo: non eſt deus.
19:
Rzekł głupi cżłowiek w ſerczu ſwoim iż
20:
niemaſz pana boga.
21:
❡ Głupi człowiek ieſt troiaki, Pirwſzi był Adam
22:
ktory nieiakim obyczaiem zaprzał ſie pana Boga
23:
gdy więcey wierzył węzowi niz ſlowu bozemu.
24:
drugi ieſt wſzelki poganin ktori ſie przi pana boga
25:
Trzeci ieſt zydowin ktori przy tego aby pan Ieſus
26:
był wiernym bogiem.
27:
Corrupti ſunt & abhominabiles facti ſunt
C


strona: Ev

PSALM: 13.

1:
in ſtudijs ſuis: non eſt qui faciat bonum, nō
2:
eſt vſ ad vnum.
3:
Skażeni ſą y ſtali ſie mierźionemi w vcżyn=
4:
kach ſwych/ niemaſz ktoby cżynił dobrze nie maſz
5:
do iednego.
6:
❡ Skazeni ſą) czuſz wſzytci ſynowie Adamowi,
7:
Bowiem zadny z przyrodzenia ſwego ne ieſt dobri
8:
ato dla grzechu pierworodnego. (do iednego) czuſz
9:
pana Ieſuſa ktori ſam wſzytko dobrze działał, A z
10:
przyrodzenia ſwego zadnego grzechu nie miał,
11:
Matuchna iego tez grzechu nie miała ale nie z przi
12:
rodzenia ſwego telko z łaski bozey.
13:
Dominus de cœlo proſpexit ſuper filios
14:
hominum: vt videat ſi eſt intelligens aut re=
15:
quirens deum.
16:
Pan bog z nieba zeźrżał na ſyny ludzkie (aby
17:
oglądał) ieſtliby ktori był rozumieiąci abo ſzu=
18:
kaiąci pana boga.
19:
Omnes declinauerunt ſimul inutiles fa=
20:
cti ſunt: non eſt qui faciat bonum, non eſt
21:
vſ ad vnum.
22:
Wſzytci ſie skłonili á ſpołem ſtali ſie niepo=
23:
żytecżnymi nie maſz ktoby cżynił dobrze nemaſz
24:
go aże do iednego.
25:
❡ Skłonili ſie) od drogi proſtey a ſprawiedliwey
26:
Oto wypiſuie prorok, Iako ſie ludzie nagle skło=
27:
nili tak iz nie telko inſzym ſzkodzą ale thez y ſami
28:
ſobie. Przeto mowi daley.

strona: E2

PSALM: 13.

1:
Sepulchrum patens eſt guttur eorum: lin
2:
ouis ſuis doloſe agebant: venenum aſpidū
3:
ſub labijs eorum.
4:
Gardło ich ieſt iako grob odtworzony (á tho
5:
dla słow złych j barzo ſmrodliwych) Ięzyki ſwe=
6:
mi zdradliwie pocżynali/ Iad węzowy pod ich
7:
wargami (á to iż zatykaią ſobie vſzy iako wąż.)
8:
Quorum os maledictione & amaritudi-
9:
ne plenum eſt: veloces pedes eorū ad effū-
10:
dendum ſanguinem.
11:
Ktorich vſta pełne złorzecżenia y gorzkoſci.
12:
❡ Bluznienia ku bogu y gorzkoſci ku blizniemu.
13:
A nogi ich ſą prędkie ku rozlaniu krwie.
14:
Bo taci richli ſą ku zawadzie a zwady pochodzi
15:
męzoboyſtwo.
16:
Contritio & infelicitas in vijs eorū: & viā
17:
pacis nō connouerūt: non eſt timor dei ante
18:
oculos eorum.
19:
Starcie y nieſzcżęſcie ieſt w ich drogach.
20:
❡ To ieſt w ich myſlach y tez w vczynkach, Abo=
21:
wiem wſzytki drogi złych ludzi ſą polni ſtarcia y
22:
nieſzczęſcia.
23:
A drogi ſpokoyney nie vznali (bowiem) niemaſz
24:
boiazni bożey przed ich ocżyma.
25:
❡ Oto przyczina wſzytkich złoſci ieſt gdy boiazni
26:
bozey niemaſz.
27:
Nonne cognoſcent omnes qui oporantur
28:
iniquitatem: qui deuorant plebem meam: ſi=
29:
cut eſcam panis.
C ij


strona: E2v

PSALM: 13.
1:
Y zaż potym nieuznaią wſzytcy ktorzy złoſci
2:
popełniaią/ ktorzi lud moy pożiraią iako pokarm
3:
chlebowy.
4:
❡ Tho ieſt lud moy vſtawicznie obciązaią y iego
5:
maiętnoſc wſytkę trawią
6:
Dominum non inuocauerunt: illic trepi-
7:
dauerunt timore vbi non erat timor.
8:
Pana boga nie wzywali/ tam drżeli od boia=
9:
zni/ gdzie boiazni nie było.
10:
❡ Tho ieſt gdzie ſie było nie bac, Abowiem tacy
11:
więcej ſie boią ſtracic dobra czesneo niz wiecznego
12:
Quoniam dominus in generatione iuſta
13:
eſt: conſilium inopis cinfudiſtis, quoniā do=
14:
minus ſpes eius eſt.
15:
Ale wiedzcie iż pan bog telko ieſt w rodzaiu
16:
ludu ſprawiedliwego (á nie w was) ktorzy radę
17:
vbogiego chcieliſcie zeſromocić/ ale pan bog na=
18:
dzieia iego ieſt.
19:
❡ Ubogiego) to ieſt pana Ieſuſa ktori dla nas ſtał
20:
ſie vbogim.
21:
Quis dabit ex Syon ſalutare Iſrael: cum
22:
auerterit dominus captiuitatem plebis ſuæ:
23:
exultabit Iacob & letabitur Iſrael.
24:
Y kto inſzy da z gori Sion wybawienie ludu
25:
Yſraelskiemu gdy oddali pan bog iętztwo ludu
26:
ſwego/ tedy ſie więcż vraduie lud Iacobow y v=
27:
weſeli ſie Iſrael.

strona: E3

PSALM: 13.
1:
❡ Z gori Syon) to ieſt z nieba, Iakoby rzekł nikt
2:
inſzy iedno ſam pan Chriſtus. Lud Iacobow) tho
3:
ieſt lud krzeſcjański ktory ſie zludu zidowskiego
4:
nawroci.

strona: E5v

PSALM: 15.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:
Pſalm 16. Pienie 16.
21:
To pienie ieſt otim iako pan Ieſus miał ſie mo=
22:
dlić bogu otczu ſwemu gdy miał być ięth w o=
23:
grodzczu. Takież iako skromno miał ćirpieć gdy
24:
go związawſzi okrutnie wodzono tam y ſam/ Ia
25:
ko ſie też miał modlić za ſwe złocżyńce/
26:
Abo iako też mieligo pochwyćić
27:
iako lew okrutny.

strona: E6

PSALM: 16.

1:
E
Xaudi de iuſtitiam meam: intēde ad
2:
deprecationem meam.
3:
Wyſluchay miły panie ſprawiedliwoſc moię
4:
miey bacżnoſc na prozbę moię.
5:
❡ Słowa pana Ieſuſowe gdzie ſie modli bogu ot=
6:
czu y ſam za ſię y za ſwe członki,
7:
Auribus percipe orationem meam: nō in=
8:
labijs doloſis.
9:
Vſlyſz vſzyma modlitwę moię (ktora wycho=
10:
dzi) z vſt moich nie obłudnych.
11:
De vultu tuo iudicium meum prodeat:
12:
oculi tui videant equitatem.
13:
Z oblicża twego (i. z iawnego vznania twe=
14:
go) niechay wynidzie oſądzenie moie/ ocży twe
15:
niechći wezrzą na ſprąwiedliwoſc moię.
16:
❡ To ieſt raczy mię ſędzic według tego czo wem=
17:
nie widziſz.
18:
Probaſti cor meum & viſitaſti nocte: igne
19:
me examinaſti & non eſt inuēta in me ini=
20:
quitas.
21:
Doſwiadcżyłes miły panie ſercza mego y na=
22:
wiedziłes mie w noci/
23:
❡ Oney czałey noci gdym był v Annaſza j v Cai=
24:
phaſza w domu.
25:
Ogniemes mie doſwiadczył á nie ieſth we mnie
26:
grzech nalezion.
27:
To ieſt, nigdim ku woli ludzi ſwiecskich niemouił.

strona: E6v

PSALM: 16.

1:
Vt non loquatur os meum opera hominū
2:
propter verba labiorum tuorum: ego cuſto=
3:
diui vias duras.
4:
Tak wemnie grzech nie nalezion iż też) vſta
5:
moie nigdy niemowiły ludzkich vcżynkow.
6:
❡ To ieſt. Ia będąc w ſmuthku wielkim gdy mie
7:
przeſladowano, biczowano y plwano, wſzakozem
8:
na to nieutyskował.
9:
A dla ſlow ktore pochodzą z vſt moich/ iam ćir=
10:
piał drogi cięſzkie.
11:
To ieſt, dla kazania mego a ſlow twoich Cirpiałem
12:
drogi a męki cięſzkie.
13:
Perfice greſſus meos in ſemitis tuis: vt nō
14:
moueantur veſtigia mea.
15:
Vczyń miły panie doskonałe poſzćie moie w
16:
drogach twoich aby ſie nieporuſzyły ſlady moie.
17:
❡ Tu ſie pan Chriſtus modli za ſwe zwolenniki
18:
Slady moie) to ieſt zwolennici mnie naſladuiący.
19:
iakoby rzekł. Day to moy miły otcze aby moi zwo
20:
lennici byli doskonali w nauce y w cirpieniu, aby
21:
skromnie cirpieli przeſladowanie, abo tez (day aby
22:
ſlady moie to ieſt lud proſty ktory ich będzie naſla=
23:
dował niebył poruſzon w wierze ſwiętey.
24:
Ego clamaui q exaudiſti me deus: incli=
25:
na aurem tuam mihi & exaudi verba mea.
26:
Iam ktobie wołał á tys mnie panie boże wy
27:
ſluchał (á przeto) racży zawżdy skłaniać vcho
28:
twoie ku wyſluchaniu ſlow moich.

strona: E7

PSALM: 16.

1:
Mirifica miſericordias tuas qui ſaluos fa=
2:
cis ſperantes in te.
3:
Racży miły panie dziwne vcżynić miłoſier=
4:
dzie twoie ty ktory zbawiaſz wſzithkie w tobie na=
5:
dzieię pokładaiace.
6:
A reſiſtentibus dexterȩ tuȩ cuſtodi me:
7:
vt pupillam oculi,
8:
Racż mie ſtrzedz iako zrzennicę oka od tych
9:
ktorzy ſie ſprzećiwiaią prawici twej.
10:
❡ Racz mie) to ieſt moie wybrane ſtrzedz: ktorzy
11:
ſie ſprzeciwiaią, iako ſą kacerze y odſzczepienici.
12:
Sub vmbra alarum tuarum protege me:
13:
a facie impiorum qui me afflixerunt,
14:
Racż mie zaſzcżycić pod zaſloną twoią od ob=
15:
licżnoſci złoſtnikow tich ktorzy mie vdręcżyli.
16:
❡ Iako byli zydowie ktorzi iemu męki zadawali.
17:
Inimici mei animam meam circūdederūt:
18:
adipem ſuum cōcluſerūt: os eorum locutum
19:
eſt ſuperbiam.
20:
Nieprzijaćiele moj duſzę moię ogarnęli/ á moc
21:
ſwą zebrali/ vſta ich pyſzne ſlowa wyrzuczały.
22:
❡ Bluzniącz y mowiącz bądz pozdrowion krolu
23:
zydowski.
24:
Proijcientes me nunc circūdederunt me:
25:
oculos ſuos ſtatuerunt declinare in terram,
26:
Pokuſzali ſie aby mie zrzućili czuſz ze czci mo=
27:
iey, a przeto mnie na krzyż zdali.

strona: E7v

PSALM: 16.
1:
Y obſtąpili mie/ y nagotowali ocży ſwoie (vmyſł
2:
ſwoy) skłonić ku ziemi.
3:
Nie ku tobie miły boze otcze ale ku ziemi to ieſth
4:
ku ziemskim rzeczam.
5:
Suſceperunt ſicut leo paratus ad pre=
6:
dā & ſicut catulus leonis habitās in abditis.
7:
Pochwyćili mie iako lew gotowy na łup á ia=
8:
ko lwięta w taiemney ſie iaskini taiące.
9:
❡ To ſie ſtało w ten czas gdy go Piłat skazał na
10:
ſmierc.
11:
Exurge de preueni eū & ſuppanta eū:
12:
eripe animam meam ab impio: frameam tuā
13:
ab inimicis manus tuȩ.
14:
Powſtań miły panie á racży vprzedźić then
15:
lud y wyrzucić.
16:
❡ Uprzedzic walką nieprzijacielską y wyrzucic
17:
z mieſzkania iego.
18:
Wybaw duſzę moię od ludu tego złego/ wyrwi
19:
miecż twoy od nieprzijacioł ręki twoiey=
20:
Domine a paucis de terra diuide eos in
21:
vita eorum: & de abſcōditis tuis adimpletus
22:
eſt vester eorum.
23:
Miły panie racży te złe ludźie oddalić od do=
24:
brych ludzi ktorych mało/ abouiem cieleſtnoſc ich
25:
napełniona ieſt grzechow ciemnych.
26:
❡ Ktore zacimiaią od nich wieczną ſwiatłoſc.
27:
Saturati ſunt filijs: & dimiſerunt reliquias
28:
ſuas paruulis ſuis.

strona: E8

PSALM: 17,
1:
Oni y dzieći doſić maią y dzieciem ſwym i=
2:
mienie ſwoie zoſtawiaią.
3:
Ego aūt in iuſticia apparebo conſpectui
4:
tuo: ſatiabor cū apparuerit gloria tua.
5:
Ale ia miły panie (nie w bogacztwie takim
6:
ſwiata tego ale) w ſprawiedliwoſci ſtanę przed
7:
oblicżnoſcią twoią/ á tedy więc dopiro będę na=
8:
ſyczon gdy ſie vkaże chwała twoia.
9:
❡ To ieſt oblicze twoie w kroleſtewie niebieskim.
10:
Otoz tu na tym ſwiecie nigdi niemoze byc człouiek
11:
naſyczon aze w niebieskiey chwale.

strona: Gv

PSALM: 18.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:
Pſalm 19. Pienie 19.
14:
W tym pieniu żąda prorok dobrego panu Chri=
15:
ſtuſowi opowiedaiącz iako mu bog ociecz
16:
miał zeſłać pomoc z nieba y iako miał
17:
przijąć ophiarę iego na krzyżu.
18:
E
Xaudiat te dominus in die tribulatio=
19:
nis protegat te nomē dei Iacob.
20:
Racży cie wyſluchać panie boże w dzień za=
21:
ſmuczenia twego/ niechay cie zaſzcżici imię pana
22:
boga Iakobowego.
23:
❡ Cżuſz ciebie naſwiętſzy Meſyaſzu, wdzień za=
24:
ſmuczenia) męki twey cięſzkiey.

strona: G2

PSALM: 19.

1:
Mittat tibi auxiliū de ſancto: & de Syon
2:
tueatur te.
3:
Niechći poſle k tobie ſpomożenie z ſwięteo nie=
4:
ba ſwego/ z gori ſyon obroni cie.
5:
To zeſlanie ſpomożenia panu Ieſuſowi ſtało ſie w
6:
ogrodzie gdy na modlitwie będącemu vkazał ſie
7:
anioł pocieſzaiącz iego.
8:
Memor ſit ois ſacrificij tui: & holocau-
9:
ſtum tuum pingue fiat.
10:
Niechći pan bog pamięta na wſzelką ophiarę
11:
twoię á bądz przijemna zupełna ophiara twoia
12:
❡ Ophiara twoia) to ieſt miły Ieſu Niechay więc
13:
pan bog ociecz twoy pamieta na twą ophiarę gdy
14:
ſie za nas wſzystkich na krzyżu ophiaruieſz, Iako=
15:
by rzekł wiem iż on będzie na nię pomietał, Bądz
16:
przijemna) w texcie ſtoi bądz tłuſta to ieſt bądz przi=
17:
iemna przed panem bogiem.
18:
Tribuat tibi ſecundum cor tuum: & oe
19:
conſilium tuum confirmet.
20:
Day tobie pan bog według żądzey ſerca tweo
21:
á wſzytkę radę twą niechay wypełni.
22:
❡ Day tobie) panie Ieſu, Iakoby rzekł, ſtań ſie tho
23:
iako będzie żądza twoia y rada głęboka, aby męka
24:
twoia y ſmierc była pożytecżna ludu wſzytkiemu.
25:
ſercza twego) a nie według żądzey ludu żidowskie
26:
go ktori będzie żądał ciebie zgładzic.
27:
Letabimur ī ſalutari tuo: & in nomine dei
28:
noſtri magnificabimur.
G ij


strona: G2v

PSALM: 19.
1:
Będziemy ſie weſelić w tobie ktoris ieſt zba=
2:
wiciel naſz á przez imię twe będziemy vwielmo=
3:
żeni.
4:
Impleat dnus omnes petitiones tuas: nūc
5:
cognoui q ſaluū fecit dns Chriſtum ſuum.
6:
Day tho aby napełnił pan bog wſzytki prozby
7:
twoie/ terazem poznał iż pan bog zbawi Chriſtu
8:
ſa ſwego.
9:
❡ Terazem poznał duchem proroczkim. (iż zbawi
10:
pan bog) to ieſt gdy iego po ſmierci z martwych w=
11:
skrzeſi.
12:
Exaudiet illū de coelo ſancto ſuo: in potē
13:
tatibus ſaluſ dextere eius.
14:
Wyſlucha ieo z wyſokoſci nieba ſwego ſwięte
15:
go/ abowiem wielkiey moczy ieſt zbawienie pra=
16:
wicze iego.
17:
❡ To ieſt z wielkiej moczy iego my będziemy zba=
18:
wieni.
19:
Hij in curribus & hij in equis: nos aūt in
20:
nomine dei noſtri inuocabimus.
21:
Iedni w woziech drudzy w koniech ale my w
22:
imię pana boga naſzego będziem iego wzywać
23:
na pomocz.
24:
❡ Niektorzi ſą ludzie czo pokładaią nadzieię ſwą
25:
w fortunie, drydzy w mocarztwie, drudzi w bogacz
26:
twach tego ſwiata ale my w panie bodze.
27:
Ipſi obligati ſunt & ceciderunt: nos autem
28:
ſurreximus & erecti ſumus.

strona: G3

PSALM: 19.
1:
Oni ſie ſpletli y vpadli á myſmy powſtali y
2:
podnieſieni.
3:
❡ Spletli) cżuſz żądzami rzecży cżeſnych.
4:
Domine ſaluum fac regem: et exaudi nos
5:
in die qua inuocauerimus te.
6:
Racż miły panie wybawić krola naſzego.
7:
❡ Cżuſz pana Chriſtuſa aby więcz racżył iego z
8:
martwych wskreſic y poſadzic na ſwey prawiczy.
9:
❡ Obacż tu iako ten pſalm acżkolwie przodkiem
10:
ſluży panu Chriſtuſowi, wſzakoż też może ſlużyc w=
11:
ſzelkiemu kapłanowi ophiaruiączemu v ołtarza,
12:
Przeto nabożny cżłowiek wſelki może j mowic ku
13:
panu bogu modlącz ſie za kapłanem aby go racżył
14:
wyſluchac gdy ſtoi przy ołtarzu ophiarę cżyniącz
15:
panu bogu.

strona: H2v

PSALM. 21
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:
Pſalm.22. Pienie.22.
25:
W tym pieniu wylicża Prorok dobrodzieyſtwa
26:
koſciołowi krzeſcijańskiemu od pana boga
27:
dane Iako ieſt nauka/ pożywanie cia=
28:
ła bożego y inſze ſwiątoſci.

strona: H3

PSALM: 22.

1:
D
Ominus regit me & nihil mihi deerit:
2:
in loco paſcuȩ ibi me collocauit.
3:
Pan bog rządzi mną bez wſzelkieo niedoſtatku
4:
❡ Mną) to ieſt koſciołem ſwiętym ktorego thy ſą
5:
ſlowa.
6:
A na mieſtczu obkwitych paſtwisk poſtawił mie.
7:
❡ Pocżyna wylicżac dobra, ktore pan bog dał ko=
8:
ſciołowi ſwemu. ❡ Ku wyrozumieniu tego trze=
9:
ba wiedziec iże takowe dobra koſciołowi dane, ſą
10:
dwoiakie. Iedny ſą nauki ſwięte iako boże przy=
11:
kazanie, albo też y rady niektore Ewangeliey ſwię=
12:
tey. Drugie dobra ſą lekarskie, ktore pan bog dał
13:
ku lekarſtwu duſznemu iako ſą ſwiątoſci koſcielne
14:
Naprzod krzeſt, ktori vzdrawia od grzechow y o=
15:
żywia od ſmierci. wtore bierzmowanie, to poſila
16:
ſercze przeciw pokuſam. Trzecie pokuta, kthora
17:
wskrzeſza od ſmierci y od męki wiecżney. Cżwar=
18:
te ieſt boże ciało, ktore żiwi j dawa ziwot duchowny
19:
Piąte ſwięty oley, ktori oddala wſzytki grzechy
20:
powſzednie zoſtawaiące po pokucie.
21:
Otoż ty dobra wlyicża prorok w tym pieniu.
22:
Super aquam refectionis educauit me:
23:
animam meam conuertit.
24:
Abowiem on mnie wychował na wodzie o=
25:
chładzaiącey.
26:
❡ Oto pirwſze dobro os pana boga ktore dał ko=
27:
ſciołowi ſwiętemu.
28:
A duſzę moię nawrocił (przez pokutę.
29:
Oto wtore dobro.
30:
Deduxit me ſuper ſemitas inſticiæ: propt
31:
nomen ſuum.
H iij


strona: H3v

PSALM: 22.
1:
Nacżął mie prowadzić ſcieſzkami ſprawiedli
2:
woſci á to dla imienia ſwego.
3:
❡ Prowadzic ſcieſzką) to ieſt dał mi przykazanie
4:
Ewangeliey ſwiętey. Dla imienia) nie dla moich za
5:
ſlug ale dla imienia ſwego Ieſus. ktore ſie wykła=
6:
da zbawiciel. A to trzecie.
7:
Nam & ſi ambulauero in medio vmbræ
8:
mortis non timebo mala: q tu mecum es.
9:
Abowiem bych też chodził w ſmierci wietżney
10:
nie będę ſie złego bał/ abowiemes ty ze mną.
11:
❡ w ſmierci wiecżney) tho ieſt miedzy ludem grze=
12:
ſznym y miedzy pokuſami.
13:
Vigra tua & baculus tuus: ipſa me conſo=
14:
lata ſunt.
15:
Abowiem miotła twoia/ y laska twoia/ tha
16:
mnie pocieſzyła.
17:
❡ Miotła) to ieſt nauka Euangeliey, Laska) ſta=
18:
łoſc y mężnoſc ktorąs mi dał przeciw pokuſam na
19:
birzmowaniu. Oto czwarte dobro.
20:
Paraſti in conſpectu meo menſam aduer-
21:
ſus eos qui tribulant me.
22:
Zgotowałes (miły panie) ſtoł roskoſzny przed o
23:
blicżnoſcią moią prżeciw tym ktorżi mnie zaſmu
24:
czaią.
25:
❡ Stoł) to ieſt pożywanie ciała ſwego. Naprzeciw
26:
tym) cżuſz nieprzijacielom widomem. Oto piąte.
27:
Impinguaſti in oleo caput meum: & calix
28:
meus inebrians  prȩclarus eſt:
29:
Vtłuſciłes oleiem głowę moię/ á kielich moy

strona: H4

PSALM: 22.
1:
vpoiaiączy barzo ſlachetny ieſt.
2:
❡ Utłuſciłes) to ieſt vweſeliłes, oleiem) to ieſt krzi=
3:
żmem na krzcie, Takież oleiem ſwiętym w niemocy
4:
głowę moię) duſzę moię, Kielich vpoiaiący) krew
5:
twoia ktorą kapłan we mſzi offiaruie na pamiątkę
6:
męki twey. Ta krew vpaia cżłowieka miłoſcią bo=
7:
żą. Oto ſzoſte.
8:
Et miſericordia tua ſubſequatur me: om=
9:
nibus diebus vitæ meæ.
10:
A (dla tych ſwiątoſci) miłoſierdzie twoie bę=
11:
dzie mnie naſladować/ po wſze dni żywota mego
12:
❡ Z tąd obacż pożytek ſwiątoſci iże przez nie cżło=
13:
wiek doſtawa łaski Bożey.
14:
Et vt inhabitem in domo di: in longitu-
15:
dine dierum.
16:
Abym mieſzkał w domu bożym na wiecżną
17:
długoſć dniow.
18:
❡ Oto oſtatni pożytek iż przez nie cżłowiek doſta=
19:
wa chwały wiecżney.

strona: H8

PSALM: 24.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:
Pſalm.25. Pienie.25.
17:
W thym Pieniu prorokuie Iż pan Ieſus miał
18:
być niewinnym od wſzelkiego grzechu Iako
19:
też miał być miłoſierny a złe mieć wniena=
20:
wiſci/ iż też miał okraſę domu Boże=
21:
go miłować.
22:
I
Vdica me domine quoniam ego in inno-
23:
centia mea ingreſſus ſum: & in do ſpe-
24:
rans non infirmabor.

strona: H8v

PSALM: 25.
1:
Sądz mie miły panie bom ći ia w niewinno
2:
ſci tu wſzedł.
3:
❡ Cżuſz na ten ſwiat, to ieſt obczowałem na ſwiecie
4:
w niewinnoſci. Sądz mie) to mowi prorok w per
5:
ſonie pana Ieſuſa do boga otcza, Iakoby rzekł, ro=
6:
zumiey iżemci ia niewinny.
7:
A w panie bodze dufaiącz w nicżym nie v=
8:
ſtąpię.
9:
Proba me domine & tenta me: vre renes
10:
meos & cor meum.
11:
Doſwiacż mie panie boże á racż mie kuſić ro
12:
ſpal wnętrznoſci moie y ſerce moie.
13:
❡ Doſwiacż mie) to ieſt day mi aby wſzytczy vzna=
14:
li niewinnoſc moię, a vznawſzy ią aby iey naſlado=
15:
wali.
16:
Q miſericordia tua ante oculos meos ē:
17:
& complacui in veritate tua.
18:
Abowiem (thy znaſz) iż miłoſierdzie thwoie
19:
przed memi ieſt ocżyma/ y ſpodobałem ſie tobie w
20:
prawdzie twey.
21:
❡ To ieſt ti znaſz miły otcże iżem ia twoy ſyn Chri
22:
ſtus, zawſze był miłoſierny wſzytkim ktorzy ſie ku
23:
mnie vciekali. Iak oż ſie to vkazało w oney pogan=
24:
cze kananeyskiey ktora padła przed pana Ieſuſa
25:
mowiącz, wſpomoży mnie miły panie a zdrow czor
26:
kę moię, y ſmiłował ſie nad nią. Takież gdy czudzo
27:
łożniczę k niemu przywiedziono, łaskawie ią od=
28:
prawił, y wiele inſzym tak cżynił.
29:
Non ſedi cum concilio vanitatis: & cū ini=
30:
qua gerentibus non introibo.

strona: I

PSALM: 25.
1:
Nigdym nie ſiedział w radzie prożnych/ á z
2:
ludzmi złoſciwemi) á nie miłoſiernymi nie będę
3:
poſiadał.
4:
❡ To ieſt warowałem ſie zawżdy pyſznych y wſzel
5:
kich ludzi grzeſznych.
6:
Odiui eccleſiam alignantium: & cū im
7:
pijs non ſedebo.
8:
Ty znaſz miły panie iż ia) miałem w nienawi
9:
ſci zebranie złoſciwych ludzi á zniemiłoſiernymi
10:
nie będę poſiadał.
11:
Lauabo inter innocentes manus meas: &
12:
circumdabo altare tuum domine.
13:
Omyię miedzy niewinnymi ręce moie/ á tak
14:
obſtąpię ołtarz twoy miły panie.
15:
❡ To ieſt, miedzi niewinnymi będę niewinnieyſzi
16:
a w tey niewinnoſci ia Chriſtus przyſtępuię do oł=
17:
tarza, to iest na krzyż ophiaruiącz ſie za grzechy lu
18:
du mego.
19:
Vt audiam vocem laudis: & enarrem vni
20:
uerſa mirabilia tua.
21:
A to dla teo) abych vſliſzał głos chwały twey
22:
(po wſzytkim ſwiecie) á też abych rozſławił wſzit
23:
ki czuda twoie.
24:
Domine dilexi decorem domus tuæ: &
25:
locum habitationis gloriæ tuæ.
26:
Panie (otcże miły moy/ ty znaſz iż) vmiłowa=
27:
łem okraſę domu twoiego y mieſtcze mieſzkania
28:
chwały twey.
I


strona: Iv

PSALM: 25.
1:
Okraſę domu) to ieſt dobre vcżynki y cznoty ktore=
2:
mi bywa okraſzon dom twoy.
3:
Ne perdas cum impijs deus animam meā
4:
& cum viris ſanguinum vitam meam.
5:
Nie racżi tracić boże moy ze złoſtniki duſze mo
6:
iey/ ani z mężmi krwawymi zywota mego.
7:
❡ Męże krwawe zowie thy ktorzy nieſprawiedli=
8:
wie ſadzą, biorącz dari za ktore skazuią na ſmierc
9:
niewinnie. A przeto daley mowi.
10:
In quorum manibus iniquitates ſunt: dex
11:
tera eorum repleta eſt muneribus
12:
W ktorich ręku złoſci ſą położony/ á prawicza
13:
ich ieſt darow napełniona.
14:
Ego aūt in innocentia mea ingreſſus ſum:
15:
redime me & miſerere mei.
16:
Ale ia w niewinnoſci moiey pochodziłem/ od=
17:
kup (y wybaw) mie á ſmiłuy ſie nademną.
18:
Pes e meus ſtetit in directo: in eccleſijs
19:
benedicam te domine.
20:
A ſluſzno to (abowiem noga moia w ſprawie
21:
dliwoſci ſtanęła.
22:
❡ Noga) tho ieſt żądza. Iakoby rzekł nigdym nie
23:
odſtąpił od ſprawiedliwoſci.
24:
W koſcielech będę bogoſlawił ciebie miły panie.

strona: I6

PSALM: 27.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:
Pſalm.28. Pienie.28.
25:
W tym Pieniu Prorok wyſlawia ſiedmiorakie
26:
czudo Ktore miał pan Ieſus na ſwiecie
27:
vdziałać.

strona: I6v

PSALM: 28.

1:
A
Ferte domino filij dei: afferte domino
2:
filios arietum.
3:
Przynoſcie panu bogu wy ſynowie boży.
4:
❡ Przynoſcie) tho ieſt w prowadzaycie w koſcioł
5:
ſwiety. Synowie boży) przez krzeſt y wiarę iemu za
6:
ſyny zpoſobieni.
7:
Przynoſcie panu bogu baranki.
8:
Tho ieſt męcżenniki y inſze ſwięte ktorzy ſie ofiaro=
9:
wali panu bogu.
10:
Afferte domino gloriam & honorem af-
11:
ferte domino gloriam nomini eius: adorate
12:
dominum in atrio ſancto eius.
13:
Ofiaruycie panu bogu cżeſć y chwałę/ przyno
14:
ſcio panu bogu czeſć y chwałę imieniowi iego/ da
15:
waycie panu bogu modłę w prżybytku ſwięthym
16:
iego.
17:
❡ Imieniowi iego) ktore ieſt Ieſus, w przybytku)
18:
to ieſt w cżłowiecżeńſtwie. Troiaką tu rzecż wysła=
19:
wia ktora ma byc panu bogu dawana. Cżeſc, chwa
20:
ła y modła, bowiem ta troia rzecż telko ſamemu bo=
21:
gu ſluży.
22:
Vox domini ſuper aquas: deus maieſta-
23:
tis intonuit: ds ſuper aquas multas.
24:
Boć on będzie głos boży nad wodami pan
25:
bog zwyſokiego maieſtatu ſwego zagrzmiał/ pan
26:
bog nad wodami wielkiemi.
27:
❡ Tu iuż wyſlawia Prorok dziwnym obycżaiem
28:
ſiedmiorakie weſele ktore miał pan Ieſus na ieden
29:
głos na iedno ſlowo czuda na ſwiecie działaiącz.

strona: I7

PSALM: 28.
1:
Nad wodami) oto pirwſze czudo, gdi był pan Ieſus
2:
krżcżon w Iordanie od Iana s. tedy głos z nieba
3:
ſlyſzan rzekąc. Toc ieſt ſyn moy miły w ktorymem
4:
ia ſobie polubił, Tamże mocz wodzic dana iże na
5:
krzcie duſzę omywa, y mowi, Nad wodami wielki=
6:
mi) bo po wſzytkim ſwiecie tę mocz ma woda, iż mo=
7:
czą ducha s. grzechy ocżyſcia.
8:
Vox domini in virtute: vox domini in
9:
magnificentia.
10:
Głos Boży będzie wielkiey moczy/ głos bożi w
11:
wielmożnoſci wielkiey.
12:
❡ wielkiey moczy) to wtore czudo iż on głoſem tho
13:
ieſt iednym ſlowem vzdrawiał niemoczne, toc ſie ro
14:
zumie gdy mowi wielkiey moczy, wielmożnoſci) oto
15:
trzecie czudo iż pan Ieſus ktori ieſt głos y ſlowo bo=
16:
ga otcza przez ſmierc ſwą wielmożnie wywiodł z
17:
niewoley piekielney otcze ſwięte.
18:
Vox domini confrigentis cedros: & cō-
19:
fringet ds cedros libani.
20:
Głos boży ieſt łamiący drzewa edrowe y zło
21:
mi pan bog Cedri Libanu.
22:
❡ Oto cżwarte czudo iże pan Ieſus złamał pyſzne
23:
kxiążęta piekielne ktorzy ſie wyſoko podnoſili ia=
24:
ko Cedrus.
25:
Et cōminuet eas tan vitulum libani: &
26:
dilectus quemadmodum filius vnicorniū.
27:
A zetrze ie iako wołu z gori libanu.
28:
❡ To ieſt skazi też ſwietzkie kxiążęta iako bywaią
29:
skażeni y pobici wołowie ktore paſą na gorze Li=
30:
banus.
PSALM: 28.

31:
Ale moy miłoſtnik vſzedł iako ſamiecz iedno=
32:
rożczow.
33:
❡ To ieſt ale moy lud krzeſciański vſzedł tego ſtar
34:
cia y tego skażenia iako ſamiecz Iednorożczow,
35:
Bowiem Iednorożecz ma tę mocz iż w onych ſtro=
36:
nach murzyńskich gdzie poſpolicie wody ſą iado=
37:
wite, Iednorożecz rozmacża rog ſwoy wwodzie tak
38:
iż nie ſzkodzi zwirzętam ku piciu. Tym obycżaiem
39:
gdy pan Ieſus dotknął ſie wody ciałem ſwym na
40:
krzcie, tedy iuż woda ocżyſcia cżłowieka na krzcie
41:
od iadu grzechowego.
42:
Vox domini intercidentis flammā ignis:
43:
vox domini concutientis deſertum: & com-
44:
mouebit dominus deſertum Cades.
45:
Głos boży ieſt rozdzielaiączy płomień ogniſti.
46:
❡ Oto piąte czudo ktore ſie ſtało w dzień ſwiątecz=
47:
ny gdy duch ſwięty z ſtąpił na zwolenniki w ięzy=
48:
kach ogniſtich rozdzielonych.
49:
Głos boży ieſt poruſzaiący puſtcżą/ y poruſzy
50:
pan bog puſtcżą Cades.
51:
❡ Otho ſzoſte czudo gdy na głos apoſtolski poru=
52:
ſzon wſzytek ſwiat, Tenci ieſt ta puſtcża Cades we=
53:
zwana.
54:
Vox domini preparantis ceruos: & reue
55:
labit cōdēſa & in tēplo eiꝰ oes dicēt gloriā.
56:
Głos boży ieſt Ielenie ſprawuiący/ y obiawi
57:
gęſtwę á w koſciele ieo wſzitci iemu chwałę dadzą.
58:
❡ Oto ſiodme czudo iż pan bog głoſem ſwym ſpra
59:
wia Ielenie, to ieſt biskupy y kapłany ſwięte, y ob=
60:
iawi gęſtwę) piſma ſwiętego (ktore było ciemne y
61:
taiemne iako gęſtwa) wſzytkiemu ſwiatu.

strona: I8

PSALM: 28.

1:
Dns diluuium inhabitare facit: & ſedebit
2:
dominus rex in æternum.
3:
Pan bog mieſzkanie vcżyni na potopie/ y bę=
4:
dzie tam ſiedział pan Bog krol wiecżny.
5:
❡ Na potopie (to ieſt na ſwiecie ktori był potopem
6:
zginął dla grzechow, y będzie ſiedział tam (cżuſz w
7:
koſciele krzeſcijańskim krol wietżny pan Chriſtus
8:
Dominus virtutem populo ſuo dabit: do-
9:
minus benedicet populo ſuo in pace.
10:
Da pan Bog mocz ludu ſwemu pan bog bę=
11:
dzie bogoſlawił ludu ſwemu w pokoiu.
12:
❡ Da mocz) czuſz ſzafowac ſwiątoſciami koſcielne=
13:
mi.

strona: K5v

PSALM: 30.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:
Pſalm.31. Pienie.31.
15:
Ta pieſń ieſt wtora miedzy pokutnymi Gdzież
16:
mieni być bogoſlawionym tego ktoremu
17:
ſą odpuſzcżony grzechy/ vkazuie theż
18:
iako ſpowiedz ſwięta ieſt rzecż
19:
pożytecżna á iako pan bog
20:
pocieſza cżłowieka po=
21:
kutuiącego.
22:
B
Eati quorum remiſſȩ ſunt iniꝗtates: &
23:
quorum tecta ſunt peccata.
24:
Bogoſlawieni ſą ktorim grzechy ſą otpuſz=
25:
czony á ktorich winy ſą zakrite.

strona: K6

PSALM: 31.
1:
❡ Grzechy) rozumie pirworodne ktore na krzcie
2:
bywaią odpuſzcżane. winy) grzechy vcżynkowe,
3:
ktore tedy zakriwamy gdy za nie pokutuiącz do=
4:
bre vcżynki na nie kładziemy.
5:
Beatus vir cui non imputauit ds pecca-
6:
tum: nec eſt in ſpiritu eius dolus.
7:
Bogoſlawiony ieſt mąż ktorego pan bog nie
8:
po ſądził być winnym grzechu/ a w kthorego du
9:
chu niewaſz łżywoſci.
10:
❡ łżywoſci) to ieſt ktori nie fałſzuie, iż nie obłudnie
11:
ale ſtroi pokutę, skruchą, ſpowiedzią, y doſyc cży=
12:
nieniem.
13:
O tacui inueterauerūt oſſa mea: dū cla=
14:
marem tota die.
15:
Ale iżem milcżał przeto zſtarzały ſie we mnie
16:
wſzytki ſiły moie.
17:
❡ Cżuſz iżem ſie nie oſocżył ſercem ani vſty, przeto
18:
zemglony ſą cznoty moie, abowiem im dłużey cżło=
19:
wiek zamilcża grzechy ſwe nieſpowiadaiącz ſie ich
20:
tym mgleyſze bywaią cznoty iego.
21:
Gdym wołał przez czały dzień Cżuſz od łkania
22:
abo przechwalaiącz ſie y wielbiącz zdobrich vcżin=
23:
kow moich, grzechow niebacżącz.
24:
Quoniam die ac nocte grauata eſt ſuꝑ me
25:
manus tua.
26:
❡ Dla tegom wołał od łkania we dnie y w nocy.
27:
Abowiem we dnie y nocy cięſzka ſie na mię
28:
ſtała boiazń pomſty twoiey.
29:
Comuerſus ſum in erumna mea: dum con
30:
figitur ſpina.

strona: K6v

PSALM: 31.
1:
A przetom ſie nawroćił bacżącz nędzę ſwoię/
2:
gdy mnie gryzie z grzechow ſamnienie moie.
3:
Delictum meum cognitum tibi feci: & ī-
4:
iuſticiam meam non abſcondi.
5:
A dla tego iam przed tobą wyſtęp moy obia=
6:
wiał/ á nie taiłem nieſprawiedliwoſci moiey.
7:
❡ Sługa Boży tak wielce na grzech ma pamiętac
8:
aby w ſerczu ſwym vſtawicżnie rozmyſlał y przed
9:
bogiem wyznawał a na ſpowiedzi ieden raz wypo=
10:
wiedział.
11:
Dixi confitebor aduerſum me iniuſticiā
12:
meam do: & tu remiſiti impietatem pecca-
13:
ti mei.
14:
Rzekłem (ſam w ſobie) będę ia wyznawał
15:
przed panem bogiem na przeciw ſobie nieſpra=
16:
wiedliwoſć moię/ A tis iuż odpuſcił złoſć grzechu
17:
mego.
18:
❡ A tys iuż odpuſcił) to ieſt iakom to richło vmy=
19:
ſlił vdziałac, Patrz iako prędkie ieſth miłoſierdzie
20:
boże ku grzeſznemu. Ieſzcże ſie grzeſny nie ſpowia=
21:
da iedno iż ſlubuie a iuż pan bog odpuſzcża.
22:
Pro hac orabit ad te omnis ſanctus: in tem
23:
pore oportuno.
24:
Za toż odpuſzcżenie będźie ſie modlił tobie mi
25:
ły panie wſzelki ſwięty cżaſu ſluſznego.
26:
❡ Cżaſu ſluſznego) poki cżłowiek ieſt na tym ſwie=
27:
cie, bo telko ten cżas ieſt ſluſzny ku pokucie.
28:
Verumt in diluuio aquarum multarum
29:
ad eum non approximabunt.

strona: K7

PSALM: 31.
1:
A wſzakoż oni ktorzy ſa w powodzi wod wiel
2:
kich położeni/ k niemu ſie nie przybliżą.
3:
❡ w powodzi wod) to ieſt w żądzach nierządnych
4:
chociaby też byli na tym ſwiecie iednak ſie k nie=
5:
mu nie przybliżą.
6:
Tu es refugium meum a tribulatiōe quȩ
7:
circumdedit me: exultatio mea erue me a
8:
circumdantibus me.
9:
Ales ty ieſt miły panie vciecżka moia w thym
10:
ſmutku moim ktori mnie ogarnął.
11:
❡ Ienżem grzech moy tobie obiawił.
12:
Pociecho moia wybaw mnie od tich ktorzi mnie
13:
ogarnęli.
14:
❡ Ogarnęło mnie od prawice ſzcżeſcie ſwiata te=
15:
go, z lewice nieſzcżeſcie, przed ſobą marna chwała,
16:
za ſobą lubowanie w przyſzłych grzechach, z gori
17:
duſzny nieprzijaciel, z dołu ciało, z ſercza złe myſli,
18:
Oto ci nieprzijaciele mnie ogarnęli chczącz duſzę
19:
moię potępic.
20:
Intellectum tibi dabo et inſtruā te in via
21:
hac ꝗ gradieris: firmabo ſuꝑ te oculos meos:
22:
Dam ia tobie rozum y naucżę ćie aby vmiał
23:
tą drogą chodzić á włożę naćię mocno ocżi moie
24:
❡ Iuż tu pan bog odpowiada cżłowieku pokutu=
25:
iącemu ktorego ſlubuie tu pan bog byc pilen aby
26:
w tych cznotach trwał.
27:
Nolite fieri ſicut equus & mulus: quibus
28:
non eſt intellectus.
29:
❡ Słowa ſą proroka do grzeſznych ludzi, Gdyż

strona: K7v

PSALM: 31.
1:
ten pan tak łaskawy, przeto wy grzeſzni.
2:
Nie bądzcie iako koń y muł w kthorich rozumu
3:
niemaſz.
4:
❡ Iakoby rzekł nie naſladuycie ſmyſlnoſci. koń
5:
ieſt pyszny, Muł leniwy, nie bądzcieſz wy tacy.
6:
In chamo & freno maxillas eorum cōſtrin
7:
ge: qui non approximant ad te.
8:
❡ A ieſtli wy grzeſzni nie chcecie they nauki ſlu=
9:
chac, tedy ty miły panie.
10:
Wędą y vzdą ſciſnieſz vſta tych ktorzy ſie ku
11:
tobie nie przybliżaią.
12:
❡ wędą to ieſtſmutkiem y męką wiecżną.
13:
Multa flagella peccatoris: ſperantes autē
14:
in domino miſericordia circumdabit.
15:
O iako wiele ieſt cięſzkieo karania grzeſznych
16:
ludzi/ ale dufaiącego w miłym Bodze miłoſier=
17:
dzie ogarnie.
18:
❡ Karania) cżuſz y tu na onym ſwiecie, A przeto
19:
grzeſzny przeſtań grzeſzyc.
20:
Letamini in domino & exultate iuſti: &
21:
gloriamini omnes recti corde.
22:
Dlatego) wy ſprawiedliwi weſelcie ſie w mi
23:
łym bodze y raduycie ſie.
24:
❡ Cżuſz a nie w tych rzecżach cżeſnych.
25:
A przechwalaycie ſie wſzytcy proſtego ſercza.
26:
❡ Tho ieſth) chwała waſza niech będzie w panie
27:
Bodze.

strona: L5

PSALM: 33.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:
Pſalm 34. Pienie 34.
12:
Ta Pieſń pokornie omawia iako pan bog miał
13:
skarać y zeſromocić przeſladowce pana Ie=
14:
ſuſowe, iz też żydowie mieli być rozproſzeni
15:
iako proch y zaſlepieni/ Prorokuie theż
16:
o z martwych wſtaniu pana Ieſuſo
17:
wym. Takież o bicżowaniu y o na
18:
igrawaniu ieo/ iż też mieli nań
19:
zgrzitać zębami/ y proſi po=
20:
tym Boga otcza by go z
21:
martwych wskrzeſił.
22:
I
Vdica domine nocentes me: expugna
23:
impugnantes me.
24:
Sądz miły panie (otcże moy) ty ktorzy mnie
L v


strona: L5v

PSALM: 34.
1:
zaſzkadzaią/ racż źwalcżyć ty ktorzy na mię wal=
2:
cżą.
3:
❡ Słowa ſą ſyna Bożego z ſtrony iego cżłowie=
4:
cżeńſtwa, ktorzy zaſzkadzaią) rozumie Licemierni
5:
ki kxiążęta żydowskie.
6:
Apprȩhende arma & ſcutum: & exurge
7:
in adiutorium mihi.
8:
Wezmi zbroię y tarcżą (miły panie) á pow=
9:
ſtań mnie na pomocz.
10:
❡ wezmi zbroię ku zwalcżeniu a tarcżą ku obro=
11:
nieniu.
12:
Effunde frameam & conluude aduer-
13:
ſus eos qui porſequunt me: dic animȩ meæ
14:
ſalus tua ego ſum.
15:
Dobądz (miły panie) miecża y obſtąp ty kto=
16:
rzy mnie przeſladuią.
17:
❡ Nieżąda tu pomſti ale bozkiey ſprawiedliwoſci
18:
Rzecż duſzy mey/ Iamci twe wybawienie.
19:
❡ To ieſt wiemci pewnie iż ſie nad nimi pomſciſz.
20:
Confundantur & rouercantur: querētes
21:
animam meam.
22:
Niechay ſie zaſromaią y niech ſie zlękną ktorzy
23:
ſzukaią duſze moiey.
24:
Auertantur retrorſum & confundantur:
25:
cogitantes mihi mala.
26:
Day aby wſtecż vpadli aby byli zeſromoceni
27:
ktorzy mnie zle myſlą.
28:
❡ Zeſromoceni) czuſz po mem zmartwychwſtaniu

strona: I6

PSALM: 34.
1:
To ieſt będą zeſromoceni ſtraciwſzi ziemię, pańſtwo
2:
y kapłańſtwo ſwoie A także ſie ſtało.
3:
Fiant tanquam puluis ante faciem venti:
4:
& angelus domini coartans eos:
5:
Niechay ſie ſtaną iako proch ktori wiatr pod
6:
naſza/ y angioł boży niechay ie ſciſnie.
7:
❡ Iako proch) to ieſt niechay będą po ſwiecie roz=
8:
proſzeni, Iakoż ſie to iuż ſtało bo o tym prorok po=
9:
wiadał. y angioł boży) y to ſie też ſpełniło bo iako
10:
piſze Ioſephus doctor żydowski iż przed thym niż
11:
zborzono Ieruſalem Angiołowie widani y ſlycha
12:
ni mowiącz wynidzmy z tego miaſta y wyſzli z ko
13:
ſcioła Salomonowego.
14:
Fiant viȩ illorum tenebre & lubricum: &
15:
angelus domini perſequens eos.
16:
Niechay będą ich drogi ciemne y ſliskie/ á an
17:
gioł Boży przeſladuiący ie.
18:
Q gratis abſconderunt mihi interium
19:
laquei ſui: Superuacue exprobrauerūt ani-
20:
mam meam.
21:
Boć oni bez przycżyny zaſadzali ſidło ku ſtra
22:
ceniu memu/ bez przycżyny łaiali duſzy moiey.
23:
❡ Oto przycżyna cżemu ſie to żydom miało ſtac.
24:
Veniat illi laqueus quem ignorat: & ca=
25:
ptio quam abſcondit apprȩhēdat eum & in
26:
laqueum cadat in ipſum.
27:
Niechay przidzie na ten lud ſidło ktorego nie
28:
wie/ A tymże ięciem ktorego thai niechay będzie
29:
ięt/ á wto ſidło niechay wpadnie.

strona: I6v

PSALM: 34.
1:
❡ Cżuſz iako ten lud w ſwięto mnie na ſmierc wy
2:
dał taiemną radą ſwoią, tak też na ſwięto wielko=
3:
noczne niechay będzie ogarnion od nieprzyacielow
4:
y także ſie ſtało,
5:
Anima aūt mea exultabit domino: &
6:
delectabitur ſuper ſalutari ſuo.
7:
Ale duſza moia vraduie ſie w miłym bodze á
8:
będzie ſie kochała w wybawieniu ſwoim.
9:
Omnia oſſa mea dicent: domine quis ſimi
10:
lis tibi.
11:
Wſzytki koſci moie rzekną/ o miły panie y kto
12:
tobie ieſt rowien.
13:
❡ Koſci moie) to ieſt apoſtołowie, ktorzy ſą grunt
14:
koſcioła iako koſci ciała, kto tobie ieſt rowien) gdis
15:
tak moczno y mądrze odkupił rodzay ludzki.
16:
Eripiens inopem de manu fortiorū eius:
17:
egenum & pauperem a diripientibus eum.
18:
Yżes ty wyrwał vbogiego cżłowieka z rąk mo
19:
cznieyſzych nadeń/ wyrwałes niedoſtatecżnego y
20:
vbogiego od tych ktorzy go byli złupili.
21:
❡ Tu rozumie duſze nieprzijaciele ktorzi złupili
22:
cżłowieka z iego niewinnoſci.
23:
Surgentes teſtes iniqui: quæ ignorabam
24:
interrogabant me.
25:
Powſtawſzy ſwiadkowie złoſciwi cżegom nie
26:
wiedział o to mnie pytali.
27:
❡ Cżegom niewiedział) cżegom nigdy nie cżynił,
28:
Cżuſz kiedy mowili na mię abych bluznił, abych

strona: L7

PSALM: 34.
1:
cżynſze Ceſarzkie kaził, abych pobudził wſzytek
2:
lud pocżąwſzy od Galileiey aż do Ieruſalem.
3:
Retribuebant mihi mala pro bonis: ſte-
4:
rilitatem animæ meæ.
5:
Oddali mi złe za dobre/ oddali mi ſtradanim
6:
żywota mego.
7:
Ege aūt eum mihi moleſti eſſent: indue-
8:
bar cilicio.
9:
Wſzakoż ia/ acżkolwie mi byli mierzieni wzią
10:
łem (dla nich) na ſie (cżłowiecżeńſtwo iakoby)
11:
włoſieniecz.
12:
❡ Byli mierzieni) cżuſz dla ich przeſladowania)
13:
dla nich) cżuſz by byli chcieli byc wdzięcżni.
14:
Humiliabam in ieiunio animam meam:
15:
& oratio mea in ſinu meo conuertetur.
16:
Korzyłem poſtem duſzę moię/ modliłem ſie za
17:
nię/ ale modlitwa moia w łono moie ſie przy=
18:
wroci.
19:
❡ To ieſt acż tym modlitwa moia nie ieſt pożytecż=
20:
na, wſzakoż tym będzie pożyteczna ktorzy będą w
21:
łonie moim, to ieſt w koſciele moim.
22:
Quaſi proximum & quaſi fratrem noſtrū
23:
ſic complacebam: quaſi lugens & contriſta-
24:
tus ſic humiliabar.
25:
Takom ſobie był w tym ludzie polubił iako w
26:
bracie naſzym/ á takom ſie vkorzył prźed nim ia
27:
ko ſie korzy płacżliwy y zaſmuczony.

strona: L7v

PSALM: 34.
1:
❡ Rozumie lud ydowski w ktorim ſie przed tim
2:
pan bog kochał.
3:
Et aduerſum me letati ſunt & conuene-
4:
runt: cōgregata ſunt ſuper me flagella: &
5:
ignoraui.
6:
A oni naprzeciw mnie zebrali vweſelili ſie/
7:
zebrano na mię bicże/ á ia iakobych nie wiedział
8:
Diſſipati ſunt nec compuncti: temptaue-
9:
runt me: ſubſannauerunt me ſubſannatiōe:
10:
frenduerūt ſuper me dentibus ſuis.
11:
Rozdrapali mnie á wżdy za to ani weſtchnę
12:
li pokuſili ſie na mię/ nagrawali mnie naigra=
13:
waniem zgrzytali na mię zębami ſwymi.
14:
❡ Naigrawali mowiącz, wſzako inſze zbawiał
15:
niech ſie też ſam z krzyża zbawi y wiele inſzych rze=
16:
cży mowili.
17:
Domine q reſpicies: reſtitue animā me=
18:
am a malignitate eorum: a leonibus vnicā
19:
meam:
20:
Miły panie y kiedyż na mię wezrzyſz racży
21:
przywrocić duſzę moię mnie á wybaw ią od zło=
22:
ſći ich/ y od tych Lwow wybaw iedyną moię.
23:
❡ Iuż pan Ieſus żąda to od otcza wybawienia.
24:
Confitebor tibi in eccleſia magna: in po-
25:
pulo graui laudabo te.
26:
A ia za to) będę chwalił ciebie w koſciele wiel=
27:
kim/ miedzy ludom ważnym będę ciebie pochwa
28:
lał.

strona: L8

PSALM: 34.
1:
❡ W koſciele wielkim) to ieſt miedy ludem krzeſci
2:
iańskim po wſzytkim ſwiecie rozeſlanym,
3:
Non ſupergaudeant mihi qui aduerſant
4:
mihi inique: qui oderunt me gratis: & an-
5:
nuunt oculis:
6:
Niechay ſie ze mnie nie raduią ći kthorzy ſie
7:
mnie ſprzećiwiaią złoſciwie.
8:
❡ Cżuſz racż nie wskrzeſic nad ich domnimanie
9:
Ci ktorzy mnie prożno wzgardzili á ocżyma na
10:
mię wskiwaią.
11:
❡ Cżuſz ieden ku drugiemu naſmiewaiącz ſie ze
12:
mnie.
13:
Q mihi quidem pacifice loquebātur: &
14:
in iracunadia terrȩ loquentes dolos cogitabāt
15:
Acżkolwie oni skromnie y ſpokoynie ze mną
16:
rozmawiali ale wgniewie ziemskim ze mną mo
17:
wiącz myſlili zdrady.
18:
Et dilatauerunt ſuper me os ſuum dixe-
19:
runt euge: viderunt oculi noſtri.
20:
Y rozſzyrzali na mię vſta ſwoie/ y rzekli otoż=
21:
ci vyzrzały ocży naſze.
22:
❡ Cżuſz przybitego na krzyżu cżegoſmy żądali.
23:
Vidiſti domine ne ſileas: domine ne di-
24:
ſcedas a me.
25:
Tys to ſam widział miły panie/ przeto nie za
26:
milcżay tego/ panie nie odſtępuy odemnie.
27:
Exurge & intende iudicio meo deus me
28:
us: dominus meus in cauſam meam.

strona: L8v

PSALM: 13.
1:
Powſtań miły panie á wezrzy na ſąd moy
2:
boże moy y panie moy racż obacżyć rzecż moię.
3:
Iudica me ſecundum iuſticiam tuam do-
4:
mine deus meus: & nō ſupergaudeāt mihi.
5:
Racż mnie ſędzić według ſprawiedliwoſci
6:
twey panie boże moy aby ſie ze mnie nie naigra
7:
wali.
8:
❡ według ſprawiedliwoſci) tho ieſt według tego
9:
iakos ty pan ſprawiedliwy.
10:
Non dicant in cordibus ſuis euge euge
11:
animȩ noſtræ: nec dicant deuorabimus eum
12:
Niechay nie mowią wſerczach ſwych hai hai
13:
toć ſie dobrze ſtało woley naſzey/ a niechay theż
14:
nie mowią poźrzemy iego.
15:
Erubeſcant & reuereant ſimul qui gratu
16:
lantur malis meis.
17:
Niechay ſie zaſromaią y zapłoną ſpołem ći
18:
ktorzy ſie raduią memu złemu.
19:
❡ Zaſromaią) cżuſz aby ſie ſami oſądzili by ich ty
20:
nie ſądził.
21:
Induantur confuſione & reuerentia: qui
22:
maligna loquuntur ſuper me.
23:
Niechay będą ogarnienie ſromem y ſromie=
24:
zliwoſcią/ ktorzy złoſciwie mowią przeciw mnie
25:
Exultent & letentur qui volunt iuſticiā
26:
meamt & dicant ſemꝑ magnificetur dominꝰ
27:
qui volunt pacē ſerui eius.

strona: M

PSALM: 13.
1:
Zaſię) niech ſie raduią y weſelą ktorzi żądaią
2:
ſprawiedliwoſci mey/ a day to aby mowili zaw
3:
żdi bądz wielmożon panbog ktorzi żądaią pokoiu
4:
ſludze iego.
5:
❡ Abo tak) pan bog ktori żąda pokoiu ſlugi ſweo
6:
Et lingua mea meditabitur iuſticiam tu-
7:
am tota die laudem tuam.
8:
A Ięzik moy rozmyſli/ y będzie wyſlawiał
9:
ſprawiedliwoſć twoię y przez czały dzień chwałę
10:
twoię.

strona: M7v

PSALM: 37.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:
Pſalm.37. Pienie 37.
11:
To ieſt trzecie pienie pokutne/ wktorim proſi pan
12:
Ieſus w perſonie grzeſznych aby nie karał
13:
ich pan bog w ſrogoſci gniewu ſwego/ A
14:
vskarża ſie iż w ich ciele ani wduſzi zdro
15:
wia nie maſz dla grzechow á potym
16:
Prorok opowiada iako żydowie
17:
mieli powſtać przeciw panu
18:
Ieſuſowi á iako on miał
19:
wſzytko skromnie
20:
cirpieć.
21:
D
Omine ne in furore tuo arguas me: ne-
22:
 in ira tua corripias me.
23:
Miły panie nie karzy mnie ſrogiem rozgnie=
24:
waniem twoim ani mie karż w gniewie twoim.
25:
❡ Przez ſrogie rozgniewanie, rozumie potępienie
26:
A gdy mowi (w gniewie twym. To ieſt nagłey
27:
ſmierci na mię nieprzepuſzcżay.

strona: M8

PSALM: 37.

1:
Q ſagitte tuę infixe ſunt mihi: & cōfir=
2:
maſti ſuper me manum tuam.
3:
Boć oto ſtrzałki pomſty twey wlepieny ſą w
4:
mię a przyciſnąłes na mię rękę twoię.
5:
Non eſt ſanitas in carne mea a facie iræ
6:
tuæ non eſt pax oſſibus meis: a facie pecca-
7:
torum meorum.
8:
Ach miły panie) toć niemaſz zdrowia w ciele
9:
moim.
10:
❡ Bo ciało ſmiertelne pełno pokus boleſci y nie=
11:
dostatkow rozmaitych.
12:
A to dla oblicżnoſci gniewu twego/ niemaſz po=
13:
koiu ſiłam moim dla oblicżnoſci grzechow mo
14:
ich.
15:
Gniewu twego) to ieſt pomſti twej dla grzechow
16:
Q iniquitates meæ ſupergreſſȩ ſunt ca=
17:
put meum: & ſicut onus graue guauatȩ ſunt
18:
ſuper me.
19:
A nie dziw temu) Albowiem grzechy moie
20:
przewyſſzyły głowę moię/ á iako brzemię cięſzkie
21:
obciążyły mnie.
22:
Putruerūt & corruptȩ ſunt cicatrices meȩ
23:
a facie inſipientiȩ meȩ.
24:
Iuż oto rozgnoiły ſie y skażone ſą blizny du=
25:
ſze moiey.
26:
❡ Ato gdym cżęſto odnawiał grzech ktori był v=
27:
lecżon przez pokutę.
28:
Dla wielkiey głupoſci moiey.

strona: M8v

PSALM: 37.

1:
Miſer factus ſum & curuatus ſum vſ
2:
in finem: tota die contrtſatus ingrediebar.
3:
Ach miły panie iako barzo) ſtałem ſie vdrę=
4:
cżony á skrzywiony koniecżnie.
5:
❡ Skrzywiony) bo kto ſie pychą podwyſſza bę=
6:
dzie vniżon y skrzywion
7:
Dla tego przez wſzytek żywot moy chodziłem
8:
zaſmuczony.
9:
Q lumbi mei impleti ſunt illuſionibus:
10:
& non eſt ſanitas in carne mea.
11:
Abowiem biodra moie napełnione ſą naigra
12:
wania. Ktore mnie ku cieleſtnoſci pobudzaią.
13:
A nie maſz zdrowia w ciele moim.
14:
w tych ſlowiech wſzytkich grzeſznik ſie vniża, a
15:
iakoby ſam ſobą brzydzi. Bo iako mowi s. Grze=
16:
gorz, Tym cżłowiek przed bogiem droſſzy im wię=
17:
cey ſobie ieſt mierzienſzy.
18:
Afflictus ſum & humiliatus ſum nimis:
19:
rugiebam a gemitu cordis mei.
20:
Ach y na duſzy) vdręcżon y vniżonem barzo
21:
ażem ricżał od żałoſci ſercza mego.
22:
❡ Ricżał) dla łkania za grzechy moie.
23:
Domine ante te omne deſiderium meū:
24:
& gemitus meus a te nō eſt abſconditus.
25:
Miły panie przed tobą ieſt wſzytka żądza
26:
moia.
27:
Przed tobą, nie naprzeciw tobie, ale iakoby rzekł
28:
do ciebie ſię vciekam kthori znaſz wſzytkę żądzą
29:
moię.

strona: N

PSALM: 37.
1:
A płacż moy tobie nie ieſt skryty.
2:
❡ Czuſz acżkolwie to ludziem ieſt skrito, bo w ſer=
3:
czu moim ieſt, wſzakoż nie przed tobą.
4:
Cor meum conturbatum eſt in me: dere-
5:
liquit me virtus mea: & lumē oculorū meo-
6:
rum: & ipſum non eſt mecum.
7:
Abowiem ſerce moie barzo zaſmuczone we
8:
mnie Przeto iżem ſtracił pokoy ſumienia mego.
9:
Opuſciła mnie ſiła y mocznoſc moia.
10:
Yzem iuz nieſtały ku pokuſam.
11:
A ſwiatłoſci ocżu moich y tey przymnie niemaſz
12:
Bom był zaſnął niebacżąc złoſci moich.
13:
Amici mei & proximi mei: aduerſum me
14:
appropinquauerūt & ſteterunt.
15:
Iuż tu mowi prorok z ſtrony pana Ieſuſowey.
16:
Przijaciele moi y blizni moi przećiwko mnie
17:
przi ſtapili y ſtanęli.
18:
❡ To ieſt, żydowie ktorem karmił nauką y kto=
19:
rem vzdrawiał.
20:
Et qui iuxta me erant de longe ſteterunt
21:
& vim faciebant qui querebāt animā meā.
22:
A ći ktorzy przy mnie byli zdaleka ſtanęli.
23:
Tu mogą byc rozumiani apoſtołowie Ieſuſowi.
24:
A ći mi gwałt cżynili ktorzi ſzukali duſze moiey.
25:
❡ Cżuſz żydowie. Może też to cżłowiek pokutu=
26:
iąci ſam o ſobie rozumiec, Tak wykładaiąc iako
27:
zły duch pokuſami gwałt cżyni człowiekowi: thak
28:
też y inſze ſlowa mogą byc rozumiany.
N


strona: Nv

PSALM: 37.

1:
Et qui inquirebant mala mihi locuti ſunt
2:
vanitates: & dolos tota die meditabātur.
3:
A ćy ktorzy ſie na mię badali złego: myſlili
4:
czały dzień prożnoſci y zdrady
5:
Azaby mie w cżym podchwycic y oſocżyc mogli.
6:
Ego aūt tanſurdus nō audiebam: & ſi-
7:
cut mutus non aperiens os ſuum.
8:
Ale ia iakoby głuchy niechciałem ſlyſzeć á ia
9:
koby niemy niechciałem odtworzić vſt moich.
10:
❡ Mowi to o ſobie pan Ieſus daiącz nam naukę
11:
skromnego cirpienia.
12:
Et factus ſum ſicut homo non audiēs: &
13:
non habēs in ore ſuo redargutiones.
14:
A ſtałem ſie iako cżłowiek nieſlyſzączi á nie=
15:
maiąc w vſciech ſwoich karania.
16:
❡ Iakoby rzekł, mogłemci ia żydy karac a ba=
17:
kac z wielkiey krzywdy, alem niechciał z wielkiey
18:
pokory.
19:
Q in te de ſperaui: tu exaudies me
20:
domine deus meus.
21:
Bom ia w tobie nadzieię pokładał miły pa=
22:
nie ty mnie wyſluchaſz panie boże moy.
23:
Quia dixi ne quando ſuper gaud eant mi-
24:
hi inimici mei: & dum commouentur pedes
25:
mei: ſuper me magna locuti ſunt.
26:
A to ſtąd mie wyſluchaſz boże otcże moy.
27:
Bo rzekłem (w modlitwie moiej) niechay ſie
28:
zemnie nieraduią nieprzijaciele moi/ á kiedy ſie

strona: N2

PSALM: 13.
1:
poruſzyły nogi moie/ tedy oni na mię wiele mo=
2:
wili. Poruſzyli nogi moie) cżuſz apoſtołowie moi
3:
ktorzy wątpili w boſtwie moim cżaſu męki. Uiele
4:
mowili, cżuſz żydowie złoſciwi.
5:
Q ego in flagella paratus ſum: & dolor
6:
meus in conſpectu meo ſemper.
7:
Dla tego też mnie wyſluchas) bom ia go=
8:
tow cirpieć bicżowania (za grzechy ludzkie) A
9:
żałoſc moia przed oblicżnoſcią moią ieſt zawſze
10:
❡ Załoſc moia ktorą mam za grzechy ludzkie.
11:
Q iniquitatem meam anunciabo: & co
12:
gitabo pro peccato meo.
13:
Abowiem iá złoſc moię będę obiawiał/ á będę
14:
rozmyſlał o grzechu moim.
15:
❡ Złoſc moię) to mieſt złoſc ludzką za ktorą mam
16:
ia vcirpiec.
17:
Inimici aūt mei viuunt & confirmati ſunt
18:
ſuper me: & multiplicati ſunt qui oderunt
19:
me inique.
20:
A nieprzijaciele moi żywą/ y poſilili ſie prze=
21:
ciwko mnie/ á rozmnożyli ſie ktorzy mnie wz=
22:
gardzili nieſprawiedliwie.
23:
Qui retribuunt mala pro bonis detrahe-
24:
bant mihi: q ſequebar bonitatem.
25:
Ci ktorzy oddawali złe za dobre vwłacżalimi
26:
bowiem ia naſladowałem dobroci.
27:
Ne derelinquas me domine deus meus:
28:
ne diſceſſeris a me.
N ij


strona: N2v

PSALM: 37.
1:
Nieopuſzcżay mie miły panie boże moy á nie
2:
odchodz odemnie.
3:
Intende in adiutorium meum domine:
4:
deus ſalutis meæ.
5:
Wezrzy ku ſpomożeniu memu panie Boże
6:
zbawienia mego.

strona: N8

1:
Pſalm 40. Pienie 40.
2:
W tym pieniu prorok prorokuie iako ieſt bogo=
3:
ſlawiony cżłowiek ktory rozumieć miał nad pa=
4:
bem Ieſuſem/ y też mowi iako cżłowiek mi=
5:
łoſierny wiele złego vydzie. Potim iako
6:
żydowie mieli zle mowić o panie Ie
7:
ſuſie/ á iako Iudaſz miał ieo
8:
wydać/ á iako miał wſtać
9:
z martwych.
10:
B
Eatus qui intelligit ſuper egenum &
11:
pauperem: in die mala liberabit eū do-
12:
minus.
13:
Bogoſlawion ieſt cżłowiek kthory rozumie
14:
nad vbogim y nad niedoſtatecżnym/ bo takiego
15:
w dzień zły wybawi iego pan bog.
16:
❡ Nad vbogim to ieſth nad panem Ieſuſem, abo
17:
też nad ktorym inſzym vbogim. w dzień zły, to ieſt
18:
w dzień ſrogiego ſądu bożego.
19:
Dominus conſeruet eum & viuificet eū:
20:
& beatum faciet eum in terra: & non tradet
21:
eum in animam inimicorum eius.
22:
Pan bog zachoway takiego y ozyw iego y v=
23:
cżyn iego bogoſlawionym na ziemi/ á nieday
24:
panie boże w ręce iego nieprzijacielow iego.
25:
❡ Oto tu proroctwo mowi iż cżłowiek miłoſier=
26:
ny vydzie wiele złego. Naprzod vydzie grzechu a
27:
przeto mowi pan bog, zachowaij iego. wtore vy=
28:
dzie ſmierci wiecżney, a przeto mowi ożyw, to ieſth

strona: N8v

PSALM: 40.
1:
ożywi go. Trzecie vydzie vboſtwa niepobożnego.
2:
A przeto mowi vcżini iego bogoſlawionim. Cżwar
3:
te vydzie pokus ſzkodliwych diabelskich przeto
4:
mowi. A nieda iego w ręce nieprzijacielow iego.
5:
Piąte vydzie niemoci ktoraby duſzy zaſzkodziła.
6:
Dominus opem ferat illi ſuper lectū do-
7:
loris eius: vniuerſum ſtratum eius verſaſti
8:
in infirmitate eius.
9:
Pan bog iego wſpomoże na łożu boleſci ieo.
10:
To ieſt w niemoci iego A tys miły panie wſzytko
11:
łoże iego wywrocił w niemoci iego.
12:
❡ Uywrocił) skaził aby iego niepotrzebował.
13:
Ego dixi domine miſerere mei: ſana ani-
14:
mam meam: quia peccaui tibi.
15:
Iam rzekł ktobie miły panie ſmiłuy ſie na=
16:
demną/ racżi vzdrowić duſzę moię bomći naprze
17:
ciw tobie grzeſzył. To mowi z ſtrony cżłonkow ſwo
18:
ich pan Chriſtus.
19:
Inimici mei dixerunt mala mihi: quando
20:
morietur & peribit nomen eius?
21:
Nieprzijaciele moi zle mowili naprżeciwko
22:
mnie rzekąc/ y kiedyż vmrze y kiedyż zaginie imię
23:
iego.
24:
Et ſi ingrediebatur vt videret vana loque
25:
batur cor eius: cōgregauit iniquitatem ſibi.
26:
Y ieſtli nieprzijaciel moy ku mnie przyſtępo=
27:
wał/ to cżynił aby wybadał Iako był Iudaſz abo
28:
oni ktorzy chcieli pana Ieſuſa podchwycic:

strona: O

PSALM: 40.
1:
A ſerce iego prożnoſci mowiło/ á tak zgroma
2:
dził ſobie złoſc.
3:
Egrediebatur foras: & loquebatur in id-
4:
ipſum.
5:
Wychodził precż y miał rozmowę otimże.
6:
❡ Uychodził Iudaſz od zydow rozmowiwſzy ſni=
7:
mi iako go miał im wydac.
8:
Aduerſum me ſuſurrabant omnes inimi-
9:
cu mei: aduerſum me cogitabant mala mihi
10:
Naprzeciwko mie ſzemrali taiemnie vwła=
11:
cżali: wſzitci nieprzijaciele moi naprzeciw mnie
12:
zle myſlili. Licemiernici, naucżeni y inſzy okrutni
13:
myſlili aby mie zabili.
14:
Verbum iniquum conſtituerunt aduer-
15:
ſum me: nunquid qui dormit nō adijciet vt
16:
reſurgat.
17:
Słowo złoſciwe vſtawili naprzeciwko mnie
18:
Aby mie zabili y pogrzebionego ſtrzegli.
19:
A zali zaſię ten ktory ſpi niemoże powſtać zmar
20:
twych. To ieſt, y zaſz zaſnąwszy na krziżu a vmar=
21:
wſzy nie będę mogł wſtać z martwych, Iakoby
22:
rzekł będę.
23:
Et e homo pacis meae in quo ſperaui:
24:
qui edebat panes meos magnificauit ſuper
25:
me ſupplantationem.
26:
Abowiem czlowiek meo pokoiu w ktorimem
27:
dufał/ ktory chleba mego pożywał wielce/ pod=
28:
nioſl naprzeciwko mnie podſzcżepienie.
O


strona: Cv

PSALM: 40.
1:
❡ Cżłowiek, to ieſt Iudaſz z kthorymem pokoy
2:
miał, cżynił przeciwko mnie wielką zdradę.
3:
Tu aūt domine miſerere mei: & reſuſ=
4:
cita me & retribuam eis.
5:
Ale ty miły panie ſmiłuy ſie nademną á ra=
6:
cży mie wskreſić á ia im to oddam.
7:
❡ Pomſtą, y tu odiąwſzy im kroleſtwo j na onym
8:
ſwiecie wieczną męką.
9:
In hoc cognoui quoniā voluiſti me: q
10:
non gaudebit inimicus meus ſuper me.
11:
W tymem vznał yżemci ſie zlubił/ iż nieprzi=
12:
iaciel moy nie będzie ſie ſemnie radował.
13:
❡ Nieprzijaciel moy) Lud żydowski nie będzie
14:
ſie radował gdyz niezoſtanę w grobie iako kthory
15:
z martwych.
16:
Me aūt propter innocentiam ſuſcepiſti: &
17:
confirmaſti me in conſpectu tuo inȩternum.
18:
Ales ty mnie przijął miły panie dla niewin=
19:
noſci moiey á potwierdziłes mie prze d oblicżno
20:
ſcią twoią nawieki.
21:
❡ Potwierdziłes mie) cżuſz na prawici twoiey.
22:
Benedictus dominus deus iſrael a ſeculo
23:
in ſeculum: fiat fiat.
24:
Bogoſlawion bądz pan bog Iſraełski od
25:
wiekow y nawieki wieczne/ amen amen.
26:
❡ To ieſt, ſtań ſie ſtań ſie.

strona: O5

PSALM: 43.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:
Pſalm.43. Pienie 43.
12:
W tym pieniu prorok mowi z ſtrony ludu ſta=
13:
rego zakonu/ abo też z perſony wiernych krze=
14:
ſcianow y męcżennikow.
15:
D
Eus auribus noſtris audiuimꝰ: patres
16:
noſtri anunciauerunt nobis.
17:
Panie boże wſzechmogąci myſmy vſzyma na
18:
ſzema ſluſzeli y otczowie naſzy to nam powiadali
19:
Opus quod operatus es in diebꝰ eorum:
20:
& in diebus antiquis.
21:
Iakos wielkie czuda y vcżynki ſprawiał cża=
22:
ſu ich: onych cżaſow dawnych.
23:
❡ To ieſt cżaſu otczow ſtarego zakonu. Cżuſz. Ia=
24:
kos ie wywiodł z Egiptu dziwną moczą, A iakos
25:
ie na puſzcży żywił cżterdzieſci lat, y w wiodłes ie
26:
do ziemie obieczaney.
O v


strona: O5v

PSALM: 43.

1:
Manus tua gentes diſperdidit, & planta-
2:
ſti eos: afflixiſti populos & expuliſti eos.
3:
Ręka twoia miły panie pogany roſproſzyła á
4:
otcżes naſze tam wſzcżepił/ vdręcżyłes lud pogań
5:
ski á wypędziłes gi/ Ręka twoia) to ieſt moc two=
6:
ia. Udręcżyłes, cżuſz przez walki.
7:
Nec enim in gladio ſuo poſſederunt terrā
8:
& brachium eorum non ſaluauit eos.
9:
Abowiem nie miecżem ſwoim oſięgli onę zie
10:
mię/ ani ich ramię ie zbawiło.
11:
❡ Oſięgnęli) cżuſz otczowie naſzy ziemię obiwcza
12:
ną. Ich ramię) to ieſt mocz.
13:
Sed dextera tua & brachium tuum: & il-
14:
lnminatio vultus tui: q cōplacuiſti in eis.
15:
Ale prawicza twoia y ramię twoie miły pa=
16:
nie y obiawienie oblicżńoſci twey toć ie zbawiło
17:
abowiemes ſie w nich kochał.
18:
❡ w nich, cżuſż w otcżach naſzych.
19:
Tu es ipſe rex meus & deus meꝰ: qui mā
20:
das ſalutes Iacob.
21:
Tis ieſt ſam krol y bog moj/ ktori przykazuieſz
22:
by było wybawienie ludu od Iacoba poſzłemu.
23:
❡ Iakob to był trzeci patriarcha.
24:
In te inimicos noſtros ventilabimꝰ cornu:
25:
& in nomine tuo ſpernemus inſurgentes in
26:
nobis.
27:
Przez cię miły panie nieprzijaciele naſze roz=
28:
proſzimi moczą twoią wzgardzimy tymi kthorzy
29:
po wſtaną naprzeciwko nam.

strona: O6

PSALM: 43.

1:
Non enim in arcu meo ſperabo: & gladiꝰ
2:
meus non ſaluabit me.
3:
Bom ia nie w ſtrzałkach moich nadzieię mo
4:
ię pokładał/ ani miecż moy mnie wybawi.
5:
Saluaſti enim nos de affligētibus nos: &
6:
odientes nos confudiſti.
7:
Ales ty nas miły panie wybawił od tich kto=
8:
rzy nas dręcżą/ á poſromociłes ty ktorzy nami
9:
gardzą. A poſromociłes) to ieſth poſromociſz ie,
10:
gdy ie na potępienie oſądziſz. Nami gardzą) to
11:
ieſt nieprzijaciele widome y niewidome,
12:
In deo laudabimur tota die: & in nomine
13:
tuo confitebimur in ſȩculum.
14:
A tedy my więc w tobie ſamym będziemy po=
15:
chwaleni na wieki á ku chwale imienia twego
16:
będziem cie chwalic nawieki.
17:
Nunc autem repuliſti & confudiſti nos:
18:
& non egredieris in virtutibus noſtris.
19:
Ale ninie odrzuciłes nas y zeſromoćiłes nas
20:
miły panie/ á nie zabiegaſz nieprzijacielom na=
21:
ſzym w moczach naſzych.
22:
❡ Iuż to ſą ſlowa męcżennikow y inſzich ſwiętich
23:
Auertiſti nos retrorſum poſt inimicos no-
24:
ſtres: qui oderunt nos diripiebant ſibi.
25:
Przepuſciłes na nas yżeſmy wſtecż vciekali
26:
przed nieprzijacielami/ á ći kthorzy nami gardzą
27:
rozdrapali nas ſobie.

strona: O6v

PSALM: 43.

1:
Dediſti nos tan oues eſcarum: & in gē-
2:
tibus diſperſiſti nos.
3:
Dałes nas nieprzijacielom naſzym iako ow=
4:
ce na pożarcie á miedzy pogańſtwo roſproſzyłes
5:
nas.
6:
Vendidiſti populum tuum ſine prȩcio: &
7:
non fuit multitudo in cōmutationibꝰ eorū.
8:
Dałes przedać lud twoy przez myta/ á nieda
9:
no zań zamiany wielkiey.
10:
❡ Iakoby rzekł, wiele ſwiętich zabijaią, a mało
11:
ſie ich nawracza.
12:
Poſuiſti nos in obprobriū vicinis noſtris:
13:
ſubſannationen & deriſum his qui ſunt in
14:
circuitu noſtro.
15:
Położyłes nas miły panie na poſmiech ſąſia
16:
dom naſzym/ ſmiechowiskiem y naigrawanim
17:
tym ktorzy/ ſą z granic naſzych.
18:
Poſuiſti nos in ſimilitudinem gentibus:
19:
commotionem capitis in populis.
20:
Położyłes nas ná przypowieſc poganom/ da
21:
łes nas ludziem na chwieienie głow.
22:
❡ Na przypowieſc) iż kiedy komu miedzy ſobą
23:
chczą złorzecic, tedy od nas biorą podobieńſtwo y
24:
przypowieſc, aby ſie im tako zle ſtało iako nam.
25:
Tota die verecundia mea contra me eſt:
26:
& confuſio faciei meȩ cooperuit me.
27:
A gdy to rozmyſlam vſtawicżnie rozmawiam

strona: O7

PSALM: 43.
1:
ſie ſam naprzeciwko ſobie/ á zapłonienie oblicża
2:
mego przychodzi.
3:
A voce exprobrantis & obloquentis: a fa
4:
cie inimici & perſequentis.
5:
Ktore zapalenie przyſzło namię/ od ſlow tego
6:
ktori złorzecżi y obmawia mie: prziſzło na mię od
7:
oblicżnoſci nieprzijaciela y od przeſladowce meo
8:
Hȩc omnia venerunt ſuper nos nec obliti
9:
ſumus te: & inique non egimus in teſtamē-
10:
to tuo.
11:
Ty wſzitki cięſzkoſci przyſzły na nas/ á wſzakoż
12:
nie zapamiętaliſmy ciebie miły pánie/ á nyſmy
13:
przeſtępowali przykazania twego.
14:
❡ To ieſt, nieodſtąpiliſmy od wiary twey ſwiętey
15:
Et non receſſit retro cor noſtrum: & decli
16:
naſti ſemitas noſtras a via tua.
17:
A nieodeſzło wſtecż ſerce naſze ani ſzcieſzki na=
18:
ſze odſtąpili od drogi twoiey.
19:
❡ To ieſt nieopuſciliſmy dobrego a nie prziſtąpi=
20:
liſmy ku złemu,
21:
Quoniam humiliaſti nos in loco afflictio-
22:
nis: & cooperuit nos vmbra mortis.
23:
Abowiemes nas vkorzył na tym mieſtczu v=
24:
dręcżenia á przykrył nas cień ſmierci.
25:
❡ Na tym mieyſczu, to ieſ na tym ſwiecie. Cień
26:
ſmierci, to ieſt boiazń ſmierci.
27:
Si obliti ſumus nomen dei noſtri: & ſi ex
28:
pandimus manus noſtras ad deū alienum.

strona: O7v

PSALM: 43.
1:
Ieſtliſmy zapamiętali imienia pana Boga
2:
naſzego/ á ieſtliſmy podnoſili ręce naſze do boga
3:
opcego (do bałwana abo do cżarta)
4:
None deus requiret iſta: ipſe enim no-
5:
uit abſcondita cordis.
6:
Azaż pan bog niebędzie ſtego lidżby brał (bę=
7:
dzie) abociem on zna z krytoſci ſercza naſzego.
8:
❡ Cżuſz w ktorym ſerczu nawięcey ſie vkazuie ku
9:
ktoremu bogu kto skłonion.
10:
Quoniā propter te mortificamur tota die:
11:
eſtimati ſumus ſicut oues occiſionis.
12:
To dla ciebie miły panie dręcżimy ſie przez
13:
czały dzień/ á maią nas iako owce ku zabiciu v=
14:
rodzone.
15:
❡ Te ſlowa mowią ſwięci. Dręcżymy ſie) to ieſt
16:
cirpimy, a wſzakoż to wieſz iżeſmy tego nie cżynili.
17:
Exurge quare obdormis domine: exurge
18:
& non repellas in finem.
19:
Dla tego powſtań miły panie y cżemu ſpiſz/
20:
To ieſt, widziſz ſie iakoby ſpał.
21:
Powſtań á nieodrzuczay nas do ſzcżątka.
22:
Quare faciem tuam auertis: obliuiſceris
23:
inopiæ noſtrȩ & tribulationis noſtrae?
24:
Cżemu oblicże twe odwraczaſz/ y cżemus mi=
25:
ły panie zapamiętał vbostwa naſzego y ſmutku
26:
naſzego. Odwraczaſz, cżemu nam niepomagaſz.
27:
Quoniā humiliata eſt in puluere anima

strona: O8

PSALM: 44.

1:
noſtra: cōglutinatꝰ eſt in terra venter noſter
2:
Boć oto vniżon ieſt barzo w prochu żywoth
3:
naſz/ przyſnął do ziemie żołądek naſz.
4:
❡ Uniżon) to ieſt niedoſtatki wielkimi przyciſ=
5:
nion. Żołądek, to ieſt wſzytko ſtadło naſze potłu
6:
miono na ziemi.
7:
Exurge domine adiuua nos: & redime
8:
nos propter nomen tuum.
9:
Powſtań miły panie á wſpomoży nas á od=
10:
kup nas dla imienia twego.

strona: P5

PSALM: 46.
1:

2:

3:
Pſalm.46. Pienie.46.
4:
W tym pieniu prorok vpomina lud krzeſciań=
5:
ski aby weſele chwalił pana boga/ z thego iż ſie
6:
nawrocił z pogańtwa. A theż iż iemu dał pan
7:
bog obietnicę kroleſtwa niebieskiego. Potim
8:
prorokuie iako pan Ieſus miał wſtę=
9:
pić w niebo weſele y miał kro
10:
lować wiecżnie napra=
11:
wici boga otcza.
12:
O
Mnes gentes plaudite manibus: iubi-
13:
late deo in voce exultationis.
14:
Wſzytczy ludzie chwalicie pana boga weſele
15:
y rękoma klaskaiąc raduycie ſie chwalcie miłego
16:
boga głoſem weſela.
17:
❡ To ieſt dziękuycie iemu iżeſcie ſie z pogańſthwa
18:
nawrocili.
19:
Quoniam dominꝰ excelſus: terribilis tex
20:
magnus ſuper omnem terram.
21:
Boć pan bog ieſth pan wyſoki á ſtraſzliwy/
22:
krol wielki nad wſzytki ziemie.
23:
❡ Bo mu dana mocz od otcza na niebie a naziemi
24:
Subiecit populos nobis: & gentes ſub pe-
25:
dibus noſtris.
26:
Poddał pod nas lud/ y ty ktorzy z pogańſtwa
P v


strona: P5v

PSALM: 46.
1:
poſzli poddał pod nosi naſze. A przeto mu ma być
2:
chwała dawana od nas.
3:
Elegit nobis hȩreditatem ſuam: ſpeciem
4:
Iacob quem dilexit.
5:
Racżył nam dać dziedzicżtwo ſwoie. Dziedzic
6:
two, to ieſt chwałę niebieską. Dał nam okraſſę
7:
Iacobowę ktorego miłował.
8:
❡ Iako Iakuba vmiłował y obieczał iemu niebo
9:
tak y nam.
10:
Aſcendit Deus in iubilo: & dominus in
11:
voce tubȩ.
12:
Wſtąpił pan bog we chwalebnym pieniu/
13:
wſtąpił pan wgłoſie á w dzwięku trąby.
14:
❡ w głoſie, to ieſt w pieniu angelskim.
15:
Pſalllite Deo noſtro pſallite: pſallite regi
16:
noſtro pſallite.
17:
Spiewaycie panu bogu naſzemu/ ſpiewaycie
18:
krolowi naſzemu ſpiewaycie.
19:
❡ Yż tak weſoło wſtąpił w niebo.
20:
Quoniam rex omnis terrȩ deus: pſallite
21:
ſapienter.
22:
Abociem on ieſt krol wſzytkiego ſwiatha pan
23:
bog á przeto ſpiewaycie. On ieſt krol, rozumie pa=
24:
na Kryſtuſa.
25:
Regnabit deus ſuper gentes: deus ſedet
26:
ſuper ſedem ſanctam ſuam.
27:
Będzie krolował pan bog nad ludem ſwym/
28:
pan bog ſiedzi na ſtolczu ſwiętim ſwoim.
29:
To ieſt, pan Chriſtus ſiedzi na prawici boga otcza.

strona: P6

PSALM: 47.

1:
Proncipes populorum congregati ſunt cū
2:
deo Abraham: quoniam dij fortes terrȩ ve-
3:
hementer eleuati ſunt.
4:
Kxiążęta ludſci zebrali ſie z panem bogiem
5:
Habramowym abociem oni Iacobowi bogo=
6:
wie moczni ziemſzci barzo ſą vcżcżeni.
7:
❡ Proroczthwo o apoſtolech, to ieſth apoſtołowie
8:
ſwięci zeſzli ſie ſpołem w iednoſc wiary/ a barzo ie
9:
pan bog vcżcił.

strona: Q2v

PSALM: 48.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:

25:
Pſalm 49. Pienie 49.
26:
W tym pieniu prorok prorokuie/ Iako pan Ie=

strona: Q3

PSALM: 49.
1:
ſus miał kazać y miał ku ſwey wierze lud wzi=
2:
wać od wſchodu ſlończa aż do zachodu/ theż iako
3:
ma przyſc na ſąd. Też vpomina lud żydowski iż
4:
by był iemu poſluſzen: á iż więcey niemiał przi=
5:
iąc ofiary ſtarego zakonu ale iż
6:
miaky vſtać.
7:
D
Eus deorum dominus locutꝰ eſt: & vo
8:
cauit terram.
9:
Bog nad bogi pan/ mowił ieſt y wezwał k ſo=
10:
bie ludzie na ziemi mieſzkaiące.
11:
❡ Pan Ieſus przyſzedſzy na ten ſwiat mowił y
12:
ſam przez ſię, y przez ſwe apoſtoły. A mowił, to ieſt
13:
kazał Euangelią. Patrz iako to znamienite pro=
14:
rocztwo, oto moui iż Meſſiaſz Chriſtus miał przyſc
15:
na ſwiat, tedy miał ku ſwey wierze wezwac nie z=
16:
iedney ziemie. Iako był k ſobie pan bog wezwał
17:
telko ieden lud żydowski w ſtarym zakonie. Ale
18:
wezuac miał lud od wſchodu ſloncza aż do zachodu
19:
A ſolis vſ ad occaſum: ex Syon ſpe
20:
cies decoris eius.
21:
Wezwał ie kſobie od wſchodu ſlończa aż do
22:
żachodu/ á od gory Syon wynidzie czudnoſć o=
23:
kraſſy iego.
24:
❡ Tu gdzie prorok mowi Do Syon ꝛc. to ſie ſpeł
25:
niło, bo od Ieruſalem gdzie ieſt gora Syon wyſłza
26:
czudnoſc kazania iego, nauki iego, dziwow iego,
27:
boſtwa iego. A zaż to nieokraſa była gdy na gorę
28:
Syon zeſlał zwolennikom ducha ſwiętego.
Q iij


strona: Q3v

PSALM: 49.

1:
Deus manifeſte veniet: deus noſter & nō
2:
ſilebit.
3:
Pan bog iawnie przydzie bog nas nie będzie
4:
milcżał.
5:
❡ Oto prorocztwo, iż pan Ieſus na ſąd na przyſc
6:
iawno. Gdi przyſzedł priwym przyſcim, prziſzedł
7:
taiąc boſtwa ſwego pod człowecżeńſtwem, ale gdy
8:
przijdzie ſędzic iawny będzie. Napirwym przyſciu
9:
miłcżał a nie mſcił ſie, ſtał iako owiecżka przed ſę=
10:
dziami. Ale gdy przidzie ſędzic tam niebędzie mil=
11:
cżał.
12:
Ignis in conſpectu eius exardeſcet: & in
13:
circuitu eius tempeſtas valida.
14:
Gdy przydzie/ ogień przed oblicżnoſcią iego/
15:
będzie pałał/ á około ieo nawałna burza
16:
❡ To ieſt moc boża wielka. Ogień będzie pałał)
17:
S. Aug. plewo boi ſie ognia.
18:
Aducauit cœlum deſurſum: & terram
19:
diſcernere populum ſuum.
20:
A w ten ſąd przyzowie y niebo z wirzchu/ y zie=
21:
mię ku rozeznaniu ludu ſwego.
22:
❡ To ieſt y więtſze y mnieyſze ſwięte poſadzi na
23:
ſądzie aby lud ſądzili
24:
Con gregate illi ſanctos eius: qui ordināt
25:
teſtamentum eius ſuper ſacrificia.
26:
Zgromadzaycie iemu ſwięte iego te ktorzy rzą
27:
dzili zakon iego ku ofiaram.
28:
❡ Zgromadzacie) cżuſz wy angiołowie. Swięte)
29:
to ieſt wybrane iego.

strona: Q4

PSALM: 49.

1:
Et anunciabunt cœli iuſticiam eius: quo-
2:
niam deus iudex eſt.
3:
A niebioſa w on cżas będą obiawiać ſprawie
4:
dliwoſc iego á bowiem ſam bog ſędzią będźie.
5:
❡ A niebioſa) to ieſt archangiołowie, angiołowie
6:
apoſtołowie y inſzy ſwięci.
7:
Audi populꝰ meus & loquar Iſrael, & te-
8:
ſtificabor tibi: deus tuus ego ſum.
9:
Sluchay ludu moy á ia tobie mowić będę/
10:
ſluchaj Iſrael á ia tobie będę ſwiadcżił/ bog bog
11:
twoy iam ieſt.
12:
❡ Tu iuż mowi pan Chriſtus do ludu żydowskie
13:
go vpominaiąc gi aby go był poſluſzen, gdy by ie=
14:
mu kazał na pirwſzym przyſciu.
15:
Non in ſacrificijs tuis arguam te: holocau=
16:
ſta aūt tua in conſpectu meo ſunt ſemper.
17:
Oto tu prorocztwo iż ofiary ſtarego zakonu miały
18:
vſtać, abowiem w nowym zakonie lepſza y dosko=
19:
nalſza ofiara przyſzła, cżuſz ciało bożey, krew iego.
20:
Gdy przydę nie będę cie karał z ofiary/ bo ofia
21:
ry twoie zawżdy ſą przed oblicżnoſcią moią.
22:
❡ To ieſt nie będę dbał więcey o offiary ſtarego za
23:
konu, aby mi ie więcey ofiarował, a przeto cie znich
24:
nie będę ſądził w dzień ſądny, bo ia takie ofiary za
25:
każę w pirwſzym przyſciu moim.
26:
Non accipiam de domo tua vitulos: ne
27:
de gregibus tuis hireos.
28:
Nie będę więcey prziymował z domu twego
29:
wołow ani z trzody twoiey kozłow.

strona: Q4v

PSALM: 49.
1:
❡ To ieſt, niechcę aby mi więczey wołow ofiaro=
2:
wał.
3:
Quoniam meȩ ſunt omnes fœrȩ ſiluarū:
4:
iumenta in montibus & boues.
5:
Boć wſzytki zwierzęta leſne moie ſą: bydlęta
6:
na gorach y woły moie ſą.
7:
❡ Leſne) to ieſt ktore ſą w leſiech.
8:
Coguoui omnia volatilia cœli: & pulchri-
9:
tudo agri mecum eſt.
10:
Znam ći ia wſzitko ptaſtwo powietrzne/ y żyż=
11:
noſc wſzytkich rol moia ieſt. Cżuſz, á przetho nie=
12:
trzeba mi więcey tego ofiarowac.
13:
Si eſuriero non dicam tibi: meus eſt enim
14:
orbis terrȩ & plonitudo eius.
15:
Acżbych łacżnął nierzekęć abymi dał/ boć moj
16:
ieſt okrąg ſwiata y wſzytko czo ieſt na ſwiecie.
17:
Nunquid manducabo carnes thaurorum:
18:
aut ſanguinem hircorum potabo?
19:
A zaż ia będę iadł mięſo wołowe abo krew
20:
kozłową y zaż będę pił.
21:
Immola deo ſacrificium laudis: & redde
22:
altiſſimo vota tua.
23:
Ofiaruy ty panu bogu ofiarę chwały To ieſt,
24:
ciało boże, to ieſt ofiara wſzelkiey chwały.
25:
A wraczay nawyſſzemu ſluby Twoie.
26:
❡ Czoskolwie iemu ſlubił.
27:
Et inuoca me in die tribulationis: erua
28:
te & honorificabis me.

strona: Q5

PSALM: 49.
1:
A tedy wiec będzieſz mie wzywał na pomocz
2:
w dzień ſmutku twego/ á ia ciebie ſniego wyrwę
3:
á ty mnie ſtego będzieſz chwalił.
4:
Pecatori aūt dixit deus, quare tu enarras
5:
iuſtitias meas: & aſſumis teſtamentum meū
6:
per os tuum.
7:
A grzeſznemu rzekł pan bog/ y cżemu ti ſmieſz
8:
pouiedać ſprawiedliuoſc moię/ á cżemu to ſmieſz
9:
brać zakon moy w vſta twoie.
10:
❡ Grzeſznemu) to ieſt złemu kaznodziei. Spra=
11:
wiedliwoſc) to ieſt Euangelią, cżuſz gdy ty ſam tak
12:
nie cżyniſz, to piſmo naprzeciwko złym kaznodzie=
13:
iam.
14:
Tu vero odiſti diſciplinam: & proieciſti
15:
ſermones meos retrorſum.
16:
A tys wzgardził karnoſcią/ á odrzuciłes nau=
17:
ki moie za ſię.
18:
Si videbas furem, currebas cum eo: & cū
19:
adulteris portionem tuam ponebas.
20:
Kiedys widział złodzieia bieżałes ſnim Poch=
21:
lebowałes, nie karałes ſmiele tych ktorzy kradną
22:
A z czudzołożniki pokładałes cżąſtkę twoię.
23:
Os tuum abundauit malicia: & lingua
24:
tua concinnabat dolos.
25:
Vſta twoie pełny były złoſci. á ięzik twoy skła
26:
dał zdrady. To ieſt Mowi też fałſz y kłamſtwo.
27:
Sedens adureſus fratrem tuum loqueba-
28:
ris: & aduerſum filium matris tuȩ ponebas
Q v


strona: Q5v

PSALM: 49.

1:
ſcandalum: hȩc feciſti & tacui.
2:
Siedząc mowiłes na przeciwko bratu twemu
3:
Bliſſzemu thwemu vrągałes. A na przeciwko
4:
ſynowi matki twoiey kładłes zgorſzenie/ tos cży=
5:
nił á iam milczał.
6:
❡ Matki twoiey, cżuſz cirkwie ſwiętey. Kładłes
7:
zgorſzenie) ſlowem abo złym przykładem.
8:
Exiſtimaſti inique  ero tui ſimilis: argu-
9:
am te & ſtatuam contra faciem tuam.
10:
Mnimałes złoſtniku abych tobie miał być
11:
rowien Mnimałes iżbych ſie też tak kochał w zło
12:
ſci iako ty. Będę cie karał á poſtawię cie przed
13:
ocży twoie. To ieſt vkażęc ia tobie ſamemu aby vz
14:
nał ſzkaradoſc złoſci twey zły cżłowiecże.
15:
Intelligite hȩc qui obliuiſcimini deum: ne
16:
quando rapiat & non ſit qui eripiat.
17:
Rozumieycie to wy ktorzy pana boga zapa=
18:
miętawacie by was kiedy prędko niepochwycił/
19:
á niebyłby ktoby wyrwał.
20:
❡ Nie pochwycił, cżuſz na potępienie=
21:
Sacrificium laudis honorificabit me: & il-
22:
lic iter quo oſtendam illi ſalutare dei.
23:
Wiedzcie iż ofiara chwały tać mie vcżci/ á tać
24:
ieſt droga przez ktorą ia vkażę temu kthory mie
25:
cżci zbawienie od boga.

strona: R2

PSALM: 51.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:

24:
Pſalm 52. Pienie 52.
25:
W tym pieniu Dawid narzeka iż źli ludzie tak
26:
ſmiele grzeſzą iakoby boga niebyło. A iako ſie
27:
wſzthczi pokazili. A iż thaczi będą sakarani y ſty=
R ij


strona: R2v

PSALM: 52.
1:
mi krorzy im należą/ á im ſie chczą ſpodobać. A
2:
taż prorokuie iako wielka będzie radoſc dobrym
3:
gdy do chwały niebieskiey będą prowadzeni.
4:
D
Ixit inſipiens in corde ſuo non
5:
eſt deus.
6:
Rzekł ſzalony cżłowiek w ſer=
7:
czu ſwoim iż niemaſz boga.
8:
❡ To prorok mowi o złych zakamiałych. Bo zły
9:
cżłowiek tak ſmiele zle cżyni, iakoby boga niebyło
10:
iakoby niemiał bog karac.
11:
Corrupti ſunt & abhominabiles facti ſunt
12:
in iniquitatibus: non eſt qui faciat bonum.
13:
Skazili ſie y ſtali ſie taci mierzionymi w zło=
14:
ſciach ſwoich niemaſz ktoby dobrze cżynił.
15:
❡ Taci nierozumni) cżuſz ktorzy tak grzeſzą ia=
16:
koby boga nie było. Niemaſz) cżuſz z licżby takich
17:
Deus de cęlo proſpexit ſuper filios homi-
18:
num: vt videat ſi eſt intelligēs aut requirens
19:
deum.
20:
Pan bog z nieba wezrzał na ſyny ludzkie aby
21:
oglądał ieſtli ieſt ktory rozumieiąci abo ſzukaiąći
22:
pana boga.
23:
❡ Na ſyny ludzkie) to ieſt na złe ludzie. Rozumie
24:
iąci) cżuſz przez prawdziwe porozumienie. A ſzuka
25:
iąci) przez dobre działanie.
26:
Omnes declinanerunt ſimul inutiles facti
27:
ſunt, non eſt qui faciat bonum: non eſt vſ
28:
ad vnum.

strona: R3

PSALM: 52.
1:
Ano taci wſzytci ſie skłonili á niepożytecżny=
2:
mi ſie ſtali/ niemaſz ktoby dobrze działał niemaſz
3:
aż do iednego. Skłonili ſie) czuſz od drogi ſpra=
4:
wiedliwoſci.
5:
Nonne ſcient omnes qui operantur iniꝗ-
6:
tatem: qui deuorant plebē meā vt cibū panis
7:
A zaż ſie niedowiedzą wſzytci ktorzy zle cżinią
8:
Niewiedzą, czuſz ſprawiedliwoſci bożey, iakoby
9:
rzekł, y zaż niebędą skarani. Y zaż ſie niedowie=
10:
dzą ći ktorzy pożyraią moy lud iakoby chleb.
11:
❡ Pożyraią) to ieſt, bierzą, łupią, przeſladuią v=
12:
ſtawicżnie iako chleb ieſt pokarm vſtawicżny.
13:
Deum non inuocauerunt: illic terpidaue=
14:
runt timore vbi non fuit timor.
15:
A ſluſzno ſie douiedzą taci ſprauiedliuſci bożej, bo
16:
Pana boga taci ſobie niewzywali tam ſie lękali
17:
gdzie nie było boiazni.
18:
❡ Nie trzeba ſie bac gdy ktho imienie traci, a w=
19:
ſzakoż ſie boią. Ale gdy kto ſtraci duſzę tamciby ſie
20:
bac. A wſzakoż ſie tego nieboią.
21:
Q deus diſſipauit oſſa eorum qui homi-
22:
nibus placent: confuſi ſunt q deus ſpreuit
23:
eos.
24:
Abowiem pan bog skaził y rozproſzył ſiły tich
25:
ktorzy ſie złoſtnikom chczą ſpodobać poſromocze
26:
ni ſą/ abowiem imi pan bog wzgardził.
27:
❡ To ieſt wzgardzi nimi, gdy ie wyrzuci od towa=
28:
rzyſtwa ſwiętich.
R iij


strona: R3v

PSALM: 13.

1:
Quis dabit ex Syon ſalutare Iſrael: cū cō-
2:
uerterit deus captiuitatem plebis ſuæ exul=
3:
tabit Iacob & letabitur Iſrael.
4:
Kto z gory Syon zbawi lud Iſraelski Iako=
5:
by rzekł, y kto inſzy z wyſokoſci nieba vcżyni ludu
6:
ſwemu zbawienie, iedno pan bog o ktorym ſzaleni
7:
mowili iż niemaſz boga.
8:
Abowiem gdy pan bog nawroći lud ſwoy z nie=
9:
woli/ tedy więc dopiero vraduie ſie Iacob á v=
10:
weſeli ſie Iſrael.
11:
❡ Z niewoli, to ieſt z nędze tego ſwiata, to będzie
12:
na ſądny dzień. Iacob y Iſrael vweſelą ſie, to ieſth
13:
ktorzy tu boiowali naprzeciwko pokuſam. Bo Ia=
14:
cob wykłada ſie boiuiąci. A Iſrael to ieſt ten wſzel
15:
ki ktori tu przez wiarę widzi pana boga. Tam więc
16:
taki ſie vraduie onego cżaſu gdy rzecże pan Ieſus,
17:
podzcie bogoſlawieni oſſiągnicie kroleſtwo.

strona: R8

PSALM: 55.
1:

2:

3:

4:

5:

6:
Pſalm. 55. Pienie. 55.
7:
W tym pieniu prorokuie iako lud krzeſciański
8:
miał przeſladowanie cirpieć/ á iako zawżdy miał
9:
być pocieſzon. á na oſtatku o ſlubiech
10:
powiada prorok.
11:
M
Iſerere mei deus q conculcauit me
12:
homo tota die impugnans tribulauit
13:
me.
14:
Smiłuy ſie nademną miły panie boże/ boć
15:
mie zły cżłowiek podeptał/ á przez czały dzień ga=
16:
baiąc mie zaſmuczał mie.
17:
❡ Mowi to z perſony ludu wiernego.
18:
Conculcauerunt me inimici mei tota die.
19:
q multi bellantes aduerſum me.
20:
Podeptali mie nieprzijaciele moi przez czały
21:
dzień/ abowiem wiele tich ktorzy walcżą naprze=
22:
ćiwko mnie. Augu.s. tu przitim moui niemaſzli cż=
23:
łowiecże ſmutkow abo przeſladowania, tedys ieſz=
24:
cże nie pocżął byc krzeſcianinem, boc tak moui ſwię
25:
ty Paweł, iż wſzytci ktorzy dobrze y łaskawie ch=
26:
czą życ w panie Chriſtuſie, taci będą cirpiec prze=
27:
ſladowanie.

strona: R8v

PSALM: 55.

1:
Ab altitudine diei timebo: ego vero in te
2:
ſperabo.
3:
Ale y zaſię ia wyſokiey pychy ich (ktora krot/
4:
ko trwa) będę ſie bał/ y owſzem będą w tobie du=
5:
fał miły panie.
6:
In deo laudabe ſermones meos: in deo
7:
ſperaui non timebo quid faciat mihi caro.
8:
W panie bodze ia będę pochwalał mowę moię
9:
Iemu będę przypiſował czokolwie dobrego rzekę.
10:
w panie bodze pokładam nadzieię/ á przetho ſie
11:
nie będę bał by mi czo złego cżłowiek nieucżinił.
12:
❡ Bo kto ma mocznego obrończę, nieboi ſie mgłe=
13:
go przeſladowce.
14:
Tota die verba mea execrabantur: aduer
15:
ſum me emnes cogitationes eoꝶ in malum.
16:
Przez wſzytek cżas ſlowy moimi ſobie brzydzi=
17:
li nieprzijaciele moi/ wſzytkie ich myſli ſą naprze
18:
ciwko mnie ku złemu memu.
19:
Inhabitabunt & abſcondent: ipſi calcaneū
20:
meum obſeruabunt.
21:
Będąć oni ſemną przemieſzkawać ale zdradi
22:
ſwe zataią/ á to będą ſtać aby mie podſzczepili.
23:
Sicut ſuſtinuerunt animam meam pro ni-
24:
hilo ſaluos facies illos: in ira populos cōfrīges
25:
Tak iako oni cżekali duſze moiey (aby ią za=
26:
gładzili) tak teże/ y zaż ie ty miły panie zaniazacż
27:
zbawiſz/ ale ie pomſtą gniewu twego skaziſz.

strona: S

PSALM: 55.

1:
Deus vitam meam anunciaui tibi: poſu=
2:
iſti lachrimas meas in conſpectu tuo.
3:
A ten iuż miły panie żywot moy obiawił tobie
4:
To ieſt vdręczenie żywota mego. A tys położił łzy
5:
ocżu moich przed oblicżnoſcżą twoią.
6:
❡ To ieſt, wezrzałes nanie iż ci były przijemne.
7:
Sicut & in promiſſione tua: tuno conuer-
8:
tentur inimici mei retrorſum.
9:
A to mam nadzieię iż) iakos mi obieczał/ thak
10:
wſtecż odemnie będą odwroceni nieprżijaciele
11:
moi.
12:
In quacun die inuocauero te ecce co-
13:
gnoui q deus meus es.
14:
Ktoregokolwie dnia wzywałem ciebie miły
15:
panie/ tedym natichmiaſth poznał izes thy bog
16:
moy ieſt. Ktoregokolwie dnia) to ieſt, lubo w ſzcże=
17:
ſciu lubo w nieſcżeſciu. Tis bog moy) cżuſz bos mi
18:
był na pomoci.
19:
In deo laudabo verbum in domino lau-
20:
dabo ſermonem: in deo ſperaui non timebo
21:
quid faciat mihi homo.
22:
Panie boże) ia będę wſzelkie ſlowo moie poch=
23:
walał w panie bodze/ chwalił mowę moię.
24:
To ieſt/ czokolwie będę mowił dobrego, to iemu bę=
25:
dę przypiſował. w panie bodze pokładam nadzie
26:
ię moię/ á przeto nieboię ſie czokolwiek mi cżło=
27:
wiek vcżyni.
S


strona: Sv

PSALM: 56.

1:
In me ſūt deus vota tua: quȩ reddam lauda
2:
tiones tibi.
3:
Miły panie boże moy ia ſam w ſobie thwoie
4:
ſluby tobiem ſlubił abych ciebie chwalił/ á tho
5:
ćzom ſlubił popełnię.
6:
❡ Boże ſluby ſą ty, aby cżłowiek gdy czo dobrego
7:
ſlubuie panu bogu, aby ten ſlub był roſtropny, aby
8:
był dobrym vmysłem vcżynion. A trzecie aby z mi=
9:
łoſci bożey pochodził.
10:
Q eripuiſti animam meam de morte: &
11:
pedes meos de lapſu: vt placeam coram deo
12:
in lumine viuentium.
13:
A to dla tego abowiemes ty miły panie wyr=
14:
wał z ſmierci duſzę moię/ y wyrwałes theż nogi
15:
moie z vpadu/ á to abych ſie prżed oblicżnoſcią
16:
twoią ſlubił w ſwiatłoſci żywiącich.
17:
❡ w ſwiatłoſci, to ieſt w iaſnoſci wiary y łaski.

strona: S5

PSALM: 58.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:
Pſalm. 58. Pienie. 58.
13:
To pienie ieſt o panie Ieſuſie gdzie prorok pro=
14:
rokuie iako ſie gwałtem nań mieli rzucić żydo=
15:
wie. A też iako miał być niewinnym. Iako ży=
16:
douie maią ſie nawrocić ku wierze krzeſcianskiej
17:
przedſąd nym dniem. Iako niemaią być zabija=
18:
ni/ ale mieli być roſproſzeni po ſwiecie/ iako
19:
mieli zoſtać w kłamſtwie.
20:
E
Ripe me de inimicis meis deus meus:
21:
& ab inſurgentibus in me libera me.
22:
Racż mie wyrwać miły panie od nieprzija=
23:
cioł moich/ á wybaw mie od tych ktorzy na mię
24:
powſtaią. Pan Ieſus mowi ti ſlowa do boga otcza
25:
Eripe me de operantibus iniquitatem: &
26:
de viris ſanguinum ſalua me.

strona: S5v

PSALM: 58.
1:
Racży mie wyrwać od tych ktorzy zle cżynią
2:
á od mężow krwie wybaw mie.
3:
❡ Krwie, ktorzy chczą krew nieuinną wylewac.
4:
Quia ecce ceperunt animam meam: irru-
5:
erunt in me fortes.
6:
Boć oto iuż wzięli żiwot moy/ rzucili ſie gwał
7:
tem na mię moczarze.
8:
❡ To ſie działo czaſu męki iego.
9:
Ne iniquitas mea ne peccatum meū
10:
dne: ſine iniquitate cucurri & direxi.
11:
Thy znaſz miły panie iż ani złoſc moia ani
12:
grzech moy ieſt ty znaſz iżem przez grzechu przy=
13:
ſzedł/ y inſzem nawraczał.
14:
Exurge in occurſum meum: & vide: & tu
15:
dne deus virtutum deus Iſrael.
16:
Powſtań miły panie aby mi racżył zabieżeć/
17:
ty miły panie boze wſzitkich mocznych zaſtępow
18:
boże Iſraelski.
19:
Intende ad viſitandas omnes gentes: non
20:
miſerearis omnibus qui operantur iniqitatē.
21:
Poruſz ſie miły panie aby nawiedził wſzythki
22:
pogany Cuſz aby cie vznali: także ſie ſtało. a nie=
23:
cżyń ſmiłowania nad wſzytkimi ktorzy grzechy
24:
popełniaią.
25:
❡ A niecżyń) Srogie ſlowo ktore ſie dwoiako ro=
26:
zumie, pirwſzy wykład. Niedopuſciſz przez pomſty
27:
żadnego grzechu. wtory. Niecżyń ſmiłowania, tho

strona: S6

PSALM: 58.
1:
ieſt nad tymi ktorzy niechczą przeſtac grzeſzyc, abo
2:
ktorzy ieſzcże bronią grzechow ſwoich.
3:
Conuertentur ad veſperam & famem pa-
4:
tientur vt canes: & circuibunt ciuitatem.
5:
Przeciwnici moi zydowie nawroczą ſie ależ
6:
wiecżor/ ale więc tedi nacirpią ſie głodu iako pſi
7:
á będą krężyć około miaſta.
8:
❡ Nacirpią ſie głodu, Bo nie będzie vcżonych ka
9:
płanow ktorzyby ſlowo boże kazali. Otho thu pro=
10:
rocztwo iż żydowie nawroczą ſie ku wierze krzeſ=
11:
ciańskiey, ale aże w wiecżor, to ieſt przed ſądnym
12:
dniem, anie tylko zydowie ale y inſzy. Ale więcz
13:
onego cżaſu będzie wielki głod ſlowa bożego, Bo
14:
około onego cżaſu będą zabijac y wypędzac godne
15:
kapłany y zakonniki, podobno nie długo tego iuż
16:
cżekac.
17:
Ecce loquentur in ore ſuo & gladius in la-
18:
bijs ecrum: q quis audiuit.
19:
Abociem otho ći nieprzijaciele moi iuż będą
20:
mowić vſty ſwoimi/ á miecż w ich vſciech będzie
21:
abowiem y kto będzie ich ſluchał.
22:
❡ w ich vſciech) gdy mowili, vkrzyżuy winienci
23:
ſmierci. Kto będzie ich ſluchał, to ieſt, kto ich złoſc
24:
obacży, żaden, bo będą mnimac aby dobrze cżyni=
25:
li krzyżuiąc iego.
26:
Et tu dne deridebis eos: ad nihilum dedu
27:
ces omnes gentes.
28:
Ale ty miły panie naſmieieſz ſie ſnich w ni=
29:
wecż obrociſz wſzytki takie ludzie.

strona: S6v

PSALM: 58.
1:
❡ To ieſt, potępiſz ie kthorzy ſie twey prawdzie
2:
ſprzeciwiali.
3:
Fortitudinem meam ad te cuſtodiam: ꝗa
4:
deus ſuſceptor meus es: deus meus miſericor
5:
dia eius prȩueniet me.
6:
A ia przezpiecżnoſc y moc moię będę w tobie
7:
pokładał/ y w tobie iey bedę ſtrzegł miły panie/ a=
8:
bowiem tys ieſt bog przijmićil moy á miłoſier=
9:
dzie twoie vprzedzi mie.
10:
❡ Uprzedzi mie) Cżuſz niż ia czo dobrego pocżnę
11:
Oto tu nauka: iż my ſami z ſiebie nic dobrego nie=
12:
możem działac. Ale vprzedza nas miłoſierdzie bo=
13:
że gdy czo dobrego działac mamy.
14:
Deus oſtendit mihi ſuper inimicos meos:
15:
ne occidas eos ne quando obliuiſcantur po-
16:
puli mei.
17:
Pan bog mnie vkazał nad nieprzyiacielmi
18:
moimi Otciec niebieski mnie ſynowi vkazał j ob=
19:
iawił. rzeknąc/ Niezabijay ich/ by kiedy lud moy
20:
mnie niezapamiętał.
21:
❡ Oto tu prorocztwo o żydziech, iż ich niemaią za
22:
bijac a to dla tego, aby krzeſciani miedzy ſobą nie=
23:
zapamiętali męki bożey ktorą podiął od tego ludu
24:
A tez dla tego, bo żydowie ſą oſlowie naſzy, ktorzy
25:
za nami krzeſciany noſzą kxięgi ſtarego zakonu,
26:
przez ktore doſwiadcżamy prawdy naſzey wiary,
27:
a wſzakoż lepieyby miedzy ſobą niemiec tego ludu
28:
żidowskieo, niżli tak gimiec iako ieſt v nas, bo lich
29:
wią czo ieſt naprzeciwko bogu y prawu duchow=

strona: S7

PSALM: 58.
1:
nemu. A też ſą na wielką cięſzkoſc krzeſcianſtwu,
2:
wſzitko złe myſląc iako głowni nieprzijaciele Ch=
3:
ryſtuſa miłego.
4:
Diſꝑge illos in virtute tua & depone eos
5:
protector meus dne.
6:
A przeto ich nie zabijay) ale ie roſproſz mo=
7:
czą twoią miły panie Oto ſie ſpełniło prorocztwo
8:
iz żydowie po ſwiecie roſproſzeni. á racży ie ſlo=
9:
żyć miły panie obronicielu moy.
10:
❡ Słożyc) czuſz z kroleſtwa y z kapłańſtwa, to ſie
11:
wſzytko ſpełniło, bo iuż, ani kroleſtwa maią, ani ka
12:
płana. Abowiem chce pan bog, aby żadna inſza
13:
ofiara kapłańska niebyła, iedno ofiara ciała boze=
14:
go ofiara naſwiętſza.
15:
Delictum oris ecrum: ſermonem labiorū
16:
ipſorum & comprehendantur in ſuꝑbia ſua.
17:
Racży też zrzucić miły panie wyſtęp ięzika ich
18:
racży zeſromocić mowę vſt ich/ á niechay będą
19:
przewyciężeni w pyſze ſwoiey.
20:
❡ Ięzika ich, ktorym mowią abych ia niewſtał
21:
z martwych.
22:
Et de execratione & mendacio annuncia-
23:
buntur in conſummatione: in ira cōſumma-
24:
tionis & non erunt.
25:
A tak będą obiawieni w bluznieniu y w kłam=
26:
ſtwie ſwoim aż do ich zniſzcżenia/ w bluznieniu
27:
abo przeklinaniu. Otho proroctwo iż oni y dziſia
28:
bluznią pana Ieſuſa y każdy dzień trzikroz prze=
29:
klinaią krzeſciany, ieſt to rzecż pewna, bo to iawnie

strona: S7v

PSALM: 58.
1:
powiedaią ktorzy ſie z nich na wiarę krzeſciańską
2:
nawraczaią, a wżdy ſnimi opczuią krzeſciani iako
3:
z przyijacielmi. To ſie im ſtanie w gniewie doko=
4:
nania ich á więci ich nie będzie/ iż ich miły panie
5:
dokonaſz z gniewu twego.
6:
Et ſcient quia deus dnabitur Iacob & fi-
7:
nium terrȩ.
8:
A tedy więc dowiedzą ſie iż pan bog będzie pa
9:
nował w domu Iacobowym y po wſzitkich gra=
10:
niczach ſwiata.
11:
❡ Iacobowym) to ueſt w pokoleniu tych kthorzy
12:
patriarchy Iacoba naſladowali.
13:
Conuertent ad veſperā & fanem pacient
14:
vt canes: & circuibunt ciuitatem.
15:
Nawroczą ſie kwiecżoru á głod będą cierpieć
16:
iako pſi/ a będą miaſto okrążać. Iuż to pirwy było
17:
Ipſi diſpergentur ad manducandum: ſi ve
18:
ro non fuerint ſaturati & murmurabunt.
19:
Roſproſzą ſie ſzukaiąc czoby iedli/ á ieſthli ſie
20:
nienaſiczą tedy będą ſzemrać.
21:
Ego aūt cantabo fortitudinem tuam: & e-
22:
xaltabo mane miſericordiam tuam
23:
Ale ia będę pienim wyſlawiał moc twoię mi
24:
ły panie/ a będę wyſoce pochwalał w zarań mi=
25:
łoſierdzie twoie. w zarań) to ieſt wednie cżaſu ła=
26:
ski, cżaſu nowego zakonu.
27:
Quia factus es ſuſceptor meus: & refugiū
28:
meum in die tribulationis meȩ.

strona: S8

PSALM: 59.
1:
Abowiemes ſie ty ſtał miły panie przijacie=
2:
lem moim/ á tys ochłoda moia dnia zaſmucze=
3:
nia mego. Ten dzień był wielki piatek.
4:
Adiutor meus tibi pſallam: quia deus ſuſce
5:
ptor meus es: deus meus miſericordia mea
6:
Wſpomożycielu moy thobie ia będę chwałę
7:
ſpiewał abowiem tys ieſt bog ktoris mie prziiął:
8:
Cżuſz tys mie wybawił od nieprzijacielow moich.
9:
boże moy miłoſierdzie moie.
10:
❡ Nadobne ſlowo, ktore był zwykł mowic ſwię=
11:
thy Franciſzek vſtawicżnie boże moy miłoſiedzie
12:
moie.

strona: T3

PSALM: 61.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:
Pſalm. 61. Pienie 61.
13:
W tim pieniu prorok moui z perſony ludu wier
14:
nego w troskach położonego. A też iako na ten
15:
lud mieli powſtać nieprżijaciele ieo. A iako pan
16:
bog miał być wybawicielem iego. Też naucża ia
17:
ko ſie bogaći maią rządzić w bogacztwach
18:
ſwoich. Też iako pan bog ieſt miłoſier=
19:
ny płacząc wſzelkiemu według v=
20:
cżynkow iego.
21:
N
Onne deo ſubiecta erit anima mea?:
22:
ab ipſo enim ſalutare meum.
23:
Y zaż nieprzydzie ten cżaſz gdy duſza moia ſa
24:
memu panu bogu będzie poddana/ abowiem od
25:
iego ſamego cżekam wybawienia.
26:
❡ To mowi lud wierny w troskach położony. A
27:
duſza moia, cżuſz wyzwolona od vciſnienia.

strona: T3v

PSALM: 61.

1:
Nam & ipſe deus meus & ſalutaris meus
2:
ſuſceptor meus: non mouebor amplius.
3:
Boć on ſam ieſt bog moy y zbawiciel moy/
4:
on mie kſobie przijął/ a przeto ſie więcey nieruſzę
5:
❡ To ieſt, zawżdy w iego woli będę trwał, a przy=
6:
dzie ten cżas gdi mie więcey niebędą gabac nieprzi
7:
iaciele moi.
8:
Quouſ irruitis in hominem: interficitis
9:
vniuerſi vos tan parieti inclinato & mace-
10:
rie depulſȩ.
11:
A dokądze ſie tak będziecie rzuczać na cżło=
12:
wieka/ wſzytci zabijać chcecie/ powſtaiecie nań ia
13:
ko na ſcianę pochyloną y na parkan ktory chcze
14:
vpaſc.
15:
Verūtamen percium meum cogitauerūt
16:
repellere: cucurri in ſiti: ore ſuo benedicebāt
17:
& corde ſuo maledicebant.
18:
Aczkolwiek tak vpominani byli
19:
A wſzakoż myſlili o tym iakoby odpłatę moię
20:
odemnie oddalili przeſzedłem ſtadło moie prag=
21:
nące Cżuſz zbawienia. A oni wżdy vſthy ſwemi
22:
bogoſlawili ale ſercem złorzecżyli.
23:
Verūtamen deo ſubiecta eſto anima mea:
24:
quoniam ab ipſo patientia mea.
25:
A wſzakoż (czokolwie oni cżynią) bądź po=
26:
wolna miłemu Bogu duſzo moia boć od niego
27:
ieſt cirpliwoſc moia.
28:
❡ Miedzy przeſladowanim tak wielkim.

strona: T4

PSALM: 61.

1:
Quia ipſe deus meꝰ et ſaluator meus: ad-
2:
iutor meus: non emigrabo.
3:
Boć on ieſt pan bog moy y zbawiciel moy/ á
4:
przeto od iego poddania nie odſtąpię.
5:
In deo ſalutare meum & gloria mea: deus
6:
auxilij mei & ſpes mea in deo eſt.
7:
W panie bodze ieſt zabwienie moie y chawała
8:
moia/ pan bog ieſt wſpomożenie moie/ á nadzie=
9:
ia moia ieſt w panie bodze moim.
10:
Sperate in eo omnis congregatio populi:
11:
effundite coram illo corda veſtra: deus adiu
12:
tor noſter in æternum.
13:
Pokładaycie wnim nadzieię wſzelkie zebranie
14:
ludzkie/ wyleycie przed nim ſerce waſze Płacżą co
15:
miłoſierdzie iego. Boć pan bog wſpomożiciel ieſt
16:
waſz nawieki.
17:
Veruntamen vani filij hominum: menda
18:
ces filij hominum in ſtateris, vt decipiant ipſi
19:
de vanitate in idipſum.
20:
A wſzakoż ſynowie ludſci naprożnoſc ſie wy=
21:
dali ſynowie ludſci ſą kłamliwi przy rozważa=
22:
niu ſprawiedliwoſći/ aby ſie ſami zdradzali w
23:
proznoſci. Cżuſz, acżkolwie w nim ſamym nadzie=
24:
ia ma byc, a wſzakoż ludzie ſwiecżci nadzieię maią
25:
w prożnoſci tego ſwiata.
26:
Nolite ſperare in iniquitate: & rapinas no-
27:
lite concupiſcere: diuitlæ ſi affluant, nolite
28:
cor apponere.
PSALM: 62.

29:
Niedufaycie w żłoſci waſzey/ á nieżądaycie
30:
drapieſtwa/ á ieſtli bogacztwa wam będą przy=
31:
mnażać ſie nie przykładaycie ſercza.
32:
❡ To ieſt, nie miłuycie ich gorączo, ani ich ſtrzeżcie
33:
skąpie, ani w nich dufaycie, ani ſie ſnich pyſznicie.
34:
Semel locutꝰ eſt deꝰ, duo hic audiui, quia
35:
poteſtas dei eſt: & tibi domine miſericordia, quia
36:
tu reddis vnicui iuxta opera ſua,
37:
Ieden raz rzekł pan bog y ſlyſzałem ty dwie
38:
rzecży Ieden raz) to ieſt nie zmiennie. Iż pan bog
39:
ieſt moczny ku ſądzeniu y ku karaniu. á tys ieſth
40:
miły panie miłoſierny abowiem ty wraczaſz w=
41:
ſzelkiemu według vcżynkow iego.
42:
❡ Płacząc dobrze dobrim, a złym też zle.

strona: T7

PSALM: 63.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:
Pſalm.64. Pienie.64.
23:
W tym pieniu prorok mowi z perſony koſcioła
24:
krzeſciańskiego żądaiącz aby wyſluchał modli=
25:
twę iego/ Też bogoſlawi lud krzeſciański/ Też iż
26:
then koſcioł ieſt wielki w ſwiątoſci y w ſpra

strona: T7v

PSALM: 64.
1:
wiedliwoſci/ Też proſi aby pan Ieſus przi
2:
ſzedł na ſwiat/ bo on miał być nadzieią
3:
wſzitkieo ſwiata/ Też iaka mocz boża
4:
ieſt/ iakie czuda mieli cżynić zwo=
5:
lennici iego/ y chwali
6:
nowy zakon.
7:
T
E decet hymnus deus in Syon: & tibi
8:
reddetur votum in Ieruſalem.
9:
❡ To mowi koſcioł ſwięty.
10:
Tobie miły panie boże ſluſzno chwałę dać na
11:
gorze Syon/ á tobie ofiari będą ofiarowany w
12:
Ieruſalem
13:
❡ To ieſt w koſciele krzeſciańskim.
14:
Exaudi orationem meam: ad te omnis ca-
15:
ro veniet.
16:
Wyſluchay panie boże modlitwę moię. Tho
17:
ieſt wiem iż wyſluchaſz w tym koſciele nowego za=
18:
konu. do ciebie wſzelki cżłowiek przydzie.
19:
❡ Do ciebie, to ieſt ku chwale twey, wſzelki cżło=
20:
wiek) to ieſt ze wſzelkiego rozdzaiu ludzkiego.
21:
Verba iniquorum prȩualuerūt ſuper nos:
22:
& impictatibus noſtris tu propiciaberis.
23:
A iż wyſluchaſz ztąd ieſt dowod) bo oto ſlowa
24:
złych nieprzijacielow naſzych pzeſilili ſie na nas
25:
❡ Nieprzijacielow, czuſz duſznych ktorzy pocżąw
26:
ſzy od Adama aż dotychmiaſt cżęſto n as zwodzą.
27:
A wżdy miły panie nad grzechy naſzemi bę=
28:
dzieſz miał lutoſc.

strona: T8v

PSALM: 64.

1:
Beatus quem elegiſti & aſſumpſiſti: habi-
2:
tabit in atrijs tuis.
3:
Dla tego) bogoſlawiony ieſt cżłowiek ktore=
4:
gos w ten koſcioł przijął ktory będzie mieſzkał w
5:
pałaczach twoich.
6:
❡ Dla tego) cżuſz iż maſz lutoſc nad grzechy. wten
7:
koſcioł) czuſz krzeſciański gdzie telko ieſt grechom
8:
odpuſzcżenie.
9:
Replebimur in bonis domus tuæe: ſanctū
10:
eſt templum tuum, mirabile in ȩquitate.
11:
Abowiem będziemy naſiceni wielkiego dobra
12:
pałaczu twego. Czuſz my ktorzy mieſzkamy w
13:
tym koſciele w łaſce bożey, dobra duſznego będzie=
14:
my naſyceni. Abowiem ſwięty ieſt koſcioł twoy/
15:
á dziwny w ſprawiedliwoſci.
16:
❡ Oto mowi iż koſcioł ſwięty, czuſż dla ſwiątoſci,
17:
a dziwny w ſprawiedliwoſci dla nauki.
18:
Exaudi nos deus ſalutaris noſter: ſpes om
19:
nium finium terræ, & in mari longe.
20:
Wyſluchay nas miły panie boże zbawicielu
21:
naſz. Czuſz aby iuż racżył przyſc z nieba a odkupił
22:
nas. thys ieſt nadzieia wſzytkich granicz thego
23:
ſwiata y na morzu na nadalſzym.
24:
❡ Iakoby rzekł nietelkos ieſt nadzieia ludu ży=
25:
dowskiego ale też wſzędzie indzie.
26:
Preparans montes in vittute tua, accinctꝰ
27:
potentia: qui conturbas profundum maris,
28:
ſonum fluctuum eius.
Ty ſam


strona: V

PSALM: 64.
1:
Ty ſam miły panie tworzyſz gori moczą twą
2:
❡ Gori to ieſt apoſtoły, rozumieiącz duchownie.
3:
przepaſałes ſie ſiloſcią/ tys ieſth ktory mieſzaſz
4:
głębokoſc morzką y ſzumy wełnow iego.
5:
Turbantur gentes & timebunt, qui ha
6:
bitant terminos a ſignis tuis: exitus matuti-
7:
ni & veſpere delectabis.
8:
Zamieſza ſie lud y zlęknie ſie y ći ktorzy mieſz=
9:
kaią na graniczach ziemie od znamion twoich
10:
miły panie/ á ti roskoſzne vcżiniſz. ❡ Na grani
11:
czach, Iako w Indiey w murzyńskiey ziemi w Hi
12:
ſpaniey y indzie od znamion. Czuſz gdy vzrzą zna=
13:
miona ktore będą działac zwolennici.
14:
wyſzcie iutrzen iutrzenne y wiecżorne.
15:
❡ To ieſt chwały y rane y wiecżorne, ktore thobie
16:
będą działac, ty tobie będą przijemne y roskoſzne.
17:
Viſitaſti terram & inebriaſti eam: multi-
18:
plicaſti locupletare eam.
19:
Nawiedziłes ziemię miły panie/ y vpoiłes ią
20:
y rozmnożyłes ią bogacztwy wielkiemi.
21:
❡ Czuſz gdys zſtąpił z nieba vpoiłes ią mądro=
22:
ſcią y nauką.
23:
Flumen dei repletum eſt aquis: paraſti ci-
24:
bum illorum, q ita eſt preparatio eius.
25:
Rzeka boża napełniona ieſt wodami nagoto
26:
wałes ich pokarm/ abowiemes tak ziednał nago
27:
touanie iey Pokarm) to ieſt ſwiątoſc koſcielną.
28:
Riuos eius inebrians: multiplica genimi-
V


strona: Vv

PSALM: 64.

1:
na eius: in ſtillicidijs eius letabitur germinās
2:
Zrzodła iey napełniwſzy racż też rozmnożyć
3:
y płodnoſć iey. Zrodła, to ieſt apoſtoły iey, to ieſth
4:
tey rzeki, to ieſt tego ludu krzeſciańskiego. y pło=
5:
dnoſć, to ieſt wſzytki wierne. Płodna ziemia z
6:
pokropienia tey wody będzie ſie weſeliła.
7:
❡ Zbor krzeſciański będzie ſie weſelił z thego iż
8:
vzrzy wielkoſc ludu ktori będzie pokropion wodą
9:
krztu ſwiętego.
10:
Benedicens coronȩ anni benignitatis tuȩ
11:
& campi tui replebuntur vbertate.
12:
Ty miły panie daſz bogoſlawieńſtwo roku ży
13:
znoſci y płodnoſci twoiey/ a pola twoie pełne bę
14:
dą obfitoſci.
15:
To ieſt daſz bogoſlawieńſtwo cżaſu y latam nouego
16:
zakonu, ktori będzie. Iakoby rzekł. Cżas ſtarego
17:
zakonu był niepłodny bo nie rodził thakiey łaski
18:
ktoraby proſto otworziła vliczkę niebieską, ale to
19:
cżyni zakon nowy.
20:
Pingueſcent ſpecioſa deſerti: & exultatio-
21:
ne colles accingentur.
22:
A tedy więcz ſlicżne pola na puſtiniach roz=
23:
mnożą ſie wielką żiznoſcią á pagorki przybierzą
24:
ſie w radoſć y weſele.
25:
❡ Pola to ieſt, ci ktorzy byli pogany, będą płodni
26:
A pagorki) to ieſt ci ktorzi będą vcżic Ewangeliey
27:
ſwiętey, iako ſą doctorowie ſwięci, a tho dla thego
28:
mowi abowiem więtſza cżęſc doctorow kreſciań=
29:
skich poſzła z pogańſtwa, Iako Origenes, Euze=
30:
bius Ciprian, Auguſtin., Ambro. Ieroni. y inſzy.

strona: V2

PSALM: 65.

1:
Induti ſunt arietes ouium, & valles abun-
2:
dabunt frumento: clamabunt &enim, hym-
3:
num dicent.
4:
Skopowie owiecz ſą przyodziani wełną/
5:
Tho ieſth przełożeni poſpolitego ludu w koſciele.
6:
A niżyny będą w życie obfitować/ Tho ieſt w
7:
pokarmie duchownym iako ieſt ciało Boże.
8:
będą z radoſcią ſpiewać/ á chwałę panu bogu bę
9:
dą dawać.

strona: V6

PSALM: 67.
1:

2:

3:

4:

5:
Pſalm. 67/ Pienie 67.
6:
To pienie ieſt o zmartwychwſtaniu pana Ie=
7:
ſuſa/ y o zginieniu moci diabelskiey y żidowskiey
8:
á o pocieſze ludu nowego zakonu/ O wniebo w=
9:
ſtąpieniu pana Chriſtuſa/ y iako miał wybauić
10:
otcze ſwięte z odchłaniey/ y grzeſzne z grzechow.
11:
Też wyſlauia dobroći pod figurą ktore dał pan
12:
bog koſciołowi ſwemu/ iako zeſlanie ducha ſwię
13:
tega widome. Danie Euangeliey według kto=
14:
rey vpomina prorok aby ſpokoynie ludzie mieſz=
15:
kali. Też chwali lud krzeſciański iako ieſt żyzny
16:
á płodny. Też iako tyſiączmi angiołow miało
17:
prowadzić pana Ieſuſa w niebo/ á on miał ięt=
18:
ce z ſobą wprowadzić do nieba. Też iako ſie
19:
pogani mieli kniemu nawroćić á mieli ſie
20:
dać o iego wiarę zabijać. Też o apo
21:
ſtolech y o kacerzach.
22:
E
Xurgat deus & diſſipent inimici eius:
23:
& fugiant qui oderūt eum a facie eius.
24:
Ten ieſt pſalm ktory miedzy inſzymi trudnieyſzy
25:
ieſt ku zrozumieniu, aieſt znamienity.
26:
Powſtań pan bog á day to aby ſie roſproſzi=
27:
li nieprzijaciele iego. á ći ktorzy nim wzgardzili

strona: V6v

PSALM: 67.
1:
niech vciekaią od niego. To ieſt gdy vmrzeſz ſy=
2:
nu boży racży więc wſtać z martwych, aby ſie nie=
3:
przijaciele to ieſt diabli roſproſzyli, abo też żydouie
4:
ktorzy ciebie wzgardzili.
5:
Sicut deficit fumus, deficiant: ſicut fluit
6:
cera a facie ignis, ſic pereāt peccatores a facie
7:
dei.
8:
Iako dym ginie/ tak y oni niechay zginą/ iako
9:
wosk od ognia płynie/ tak niechay zginą grzeſz=
10:
nici od oblicża bożego. Chriſtuſowego gdy zmar=
11:
twych wſtanie. Przez grzeſzniki też rozumie żydy
12:
y diabły.
13:
Et iuſti epulent & exulent in conſpectu
14:
dei: & delectentur in leticia.
15:
Ale ſprawiedliwi będą vżywać y będą ſie ra
16:
dować przed oblicżnoſcią bożą á będą ſie w we=
17:
ſelu kochać. Sprawiedliwi, to ieſt wſzytci wierni
18:
nowego zakonu, przeto iż wybauieni o d grzechu y
19:
od brzemienia ſtarego zakonu to ſie pełni vzywa=
20:
nie gdy pożywamy baranka niepokalonego.
21:
Cantate deo, pſalmum dicite nomini eius
22:
iter facite ei qui aſcendit ſuper occaſum: do-
23:
minus nomen illi.
24:
Spiewaycie panu bogu á pioſnkę iemu wy
25:
ſlawiaycie Cżuſz wy angiołowie ſwięci gdi będzie
26:
w niebo wſtępował z wielkim zwycięſtwem.
27:
przeprawiaycie iemu drogę ktory wſtąpił na za=
28:
chod/ pan iemu imię. Na zachod) to ieſt zwycię=
29:
żył ſmierc przez zmartwywſtanie.

strona: V7

PSALM: 67.

1:
Exultate in conſpectu eius: turbabūtur a
2:
facie eiꝰ patris orphanoꝶ & iudicis viduaꝶ
3:
Raduycie ſie przed oblicżnoſcią iego boć nie=
4:
przijaciele iego zaſmuczą ſie To będzie w dzień
5:
ſądny od oblicżnoſci iego/ ktory ieſt otciec ſiroth
6:
y ſędzia wdow.
7:
Deus in loco ſuo ſancto: deus qui inhabi-
8:
tare facit vnius moris in domo.
9:
Pan bog ieſt na mieſtczu ſwiętym ſwoim
10:
w niebie y w domu y w koſciele krzeſcianskim.
11:
tenći ieſt pan bog ktory w domu ſwoim iedno=
12:
ſtaynie każe ludziom przebywać.
13:
❡ Iednoſtaynie, to ieſt zgodnie a w iedney woli.
14:
Qui educit vinctos in fortitudine: ſimili-
15:
ter eos ꝗ exaſperāt, qui habitāt in ſepulchris.
16:
Tenći ieſt pan) ktori wybawia iętce z niewo=
17:
ley w moczy wielkiey/ Z niewoley, to ieſt z odchła=
18:
ni piekielney. takież y ty wybawia ktorzy iego ku
19:
gniewu przywodzą ktorzy w grobiech mieſzkaią.
20:
❡ w grobiech to ieſt w złym zwycżaiu.
21:
Deus cum egredieris in conſpectu popu=
22:
li tui: cum pertranſires in deſerto.
23:
Panie boże gdys niegdi vprzeszał przed obli=
24:
cżnoſcią ludu twego gdys na puſzcży ſzedł przed
25:
nim.
26:
❡ wyſlawia prorok dobroci boże ktore dał koſcio
27:
łowi ſwemu, ato pod figurą, gdys ſzedł przed nimi
28:
Czuſz gdys twoy lud z niewoley Egipskiey wiodł

strona: V7v

PSALM: 67.

1:
Terra mota eſt, &enim cœli diſtillauerūt
2:
a facie dei Synai: a facie dei Iſrael.
3:
Tedy ziemia wezdrżała á niebioſa deſzcz ſpu=
4:
ſciły od oblicżnoſci boga na gorę Sinai z ſtępu=
5:
iącego od oblicżnoſci boga Iſraelskiego.
6:
❡ wſzytko to było gdy pan bog dawał przykaza=
7:
nie Moyſeſzowi na gorze Synai.
8:
Pluuiam voluntariam ſegregabis deus hȩ
9:
reditati tuȩ, & infirmtaa eſt: tu vero perfeci
10:
ſti eam.
11:
Takież też z oſobna ſpuſciłes miły panie deſzcż
12:
dobrowolny dziedzicztwu twemu/ ktore zemdlo=
13:
ne było ales ie ty miły panie poſilił
14:
❡ Deſzcż, to ieſt łaskę twoię, Dziedzicztwu) tho
15:
ieſt Apoſtołom w dzień ſwiątecżny, y też koſciołowi
16:
twemu ktori przed twym narodzeniem był mdły.
17:
Animalia tua habitabunt in ea: paraſti in
18:
dulcedine tua pauperi deus.
19:
A w tym dziedzicztwie będą mieſzkać ćiche zwie=
20:
rzęta twoie/ w dziedzicztwie, tho ieſt w koſciele
21:
krzeſciańſkim. ciche zwirzęta, to ieſt pokorni ludzie
22:
O miły panie iakąs wielką ſlodkoſć twoię ſpra=
23:
wił vbogiemu.
24:
❡ Sprawił ſlodkoſc ſlowa ſwego, ciała ſwego, ła
25:
ski ſwoiey cżłowieku grzeſznemu.
26:
Dominꝰ dabit verbum euangelizantibꝰ:
27:
virtute multa.
28:
Pan bog da ſlowo tim ktorzy ie każą wielkiey
29:
miicomoci.

strona: V8

PSALM: 67.
1:
❡ Oto wyſlawia czo zgotował pan bog vbogie=
2:
mu da ſlowo to ieſt naukę Ewangeliey.
3:
Rex virtutū dilecti dilecti: & ſpeciei do-
4:
mus diuidere ſpolia.
5:
Krolowie wielkiego moczarztwa ſtali ſie mi=
6:
li y lubi/ Ktorzy ſie na wiarę nawrocili ſtali ſie
7:
lubi panu bogu. A na okraſę domu bożeo dzielili
8:
łupy. To ieſt koſcioły okraſili bogacztwy ſwemi.
9:
Si dormiatis inter medios cleros: pennæ
10:
columbȩ deargentatȩ, & poſteriora dorſi eiꝰ
11:
in pallore auri.
12:
Ieſtli ſie vſpokoicie (o ludzie) w poſrzodku
13:
dwoyga dziedzicztwa/ thedy będziecie iako piorka
14:
gołębice poſrebrzonej á grzbiet iey będzie żołty ia
15:
ko złoto.
16:
❡ Ieſtli ſie vſpokoicie, to ieſt ieſtli będziecie cicho
17:
a ſpokoyno mieſzkać miedzy tim dwoim dziedzicz
18:
twem ziemskim y niebieskim, thedy będziecie na
19:
okraſę koſcioła krzeſciańskiego, Będziecie iako
20:
czudne piorka gołębicżki poſrebrzoney, to ieſt ko=
21:
ſcioła, ktori ieſt przez gorzkoſci iako gołębicżka
22:
żołci nie ma, A ieſt proſtoty ſwiętey iako gołębicż=
23:
ka, A zowie koſcioł gołębicżką poſrebrzoną, Abo=
24:
wiem Nauką bożą koſcioł brzmi iako ſrebro A
25:
grzbiet żołty) To ieſt będzie gorączą łaską napeł=
26:
nion, ktora łaska wſytko skromnie znoſi iako=
27:
by na grzbiecie brzemię.
28:
Dum diſcernit cœleſtis reges, ſuper eam
29:
niue dealbabunt in Selmon: mons dei mons
30:
pinguis.

strona: V8v

PSALM: 67.
1:
Gdy pan niebieski vſtawia nad tą gołębicż=
2:
ką przełożone/ Nad gołębicżką to ieſt nad koſcio=
3:
łem. Przełożone, czuſz kthorzy y ſami ſiebie y inſze
4:
dobrze rządzą. Thedy nad ſnieg będą pobieleni
5:
w zaćmieniu łaski bożey tha gora boża ieſt gora
6:
tłuſta. Gora to ieſt zbor krzeſciański, ieſt tłuſty, to
7:
ieſt żyzny w obfitoſci łaski bożey.
8:
Mons coagulatus mons pinguis: vt quid
9:
ſuſpicamini montes coagulatos?
10:
Gora ta ſyna ieſt mleku przyrownana y go=
11:
ra tłuſta y cżemu ſie domnimawacie na yn=
12:
ſzich gorach żiznoſci Iakoby rzekł, niemaſzci indzie
13:
takich pożythkow ani zbawienia iedno w wierze
14:
krzeſciańskiey. Koſcioł krzeſciański mleku y tłu
15:
ſtoſci przyrownan. Mleku dla młodich ktorzy w
16:
koſciele lekką nauką bywaią karmieni. A tłuſto=
17:
ſci dla mężnych ktore karmi głębſza nauka.
18:
Mons in quo beneplacitum eſt deo: habi
19:
tate in eo, &enim dominus habitabit in finē
20:
Tać ieſt gora w ktorey ſie zlubiło panu bogu
21:
mieſzkać/ y będzie na niey pan bog doskonania
22:
mieſzkał.
23:
Currus dei decem milibus multiplex, mil
24:
lia letancium: ds in eis in Synai in ſancto
25:
Boże w niebo wſtąpienie z dzieſiąc tyſięci ro
26:
zmaite/ tyſiączmi tych będzie ktorzy ſie będą ra=
27:
dować To ieſt, tyſiączmi będzie angelskich zaſtę=
28:
pow ktorzy iego poprowadzą. Abowiem pan bog
będzie w=


strona: X

PSALM: 67/
1:
będźie w nich na ſwiętey gorze Synai.
2:
❡ To ieſt w kroleſtwie niebieskim.
3:
Aſcendiſti in altum, cepiſti captiuitatem:
4:
accepiſti dona in hominibus.
5:
Wſtąpiłes miły panie na wyſokoſc wźiąwſzy
6:
z ſobą iętce/ Na prawiczę boga otcza z odchłaniey
7:
piekielney, A wziąłes dary wielkie w ludziach.
8:
❡ Yżes ie z niewoley wiecżney wybawił
9:
Etenim nō credētes: inhabitere dm deū.
10:
A tys k ſobie ludzie wziął miły panie/ ktorzy
11:
niedowierzali aby pan bog wludziach miał mie
12:
ſzkać. Niedowierzali, bo taci byli pogani wſzytci.
13:
Benedictus dominus die quottidie: proſ-
14:
perū iter faciet nobis deꝰ ſalutariū noſtroꝶ
15:
Bądz bogoſlawion pan bog na wſzelki dzień
16:
y vſtawicżnie boć on ſzcżeſną drogę nam vcżini
17:
Drogę) cżuſz ku zbawieniu wiecżnemu.
18:
Ten pan ktory ieſt rozmnożcza zbawienia na=
19:
ſzego.
20:
Deus noſter deus ſaluos faciendi: & do-
21:
mini domini exitus mortis.
22:
Sam pan bog naſz ieſt ktory zbawić może/ á
23:
na pana boga ſameo zależi abiſmy vſzli ſmierći
24:
❡ Cżuſz grzechowey y piekielney.
25:
Verumtamen deus confringet capita ini=
26:
micorum ſuorū: verticem capilli perambu-
27:
lantium in delictis ſuis.
X


strona: Xv

PSALM: 67.
1:
Acżkolwie on chce wſzytki zbawić) á wſzakoż
2:
pan złomi y skazi głowy nieprzijacielow ſwo=
3:
ich/ skazi wirzch głowy y z włoſami/ tym ktorzy
4:
trawią w złoſciach ſwoich. Skazi głowy, to ieſt
5:
pychę, a wirzch głowy, to ieſt pyſzne myſli.
6:
Dixit dominus ex Baſan, conuertam con
7:
uertam: in profundo maris.
8:
Rzekł pan bog iż ia pan obrocę lud w głę=
9:
bokoſc ſuchoſci/ obrocżę lud w głębokoſc morzką
10:
❡ Suchoſci) to ieſt on lud pogański ktory przed
11:
tym był ſuchy, to ieſt łaski bożey niemaiąci prze=
12:
mienię gi w obfitoſc łaski moiey.
13:
Vt intingat pes tuus in ſanguine: lingua
14:
canum tuorum ex inimicis ab ipſo.
15:
Miły panie tako ſie ciebie barzo rozmiłuią iż
16:
teże noga twoia ich krwią ſię pokropi Dadzą ſie
17:
zabic dla ciebie, tako iż też nogi twich miłoſnikow
18:
będą brodzić w ich krwi ich ciała zbieraiąc.
19:
Y ięzik pſow twoich poydzie z nieprziacielow od
20:
niego. To ieſt wiele wynidzie z pogańſtwa, ktore
21:
poganſtwo ieſt nieprzijacielmi twoimi, takich kto
22:
rzy iako pſi będą wołac na grzechy y naprzeciwko
23:
bałwańſtwu, ale to ſwięci będą pieskowie, iaczy
24:
byli ci ktorzy kazali wiarę krzeſcianską nawro=
25:
ciwſzy ſie przod ſami z pogańſtwa.
26:
Viderunt ingreſſus tuos deus: ingreſſus
27:
dei mei regis mei qui eſt in ſancto
28:
Widzieli ludzie weſzcie twoie miły panie bo=

strona: X2

PSALM: 67.
1:
że/ widzieli weſzcie boga mego kthory mieſzka w
2:
ſwiętym koſciele ſwoim. weſzcie, to ieſt gdys mi=
3:
ły panie przyſzedł na ten ſwiat.
4:
Prȩuenerunt principes coniuncti pſallen-
5:
tibus: in medio iuuencularū tympaniſtriaꝶ.
6:
Kxiążęta vprzedzili á złącżyli ſie ſtymi ktorzy
7:
pana boga chwalą/ ktorzy kxiążęta ſtanęły w po=
8:
ſrzodku koſcioła nowego pana boga martwie=
9:
nim ciała chwalącego.
10:
❡ Kxiążęta, to ieſt apoſtołowie vprzedzili inſze
11:
ludzie ktorzy ſie potym na wiarę nawrocili a złą=
12:
cżili ſie z drugimi ktorzi pirwej pana boga poznali
13:
In eccleſijs benedicte deo: domino de fon
14:
tibus Iſrael.
15:
Dla tego w koſciele chwalcie pana boga/ ch=
16:
walcie iego z zrzodła ktore dał wypłynąć ludu
17:
Iſraelskiemu. Ze zrzodła, to ieſt z tey nauki kto=
18:
rą wydał temu ludu ktory wiarę widzi pana bo=
19:
ga, toc ieſt Iſrael.
20:
Ibi beniamin adoleſcētulꝰ: i mētis exceſſu
21:
W tymći koſciele ieſt Beniamin barzo mło=
22:
dy w zachwyceniu duſze. Beniamin) to ieſt ſwię
23:
ty Paweł ktory ua oſtatku miedzi wſzytkimi apo
24:
ſtoły ſie nawrocił, a przeto go tu młodym cżyni.
25:
❡ Tu prorocztwo o ſwiętim Pawle iż ſie miał na=
26:
wrocic dziwnym obyczaiem, y miał byc zachwy=
27:
czon do trzeciego nieba, iako ſie tak ſtało.
28:
Principes Iuda duces eorum: principes
29:
Zabulon & principes Neptalim.
X ij


strona: X2v

PSALM: 67.
1:
W tym też koſciele ſą kxiążęta z pokolenia Iu
2:
da ktorzy ſą wodze Abowiem pan Ieſus był z po=
3:
kolenia Iuda y tez Iakob, Ian, Simon y Iudaſz y
4:
Iacob mnieyſzy apoſtołowie ſwięci. W timże ko=
5:
ſciele kxiążęta Zabulon y kxiążęta Neptalim.
6:
❡ Cżuſz ſą też w tym koſciele abowiem ſwięthy
7:
Piotr y ſwięty Andrzey y inſzy niektorzy apoſto=
8:
łowie ci byli z ziemie Galileyskiey z pokolenia Za
9:
bulon y Neptalim, onich tu prorocztwo.
10:
Manda deus virtuti tuȩ: confirma hoc de
11:
us quod operatus es in nobis.
12:
Miły panie boże racż wzbudzić mocz twoię
13:
To ieſt racż zeſlac ducha ſwiętego ſwego.
14:
A racży to potwierdzić czos w nas ſprawił.
15:
❡ Cżuſz łaskę ktorąs dał koſciołowi twemu.
16:
A templo tuo in Ieruſalem, tibi offerent
17:
reges munera.
18:
Wyborni kxiążęta twoi miły panie pocżąw=
19:
ſzy od koſcioła twego ktory ieſt w Ieruſalem bę=
20:
dą tobie dary ofiarować.
21:
❡ Kxiążęta, to ieſt apoſtołowie y inſzy ſwięci twoi
22:
Increpa feras arundinis: congregatio tau-
23:
rorum in vaccis populorum, vt excludant
24:
eos qui probati ſunt argento.
25:
Miły panie) racży skarać ty zwierzęta nie=
26:
ſtałe iako trćina Kacerze nieſthatecżne w naucze
27:
ſwey. Boć zebranie tych pyſznych wołow ſzkodzi

strona: X3

PSALM: 67.
1:
barzo duſzam cieleſnym wołow pyſznych, to ieſth
2:
kacerzow ſyie nieukorzoney. tako iż też cżęſto ony
3:
odrzuczaią ktorzy doſwiadcżeni ſrebrem.
4:
❡ To ieſt ktorzy w ſwiętim piſmie naucżeni ſą.
5:
Diſſipa gentos quȩ bella volunt: venient
6:
legati ex Aegypto: Aetyopia preneniet ma-
7:
nus eius deo
8:
Racży rozproſzyć then lud miły panie kthory
9:
walki pragnie/ boć będzie then cżas gdy przydą
10:
poſlowie z Egiptu To ieſt, y Egipska ziemia przi
11:
dzie ku twey wierze miły panie Ieſu. Murzyń=
12:
ska ziemia pokwapi ſie poddać ręce ſwoie bogu.
13:
❡ To ieſt poſluſzeńſtwo, to ſie ſpełniło y ieſzcże ſie
14:
więczey ſpełni, ſpełniło ſie, bo ſwięthy Marek y
15:
ſwięty Matheus tam kazanim ſwoim wiele ich
16:
nawrocili.
17:
Regna terrȩ cantate deo: pſallite domino
18:
Wy kroleſtwa tego ſwiata ſpiewaycie miłe=
19:
mu bogu/ ſpiewaycie pioſnki panu bogu.
20:
Pſallite deo qui aſcendit ſuper cœlum cœ
21:
li ad orientem.
22:
Spiewaycie panu bogu ktory wſtąpił na nie=
23:
bo nad niebioſa na wſchod ſlończa.
24:
To ieſt, aż do ogniſtego nieba ktore ieſt nad wſzit=
25:
kimi niebioſami.
26:
Ecce dabit voci ſuæ vocem virtutis: date
27:
gloriam deo ſuper Iſrael: magnificentia eius
28:
& virtus eius in nubibus.
X iij


strona: X3v

PSALM: 67.
1:
Oto (tęn ktory tam wſtąpił) zeſle moci ſwey
2:
tym ktorzy iego głos będą pzepowiadać/ Czuſz
3:
apoſtołom zeſle moci ſwey, to ieſt ducha ſwiętego,
4:
to ſię ſpełniło w dzień ſwiątecżny. Chwalcie pa=
5:
na boga kthori wielmożnie rzecży cżyni w ludu
6:
Iſraelskim á mocz iego w obłokach.
7:
❡ To ieſt w Apoſtolech ſwiętych.
8:
Mirabilis deus in ſanctis ſuis: deus Iſrael
9:
ipſe dabit virtutem & fortitudinem plæbis
10:
ſuæ: benedictus deus.
11:
Dziwny ieſt pan bog w ſwiętych ſwoich pan
12:
bog Iſraelski/ on ſam vkaże mocz y ſilnoſc lu=
13:
du ſwemu/ bądz bogoſlawion pan bog.
14:
❡ Ukaże mocz, czuſz gdy wſtanie z martwych.

strona: Y2

PSALM: 70.
1:
Pſalm. 70. Pienie 70.
2:
W thym pieniu prorok naprzod żąda przyſzcia
3:
Meſſiaſza na ſwiath/ y prośi pokornie aby Pan
4:
bog racżył być obrońcą iego/ aby iego nie odrzu
5:
czał od oblicża ſwego á nawięcey gdy zgaſnie łas
6:
ka á będzie zloſc obfitowała/ theż aby byli
7:
zeſromoceni nieprzyiaciele teo koſcio=
8:
ła ſwiętego/ Też iako miał na
9:
vcżyć lud ſwoy drogi
10:
dobrey.
11:
I
N te domine ſperaui non confundar in ȩ
12:
ternū: in iuſticia tua libera me et eripe me
13:
Czudny Pſalm ktory w ſmutkach może,
14:
cżłowiek mowić.
15:
W thobiem miły panie miał zawżdy nadzie=
16:
ię/ przeto nie day mię na wiecżne poſromocenie/
17:
w tobie nie w cżlowiecże nie we cżci ſtadła wielkie
18:
go, ale w tobie ktori maſz przyſc na ſwiat, Bo thu
19:
żąda przyſcia na ſwiat ſyna bożego. Ale wſpra
20:
wiedliwoſci twey racżi mię wybawić/ y wyrwać.
21:
❡ Sprawiedliwoſci, Bo iako ſprawiedliwo ieſt
22:
nieodpuſćić niepokutuiącemu, tak też ſprawiedli
23:
wo ieſt odpuſćić pokutuiącemu.
24:
Inclina ad me aurem tuam: & ſalua me.
25:
Racżi nakłonić ku mnie vcha twego/ á racżi
26:
mię zbawić.
27:
❡ Nakłonić, czuſz panie Iezu prziſzedſzy na ſwiat
Y ij


strona: Y2v

PSALM: 70.

1:
Eſto mihi in deum protectorem, & in locū
2:
munitum vt ſaluum me facias.
3:
Racz mi być miły panie za boga obrończę
4:
mego/ bądz mi miaſto mieſtcza obronnego/ aby
5:
mię racżył obronić.
6:
❡ Czuſz ty ſam miły panie Ieſu broń mię od nie=
7:
prijacioł moich.
8:
Q firmamentum meum: & refugiū me
9:
um es tu.
10:
Bos thy ieſt twierdza moia y vciecżka moia
11:
tys ieſt miły panie.
12:
Deus meus eripe me de manu peccatoris
13:
& de manu contra legem agētis & iniqui.
14:
Panie boże moy racży mie wyrwać z rąk cżło
15:
wieka grzeſznego/ Czuſz pogańskieo y kacerzkieo.
16:
z rąk tego ktori zakon twoy przeſtępuie.
17:
Q tu es patientia mea domine: domine
18:
ſpes mea a iuuentute mea.
19:
Mowi z perſony ludu wybranego.
20:
Bos thy ieſth ćirpliwoſc moia miły Panie
21:
To ieſt przykład cirpliwoſci moiey, bos ty dał przi
22:
kład nam cirpliwoſci gdyś za nas wiele cirpiał.
23:
panie tys nadzieia moia o młodoſci moiey.
24:
❡ To ieſt od pocżątku wiari krzeſciańskiey.
25:
In te confirmatus ſum ex vtero de ventre
26:
matris meȩ: tu es protector meus.
27:
W thobiem ia ieſth potwierdzon z żywotha
28:
Z koſcioła ſwiętego. z żywotha matki moiey/ tys

strona: Y3

PSALM: 70.
1:
ieſt obrończa moy miły panie. ❡ Matki moiey
2:
to ieſt koſcioła krrzeſciańskiego.
3:
In te cantatio mea ſemper: tan prodigiū
4:
factus ſum multis & tu adiutor fortis.
5:
Tys ieſt vſtawicżna chwała moia zawſze mi
6:
ły panie/ á iam ſie wiele ludźiem ſtał iakoby ia=
7:
kie czudo ales thy moczny obrończa moy.
8:
❡ Czudo Bo lud pogański y żydowski dziwuią
9:
ſie iż ia chwalę ciebie vkrzyżowanego pana.
10:
Repleatur os meum laude vt cantem glo-
11:
riam tuam: tota die magnitudinem tuam.
12:
Racży napełnić vſta moie miły panie chwa
13:
łą twoią abych mogł wyſpiewawać chwałę two
14:
ię y wielmożnoſć twoię przez wſzytek cżas żywo=
15:
ta mego.
16:
❡ Chwałę, Czuſz ktorąs wziął po ſwym zmar=
17:
twychwſtaniu. wielmożnoſc, Czuſz kthorąs wziął
18:
w niebo wſtąpiwſzy.
19:
Ne proijcias me in tempore ſenectutis cū
20:
defecerit virtus mea ne derelinquas me.
21:
Nie racży mie od ſiebie odrzuczać miły panie
22:
cżaſu ſtaroſci moiey kiedy vſthanie mocz moia
23:
nie racży mie opuſzcżać.
24:
❡ Czuſz gdy zgaſnie łaska a będzie złoſc obfitho=
25:
wała
26:
Quia dixerunt inimici mei mihi: & qui
27:
cuſtodiebant animā meam: cōſilium fecerūt,
28:
in vnum.
29:
Boć mowili mnie nieprzyaciele moi á ći kto=

strona: Y3v

PSALM: 70.
1:
rży podſtrzegali duſze moiey cżynili radę ſpołem
2:
❡ Mowili mnie Czuſz ludu twemu. Nieprziacie=
3:
le, to ieſt pogani Turkowie y inſzy.
4:
Dicentes deus dereliquit eum perſeꝗmini
5:
& cōprehendite eū: quia nō eſt qui eripiat.
6:
Mowiącz pan bog ci iego opuſcił przeſladuy
7:
cie iego/ To ieſt ten lud krzeſciański nad ktorym
8:
mam mocz. á vchwyćcie iego/ boć niemaſz ktoby
9:
go wyrwał.
10:
Deus ne elongeris a me: deus meus in au
11:
xilium meum reſpice.
12:
Panie boże nie oddalay ſie odemnie/ boże moj
13:
na wſpomożenie moie racży wezrzeć.
14:
Confundantur & deficiant detrahentes
15:
animȩ meȩ: operiant confuſione & pudore
16:
qui querunt mala mihi.
17:
Niechay będą zeſromoceni á day aby vſtali
18:
ktorzy vwłacżaią duſzy moiey/ Tho ieſth vrąga=
19:
iącz mnie. Day miły panie aby byli przykrići/
20:
iako odzienim ſromotą j lekkoſcią ći ktorzi mnie
21:
złego ſzukaią. ❡ Ktorzy chczą koſcioł zburzyc.
22:
Ego aūt ſemper ſperabo: & adijciam ſuꝑ
23:
omnem laudem tuam.
24:
A wſzakoż ia zawżdy w tobie będę miał na=
25:
dźieię/ á będę przidawał tim więcey nad chwałę
26:
twoię.
27:
Os meum anunciabit iuſticiam tuam: to-
28:
ta die ſalutare tuum.

strona: Y4

PSALM: 70.
1:
Vſta moie będą wyſlawiać ſprawiedliwoſc
2:
twoię czały dzień będę pochwalał zbawiciela
3:
twego miły panie.
4:
❡ Zbawiciela, to ieſt pana Ieſuſa, z tąd ſie vkazu
5:
ie iże przez czały cżas aże do ſądnego dnia wiara
6:
krzeſciańska nie vſtanie, acżkolwie ſie vmnieyſzy
7:
dla grzechow ludzkich.
8:
Q non cognoui litteraturā: introibo in
9:
potentias di: de morabor iuſticiȩ tuȩ ſoliꝰ
10:
Abowiem ſie ia nie kocham w proſtym texcie
11:
piſma ſwiętego/ Czuſz ale w wykładzie ducho=
12:
wnym. ale ia wnidę wmoci twoiej ku obiauieniu
13:
To ieſt ia będę obiawiał mocz twoię. á telko będę
14:
mowił o ſprawiedliwym przykazaniu twoim.
15:
Deus docuiſti me a iuuentute mea & vſ
16:
nunc pronunciabo mirabilia tua.
17:
Abowiemes thy panie boże naucżył mnie od
18:
młodoſci moiey/ Czuſz lud twoy nauczyłes od mło
19:
doſci, to ieſt pocżątku wiari ktorąs mnie odnowił.
20:
á przeto iteraz będę pouiadał o dziwiech twoich
21:
Et vſ in ſenectam & ſenium deus ne de
22:
relinquas me.
23:
A przeto nie racży mie miły panie opuſzcżać
24:
aż do ſtaroſći y do oſtatnich lat moich.
25:
❡ To ieſt do ſądnego dnia nie opuſzcżay wiari we
26:
mnie vpaſc.
27:
Donec annunciē brachiū tuum: genera
28:
tioni omni quæ ventura eſt.
Y iiij


strona: Y4v

PSALM: 70.
1:
Nie opuſzcżay mie aż obiawię moc ramienia
2:
twego wſzytkiemu rodzaiowi ludzkiemu kthory
3:
ma być.
4:
❡ Ramienia, tho ieſt pana Chriſtuſa prez ktore=
5:
gos wſzytko ſtworzył, ktori ma byc) czuſz az do ſą=
6:
dnego dnia.
7:
Potentiam tuam & iuſticiam tuam deus
8:
vſ in altiſſima, quȩ feciſti manalia deꝰ. ꝗs
9:
ſimilis ſit tibi.
10:
Aż obiawię) mocz twoię y ſprawiedliwoſc
11:
twoię panie boże aż do nawyſſzych wielmożno=
12:
ſci twoich ktores vcżynił o miły panie y kto ieſth
13:
tobie rowien.
14:
❡ Do wielmożnoſci, to ieſth aż do taiemnicz pana
15:
Chriſtuſa ſina twego, kto tobie rowien, czuſz w mo
16:
ci y w ſprawiedliwoſci.
17:
Quantas oſtendiſti mihi triulatiōes mul
18:
tas & malas, & conuerſus viuificaſti me: &
19:
de abyſſis terrȩ iterum reduxiſti me.
20:
Miły panie iakos wielkie przepuſcił na mię
21:
ſmutki á cięſzkie/ A kto może wylicżyć ſmutki kto=
22:
re koſcioł krzeſciańki cirpiał y cirpi, á wſzakoż ty
23:
ſam ſie obroćiwſzy ku mnie ożywiłes mie y wy=
24:
wiodłes mie z głębokoſci ziemie.
25:
❡ Ożywiłes, czuſz łaską y wnętrzną pociechą.
26:
Multiplicaſti magnificentiā tuam & con-
27:
uerſus conſolatus es me.
28:
Rozmnożyłes miły panie wielmożnoſc twą
29:
á obroćiwſzy ſie ku mnie pocieſzyłes mie.

strona: Y5

PSALM: 13.
1:
❡ wielmożnoſc, cżuſz chwały twoiey.
2:
Nam & ego confitebor tibi in vaſis pſal-
3:
mi veritatem tuam deus: pſallam tibi in ci=
4:
thara ſanctus Iſrael.
5:
A dla tego ia ciebie będę chwalił miły panie
6:
theż w Zołtarzu będę pochwalał prawdę twoię
7:
panie boże/ będę ciebie chwalił lutnią ſwięty bo=
8:
że Iſraelski. Lutnią, to ieſt gędzbą lutnie.
9:
Exultabunt labia mea cum cantauero ti
10:
bi: & anima mea quam redemiſti.
11:
Będą ſie radować vſta moie (duſzne) gdy cie
12:
bie będę chwalił/ y duſza moia będzie ſie rado=
13:
wała ktorąs odkupił. Krwią twoią nadroſſzą.
14:
Sed & lingua mea tota die meditabit iu-
15:
ſticiam tuā: cū confuſi & reueriti fuerint ꝗ
16:
querunt mala mihi.
17:
Ale y ięzyk moy vſtawicżnie będzie rozmy=
18:
ſlal ſprauiedliuoſc twoię/ Czuſz iako duſza moia
19:
ieſth przez cię odkupiona y vſprawiedliwiona.
20:
á to tedy gdi ći będą poſromoceni y przeſtraſzeni
21:
ktorży mnie złego ſzukaią.

strona: Z3v

PSALM: 72.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:
Pſalm. 73. Pienie 73.
20:
W tym Pieniu prorok prorokuie iako pogani y
21:
Kacerze mieli kazać y przeſladować krzeſciany
22:
dla ich grżechow/ iako mieli podnoſić chorą=
23:
gwie ſwe/ iako mieli wyrębować vlicżki miaſth
24:
krzeſcianskich/ koſcioły palić. Też prorokuie ia=
25:
ko pan bog miał ſprawić zbawienie ludskie we

strona: Z4

PSALM: 73.
1:
ſrżodku ziemie/ á miał ztłumić mocz dyabelską/
2:
Na oſtatku czudna modlitwę cżyni.
3:
V
T quid deus repuliſti in finem: iratus
4:
eſt furor tuus ſuper oues paſcuȩ tuȩ.
5:
Ach miły panie boże iakos to nas odrzućił
6:
doſzcżątku/ rozpalił ſie gniew twoy na owiecżki
7:
paſtwiska twego.
8:
❡ Czuſz Na krzeſciany ktorzy ſie paſſą nauką E
9:
wangeliey ſwięthey twoiey.
10:
Memor eſto congregatiōis tuȩ: quam po
11:
ſſediſti ab inicio.
12:
Pamiętay miły panie na zebranie twoie kto=
13:
res ſobie ſpoſobił od pocżątku.
14:
❡ Zebranie czuſz ludu krzeſciańskiego.
15:
Pendemiſti virgam hȩreditatis tuȩ: mons
16:
Syon in quo habitaſti in eo.
17:
Pamiętay miły panie iżes odkupił mocz dzie
18:
dzicztwa twego/ Lud twoy ktoris moczą twą od
19:
kupił. Odkupiłes gorę Sion na ktoreyes zlubił
20:
ſobie mieſzkać.
21:
❡ Koſcioł krzeſciańskiej wiari, ktorą wiarę pan
22:
Ieſus naucżał w Ieruſalem rozſlawiaiącz gdzie
23:
ieſt gora Syon iako o tym Iſaiaſz prorokował.
24:
Leua manus tuas in ſuperbias eorum in
25:
finem: quāta malignatꝰ eſt inimicꝰ in ſancto
26:
Podnies ręce twoie miły panie naprzećiw py
27:
ſze ich w ſzcżątku/ Ich to ieſt poganow, Turkow y
28:
Kaczerzow, a podnies ręce) to ieſt racż ie ſtłumic.

strona: Z4v

PSALM: 73.
1:
O iako wiele złego zmyſlał nieprzyaciel thwoy
2:
naprzećiwko ſwiętemu twemu miły panie.
3:
Et gloriati ſunt qui oderunt te: in medio
4:
ſolennitatis tuae.
5:
Ieſzcże ſie przechalali ći ktorzy tobą wzgar
6:
dzali miły panie/ á to we ſrzodku ſwięta vrocży
7:
ſtego twego.
8:
❡ Bowiem y w dni ſwięte Turkowie y inſzy po=
9:
gani nie przepuſzcżaią mordowac krzeſciańſtwa.
10:
Poſuerunt ſigna ſua ſigna & non cogno-
11:
uerunt: ſicut in exitu ſuper ſummum.
12:
Podnieſli znamiona ſwoie znamiona/ pod=
13:
nieſli wyſoko y w bronie á nie vznali przeczo ſie
14:
to działo.
15:
❡ Znamiona czuſz chorągwie, nie bacżyli iże tho
16:
pan Bog przepuſcił dla grzechow ludu krzeſciań.
17:
Quasi in ſilua lignorum ſecuribus exci-
18:
derunt ianuas eius in idipſum: in ſecuri & a-
19:
ſcia deiecerunt eam.
20:
Oto wyrąbili ſiekirami iakoby drwa w leſie/
21:
vlicżki miaſta twego/ zrzućili ſiekirami miaſtho
22:
twoie miły panie. ❡ To ſie wſzitko dzieie gdi do=
23:
bywaią miaſt krzeſciańskich.
24:
Incenderunt igni ſanctuariū tuum in ter-
25:
ra: poluerunt tabernaculum nominis tui.
26:
Zapalili ogniem koſcioł twoy miły Panie/
27:
na ziemi zmazali przybytek imienia twego.
28:
❡ Przybytek, to ieſt koſcioł.

strona: Z5

PSALM: 73.

1:
Dixerunt in corde ſuo cognatio eorum:
2:
ſimul quieſcere faciamus omnes dies feſtos
3:
dei in terra.
4:
Ten wſzytek rodzay zły ſpołem myſlił w ſer=
5:
czu ſwoim rzekącz/ zagubim na ſwiecie wſzythki
6:
dni ſwięte.
7:
❡ Thak mowią pogani gdy walcżą naprzeciw
8:
krzeſcianom.
9:
Signa noſtra non vidimꝰ: iam non eſt pro
10:
pheta, & nos non cognoſcet amplius.
11:
Mowią rzekącz oto iuż znamion naſzych nie
12:
widamy á iuż prorokow nie maſz/ á iuż więcey
13:
nas nie vzna bog.
14:
❡ Bowiem iuż nie mſci nad nami bog iako przod
15:
Vſquequo deus improperabit inimicus:
16:
irritat aduerſarius nomen tuum in finem.
17:
Dokądże miły panie powſtaie naprzećiwko
18:
nam nieprzyaciel otho przećiwnik vſtawicżnie
19:
bluzni imię twoie aż do kończa.
20:
Vt quid auertis manum tuam & dexterā
21:
tuam: de medio ſinu tuo in finem.
22:
Cżemu oddalaſz miły panie od nas prawi=
23:
czę twoię tak długo od poſrzodku ludu twego.
24:
❡ Prawicę, to ieſt pomocz twoię,
25:
Deus aūt rex noſter ante ſæcula operatus
26:
eſt ſalutem in medio terrȩ.
27:
Ale pan Bog kthory ieſt krol naſz od wiekow
Z v


strona: Z5v

PSALM: 73.
1:
ſprawił zbawienie naſze we ſrzodku ziemie.
2:
❡ Sprawił czuſz przez ſmierc gorzką ſwoię, otho
3:
prorocztwa znamienite. we ſrzodku ziemie, to ieſth
4:
w żydoſtwie bo ziemia żydowska ieſth w ſrzodku
5:
ziemie na ktorey ludzie mogą mieſzkac.
6:
Tu confirmaſti in virtute tua mare: con-
7:
tribulaſti capita draconum in aquis.
8:
Tys ieſt miły panie ktoris vtwierdził moczą
9:
twoią morze/ tys ieſt ktoris z tłumił glowy ſmo=
10:
kowe w wodzie.
11:
❡ Głowy ſmokowe) tho ieſt mocz dyabelską, w
12:
wodzie czuſz krztu ſwiętego,
13:
Tu confregiſti capita draconis: dediſti eū
14:
eſcam populis Aetyopum.
15:
Tis ieſt pan bog ktoris skaził głowy ſmokowe
16:
á dałes go na kąſanie y na iedzenie ludu Mu=
17:
rzyńskiemu.
18:
Iuż teraz lud kreſciański ktori poſzedł z ludu mu=
19:
rzińskieo, to ieſt pogańskiego, kąſa ſmoku piekiel
20:
nego gdy ſie ſprzeciwia pokuſam iego.
21:
Tu dirupiſti fontes & torrentes: tu ſicca-
22:
ſti fluuios Aethan.
23:
Tys miły panie odtworzył zrzodła y rzeki by=
24:
ſtre/ tys wyſuſzył rzeki wielkie.
25:
❡ Z rzodła to ieſt kaznodzieie y apoſtoły kthorzy
26:
wylewali wodę nauki ſwiętey, a wyſuſzyłes rzeki
27:
to ieſt skaziłes mądroſc pogańską niepożytecżną.
28:
Tuus eſt dies & tua eſt nox: tu fabricatꝰ
29:
es auroram & ſolem.

strona: Z6

PSALM: 73.
1:
Twoy ieſt dzień y twoia ieſth nocż/ thys ſam
2:
ſtworzył zorzę y ſlońce.
3:
❡ Dzień) to ieſt zakon nowy, y nocz) to ieſt zakon
4:
ſtari, y ſlońce, to ieſt koſcioł ſwięty.
5:
Tu feciſti omnes terminos terrȩ: æſtatem
6:
& ver: tu plaſmaſti ea.
7:
Tys ſtworzył wſzytki granice ziemskie/ thys
8:
ſtworzył lato y wioſnę.
9:
❡ Lato) to ieſt ludzie gorące w wierze. A wioſnę)
10:
to ieſt nowe krzeſciany,
11:
Memor eſto huius, inimicus improꝑauit
12:
do: & populus inſipiens incitauit ni tuū
13:
Wſpomni na tho miły panie iż nieprzyaciel
14:
na ćię powſtał/ á lud głupi pobudził na ſie imię
15:
twoie
16:
❡ Nieprzyaciel, to ieſt lud żydowski, agłupi (tho
17:
ieſt lud pogański.
18:
Ne tradas beſtijs animas cōfitentes tibi:
19:
& anīas pauperū tuoꝶ ne obliuiſcaris i finē.
20:
Nie racży wydawać miły panie okruthnym
21:
źwierzętam duſz ciebie chwalącich á niezapa=
22:
miętay nakoniecz duſz vbogich twoich.
23:
❡ Zwierzętam) czuſz duſznym nieprzyacielom. U=
24:
bogich, to ieſth tych ktorzy tym ſwiatem wzgar=
25:
dzili.
26:
Reſpice in teſtamentū tuum, quia repleti
27:
ſunt ꝗ obſcurati ſunt terrȩ domibꝰ iniꝗtatū.
28:
Racży weyzrzeć miły Panie na teſtamenth

strona: Z6v

PSALM: 73.
1:
twoy/ Na obietnicę Ewangeliey twoiey. boć zło=
2:
ſćiwi mieſzkacże domow na ziemi napełnieni ſą
3:
ciemnoſci.
4:
❡ Czuſz abowiem ktorzy niepobożnie domow na
5:
bywaią skłonili ocży ſwe ku ziemi a nie ku niebu.
6:
Ne auertatur humili factus cōfuſus: pau
7:
per & inops laudabunt nomen tuum.
8:
Nie day miły panie aby ſie miał oddalić od
9:
ciebie lud vkorzony ktory dan na zeſromocenie/
10:
boć vbogi y nędzny będzie chwalił imię twoie.
11:
Exurge deus iudica cauſam tuā: memor
12:
eſto improperiorum tuoꝶ quȩ ab inſipiente
13:
ſunt tota die.
14:
Powſthań miły panie á racży oſądzić rzecż
15:
twoię/ pamiętay na bluznienie ktore cżynią lu=
16:
dzie głupi naprzećiw tobie vſtawicżnie.
17:
Ne obliuiſcaris voces inimicoꝶ tuoꝶ: ſuꝑ
18:
bia eorum qui te oderunt, aſcendit ſemper.
19:
Niezapamiętay miły panie głoſu nieprzya=
20:
cielow twoich/ Głoſu) czuſz ktorim ciebie bluznią,
21:
boć oto pycha tych ktorzy tobą wzgardzili wſtę=
22:
puie wzgorę zawżdy.
23:
❡ Tobą wzgardzili) wzgardzon ieſt pan Ieſus od
24:
żydow gdy był na tym ſwiecie, gardzą im y teraz
25:
fałſzywi krzeſciani gdy ſiedzi w niebie, Thaci ſą
26:
ktorzy bluznią y boga y cżłonki iego, Iuż z nich v=
27:
rągaiącz, iuż pzeſladuiącz, Na takie będzie pamię=
28:
tał pan bog na ſądzie ſwoim, wſtępuie wzgorę bo=
29:
wiem oni nie chczą przeſtac ale ſie zawżdy mnożą
30:
w pyſze ſwoiey.

strona: aa2v

PSALM: 76.
1:
Pſalm. 76. Pienie. 76.
2:
W thym Pieniu z perſony wſzelkiego cżłowieka
3:
ludu ſtarego zakonu proſi prorok o przyſzcie na
4:
ſwiat ſyna bożeo/ mieniącz iż nie mogł być pocie
5:
ſzon dla długiego cżekania/ Też iako rano wſta=
6:
wał na modlitwy rozmyſlaiącz taiemnice wcie
7:
lenia bożego/ dufaiącz iz nie wiecżnie miał nas
8:
zapamięthać/ Y powiada iako pod figurą gdy
9:
pan Bog wybawil lud z Egiptu przez
10:
morze/ miał wybawić zmoci dya=
11:
belskiey lud ſwoy.
12:
V
Oce mea ad dominnm clamaui: voce
13:
mea ad deum & intendit mihi.
14:
Mowi Prorok z perſony otzczow żądaiącich przi
15:
ſzcia na ſwiat pana Ieſuſa odkupiciela.
16:
Wielkimem głoſem wołał do pana Boga
17:
głoſem moim wołałem do pana boga/ wołałem
18:
czuſz w modlitwach do pana boga oto aby racżył
19:
przyſc odkupic, A on mie wyſłuchał,
20:
❡ Bo napełnił żądzą moię przez przyſcie ſwe.
21:
In die tribulationis meæ dum exquiſiui
22:
manibus meis nocte cōtra eū &  ſū deceptꝰ
23:
Cżaſu ſmutku mego ſzuchałem pana Boga
24:
podnoſzącz ręce moie/ Cżaſu ſmutku, Czuſz ktori
25:
ſmutek trwał od Adama aż do pana Ieſuſa. Pod=
26:
noſzącz ręce, Czuſz na modlitwie, Y w nocim ręce

strona: aa3

PSALM: 76.
1:
k niemu podnoſił á nie ieſtem w modlitwie mej
2:
omylon.
3:
❡ Bo przyſzedł na ſwiat iako obieczał przez pro=
4:
roki.
5:
Rēnuit conſolari anima mea: memor fui
6:
Dei & delectatus ſum & exercitatus ſum &
7:
defecit ſpiritus meus.
8:
Ale dla długiego cżekania nie mogła ſie po=
9:
cieſzyć duſza moia iedno iżem pana boga pamię
10:
tał á wtymem ſie kochał y w thymemſie obierał
11:
aż duch moy we mnie vſtał.
12:
❡ Dla długiego cżekania, czuſz przyſcia na ſwiat
13:
zbawiciela. Iedno iezem pamiętał, czuſz bo telko teo
14:
to moia była vciecha rozmyſlac ſobie na pana bo=
15:
ga, Aże duch moy vſtał, czuſz iż ſie dziwował barzo
16:
tey taiemnici w cielenia bożego.
17:
Anticipauerunt vigilias oculi mei: turba
18:
tus ſum & non ſum locutus.
19:
Vprzediły cżuciem ranym ocżi moie/ To ieſt
20:
ranom wſtawał na to rozmyſlanie, y zaſmućiłem
21:
ſie ażem zamilkł.
22:
❡ Rozmyſlaiącz wielkoſc grzechu pirwego cżło=
23:
wieka y też niewdzięcżnoſc ludzką.
24:
Cogitaui dies antiquos: & annos ȩternos
25:
in mente habui.
26:
Zamilcżałem/ á milcżącz rozmyſlałem lata
27:
ſtare/ Czuſz rozmyſlaiącz z kąd przyſzedł vpad ro
28:
dzaiu ludzkieo bo z niepoſluſzeńſtwa, A dni wiecż
aa iij


strona: aa3v

PSALM: 76.
1:
ne w ſerczu moim rozważałem. wiecżne, to ieſt
2:
od pocżątku ſwiata.
3:
Et meditatus ſum nocte cum corde meo:
4:
& exercitabari & ſcopebā ſpiritum meum:
5:
Rozmyſlałem w noci w ſerczu moim/ rozmy
6:
ſłałem y badałem y ocżyſciałem ducha mego.
7:
❡ Rozmyſlałem, Czuſz thę taiemniczę wcielenia
8:
Bożego.
9:
Nunquid in ȩternum proijciet deus: aut
10:
non apponet vt cōplacitior ſit adhuc.
11:
Mowiłem) izaſz wiecżnie pan bog od ſiebie
12:
odrzući/ Czuſz rodzay ludzki, iakoby rzekł nie=
13:
odrzuci ale gi wyzwoli, y zaſz on nie vmyſlił aby
14:
nam był łaskawſzy niż był do tych dob.
15:
❡ Iakoby rzekł, będzie łaskawſzy niż teraz ieſt.
16:
Aut in finem miſericordiam ſuam abſci-
17:
det in generatione & generationem.
18:
Yzaſz on oddali koniecznie miłoſierdzie ſwoie
19:
z iednego rodzaiu y do drugiego.
20:
❡ Iakoby rzekł, Izaſz przez wſzythki rodzaie bę=
21:
dzie trwał iego gniew.
22:
Aut obliuiſcetur miſereri deus: aut con-
23:
tinebit in ira ſua miſericordias ſuas.
24:
Y zaſz zapamięta pan bog zmiłować ſie nad
25:
nami/ y zaſz on zatrzyma w gniewie miłoſier=
26:
dzie ſwoie.
27:
❡ Iakoby rzekł nie zatrzyma, ależ nas przez ſyna

strona: aa4

PSALM: 76.
1:
ſwego wybawi z moci dyabelskiey y z tey miſeriej
2:
ktora na nas przyſzła z kazania Bożego dla grze=
3:
chu Adamowego.
4:
Et dixi nunc cepi: hȩc mutatio dexteræ
5:
excelſi.
6:
Rzekłem w ſerczu/ otoſći dopirom nacżąl ro=
7:
zumieć iż to ieſt z mienienie prawice nawyſſze=
8:
go pana.
9:
❡ Iuż ſie tu prorok cieſzy, Iakoby rzekł, iakie to
10:
ieſth wielkie zmienienie w miłoſierdzie boże z o=
11:
ney ſrogoſci iego kthorą vkazował nad cżłowie=
12:
kiem więcey niż przez pięc tyſiącz lat, aby tho mo=
13:
gło byc zrozumiano, Mamy wiedziec, iż koſcioł bo
14:
ży ma trzy ſtadła, dwie na tym ſwiecie, a trzecie w
15:
niebie, pirwſze ſtadło było iakoby ciemnoſc a nocz,
16:
a to trwrało od pocżąthku ſwiata aże do przyſzcia
17:
pana Ieſuſa, wtore ſtadło ieſt ſwiatłoſci a łaski, A
18:
to ieſt zakon nowy zakon krzeſciański, Trzecie ſta
19:
dło ieſt wiecżney chwały, Oni ktorzy byli w pirw=
20:
ſzym ſtadle otzczowie ſwięci, Iako patriarchowie,
21:
y proroci, y ſprawiedliwi, żądali wtorego ſtadła,
22:
A my lepak ktorzyſmy w wtorim ſtadle żądamy
23:
trzeciego, więcz prorok tu przezrzawſzi ſtadło wto
24:
re iż miało przyſc: mowi tu z radoſcią, O miły pa=
25:
nie iakie to zmienienie, iż ſtadło ciemnoſci a ſrogo=
26:
ſci przemieniło ſie w ſtadło ſwiatłoſci, w ſtadło mi=
27:
łoſierdzia, w ſtadło krzeſciańskie, a to przemienie=
28:
nie ſie ſtadła: ſtało ſie przez prawiczę bożą, to ieſth
29:
przez ſyna Bożego pana Ieſuſa, przez ktorego bog
30:
ociecz wſythko ſprawia Iako cżłowiek przez ſwą
31:
prawiczę.
aa iiij


strona: aa4v

PSALM: 76.

1:
Memor fui operum di: quia memor ero
2:
ab inicio mirabilium tuorum.
3:
Dla tey zmiany zawżdim pamiętał na vcżin
4:
ki boże/ Ktore znamionowały czo ſie miało dziac
5:
w nomym zakonie, y będę wſpominał na dziw=
6:
ne vcżynki twoie miły panie ktores od pocżątku
7:
cżynił.
8:
❡ Czuſz iakos Lud wybawił z Egiptu dziwno
9:
żydowski.
10:
Et meditabor in omnibus operibus tuis:
11:
& in adinuentiōibus tuis exercebor.
12:
Y będę ſobie rozmyſlał o wſzytkich vcżynkach
13:
twoich miły pánie/ w vczynkach cżuſz ktores v=
14:
cżynił otczom naſzim á będę rozmyſlał w taiem=
15:
niczach twoich.
16:
❡ Czuſz czoſie rozumie przez ony vcżynki, a iż wy
17:
licza czo ſie rozumie przez ony vcżynki a ktore tho
18:
ſą vcżynki.
19:
Deus in ſancto via tua quis deus magnꝰ
20:
ſicut deus noſter tu es deus ꝗ facis mirabilia
21:
Miły panie boże droga twoia ieſt przez ſwię=
22:
thego twego/ Czuſz ſyna twego Meſſiaſza pana
23:
Ieſuſa, y ktori ieſt bog wielki iako ieſth pan Bog
24:
naſz tys ieſt Bog ktory wielkie czuda cżyniſz.
25:
Czuda cżiniſz to ieſt iakos oną drogą zEgiptu lud
26:
wywodzącz wywiodłes gi przez ſwiętego angioła
27:
twego, Tak też to znamionowało iżes miał rodzay
28:
ludzki wywieſc z niewoley dyabelskiey przez ſwię
29:
tego ſyna twego pana Ieſuſa.

strona: aa5

PSALM: 76.

1:
Notam feciſti in populis virtutem tuā: re-
2:
deniſti in brachio tuo populum tuum, fili-
3:
os Iacob & Ioſeph.
4:
Obiawiłes miły panie miedzy ludem mocz
5:
twoię/ Iakos vkazał mocz twoię w Egipcie, thak
6:
daleko więtſzą vkazałes wſzytkiemu ſwiathu.
7:
odkupiłes w ramieniu twoim lud twoy Syny
8:
Iakobowe y Ioſephowe.
9:
❡ w ramieniu, to ieſt w moci twoiey gdys gi wy=
10:
wiodł z Egiptu, czo była figura wywiedzienia z
11:
piekła.
12:
Viderunt te aquȩ deus viderunt te aquȩ
13:
& timuerunt: & turbati ſunt abyſſi.
14:
Widziały cie wody miły panie/ widziały cie
15:
wody á zlękły ſie y zaſmućiły ſie przepaſći głę=
16:
bokie.
17:
❡ Iako onego cżaſu gdy lud Iſraelski przecho=
18:
dził przez morze, tedy ſie morze roſtąpiło, thak iże
19:
lud Egipski z zumiał ſie y zaſmucił ſie bo tham w
20:
morzu potonęli, Tako też to znamionowało iż pan
21:
bog miał czudo vcżynic w wodzie krztu ſwiętego,
22:
iż krzeſt wybawia z niewoley wiecżney: a z tego ſie
23:
zaſmucza dyabeł.
24:
Multitudo ſonitus aqnarum: vocem de-
25:
derunt nubes.
26:
Iako wielki był ſzum wody morzkiey á obłoki
27:
gromy wielkie wypuſzcżały z ſiebie.
28:
❡ To była figura iż apoſtołowie kazaniem ſwoim
29:
mieli po ſwiecie zwięk cżynic.
aa v


strona: aa5v

PSALM: 76.

1:
Ene ſagittȩ tue tranſeunt: vox tonitrui
2:
tui in rota.
3:
Wiele ſtrzałek twoich miły panie z powietrza
4:
wychodziło/ Strzałek to ieſt piorunow, czuſz gdy
5:
lud przez morze przechodził a ti ſtrzałki znamiono
6:
wały oſtre kazanie apoſtolskie, á ſzumienie gro=
7:
mu twego iakoby koła v woza.
8:
Alluxerunt corruſcatiōes tuȩ orbi terrȩ:
9:
commeta eſt & contremuit terra.
10:
Oſwiećiło ſie błyskanie twoie na ſwiecie po=
11:
ruſzyła ſie y wezdrżała ziemia.
12:
❡ Błyskanie, czuſz tego cżaſu, To znamionowało
13:
iż Ewangelia ſwięta miała ſie błyskac po ſwiecie
14:
In mari via tua & ſemitȩ tuȩ in aꝗs mul-
15:
tis: & veſtigia tua non cognoſcentur.
16:
W morzu droga twoia miły panie/ a ſcieſzki
17:
twoie w wodach wielkich á ſlady twoie nie bę=
18:
dą vznane.
19:
❡ Droga twoia) czuſz iako tam były drogi twoie
20:
w morzu aby lud przeſzedł ſuchemi nogami, a dro
21:
gi było nie znac, tak tez gdi przidzieſz na ten ſwiat
22:
miły panie Ieſu będzieſz w morzu, to ieſt w przeſla=
23:
dowaniu, a lud żydowski nie vzna drogi twoiey.
24:
Deduxiſti ſicut oues populum tuum: in
25:
manu Moyſi & Aaron.
26:
Przewiodłes miły Panie iako owiecżki Lud
27:
twoy w ręku Moyſeſza y Aarona..
28:
❡ A to była figura iże przez mocz pana Ieſuſa lud
29:
miał byc wybawion z potępienia.

strona: bb8v

PSALM: 79.
1:

2:

3:

4:

5:
Pſalm 79. Pienie 79.
6:
W tym pieniu żąda prorok przyſzcia na ſwiath
7:
pana Ieſuſowego aby v kazał oblicże ſwe. Po-
8:
wiada też iako pan bog rozſzerzył winniczę ludu
9:
ſwego krzeſciańskiego. A iako tę winnicę poga=
10:
ni depczą. Też proſii aby racżył pan bog bronić
11:
tej winnice. A nawięcey proſi aby iuż na ſwiath
12:
racżył przyſc y vkazać oblicże ſwoie
13:
na ſwiecie.
14:
Q
Vi regis Iſrael intende: qui deducis ve
15:
lut ouem Ioſeph.
16:
Ty miły panie ktory rządziſz lud Iſraelski/
17:
racży pilnoſc wziąć ty ktory dom Ioſephow wie
18:
dzieſz iako owiecżkę. Lud Iſraelski) to ieſth lud
19:
twoy żydowski wierny, iako był Iacob patriar=
20:
cha, takież to rozumie o ludu krzeſcianskim kto=
21:
rego fig ura była lud żydowski.
22:
Qui ſedes ſuper cherubin manifeſtare: co
23:
ram Effraim Beniamin & Manaſſe.
24:
Ty miły panie) ktory ſiedziſz nad Cherubin
25:
racży ſie obiawić Siedziſz nad cherubin) to ieſth

strona: cc

PSALM: 79.
1:
w taiemnoſci maieſtatu twego. Racż ſie obiawic)
2:
czuſz w ciele. Przed pokolenim Effraim Beni=
3:
amin y Manaſſe. Z ktorego pokolenia zwolen=
4:
niki wezmieſz.
5:
Excita potentiam tuam & veni: vt ſaluos
6:
facias nos.
7:
Racży wzbudzić moc twoię miły panie á przi
8:
dzi iuż aby nas racżył zbawić.
9:
❡ Mocz twoię) czuſz ſyna twego aby ſie iuż ra=
10:
cżył ſtac cżłowiekiem.
11:
Deus conuerte nos: & oſtende faciem tu
12:
am & ſalui erimus.
13:
Panie boże raczy nas nawroćić á vkaży obli
14:
cże twe tedy będziem zbawieni.
15:
❡ Oto iako nabożnie proroci żądali przyſzcia ſy=
16:
na bozego, aby iego ſwięte oblicże widzieli. A wſza
17:
koż gdy przyſzedł, żydowie w iego oblicże bili, a
18:
nanie plwali, y zawięzouali chuſtą bijąc a mowiąc
19:
prorokuy kto cie vderzył.
20:
Domine deus virtutum: quouſ iraſce-
21:
ris ſuper orationem ſerui tui.
22:
Miły panie boże/ boże ſił niebieskich/ y dokąd
23:
że ſie będzieſz gniewał na modlitwę ſlugi twego
24:
❡ Cżemu tak długo niezeſleſz Chriſtuſa twego.
25:
Cibabis nos pane lachrimarum: & potū
26:
dabis nobis in lachrimis in menſura.
27:
Dokądże będzieſz nas karmił chlebem złeż/ y
cc


strona: ccv

PSALM: 79.
1:
pokiż nam daſz picie w płacżu według zaſlugi
2:
naſzey. ❡ Y cżemu tak długo niepoſleſz ſyna twe=
3:
go ktorego płacząc żądamy.
4:
Poſuiſti nos in cōtradictionē vicis noſtris
5:
& inimici noſtri ſubſannauerunt nos.
6:
Położyłes nas ſąſiadom naſzym na przeći=
7:
wianie Sąſiadom) cżuſz poganom ktorzy ſie nam
8:
w tim ſprzeciwiaią mieniąc iżby nam Chriſtus nie
9:
miał zeſlac zbawiciela. A naſzy nieprzijaciele na=
10:
ſmiewaią ſie z nas. Tu rozumie żydy.
11:
Deus virtutum conuerte nos: & oſtende
12:
faciem tuam & ſalui erimus.
13:
Panie boże wſzitkich ſił niebieskich racżi nas
14:
nawroćić á vkaży oblicże twe tedy będziem zba=
15:
wieni. Powtarza modlitwę proſząc przyſcia ſyna
16:
Bożego.
17:
Vineam de Egypto trāſtuliſti: eieciſti gē=
18:
tes & plantaſti eam.
19:
Otoż iuż winnicę z Egyptu przenioſles mi
20:
ły panie Z Egiptu, to ieſt lud żydowski wybawi=
21:
łes, a lud też krzeſcianski z moci dya bła. A wy=
22:
rzućiłes poganſtwo/ á tamże natym mieſthczu
23:
wſzcżepiłes ią. Pogańſtwo) to ieſt Cananeycżyki
24:
z ziemie obieczaney wyrzuciłes.
25:
Dux itineris fuiſti in conſpectu eius: &
26:
plantaſti radices eius & impleuit terram.
27:
Tys ſam był wodzem drogi przed oblicżno=
28:
ſcią iego Tys ſam ten lud wywiodł z Egyptu, a

strona: cc2

PSALM: 79.
1:
krzeſciany z piekielney odchłaniey. Y wſzcżepi=
2:
łes korzenie iego y napełniłes ziemię.
3:
❡ Czuſz Obieczaną otczom naſzym.
4:
Operuit montes vmbra eius: & arbuſta
5:
eius cedros dei.
6:
Cień ludu tego przikryła gori Cień ludu, czuſz
7:
tey winnice. A rozmnożenie iego przykriło Cedri
8:
boże. Czuſz proroki ſwięte, to ieſt, obrona tego lu=
9:
du żydowskiego położona ieſt w wielkich kxiążę=
10:
tach y krolech.
11:
Extendit palmites ſuos vſ ad mare: &
12:
vſ ad flumen propagines eius.
13:
Rozſzerzyła ta winnicza latoroſli ſwe aż do
14:
morza/ á iey gałąski az do rzeki.
15:
❡ Myſmy krzeſciani macicza ktorziſmy z oney
16:
vinnice ludu żydowskiego zakwitnęli ażeſmy do
17:
morza do krztu doſiągnęli.
18:
Vt quis deſtruxiſti maceriem eius: & vin
19:
demiāt eam oes qui pretergrediūtur viā.
20:
Y cżemużes miły panie skaził płot iey á dep=
21:
czą y każą ią wſzitci ktorzy idą drogą.
22:
❡ Tey winnice ludu krzeſciańskiego każą płot,
23:
to ieſt obronę pogani.
24:
Exterminauit eam aper de ſilius: & ſingu
25:
laris ferus depaſtus eſt eam.
26:
Oto ią wzburzył wieprz okrutny dziki z laſſa
27:
á zwierz wielkiey okrutnoſci ſpasł tę winnicę.
28:
❡ Uieprz) to ieſt Machmet ktory y ſwemi naſla
cc ij


strona: cc2v

PSALM: 79.
1:
dowci rzecżon wieprz leſny. Abowiem Arabowie,
2:
Tatarowie, Turkowie ktorzi naſladuią ſecti Ma
3:
chometowey poſzli z grubych ludzi z paſterzow y
4:
z ludu ktorzy ſie w leſiech chowali, otoż teraz then
5:
lud burzi. przez zwierz lepak rozumiej Antichriſta.
6:
Deus virtutū conuertere: reſpice decœlo
7:
& vide: & viſita vineam iſtam.
8:
Panie boże ſił y zaſtępow niebieskich racży
9:
ſie od gniewu odwroćić Czuſz, boc czo cirpimi, to
10:
grzechy naſze zaſlużyli. wezrzy z nieba á obezrzy
11:
á nawiedz tę winniczę. Czuſz to krzeſciańſtwo,
12:
boc go wiele odſtąpiło od wiary zdradzone przez
13:
Saraceny y Antichriſta.
14:
Et perfice eam quā plantauit dextera tua
15:
& ſuper filium hominis quē confirmaſti tibi
16:
Racży ią potwierdzić ktorą ſzcżepiła prawi=
17:
cza twoia na ſynie ktoregos ſobie potwierdził.
18:
❡ Na ſynie, czuſz na panie Ieſuſie.
19:
Incenſa igni & ſuffoſſa: ab increpatione
20:
vultus tui peribunt.
21:
Otoć miły panie ſpalona ogniem j skopana
22:
Czuſz od tych zwierząt okrutnych, A wſzakoż od
23:
karania oblicża twego żginą ktorzy ią skazili.
24:
Fiat manus tua ſuper virum dexterȩ tuae
25:
& ſuper filium hominis quē confirmaſti tibi
26:
Sthań ſie ręka twoia nad mężem prawice
27:
twey/ y nad ſynem cżłowiecżym kthoregos ſobie
28:
potwierdził. Nad ſynem cż ło: to ieſt nad pa: Ieſu.

strona: cc3

PSALM: 79.

1:
Et non diſcedimus a te: viuificabis nos &
2:
nomen tuum inuocabimus.
3:
A wſzakoż my nieodſthąpimy od ciebie miły
4:
panie ty naſz ożywiſz á my imienia twego będźie
5:
my wżywać na pomocz.
6:
Domine deus virtutum conuerte nos: &
7:
oſtende faciem tuam, & ſalui erimus.
8:
Miły panie boże ſił niebieskich racży nas ku
9:
ſobie nawrocić á vkaż oblicże twe tedy będziemy
10:
zbawieni. ❡ Iuż to trzeci raz powtarza.

strona: cc6

PSALM: 81.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:

23:
Pſalm. 82. Pienie 82.
24:
W thym pieniu prorok vskarża ſie na lud po=
25:
gański ktory miał przeſladować lud boży y wſta
26:
rym y w nowym zakonie. Też prorokuie y żąda
27:
aby ſie nad nimi pan bog pomſcił aby ie ſtra
28:
cił/ aby ie żeſromoćił aby ſie kiedy vznali.

strona: cc6v

PSALM: 82.

1:
D
Eus quis ſimilis erit tibi: ne taceas ne
2:
compeſcaris deus.
3:
Panie boże y kto tobie będzie rowien/ nieracży
4:
milcżeć ani ſie vſpokoy miły panie boże.
5:
Quoniam ecce inimici tui ſonuerunt: &
6:
qui ederunt te extulerunt caput.
7:
Boć oto nieprzijaciele twoi pobudzili ſie wal
8:
ką Nieprzijaciele, cżuſz Saracenowie, Turkowie
9:
Tatarowie ꝛc. A ći ktorzi tobą wzgardzili pod=
10:
nieſli głowę. To ieſt pychę naprzeciwko nam.
11:
Super populum tuum malignauerunt cō
12:
ſiliū: & cogitauerūt: aduerſus ſanctos tuos.
13:
Oto iakoć naprzećiw ludu twemu złoſciwą ra
14:
dę wzięli j myſlili naprzećiwko ſwiętim twoim.
15:
Naprzod naprzeciw onym, ktorzy byli w ſtarym
16:
zakonie, a potym naprzeciwko krzeſcianom.
17:
Dixerunt venite, & diſperdamus eos de
18:
gente: & non memoret nomen Iſrael vltra.
19:
Mowili podzćie rozproſzmy ie z ludu Rozpro
20:
ſzeni, czuſz wykorzenieni. A niechać niebędzie da
21:
ley pamiątka ludu Iſraelskiego.
22:
❡ To ieſt, ludu boga znaiącego.
23:
Quoniam cogitauerūt vnanimiter ſimul
24:
aduerſum te: teſtamentum diſpoſuerunt, ta-
25:
bernacula Idumeorum & Iſmahelitȩ.
26:
Oto znaſz miły panie iżci oni myſlili ſpołem
27:
iednoſtaynie naprzećiwko tobie ſie ſpiknęli/ po=
28:
ruſzyli zebranie Idumeow. Iſmaelitow/

strona: cc7

PSALM: 82.

1:
Moab & Aggareni Gebal & Ammon &
2:
Amalech: aligenigenæ cū habitātibꝰ Tyrū.
3:
Moab y Agarenowie Gebalitowie j Amen
4:
y Amalech/ y cżudzoziemci z mieſzkaiącimi w Ti
5:
rze. Uypiſuie lud pogański ktory teraz na krzeſ=
6:
ſciany walcży, w Tyrze, cżuſz w thym mieſcie po=
7:
morskim.
8:
Ete Aſſur venit cum illis: facti ſunt in
9:
adiutorium filijs Loth-
10:
B oy Aſſur prziſzedł ſnimi j ſtał ſie na pomoc
11:
ſinom Lotowym. Aſſur lud tak wezuany. Sinom
12:
Lotowym, to ieſt Moabitom y inſzym przerzecżo=
13:
nym ktorzy poſzli od Lota.
14:
Facillis ſicut Madian & Syſare: ſicut Ia-
15:
byn in torrente Cyſon.
16:
Pomſci ſie nad nimi miły panie iakos ſie po=
17:
mſcił nad Madian y Zizarze/ Ktory od Gedeo=
18:
na porażon, Zyzarę kxiążę pogańskie zwalcżyła
19:
Delbora pani ſwięta w ſtarym zakonie. y iako nad
20:
Iabin przy rzecże Cyſon.
21:
❡ Iabin, ktorego tez Delbora zwyciężyła przi z=
22:
rzodle Cyſſon.
23:
Diſperierunt in Endor: facti ſunt vt ſtereꝰ
24:
terræ.
25:
Ktorzy zginęli przy rzecże Endor y ſtali ſie ia
26:
ko gnoy na źiemi.
27:
Pone principes eorū ſicut Oreb & Zeb:
28:
& Zebee & Salmanan.

strona: cc7v

PSALM: 82.
1:
Roſproſz miły panie kxiążęta ich iako Oreb
2:
y Zeb y Salmana.
3:
❡ Ktorzy byli kxiążęta Madyanitow.
4:
Omnes principes eorum: qui dixerunt,
5:
hȩreditate poſſideamus ſanctuarium dei.
6:
Roſproſz wſzytki kxiążęta ich miły panie kto=
7:
rzy mowili/ wezmiemy ſobie za dziedzicztwo zie=
8:
mię w ktorey boga chwalili.
9:
Deus meus pone illos vt rotam: & ſicut
10:
ſtipulam ante faciem venti.
11:
Boże moy racży ie iako koło nieſtatecżne po
12:
ſtawić Aby niebyli ſtali w vmyſle ſwym. Położ ie
13:
iako ſlomę zapaloną przećiw wiatrom.
14:
❡ Aby byli ſpaleni tak richło iako ſloma płonie.
15:
Sicut ignis qui comburrit ſiluam: & ſicut
16:
flamma comburrens montes.
17:
Iako ogień las paląci/ a iako płonień palą=
18:
czy gory.
19:
Ita perſequeris illos in tempeſtate tua: &
20:
in ira tua turbabis eos.
21:
Tako ie przeſladuy miły panie w nawałno=
22:
ſci twey á w gniewie twoim racży ie zaſmęcić.
23:
❡ w nawałnoſci, czuſz wielkiego rozgniewania
24:
twego.
25:
Imple facies eorum ignominia: & querēt
26:
nomen tuum domine.
27:
Racży napełnić oblicże ich ſromotą/ á zać bę
28:
dą ſzukać imienia twego miły panie.

strona: cc8

PSALM: 82.
1:
❡ Bo ten ktory vpada w ſromotę richley ſie na
2:
wroci. Imienia twego, cżuſz Ieſus.
3:
Erubeſcant & conturbentur in ſȩculum
4:
ſȩculi: & confundantur & pereant.
5:
Niechay ſie zaſromaią y zaſmuczą na wieki
6:
wiecżne. á niech będą zeſromoceni y zaginą.
7:
Vt cognoſcant quia nomen tibi dominus
8:
tu ſolus altiſſimus in omni terra.
9:
Aby vznali iż tobie imię ieſt pan/ tys ſam na
10:
wyſſzy na wſzitkim ſwiecie.

strona: dd3v

PSALM: 84.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:
Pſalm 85. Pienie 85.
21:
W tym pieniu prorok wyſlawia nabożną mo=
22:
dlitwę ktorą ſie miał modlić pan Ieſus na tim
23:
ſwiecie y ſam za ſię y za ſwe miłoſniki/ Też w tej
24:
modlitwie pan Ieſus chwalił otzcza ſwego iże
25:
ieſt wielkiego miłoſierdzia/ Też iako pogani mie
26:
li prziſc na wiarę krzeſciańską/ Też iako zodchła

strona: dd4

PSALM: 85.
1:
niey piekielney pan Ieſus miał wyniſc/ Też ia=
2:
ko ſie żydowie mieli zbierać naprzćeiw pa=
3:
nu Ieſuſowi/ y proſi aby iego Bog
4:
otziecz wſpomogł.
5:
I
Nclina domine aurē tuā & exaudi me: ꝗa
6:
inops & pauper ſum ego.
7:
Czudna modlitwa wſzelkiemu cżłowiekowi.
8:
Racżi nakłonić miły panie vcha twego a wy
9:
ſluchay mie boć ia ieſtem vbogi á nędzny.
10:
❡ Pan Ieſus mowi modlącz ſie ſam za ſię j za ſwe
11:
wierne.
12:
Cuſtodi animā meam q ſanctus ſum:
13:
ſaluum fac ſeruū tuū deus meus ſꝑantē in te
14:
Racży ſtrzedz duſze moiey bociem ſwięty ieſth
15:
Pan Ieſus mowi ſprawnie thy ſlowa, racży zba=
16:
wić ſlugę twego boże moy ktori w tobie ma na=
17:
dzieię.
18:
Miſerere mei domine q ad te clamaui
19:
tota die: letifica animam ſerui tui q ad te
20:
domine animam meam leuaui.
21:
Smiłuy ſie nademną panie boże bomći k to
22:
bie wołał czały dzień/ To ieſt przez wſzythek cżas
23:
żywota mego, racży vweſelić duſzę ſlugi twego
24:
bomći k tobie podnioſl duſzę moię miły panie.
25:
❡ Podnioſl, czuſz w modliwie moiey.
26:
Q tu domine ſuauis & mitis: & multæ
27:
miſericordiæ omnibus inuocantibus te.

strona: dd4v

PSALM: 85.
1:
Bociemes thy ieſt ſlodki á ćichy a wielkiego
2:
miłoſierdzia wſzytkim ktorzy ciebie wzywaią.
3:
Auribus percipe de orationem meam:
4:
& intende voci deprecatiōis meæ.
5:
Racży vſlyſzeć vſzyma moię modlitwę miły
6:
panie/ á racży mieć bacżnoſc na głos prozby
7:
moiey.
8:
In die tribulationis meȩ clamaui ad te: ꝗa
9:
exaudiſti me.
10:
Wiem iżem przed thym cżaſu ſmutku mego
11:
wołał do ciebie á tys mie wyſluchał.
12:
Non eſt ſimilis tui in dijs de: & non eſt
13:
ſecundum opera tua.
14:
Nie ieſt żaden miedzy bogi tobie rowień miły
15:
panie/ w moci, w mądroſci y w dobroci, á nie ieſt
16:
nicz rownego w vcżynkach twoich.
17:
Omnes gentes quaſcun fecisti venient
18:
& adorabunt coram te domine: & glorifica
19:
bunt nomen tuum.
20:
Wſzytko pogańſtwo ktores ſtworzył przydzie
21:
y będzie dawało tobie modłę miły panie/ a będą
22:
chwalić imię twoie.
23:
❡ Oto prorocztwo iż pogani mieli prziſc na wiarę
24:
krzeſciańską.
25:
Q magnus es tu & faciens mirabilia:
26:
tu es deus ſolus.

strona: dd5

PSALM: 85.
1:
Abowiemes thy wielki á cżyniąci czuda/ thys
2:
ſam bog.
3:
Deduc me de in via tua: & ingrediar i ve
4:
ritate tua: letet cor meū vt timeat no tuū.
5:
Racży mie rzędzić miły panie w drodze twey
6:
á tedi więcz będę chodził w prawdzie twoiey/ daj
7:
aby ſie w tym radowało ſerce moie aby ſie bało
8:
imienia twego.
9:
Cōfitebor tibi de deus meus in toto cor
10:
de meo: & glorificabi nomen tuū in ȩternū
11:
A tedy więcz będę ciebie chwalił panie Boże
12:
moy we wſzythkim ſercżu moim á będę wielbił
13:
imię twoie na wieki.
14:
Quia miſericordia tua magna eſt ſuꝑ me
15:
& eruiſti animam meā ex inferno inferiori.
16:
Abowiem miłoſierdzie twe wielkie ieſth na
17:
demną á thys miły panie wyrwał duſzę moię z
18:
piekła nizſzego.
19:
❡ Tho ieſt wybawiłes ią ty ſam z odchłaniey pie=
20:
kielney.
21:
Deus iniqui ſurrexerunt ſuper me in ſy-
22:
nagoga potentiū queſierunt animā meam:
23:
& nō propoſuerūt te in conſpectu tuo.
24:
Panie Boże oto złoſciwi ludzie powſtali na
25:
mię/ Złoſciwi, czuſz żydowie powſtali na mię, czuſz
26:
przeſladuiącz mie, A zebranie moczarzow ſzukali
27:
duſze moiey/ á ciebie miły panie nie mieli przed
28:
ocżyma.
dd v


strona: dd5v

PSALM: 85.
1:
❡ Bo by byli mieli boga przed ocżyma nigdyby
2:
byli ſyna bożego nieprzeſladowali.
3:
Et tu de deus miſerator & miſericors:
4:
patiens & multȩ miſericordiȩ & verax.
5:
A ty miły panie boże lutoſciwy y miłoſierny
6:
ćirpliwy á wielkiego miłoſierdzia y prawdziwy
7:
❡ Bo według obietnicz kożdemu odpłaczaſz ia=
8:
ko kto zaſlużył.
9:
Reſpice in me & miſerere mei: da impe-
10:
rium tuum puero tuo: & ſaluum fac filium
11:
ancillæ tuȩ.
12:
Wezrzy na mię á ſmiłuy ſie nademną/ á
13:
day mocz twoię dziecięciu twemu á zbaw ſina
14:
ſlużebnice twoiey.
15:
❡ Dziecięciu, czuſz Ieſuſowi, Służebnice, tho ieſt
16:
dziewice Mariey.
17:
Fac mecum ſignum in bonum vt videāt
18:
qui oderunt me: & confundantur quoniam
19:
tu domine adiuuiſti me & conſolatus es me
20:
Racży ze mną vcżynić znamię dobre/ aby ći
21:
widzieli ktorzy mie wzgardzili/ á tak by byli po=
22:
ſromoceni bos ty panie boże wſpomogł mnie y
23:
poćieſzyłes mie.
24:
❡ Czuſz ty panie boże otcże day mi wſtac z mar=
25:
twych na przekorę żydom ktorzy mną gardzili.

strona: ee

PSALM: 87.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:
Pſalm. 88. Pienie 88.
23:
W tym pieniu prorok wyſlawia o panie Ieſu=
24:
ſie/ o miłoſierdziu bożym/ o prawdzie/ o moci ieo
25:
y obietniczach bożych/ o panie Chriſtuſie y o in=
26:
ſzych dobrodzieyſtwach nam danych.
ee


strona: eev

PSALM: 88.

1:
M
Iſericordias domini in æternum cā-
2:
tabo.
3:
Miłoſierdzie boże nawieki będę wyſpiewauał
4:
In generatione & generationē: anūciabo
5:
veritatē tuam in ore meo.
6:
Z rodzaiu w rodzay będę razſlawiał prawdę
7:
twoię vſty moimi. Prawdę twoię) cżuſz Chriſtu=
8:
ſa twego ktory ieſt prawda.
9:
Quoniam dixiſti in æternū miſericordia
10:
edificabitur in cœlis: preparabitur veritas
11:
tua in eis.
12:
Abowiemes thy panie boże rzekł iż miłoſier=
13:
dzie wiecżnie będzie ſprawione w niebioſach/ á
14:
prawda twoia będzie wnich przemieſzkawać.
15:
❡ w niebioſach, to ieſt w apoſtolech, iakoż to pir=
16:
wey wyłożono.
17:
Diſpoſui teſtamentum electis meis: iura-
18:
ui Dauid ſeruo meo, vſ in ȩternum prȩpa-
19:
rabo ſemen tuum.
20:
Sprawiłem teſtamenth wybranym moim
21:
przyſiągłem Dauidowi ſludze memu Teſtamēt
22:
to ieſt nowy zakon. Przyſiągłem, czuſz ia pan bog
23:
Yż nawieki vmocznię plemię twoie.
24:
❡ To ieſt nie wſtanie rodzay twoy plemienia twe=
25:
go aż do narodzenia Chriſtuſa z ciebie.
26:
Et edificabo in generatione & generati-
27:
onem ſedem tuam.
28:
Y vtwierdzę z rodzaiu w rodzay ſtolecz twoy.

strona: ee2

PSALM: 88.

1:
Confitebuntur cœli mirabilia tua domi-
2:
ne: ete veritatem tuā in eccleſia ſanctorū.
3:
Będą wyznawać niebioſa czuda twoie miły
4:
panie bo y prawdę twoię będę wyſlawiać w ze=
5:
braniu ſwiętych.
6:
❡ Przez niebioſa też tu rozumie apoſtoły.
7:
Quoniam quis in nubibus ȩquabitur do
8:
mino: ſimilis erit deo in filijs dei?.
9:
Bo y kto w obłocech będźie rowien panu bogu
10:
w prorocech y w apoſtolech, bogu czuſz panu Ieſu.
11:
y kto ſie zrowna panu bogu w ſyniech bożych.
12:
❡ w poſſobionych ſą iaci wſzytci krzeſciani ſpra=
13:
wiedliwi.
14:
Deus qui glorificantur in conſilio ſanctoꝶ
15:
magnus & terribilis ſuper omnes qui in cir-
16:
cuit eius ſunt.
17:
Abociem on ieſt pan bog ktori ieſt vielbion
18:
w radzie ſwiętych/ wielki á ſtraſzliwy nad wſzyt=
19:
kimi ktorzy ſtoią zawżdy przed nim.
20:
❡ Iako ſą angiołowie boży.
21:
Domine deus virtutum quis ſimilis tibi?
22:
potēs es domine & veritas tua ī circuito tuo
23:
Panie Boże wſzytkich ſił/ y kto tobie rowien/
24:
mocznys ieſth miły panie á prawda twoia około
25:
ciebie. ❡ Ze wſzytkich ſtron ieſt obietnicza twoia.
26:
Tu dominaris poteſtati maris: motū aūt
27:
fluctuum eius tu mitigas.
ee ij


strona: ee2v

PSALM: 88.
1:
Ty miły panie panuieſz moći morzkiey/ á thy
2:
vſmierzaſz mocz wełny iego.
3:
❡ Aby ſie tak nie burzyły iakoby chciały.
4:
Tu humiliaſti ſicut vulneratum ſuperbū:
5:
ī brachio virtutis tuȩ diſꝑdiſti inimicos tuos
6:
Tys vniżył pyſznego iako rannego/ Pyſznego
7:
czuſz lucipera, á w ramieniu moci twey rozpro=
8:
ſzyłes nieprziaciele twoie.
9:
❡ Czuſz żydy ktorzy ſie tobie zawſze przeciwiaią.
10:
Tui ſunt cœli & tua eſt terra: orbem ter-
11:
ræ & plenitudinem eius tu fundaſti: aquilo-
12:
nem & mare tu creaſti.
13:
Twoie ſą niebioſa y twoia ieſt ziemia/ tis zbu
14:
dował okrąg ziemie y wſzythkę iey pełnoſc/ thys
15:
ſtworzył połoczną krainę y morze.
16:
Thabor & Hermon in nomino tuo exul-
17:
tabunt: brachium tuum cum potentia.
18:
Gora Tabor y hermon vraduią ſie w imię
19:
twe/ twoie ramię ieſt zmoczą.
20:
❡ Uradowała ſie gora Tabor gdi ſie na niey pan
21:
Ieſus wyobraził, Otho prorocztwo iże ſie miał na
22:
gorze Tabor wyobrazic. Hermon też gora ieſt we=
23:
dle Iordanu, tha ſie vradowała gdy ſie pan Ieſus
24:
w Iordanie okrzcił.
25:
Firmetur manus tua & exaltetur dextera
26:
tua: iuſtitia & iudicium prȩparatio ſedis tuȩ
27:
Bądz vmoczniona ręka twoia á bądz powyſ

strona: ee3

PSALM: 88.
1:
ſzona prawicza twoia miły panie/ Ręka thwoia,
2:
Czuſz gdy mogła zwiciężac moc dyabelską, bądz
3:
powyſſzona, to ieſt racży wſtacz z martwych
4:
ſprawiedliwoſc y ſąd będzie zgotowanie ſtolcża.
5:
❡ Przez w niebo wſtąpienie twoie to ſie ſtanie.
6:
Miſericordia & veritas prȩcedent faciem
7:
tuam: beatus populus qui ſcit iubilationem.
8:
Miłoſierdzie y prawda vprzedza oblicże twe
9:
Miłoſierdzie y prawda vmęcżenia vprzedza obli=
10:
cże twoie panie Ieſu. Bogoſlawiony ieſt lud ktori
11:
vmie chwalić pana boga.
12:
❡ Z tego miłoſierdzia iż naz odkupił.
13:
Domino in lumine vultus tui ambulabūt
14:
& in nomine tuo exultabunt tota die, & in
15:
iuſtitia tua exaltabuntur.
16:
A ſluſzno maią ludzie chwalic ciebie.
17:
Abowiem w ſwiatłoſci oblicża thwego będą
18:
chodzić miły panie/ Tho ieſt w zakonie Ewange=
19:
liey twoiey, á w imieniu thwoim będą ſie rado=
20:
wać przez czały dzień á wſprawiedliwoſci twey
21:
będą podnieſiony.
22:
❡ w imieniu ktore ieſt ieſus. a wſprawiedliwoſci
23:
czusz w męce twey ktorąſmy vſprawiedliwieni.
24:
Quoniam gloria virtutis eorum tu es: &
25:
in beneplacito tuo exaltabitur cornu noſtꝶ.
26:
Abowiemes ty ſam ieſt chwała ich moci/ á z
27:
dobrey woley twoiey będzie powyſſzona chwała
28:
naſza. ❡ Czuſz krzeſciańska.
ee iij


strona: ee3v

PSALM: 88.

1:
Quia domini eſt aſſumptio nostra: & ſan
2:
cti Iſræl regis noſtri.
3:
Abowiem ſam pan bog przijął nas ktori ieſt
4:
ſwięty Iſrælski krol naſz.
5:
❡ Przijął nas, czuſz płec naſzę, ztąd będzie powyſ
6:
ſzona chwała naſza.
7:
Tunc locutus es in viſione ſanctis tuis: &
8:
dixiſti, poſui adiutorium in potente & exal
9:
taui electum de plebe mea.
10:
Tedys mowił w widzeniu ſwięthym twoim/
11:
Mowiłes, czuſz ty panie boże, ſwiętym czuſz proro.
12:
y rzekłes/ położyłem mocz wſpomożenia mego
13:
w moczarzu y podwyſſzyłem wybranego z ludu
14:
mego.
15:
❡ To ieſt dałem wſzechmocznoſc ſynowi memu.
16:
Inueni Dauid ſeruum meum: oleo ſancto
17:
meo vnxi eum.
18:
Nalazłem Dawida ſlugę mego oleiem ſwię
19:
tym pomazałem iego.
20:
❡ Bo ieſt pomazaniecz boży.
21:
Manus enim mea auxiliabitur ei: & bra-
22:
chium meum confirmabit eum.
23:
Bo ręka moia da iemu pomocz á ramię mo
24:
ie potwierdzi iego.
25:
Nihil proficiet inimicus in eo: & filius ini
26:
quitatis non apponet nocere ei.
27:
A nieprzyaciel nicz na nim nie zyſzcże/ á ſyn
28:
złoſci nicz iemu niezaſzkodzi.

strona: ee4

PSALM: 88.
1:
❡ Nieprzijaciel, czuſz dyabeł nie zaſzkodzi panu
2:
Ieſuſowi przez Dawida rozumianemu.
3:
Et concidam a facie ipſius inimicos eius:
4:
& odientes eum in fugam conuertam.
5:
Y odrzuczę od oblicżnoſci iego nieprzyaciele/
6:
á ći ktorzy im gardzą dam na vciekanie.
7:
❡ Niepryaciele, czuſz żydy dam na vciekanie) tho
8:
ieſt aby ſie po ſwiecie rozbieżeli.
9:
Et veritas mea & miſericordia mea cum
10:
ipſo: & in nomine meo exaltabit cornu eius
11:
A prawda moia y miłoſierdzie moie z nim á
12:
w imię moie będzie powyſſzona mocz iego.
13:
❡ Abowiem przez vmęcżenie pana Ieſuſowe ſtało
14:
ſie nam miłoſierdzie a iemu powyſſzenie.
15:
Et ponam in mari manum eius: & in flu-
16:
minibus dexteram eius.
17:
A położę na morzu rękę iego y na rzeki prawi
18:
czę iego.
19:
❡ Czuſz mocz iego boſtwa rozſzerzy od morza do
20:
morza.
21:
Ipſe inuocabit me pater meus es tu: deus
22:
meus & ſuſceptor ſalutis meȩ.
23:
On będzie mnie wzywał rzekącz otźiecz moj
24:
tys ieſt bog moy przijaciel zbawienia mego.
25:
❡ Mnie czuſz boga otzcza będzie zwał otzczem
26:
pan Ieſus.
27:
Et ego primogenitū ponam illum: excel-
28:
um præ regibus terrȩ.
ee iiij.


strona: ee4v

PSALM: 88.
1:
A ia położę iego pirworodnego wyſſzego nad
2:
wſzytki krole ſwiata tego.
3:
❡ Bo iemu dana mocz na niebie y na ziemi.
4:
In ȩternum ſeruabo illi miſericordiā meā:
5:
& teſt meum fidele ipſi.
6:
A ia na wieki zachowawam iemu miłoſierdzie
7:
moie á teſtament moy ieſt iemu wierny.
8:
❡ Bo przez mękę ſwą wybawił lud z moci dya=
9:
belskiey.
10:
Et ponam in ſeculum ſeculi ſemen eius: &
11:
thronum ieus ſicut dies cœli.
12:
Y poſthawię na wieki wiecżne plemię iego
13:
To ieſt lud krzeſciański, á ſtolecz iego poſtawię ia
14:
ko dni niebieskie.
15:
❡ To ieſt wiecżnie będzie krolował, otoſci to ieſth
16:
czo mowił angioł Gabriel iż da iemu pan bog ſto=
17:
lecz dawida otzcza iego.
18:
Si aūt derelinquerint filij eius legem meā
19:
& in iudicijs meis non ambulauerint.
20:
A ieſtliby ſynowie iego opuſcili zakon moy/ á
21:
w ſprawiedliwoſci mey ieſtliby nie chodzili.
22:
❡ Synowie, czuſz Dawida y Salomona.
23:
Si iuſticias meas prophanauerint: & man
24:
data mea non cuſtodierint.
25:
Ieſtli ſprawiedliwoſci moie złamali á przy=
26:
kazania mego nie chowali.
27:
Viſitabo in virga iniquitates eorum: & in
28:
verberibus peccata eorum.

strona: ee5

PSALM: 88.
1:
Tedy nawiedzę miotłą złoſci ich a karaniem
2:
grzechy ich.
3:
Miſericordiam aūt meā non diſpergā ab
4:
eo: ne nocebo ei in veritate mea.
5:
Ale miłoſierdzia mego nieoddalę od nieo ani
6:
iemu zaſzkodzę w prawdzie moiey.
7:
❡ Od niego, to ieſt Dawida, czuſz ale przedſię ſpeł
8:
nię obietniczę iż ſie z iego pokolenia narodzę, Bo
9:
przez prawdę thu rozumie ſwą prawdziwą obie=
10:
tniczę.
11:
Ne prophanabo teſt meum: & quȩ ꝑ
12:
cedunt de labijs meis non faciam irrita,
13:
Ani skażę teſthamenthu mego bo czokolwiek
14:
pochodźi z vſt moich nicz prożno nie będzie.
15:
❡ Teſtamentu, czuſz ſlubu ſwego o Meſiaſzu.
16:
Semel iuraui in ſancto meo ſi Dauid mē-
17:
tiar: ſemen eius in æternum manebit.
18:
Bowiem ięden raz przyſiagłem w ſwięthym
19:
moim/ To ieſt przez ſwiątoſc moię, a nie skłama=
20:
łem Dawidem iże plemię iego będzie trwało na
21:
wieki.
22:
❡ Czuſz w panie Chriſtuſie ktori ſie z iego plemie
23:
nia narodzi.
24:
Et threnus eius ſicut ſol conſpectu meo
25:
& ſicut luna perfecta in æternum. & teſtis
26:
in cœlo fidelis.
27:
A ſtolecz iego iako ſlońce przed oblicżnoſcią
28:
moią/ á iako mieſiącz zupełny na wieki/ á on
ee v


strona: ee5v

PSALM: 88.
1:
mnie będzie ſwiadek w niebie wiecżny.
2:
❡ Mieſiącz zupełny, to ieſt nie skażony, a on czuſz
3:
pan Chriſtus będzie ſwiadek, czuſz w dzień ſądny.
4:
Tu vero repuliſti & deſpexiſti: diſtuliſti
5:
Chriſtum tuum.
6:
A wżdys ty miły panie odrzućił á wzgardził
7:
Czuſz dawidowo plemię, bo pothym wſtali krolo=
8:
wie z pokolenia dawida, Przedłużyłes przyſzcie
9:
Chriſtuſa twego.
10:
Auertiſti teſtamentū ſerui tui: prophana=
11:
ſti in terra ſanctuarium eius.
12:
Odrzućiłes teſtament ſlugi twego/ Odrzu=
13:
ciłes teſtament, czuſz obietniczęs przedłużył, dałes
14:
skazić y zwalcżyć ua ziemi koſcioł iego.
15:
❡ Czuſz krola Salamonow w Ieruſalem bo gi
16:
kaldei ſpalili.
17:
Deſtruxiſti omnes ſepes eius: poſuiſti fir-
18:
mamentum eius formidinem.
19:
Skaziłes wſzytki płothy iego á twierdzą iego
20:
położyłes w ſtrach.
21:
❡ Płoty to ieſt obronę, tho ſie wſzytko pod figurą
22:
rozumie o męcze pana Chriſtuſa iako iego żydowie
23:
mieli targac, z niego ſie naſmiewac.
24:
Diripuerunt eū omnes tranſientes viā: fa-
25:
ctus eſt obprobrium vicinis ſuis.
26:
Roztargali gi wſzytci idąci drogą y ſthał ſie
27:
na poſmiech ſąſiadom.
28:
❡ Roztargali, czuſz thego krola twego przez ko=
29:
ſcioł figurowanego.

strona: ee6

PSALM: 88.

1:
Exaltaſti dexterā deprimētiū eū: letifica-
2:
ſti omnes inimicos eius.
3:
Podwyſſzyłes prawiczę thych ktorzy iego po=
4:
tłumili/ Iżes im dał zwycięſtwo, vweſeliłes wſzyt
5:
ki nieprzyaciele iego.
6:
❡ Tho było gdy kaldei zburzyli koſcioł boży, ale
7:
pod figurą gdy żydowie zbużyli ciało pana Chri=
8:
ſtuſowe.
9:
Auertiſti adiutoriū gladij eius: & non es
10:
auxiliatus ei in bello.
11:
Odwroćiłes pomocz miecża iego á nie dałes
12:
iemu pomoci na walce.
13:
Deſtruxiſti eum ab emundatione: & ſedē
14:
eius in terra colliſiſti.
15:
Skaziłes iego od ocżyſciania á ſtolecz ieo ska=
16:
ziłes na ziemi.
17:
❡ Bo tego cżaſu gdy koſcioł boży zburzon przeſta
18:
li byli wſzytkiey ofiari ktore ocżyſciały cżłowieka.
19:
Minoraſti dies temporis eius: perfudiſti
20:
eum confuſione.
21:
Vmnieyſzyłes dniow cżaſu ieo wylałes nań
22:
ſromotę.
23:
❡ Bo po trzydzieſci y w połcżwarta lata vmarł
24:
na krzyżu ſromotnie.
25:
Vſqueque de auertis in finem: exarde-
26:
ſcet ſicut ignis ira tua.
27:
Y pokiż ſie miły panie będzieſz odwraczał od
28:
nas na wieki/ y zaż ſie iako ogień rozpali gniew
29:
twoy.

strona: ee6v

PSALM: 88.
1:
❡ Iuż tu proſi zmartwychwſtania pana Chriſtu=
2:
ſowego.
3:
Memorare quæ mea ſubſtantia: nunquid
4:
non vane conſtituiſti oes filios hominū.
5:
Rozpamietay ſie iako krewka moia natura/
6:
Ktora, czuſz nie może byc naprawiona iedno przez
7:
iego zmartwychwſtanie, Bo izażes prożno ſtwo=
8:
rzył wſzytki ſyny ludzkie.
9:
❡ Czuſz nie prożno ale aby byli z tobą vbogoſla=
10:
wieni w niebie.
11:
Quis eſt homo qui viuet & non videbit
12:
mortem: eruet animā ſuā de manu inferi.
13:
Y ktori ieſt cżłowiek ktori będzie żyw/ á nie o=
14:
gląda ſmierci y ktori ieſt ktori wyrwie duſzę ſwą
15:
z mąk piekielnych.
16:
❡ Iakoby rzekł żadny iedno przez zmartwych=
17:
wſtanie pana Chriſtuſowe.
18:
Vbi ſunt miſericordiæ tuæ antiquæ de:
19:
ſicut iuraſti Dauid in virtute tua.
20:
Gdzie ſą miłoſierdzia twoie miły panie da=
21:
wne á ſtare/ Miłoſiordzia, to ieſt obietnice o zeſla=
22:
niu Meſſiaſza, Iakos przyſiągł Dawidowi w
23:
prawdzie twoiey.
24:
Memor eſto de obprobrij ſeruorum tuo-
25:
rum: qd' cōtinui in ſinu meo multarū gētiū.
26:
Pamiętay miły panie na poſmiech y na ſro=
27:
motę ſlug twoich/ Czuſz prorokow, apoſtołow y
28:
krzeſcianow, ktorą cirpiałem na oblicżu moim
29:
od rozmaitego pogańſtwa.

strona: ee7

PSALM: 88.

1:
Quod exprobauerūt inimici tui domine
2:
quod exprobauerūt cōmutatiōm xpi tui.
3:
Boć oto ciebie miły panie ſromocili nieprzy=
4:
aciele twoi ſromocili przemienienie Chriſtuſa.
5:
❡ Iż nas przemienił y odkupił.
6:
Benedictus ds in ȩternū fiat fiat.
7:
Bądz bogoſlawion pan bog nawieki amen.
8:
❡ Czuſz iż ſe to wſzytko ſpełni czo obieczał o ſynu
9:
ſwoim.

strona: ff3

PSALM: 90.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:
Pſalm 91. Pienie 91.
17:
W thym Pieniu naprzod Prorok z perſony ko=
18:
ſcioła powiada iako dobra rzecż ieſt chwalić pa=
19:
na boga w ſzcżeſciu y w nieſzczeſciu z iego ſtwo=
20:
rzenia/ Też iako głębokie ſą myſli boże/ acżkolwie
21:
temu głupi nie porozumie/ Też iako prętko zli á
22:
grzeſzni ludzie zginą/ Też iako pan Ieſus
23:
ktori teſth chwała y głowa Koſcioła
24:
miał być powyſſzon/ Theż iako
25:
ſprawiedliwi ludzie bę=
26:
dą kwitnąć.
ff iij


strona: ff3v

PSALM: 91.

1:
B
Onum eſt confiteri domino: & pſallere
2:
nomini tuo altiſſime.
3:
Dobrze ieſth chwalić pana boga dobrze ieſth
4:
ſpiewać imieniowi twemu boże nawyſſzy.
5:
Ad annunciandum mane miſericordiam
6:
tuam: & veritatem tuam per noctem.
7:
Ku wyſlowieniu w zarań miloſierdzia twego
8:
y prawdy twey w noci.
9:
❡ w zarań, to ieſt w ſzcżęſciu, w noci to ieſt w nie=
10:
ſzcżęſciu, Prawdy to ieſt ſprawiedliwoſci.
11:
In decachordo pſalterio: cum cantico in
12:
cithara.
13:
Dobrze ciebie chwalić na pſalterzu dzieſiąći
14:
ſtrun ſprawionym y z pieniem na lutni.
15:
❡ Na Pſalterzu, to ieſt na gęſlach, ktore był ſobie
16:
Dawid ſprawił.
17:
Quia delectaſti me domine ī factura tua:
18:
& in operibus manuum tuaꝶ exultabo.
19:
Abowiemes mie roskoſzno pocieſzył miły pa=
20:
nie w ſthworżeniu twoim/ á w vcżynkach rąk
21:
twoich będę ſie radował.
22:
❡ To ieſt gdy ſobie rozmyſlam czudnoſc ſtworze=
23:
nia twego y pożytek iego, wezrzę na ſlońce, na mie=
24:
ſiącz na gwiazdy, y rzekę, to wſzytko ſluży panu bo
25:
gu, A cżemużbych ia nie ſlużył.
26:
Quam magnificata ſunt opera tua domi=
27:
ne: nimis ꝓfundȩ facte ſunt cogit atiōes tuȩ

strona: ff4

PSALM: 91.
1:
O Iako wielmożne ſą vcżynki twoie miły
2:
panie barzo głębokie ſie ſtały myſli twoie.
3:
Vir inſipiens nō cognoſcet, & ſtultus nō
4:
intelliget hæc.
5:
Ale temu cżłowiek głupi nie porozumie/ á ſza
6:
lony cżłowiek nie vbacży tego/ Czuſz iako głębo=
7:
kie ſą myſli twe.
8:
❡ Czuſz iako głębokie myſli twe, to ieſt przepuſz=
9:
czenie, gdy przepuſzcżaſz iż zli ludzie maią ſzcżęſcie
10:
na tym ſwiecie a dobrzy vciſnienie y ſmętki.
11:
Cum exorti fuerint peccatores ſicut fœ-
12:
num, & apparuerint omnes qui operantur
13:
iniquitatem.
14:
Y iako ſie tho grzeſznici vkazuią á wſchodzą
15:
iako trawa/ Kthora rychło roſcie ale rychło zaſię
16:
vſchnie. Takci ſie vkazuią wſzitci ktorzi zle cżinią
17:
❡ To ieſt, tak też nie trwali ſą grzeſzni wzłoſciach
18:
ſwoich.
19:
Vt intereant in ſȩculum ſȩculi: tu aūt al-
20:
tiſſimus in æternum domine.
21:
Aby w krotce zaginęli na wieki wiecżne/ ale
22:
ty nawyſſzy na wieki trwaſz miły panie.
23:
Quoniam ecce inimici tui domine: quo-
24:
niam ecce inimici tui peribunt, & diſpergē-
25:
tur omnes qui operantur iniquitatem.
26:
Bo tot nieprziaciele twoi miły panie oto nie
27:
przyaciele twoi zaginą á będą rozproſzeni wſzyt=
28:
ci ktorzy czynią zle.
ff iiij.


strona: ff4v

PSALM: 91.

1:
Et exaltabitur ſicut vnicornis cornu meū
2:
& ſenectus mea in miſericordia vberi.
3:
A będzie powyſſzona iako Iednorożecz chwa
4:
ła moia/ To ieſ pan Chriſtus, á ſtaroſc moia bę=
5:
dzie powyſſzona w miłoſierdziu obfitym.
6:
❡ Iako Iednorożecz iedenże rog ma, a nie dopuſci
7:
z ſobą towarzyſza w iamie, tak też wſzytek koſcioł
8:
nie ma iedno iednę głowę y iednego krola pana
9:
Ieſuſa.
10:
Et deſperit oculus meus inimicos meos:
11:
& in ſuegentibus in me malignantibus au-
12:
diet auris mea.
13:
Y wzgardziło oko moie nieprzyacielmi mo=
14:
imi/ gdy vcho moie ſlyſzało powſtaiące złoſtniki
15:
naprzećiw mnie.
16:
❡ To ieſt acłkolwie koſcioł ma wielki przeſlado
17:
wanie od żydow y od poganow, a wſzakoż wzgar=
18:
dziłem tym bo mie pan bog wſpomogł.
19:
Iuſtus vt palma florebit, ſicut cedrus liba-
20:
ni multiplicabitur.
21:
Abowiem ſprawiedliwy cżłowiek iako drze=
22:
wo palmowe zakwitnie/ Sprawiedliwy cżłowiek
23:
to ieſt lud krzeſciański, A iako Cedrowe drzewo
24:
na gorze Libanus tak ſie rozmnoży.
25:
❡ Abouiem iako Palma Cedrus nawyſſze ſą drze
26:
wa, tak też cżłowiek ſprawiedliwy nawyſſzą od=
27:
płatę wezmie od boga.
28:
Plantati in domo domini: in atrijs domus
29:
dei noſtri florebunt.

strona: ff5

PSALM: 91.
1:
Abowiem ſprawiedliwi ludzie ſą ſzcżepieni
2:
w domu bożym/ a w pałaczach domu boga na=
3:
ſzego będą kwitnąć.
4:
❡ w domu bożym, czuſz na tim ſwiecie, wſcżepieni
5:
tho ieſth obczuiącim, A w pałaczach, czuſz w nie=
6:
bieskich.
7:
Adhuc multiplicabuntur in ſenecta vbe-
8:
ri, & bene patientes erūt vt anūcient.
9:
A ieſzcże ſie rożmnożą wſtharoſcu obfithey
10:
Rozmnożą ſie, czuſz ſprawiedliwi krzeſciani, To
11:
będzie gdi Antichriſt zginie, á wezmą dobrą od=
12:
płatę z ćirpliwoſci aby ią więcz obiawili.
13:
❡ Czuſz na ſądzie bożym.
14:
Quoniam rectus dominus deus noſter, &
15:
non eſt iniquitas in eo.
16:
Iż ſprawiedliwy ieſt pan bog naſz á nie maſz
17:
w nim żadney złoſci.

strona: ff8v

PSALM: 94.
1:

2:

3:
Pſalm 94. Pienie 94.
4:
W tym pieniu prorok pobudza y prziwodzi lud
5:
ku chwaleniu boga y ku nabożnemu iemu mo=
6:
dleniu. Potym niedbałym grozi potępienim/ á
7:
vpomina wſzytki aby byli bogu poſluſzni/ aby
8:
ſerc nie zatwardzali/ iako niegdy żydowie
9:
na puſzcży byli twardeo ſercza.
10:
V
Enite exultemus domino: iubilemus
11:
deo ſalutari noſtro.
12:
Tym pienim kazda iutrznia pocżyna ſie, a pobu=
13:
dza prorok ludzie ku nabozeńſtwu.
14:
Podzćie raduymyſie panu bogu/ ſpiewaymy
15:
panu bogu zbawicielowi naſzemu.
16:
Prȩoccupemꝰ faciem eius in confeſſione:
17:
& in pſalmis iubilemus ei.
18:
Vprzedzmy oblicże iego z chwałą y z modli=
19:
twą/ a w pſałmiech ſpiewaymy iemu:
20:
❡ Uprzedzcie) czuſz niżli przydzie ſędzic.
21:
Quoniam deus magnus dominꝰ: & rex
22:
magnus ſuper omnes deos.
23:
Boć wielki pan bog/ pan á krol wielki nad
24:
wſzytki bogi boć nie odpędzi od ſiebie pan bog lu
25:
du ſwego. Ale gi odkupi krwią ſwoią.

strona: gg

PSALM: 94.

1:
Quia in manu eius ſunt omnes fines ter-
2:
ræ: & altitudines montium ipſius ſunt.
3:
Boć w ręku iego ſą wſzytki granice ziemie/ y
4:
wyſokoſci gory ſą iego. To ieſt, w moci iego wſzi=
5:
tek ſwiat ieſt położon.
6:
Quoniam ipſius eſt mare & ipſe fecit il-
7:
lud & ſiccam manus eius formauerunt.
8:
Boć iego ieſth morze á on ſam ie ſtworzył y
9:
ziemię iego ręce ſtworzyły.
10:
❡ Ręce) to ieſt mocz iego.
11:
Venite adoremus & procidaus, & plo-
12:
remus ante dominum qui fecit nos: quia ip-
13:
ſe eſt deus noſter.
14:
Podzcie daymy modłę ą chwałę á padniemy
15:
y płakać będziemy przed panem kthori ſtworzył
16:
nas boć on ieſt pan bog naſz.
17:
Nos aūt populus paſcuȩ eius: & oues ma-
18:
nus eius.
19:
A my lud paſtwisk iego y owiecżki rąk iego.
20:
❡ Paſtwisk, tho ieſth nauki iego.
21:
Hodie ſivocem eius audieritis, nolite ob-
22:
durare corda veſtra.
23:
Dziſia ieſtlibyſcie głos iego vſlyſzeli nie za=
24:
twardzaycie ſerc waſzich/ Dziſia, to ieſt tego cżaſu
25:
łaski, Głos to ieſt nadchnienie,
26:
Sicut in irritatione: ſecundum diem ten-
27:
tationis in deſerto.
28:
Iako niegdy cżaſu pobudzenia/ Czuſz mieli
gg


strona: ggv

PSALM: 94.
1:
zatwardziałe ſercza Cżaſu kuſzenia na puſcży.
2:
❡ Gdy ſzemrali naprzeciw Moyſeſzowi.
3:
Vbi tentauerunt me patres veſtri: proba-
4:
uerunt & viderunt opera mea.
5:
Gdzie mie kuſili otczowie waſzy wątpiącz w
6:
moci moiey. doſwiadcżyli y widzieli vcżinki moie
7:
❡ Czuda ktore cżynił Moyſes moczą moią.
8:
Quadraginta annis offenſus fui generati-
9:
oni illi: & dixi, ſemper hij errant corde.
10:
Cżterdzieſci lat byłem gniewien na then ro=
11:
dzay Bo przez tele lat byli na puſzcżi. Byłē gnie=
12:
wien, dla ich niedowiarſtwa y ſzemrania.
13:
Y rzekłem ći zawżdy błądzą ſercem.
14:
Et iſti non cognouerunt vias meas: vt iu
15:
raui in ira mea, ſi intrabūt in requiē meam.
16:
A ći nieuznali drog moich Bo niechcieli vz=
17:
nac przykazania mego. A iakom prziſiągł w gnie
18:
wie moim iż nie wnidą do odpocżinienia meo.

strona: gg4v

PSALM: 96.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:
Pſalm. 97. Pienie. 97.
20:
Pieſń o panie Ieſuſie iż miał wſtać moczą ſwą
21:
z martwych. yteż iako ſie miał obiawić pogań=
22:
ſtwu. Iako wſpomionął na miłoſierdzie ſwoie/
23:
y przyſzedł na ſwiat. Iako ieo wſzytki gra=
24:
nice miały vznać/ y nadobnie lud v=
25:
pomina ku weſelu/ ku ſpiewaniu
26:
ku trąbieniu/ á to dla przy=
27:
ſcia iego.

strona: gg5

PSALM: 97.

1:
C
Antate domino canticum no-
2:
uum, quia mirabilia fecit.
3:
Spiewayćie panu bogu pioſnkę
4:
nową/ boć dziwne rzecżi ſprawił.
5:
Saluauit ſibi dextera eius: & brachium
6:
ſanctus eius.
7:
Zbawiła go prawicza iego y ramię ſwięthe
8:
iego. Czuſz tenże pan Chriſtus ſam wybawił ſie z
9:
ſmierci, to ieſt właſtną moczą wſtał z martwych.
10:
Notum fecit dominꝰ ſalutare ſuum: in cō-
11:
ſpectu gentium reuelauit iuſticiam ſuam.
12:
Iawnego vcżynił pan bog zbawiciela ſweo/
13:
Syna ſwego ktory iemu lud wybawił z moczy
14:
dyabelskiey. przed oblicżnoſcią poganow obia=
15:
wił ſprawiedliwoſc ſwoię.
16:
Recordatus eſt miſericordiȩ ſuȩ: & veri-
17:
tatis ſu domui Iſræl.
18:
Wſpomionął ieſt na miłoſierdzie ſwoie y na
19:
prawdziwą obietnicę ſwoię pokoleniu Iſrael=
20:
skiemu. To ieſt, Spełnił to czo był obieczał iż ſie
21:
miał ſtac cżłowiekiem.
22:
Viderūt omnes termini terræ ſalutare dei
23:
noſtri.
24:
Widziały wſzytki granice ziemie zbawiciela
25:
boga naſzego.
26:
❡ To też mowił Symeon ſwięty rzeknąc. Uzrza=
gg v


strona: gg5v

PSALM: 97.
1:
ły ocży moie zbawiciela twego ktoregos zgotował
2:
przed oblicżnoſcią wſzytkiego ludu.
3:
Iubilate domino omnis terra: cantate &
4:
exultate & pſallite.
5:
Pochwalaycie pana boga wſzelka ziemio/ ſpie=
6:
wayćie á raduycie ſie y poycie iemu.
7:
❡ Cżuſz boc iuż przyſzedł na ten ſwiat.
8:
Pſallite domino in cythara: in cythara &
9:
voce pſalmi: in tubis ductilibus & voce tu-
10:
bæ corne.
11:
Poyćie panu bogu na lutni/ na lutni/ y na
12:
pſałterzu/ na trąbach długich/ y głoſem trąby
13:
rogowey:
14:
Iubilate in cōſpectu regis domini: moue-
15:
atur mare & plenitudo eius: orbis terrarum
16:
& qui habitant in eo.
17:
Raduycie ſie przed oblicżnoſcią krola pana
18:
poruſz ſie ziemio y iey napełnienie okrąg wſzyt=
19:
kich zie y ktorzy na nim mieſzkaią.
20:
Flumina plaudent manu: ſimul montes
21:
exultabunt a conſpectu domini, quoniam
22:
venit iudicare terram.
23:
Rzeki niech rękoma ſpołem klekczą y gory ſie
24:
vraduią od oblicżnoſci pańskiey iż przyſzedł ſą=
25:
dzić ziemię. Aby na ſwiecie ſprawiedliwy ſąd cżi=
26:
nił,
27:
Iudicabir orbem terrarum in iuſticia: &
28:
populos in ȩquitate.

strona: gg6

PSALM: 98.
1:
Będzie ſądził okrąg ziemie w ſprawiedliwo=
2:
ſci/ á według zaſlugi.

strona: gg8

PSALM: 100.
1:

2:

3:
Pſalm. 100. Pienie. 100.
4:
W tym pieniu prorok mowi w perſonie pana
5:
Ieſuſa ktory mowi do otcża ſwego niebieskiego
6:
iako zawżdy w niewinnoſci chodził miedzy lu=
7:
dem żydowskim/ iako był ſprawiedliwy/ y
8:
iako ze złymi nieopczował/ ale z nie=
9:
winnymi.
10:
M
Iſericordiam & iudicium cantabo tibi
11:
domine:
12:
Miłoſiezdzie y ſprawiedliwoſc będę tobie wy
13:
ſlawiał miły panie.
14:
Pſallam & intelligā in via immaculata,
15:
quando venies ad me.
16:
Będe ſpiewał á będę rozmyſlał w drodze nie
17:
pokaloney y kiedyż przydzieſz ku mnie.
18:
❡ w drodze niepokaloney) to ieſt w Euangeliey
19:
Y kiediż przidzieſz) to ieſt kiedyż przykażes mi mi=
20:
ły panie.
21:
Perambulabam in innocentia cordis mei
22:
in medio domus meæ.
23:
Ty znaſz iżem opczował w niewinnoſci ſer=
24:
cza mego w poſrzod domu mego.
25:
❡ Czuſz w poſrzodku ziemie żydowskiey.
26:
Non proponebam ante oculos meos rem
27:
iniuſtam: facientes prȩuaricationes odiui.

strona: gg8v

PSALM: 100.
1:
Nigdym nie kładł miły panie przed ocżyma
2:
mema rzecży nie ſprawiedliwey/ á wyſtępce za=
3:
konu miałem w nienawiſci.
4:
❡ Licemierniki y naucżone w zakonie.
5:
Non adheſit mihi cor prauum: declinan-
6:
tem a me malignum non cognoſcebam.
7:
Nie przyłączyło ſie ku mnie nigdy ſerce złe
8:
To ieſt zły cżłowiek. A cżłowieka złego odem=
9:
nie ſie odłącżaiącego niechćiałem znać.
10:
Detrahentem ſecreto proximo, hunc per-
11:
ſequebar.
12:
Cżłowieka vwłacżaiącego w taiemnoſci bli=
13:
zniemu ſwemu tegom przeſladował.
14:
❡ Abowiem vwłocztwo ieſt grzech z ktorego po=
15:
chodzą roſtyrki y nienawiſci.
16:
Superbo oculo & inſaciabili corde, cum
17:
hoc non edebam.
18:
Z pyſznym okiem á z nienaſyczonym na ſer=
19:
czu ſtymem nieiadł.
20:
❡ Z nienaſyczonym, to ieſt z łakomym.
21:
Oculi mei ad fideles terræ, vt ſedeāt me-
22:
cum: ambulans in via immaculata hic mihi
23:
miniſtrabat.
24:
Ale ocży moie były skłonne ku wiernym na
25:
ſwiecie aby ſiedzieli ſemną/ ten ktory chodzi dro=
26:
gą niepokaloną tenći mnie będzie ſlużył.
27:
Non habitabit in medio domus meæ qui
:
facit

strona: hh

PSALM: 101.

1:
Non habitabit in medio domus meȩ qui
2:
facit ſuperbiam: qui loquitur inigua non di-
3:
rexit in conſpectu oculorum meorum.
4:
Nie będzie mieſzkał w poſrodku domu mego
5:
żadny pyſzny Przetho też Luciper pyſzny ſtrączon
6:
z nieba. á then ktori zle mowi nie ſpodobał ſie
7:
przed oblicżnoſcią ocżu moich.
8:
In matutino interficiebam omnes pecca-
9:
tores terrȩ: vt diſperderem de ciuitate domi
10:
ni omnes operantes iniquitatem,
11:
Ia w zarań pobiłem wſzytki grzeſzniki thego
12:
ſwiata, w zarań, to ieſt gdym przyſzedł na ſwiath
13:
skaziłem bałwochwalſtwo, Abych rozproſzył z
14:
miaſta bożego wſzytki grzechy popełniaiące.

strona: hh6v

PSALM: 102.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:
Pſalm. 103. Pienie. 103.
23:
W tym pieniu chwali Prorok pana boga y do=
24:
broci iego iże niebo ſtworzył do kthorego wſtąpił
25:
w obłoku/ iż też angioły ſtworzył/ iż ziemię vmoc
26:
nił/ iże woda nie wychodzi z granicz ſwoich/ iże
27:
ten pan żywi zwierz y ptaſtwo/ iże ziemia rodzi
28:
pożywienie zwierzętam y ludziem/ iże thęn pan

strona: hh7

PSALM: 103.
1:
ſtworzył ſłońce/ mieſiącz/ nocz y czuda morzkie.
2:
B
Enedic anima mea do: domine deus
3:
meus magnificatus es vehementer.
4:
Chwal duſzo moia pana boga/ panie boże
5:
moy iakos barzo ieſt vwielbion.
6:
Confeſſionē & decorē induiſti: amictus
7:
lumine ſicut veſtimento.
8:
Włożyłzs na ſię miły panie chwałę y okraſę
9:
odziałes ſie ſwiatłoſcią iako odzieniem.
10:
Extendens cœlum ſicut pellem: qui tegis
11:
aquis ſuperiora eius.
12:
A niebos rozciągnął iako skorę ktori przykri=
13:
waſz wodą wirzchy iego.
14:
❡ wodą, to ieſt niebem kriſtałowym, wierzchy ie=
15:
go, czuſz nieba nizſzego w ktorim ſą gwiazdy.
16:
Qui ponis nubem aſcenſum tuū: qui am-
17:
bulas ſuper pennas ventorum.
18:
Kthori kładzieſz w obłoku wſtąpienie ſwoie/
19:
Bos w obłok u wſtąpił w niebo, ktori chodziſz na
20:
wietrznych skrzydłach.
21:
❡ Czuſz, prętko powietrzem wſtępuieſz.
22:
Qui facis angelos tuos ſpūs: & miniſtros
23:
tuos ignem vrentem.
24:
Ktori czyniſz angioły twoie duchy/ Bo wſzitci
25:
ſą duchowie, a ſlugi twe cżyniſz ogniem pała=
26:
iączym.
27:
❡ Bo angiołowie pałaią iako ogniem gorączą
28:
miłoſcią bożą.

strona: hh7v

PSALM: 103.

1:
Qui fundaſti terram ſuper ſtabilitatē ſuā
2:
non inclinabit in ſȩculū ſæculi.
3:
Ktoris zbudował ziemię na mocznoſci iey/ á
4:
nie nachyli ſie na wieki wiecżne.
5:
Abyſſus ſicut veſtimentum amictus eius
6:
ſuper montes ſtabunt aquæ.
7:
Głębokoſc wodna tha iako odzieniem przyo=
8:
działa ią/ Tę ziemię bożą woda ogarnęła ze wſzyt
9:
kich ſtron, y na gorach y tam będą ſtać wody.
10:
❡ Czuſz z deſzcża.
11:
Ab increpatione tua fugient: a voce toni
12:
trui tui formidabunt.
13:
A thy wody z przykażania twoiego odeydą/
14:
Odſtąpią z gor na ſwe mieſtcza. á od zwięku gro
15:
mu twego zlękną ſie.
16:
❡ Od zwięku, to ieſt od wiatru przykrego.
17:
Aſcēdunt montes & deſcendunt campi:
18:
in locum quem fundaſti eis.
19:
Podnoſzą ſie gori á pola ſie niżáią na mie
20:
ſcza ktores im ſprawił.
21:
❡ To ieſt, takes ſtworził ziemię iż thu gori owdzie
22:
niziny.
23:
Terminum poſuiſti quē non transgrediē
24:
tur: ne conuertentur operire terram.
25:
Y zakreſiłes wodę graniczą ktorej nieprzeſtąpią
26:
ani ſie wroczą ziemie przykriwać.
27:
❡ To ieſt, nie popłyną nad ſwe granice.

strona: hh8

PSALM: 103.

1:
Qui emittit fontes in conuallibus: inter
2:
medium montiū pertranſibunt aquæ.
3:
Ktori wypuſcżaſz zrzodła na pagorkach/ á mie=
4:
dzy ſrzodkiem gor płyną wody
5:
Potabunt omnes beſtiæ agri: expectabūt
6:
onagri in ſiti ſua.
7:
Z tichże vod będą pić wſzytki źwierzęta polne
8:
y łoſowie będą ich cżekać w pragnieniu ſwoim.
9:
❡ Los ieſt zwierzę, dziki oſieł.
10:
Super ea volucres cli habitabunt: de me
11:
dio petrarum dabunt voces.
12:
Nad thymi ptaſthwo powietrzne będzie ſobie
13:
gniezdziło á z poſrzodku skał pienie ſwoie będą
14:
wypuſcżać.
15:
❡ Nad tymi, czuſz nad wodami y nad gorami.
16:
Rigans montes de ſuperioribus ſuis: de
17:
fructu operum tuorū ſatiabit terra.
18:
Thy miły panie pokrapiaſz gory z wierzchow
19:
ſwoich/ Czuſz ſpuſcżaſz deſzcż z powietrza. á z owo=
20:
czow vcżynkow twoich naſići ſie ziemia.
21:
❡ Tho ieſth z darow z deſcżu twego będize płodna
22:
ziemia.
23:
Producens fœnum iumentis: & herbam
24:
ſeruituti hominum.
25:
Ktora ziemia wywodzi trawę bydlęthom/ á
26:
ziołka ku poſludze ludzkiey.
27:
❡ To ieſt y żyto na pożywienie ludzkie.

strona: hh8v

PSALM: 103.

1:
Vt educas panem de terra: & vinum leti-
2:
ficet cor hominis.
3:
A tho aby wywiodł chleb z ziemie á wino aby
4:
vweſeliło ſerce ludzkie.
5:
❡ Ten wierſzyk ſie też rozumie o ciele bożym kto=
6:
rego w chlebie pożywamy.
7:
Vt exhilaret faciem in oleo: & panis cor
8:
hominis confirmet.
9:
Aby vweſelił oblicże ludzkie w oleiu/ á chleb
10:
aby ſerce ludzkie poſilił.
11:
❡ Czuſz y oley wywodziſz z ziemie miły panie ia=
12:
ko y wino y chleb na pociechę ludzką.
13:
Saturabuntur ligna campi & Cedri liba-
14:
niquas plantauit: illic paſſeres nidificabunt.
15:
Y drzewa polne y Cedrus ná gorze Libanus
16:
ktore pan bog ſzcżepił y thy ſie naſycżą/ na tychże
17:
drzewach y wroble będą gniezdzić.
18:
❡ Czuſz ku mnożeniu ſwemu.
19:
Herodij domus dux eſt eorum: mōtes ex-
20:
celſi ceruis petra refugiū herinacijs.
21:
Na tych drzewach dom ieſt herodiuſa/ Ptaka
22:
tak wezwanego, ktori ſie gniezdzi na drze wie Ce
23:
drowym á tenże ieſt wodzem ich/ A thenże czuſz
24:
herodiuſſ. gich) czuſz ptakowa. A gori wyſokie ſą
25:
skłonienie Ieleniowi á skała ieżom.
26:
❡ Czuſz ieſt obrona y vcieczka ich.
27:
Fecit lunam in tempore: ſol cognouit oc-
28:
caſum ſuum.

strona: ii

PSALM: 103.
1:
Stworzył Mieſiącz na rozdział cżaſow/ y
2:
ſlońce vznało zachod ſwoy.
3:
❡ Tho ieſt pan bog tak chciał zrządzic aby ſlońce
4:
zachodziło.
5:
Poſuiſti tenebras & facta eſt nox: in ipſa
6:
pertranſibunt omnes beſtiȩ ſylue.
7:
Vſtawiłes miły panie ciemnoſci y ſtała ſie
8:
nocz/ w teyże wſzytki zwierzęta leſne będą prze=
9:
chodzić.
10:
❡ Bo więcey zwierz w noci chodzi ſukaiącz po=
11:
żywienia.
12:
Catuli leonum rugientes vt rapiant: & q-
13:
rant a deo eſcam ſibi,
14:
Będą przechodzić y lwięta ricżące aby łup v=
15:
chwyciły aby ſobie od boga pokarmu nabywały
16:
Ortus eſt ſol & congregati ſunt: & in cubi
17:
libus ſuis collocabuntur.
18:
Gdy wzeydzie ſlońce zbieżą ſie á w łożyskach
19:
ſwych położą ſie.
20:
❡ Zbieżą ſie, czuſz do iaskiń ſwych.
21:
Exhibit homo ad opus ſuum: & ad opera-
22:
tionem ſuam vſ ad veſperum.
23:
A thedy więcż wynidzie cżłowiek na robotę
24:
ſwoię y na ſprawę ſwoię aż do wiecżora.
25:
❡ Tedy więcz) czuſz gdy ſlońce wzeydzie.
26:
Quā magnificata ſunt opera tua domine:
27:
omnia in ſapiētia feciſti: impleta eſt terra poſ
28:
ſeſſione tua.
ii


strona: iiv

PSALM: 103.
1:
O iako barzo ſą vwielmożone vcżynki twoie
2:
miły panie wſytkos w mądroſci ſtworzył y na
3:
pełniona ieſt ziemia imienia twego.
4:
❡ Iakoby rzekł, miły panie iakoż to dziwne imię
5:
twoie. Imienia albo dzierżawy) czuſz ludzi y zwie=
6:
rząth.
7:
Hoc mare magnum & ſpacioſum manibꝰ
8:
illic reptilia quoꝶ non eſt numerus.
9:
To morze wielkie y ſzyrokie mieſtczmi/ w tym
10:
zwierzęta ktorim licżby niemaſz.
11:
Animalia puſilla cum magnis: illic naues
12:
pertranſibunt.
13:
W thym ſą zierzętha małe y wielkie: przez
14:
nie łodzie poydą.
15:
Zwierzęta wielkie, iako wielorib ktori ieſt więt=
16:
ſzy nad wſzytki zwierzęta.
17:
Draco iſte quem formaſti ad illudendum
18:
ei: oīa a te expectāt vt des illis eſcā in temꝑe.
19:
Y ten wielorib ktoregos ty ſtworzył ku naigra=
20:
waniu iemu/ wſzytki zwierzęta od ciebie miły pa=
21:
nie cżekaią aby im dał pokarm cżaſu ſluſznego.
22:
❡ Tak morze naigrawa wielorib, gdy chcze łapac
23:
riby ku pożywieniu, tedy bacżącz tho vciekaią na
24:
brzeg waruiącz ſie ieo, abowiem wielorib na brzeg
25:
nie może dla małoſci wody, a tedy wielorib ſciga=
26:
iącz ie vderza ſie o brzeg, a tam iego ribitwi zabiją
27:
a tako ſie omila, przeto mowi ku naigrawaniu.
28:
Dante te illis colligē: aperiente te manū
29:
tuam oia implebuntur bonitate.

strona: ii2

PSALM: 103.
1:
Gdy im thy daſz miły panie będą zbierac
2:
Daſz, czuſz pokarm zwierzętom według rodu ich.
3:
gdy im ty odtworzyſz rękę twoię wſzytki ſienaſi=
4:
czą dobrodzieyſtwa. Czuſz pożytecżnego pokarmu.
5:
Auertente aūt te faciem turbabunt: aufe-
6:
res ſpūm eorū & deficiēt: & in puluerē ſuū
7:
reuertentur.
8:
Ale gdy thy odwrociſz oblicże twe zaſmuczą
9:
ſie/ á gdy im odeymies żywot vſtaną á w proch
10:
ſie ſwoy obroczą.
11:
❡ Odwrociſz oblicże, Czuſz ieſthli im pokarmu
12:
nie daſz.
13:
Emitte ſpūm tuum & creabuntur: & reno
14:
uabis faciem terrȩ.
15:
Wyſleſz ducha twego miły panie á thedi bę=
16:
dą ſtworzoni/ á tedy odnowiſz obicżnoſc ziemie.
17:
❡ Czuſz nowym ſtworzeniem. Then wirſzyk theż
18:
ſpiewa koſcioł wzywaiącz na pomocz ducha ſwię=
19:
tego, zeſli miły panie ducha ſwiętego ktori tworzy
20:
nowe ſercza.
21:
Sit gloria domini in ſæculum: letabit do-
22:
minus in operibus ſuis.
23:
Bądz panu bogu chwała na wieki á będzie
24:
ſie pan bog weſelił w vcżynkach ſwoich.
25:
❡ w ſtworzeniu na ſwą chwałę ſtworzonym.
26:
Qui reſpicit terram: & facit eam tremere:
27:
qui tangit montes: & fumigant.
ii ij


strona: ii2v

PSALM: 103.
1:
Ktori wezrzawſzy na ziemię to cżyni iż wez=
2:
drży ziemia/ Iako gdy bywa drżenie ziemie, trąći
3:
gori a ony parę wypuſcżaią.
4:
❡ Iako bywa gdy piorun vderzy.
5:
Cantabo domino in vita mea: pſallam deo
6:
meo quam diu ſum
7:
A dla tych rzecży będę chwałę piał panu bo=
8:
gu pokim żiw/ będę chwalił pana boga mego po
9:
kim ieſt.
10:
Iocundum ſit ei eloquiū meum: ego vero
11:
delectabor in domino.
12:
Bądź iemu przijemna chwała moia/ á ia
13:
też w nim ſie kochać będę.
14:
Deficient peccatores a terra: & iniqui ita
15:
vt non ſint: benedic anima mea domino.
16:
Day to aby vſtali grzeſznici z ſwiata/ y złoſni
17:
ci tak aby nie byli/ bogoſlaw duſzo moia pana
18:
boga. ❡ Czuſz przykładem moim.

strona: kk4v

PSALM: 106.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:
Pſalm 106. Pienie 106.
10:
W thym pieniu naprzod prorok vpomina lu=
11:
dzie aby chwalili pana boga/ ſtego iż ſą odkupie
12:
ni/ y na dobrą drogę przywiedzieni y naſiczeni/
13:
ći ktorzy przed tym byli w błędzie pogańskim/ ia
14:
ko też poſlał pan bog ſyna ſwego ktory ie wyba=
15:
wił/ też o przeſladowaniu koſcioła krzeſci=
16:
ańskiego y o wybawieniu z ſmutkow.
17:
C
Onfitemini domino q bonus: quoni
18:
am in ſȩculum miſericordia eius.
19:
Chwalcie pana boga boć dobry/ boć nawieki
20:
miłoſierdzie iego.
21:
Dicāt qui redempti ſunt a domino: quos
22:
redemit de manu inimici: de regionibus cō
23:
gregauit eos.
24:
Niechay to mowią ći ktorzy ſą odkupieni od
25:
pana boga ktore odkupił z ręku nie przijaciela/
26:
ktore z granic zebrał.

strona: kk5

PSALM: 106.
1:
❡ Mowią to, czuſz to ſlowo w przeſzłym wirſzi=
2:
ku. Odkupieni czuſz krwią nadroſſzą ſina iego.
3:
A ſolis ortu & occaſū: ab aꝗlone & mari.
4:
Zebrał ie od wſchodu ſlończa y od zachodu/
5:
od połnoci y od morza. Zebrał ie) czuſz ty kthore
6:
odkupił.
7:
Errauerunt in ſolitudine & inaquoſo: viā
8:
ciuitatis habitaculi non inuerunt.
9:
Abowiem błądzili na puſzcży y na ſuchoſciach
10:
Czuſz poki byli w pogańskiey wierze. ani nalezli
11:
drogi ku miaſtu przybytku ſwego.
12:
❡ Ku chwale niebieskiey.
13:
Eſurientes & ſitientes: anima eorum in
14:
ipſis deficit.
15:
Nałacżnęli ſie y napragnęli ſie Czuſz w po=
16:
gańſtwie ſlowa bożego y laski bożey. Tako ize ich
17:
duſza w nich zdrętwiała. To ieſt vſtała.
18:
Et clamauerunt ad dominum cum tribu-
19:
larentur: & de neceſſitatibꝰ eorū eripuit eos
20:
A potym wołali ku bogu gdi byli w zaſmu=
21:
ceniu Czuſz vznawſzy ſwoy błąd. A on ie z ich
22:
potrzeby wyrwał. Czuſz z tego z cżego potrzebo=
23:
wali, to ieſt nie mieli wiary ani nadzieie ani łaski
24:
ale iuż maią gdy ſie ſtali krzeſciany.
25:
Et deduxit eos in viam rectam, vt irent in
26:
ciuitatem habitationis.
27:
Y przywiodł ie na drogę proſtą aby ſzli do mia=

strona: kk5v

PSALM: 106.
1:
ſta mieſzkania ſwego/ Do niebieskieo kroleſtwa.
2:
Confiteantur domino miſericordi eius:
3:
& mirabilia eius filijs hominum.
4:
Chwalćie pana boga o wy miłoſierne vcżin
5:
ki iego/ y czuda iego ktore vcżynił ſinom ludzkim
6:
❡ Czuſz, iż ie ſwą krwią odkupił.
7:
Quia ſatiauit animam inanem: & animā
8:
eſurientem ſatiauit bonis.
9:
Boć on naſićił duſzę prożną á duſzę łacżną=
10:
cżą nakarmił dobrem wielkim.
11:
❡ Prożną duſzę, bowiem ludzie w pogańſthwie
12:
byli prożni, bo łaski bożey nie mieli.
13:
Sedentes in tenebris & in vmbra mortis:
14:
vinctos in mendicitate & ferro.
15:
Naſićił ty ktorzy ſiedzieli w ciemnoſciach y
16:
w cieniu ſmierći ktorzy byli związani vboſtwem
17:
y pęty żelaznemi. w cieniu ſmierci, to ieſt w błę=
18:
dzie pogańskim j w złym ſtadle ktore iakoby cień
19:
ieſt ſmierci piekielney. Uboſtwē, czuſz ſtradanim
20:
łaski bożey. Zelaznemi, to ieſt twardoſcią ſercza za
21:
kamiałego.
22:
Quia exacerbauerunt eloquia dei: & cō-
23:
ſilium altiſſimi irritauerunt.
24:
A przycżyna tego związania była) abouiem
25:
przykazanim bożym iakoby przikrim wzgardzi=
26:
li byli Czuſz iż bałwany chwalili a nie boga.
27:
A radę nawyſſego na poſmiech obraczali.

strona: kk6

PSALM: 106.
1:
❡ Gdy im radę dawał aby bałwańſtwo opuſcili.
2:
Et humiliatum eſt in laboribus cor eorū:
3:
& infirmati ſunt nec fuit qui adiuuaret.
4:
Y vkorzono ieſt w robotach ſerce ich/ y zem=
5:
gleni ſą á nie był ktoriby wſpomogł.
6:
Et clamauerunt ad dominum cum tribu-
7:
larent: & de neceſſitatibꝰ eoꝶ liberauit eos.
8:
Y wołali do pana boga gdy byli w zaſmuce=
9:
niu/ á z ich potrzeby wybawił ie.
10:
Et eduxit eos de tenebris & vmbra mor-
11:
tis: & vincula eorum diſrupit.
12:
Y wywiodł ie z ciemnoſci y ze ćmy ſmierći y
13:
ich przekowy rozerwał.
14:
❡ Z ciemnoſci, to ieſt z błędu pogańskiego.
15:
Confiteantur domino miſericordiæ eius:
16:
& mirabilia eius filijs hominum.
17:
Chwalcie pana boga wy miłoſierne vcżynki
18:
iego/ y czuda iego ktore vcżynił ſynom ludzkim.
19:
❡ Iuż ten wirſz był y będzie cżęſto, bo gy powtarza
20:
Quia contriuit portas æras: & vectes fer
21:
reos confregit.
22:
Aboćiem on ſtarł vlicżki miedziane y zawiaſi
23:
żelazne złamał.
24:
❡ To ieſt mocz dyabelską wſzytkę zniſzcżył.
25:
Suſcepit eos de via iniquitatis eorum: ꝓ-
26:
pter iniuſticias e ſuas humiliati ſunt.

strona: kk6v

PSALM: 106.
1:
Y wyrwał ie z drogi grżechow ich/ abowiem
2:
dla nieſprawiedliwoſci ſwych ſą zniſzcżeni.
3:
❡ Bo ſromaiącz ſie grzechow ſwych pokutowali
4:
a tako ſie zniſcżyli.
5:
Omnem eſcam abhominata eſt anima eo
6:
rum: & appropinquauerunt vſ ad portas
7:
mortis.
8:
Wſzelkim pokarmem brzydziła ſie żądza ich
9:
y przybliżyli ſie aż do vlicżek ſmierci.
10:
❡ Czuſz z rozpacży vzdrowienia.
11:
Et clamauerunt ad dominum cum tribu-
12:
larent, & de neceſſitatibꝰ eorū liberauit eos.
13:
Y wołali do pana boga gdy byli w zaſmuce=
14:
niu/ á z ich potrzeby wybawił ie.
15:
❡ Iuż ten wierſz był pierwey.
16:
Miſit verbum ſuum & ſanauit eos: & eri-
17:
puit eos de interitionibus eorum.
18:
Poſlał ſlowo ſwoie y vzdrowił ie/ y z ich za=
19:
tracenia ie wyrwał.
20:
❡ Poſlał ſlowo) to ieſt pana Ieſuſa. Uzdrowił ie)
21:
czuſz od niemoci wiecżney ſmierci, Z ich zatracenia
22:
to ieſt z grzechow ktore duſzę traczą.
23:
Confiteantur domino miſericordiæ eius:
24:
& mirabilia eius filijs hominum.
25:
Chwalcie pana boga wy miłoſierne vcżynki
26:
iego/ y czuda ieo ktore vczynił ſynom ludzkiem.
27:
❡ Czuſz iż skaził odchłań piekielną.
28:
Et ſacrificent ſacrificium laudis: & anun-
29:
cient opera eius in exultatione.

strona: kk7

PSALM: 106.
1:
A niechći ofiaruią ofiarę chwały/ á niechci
2:
obiawią vcżynki iego w radoſci.
3:
❡ Ucżynki, czuſz iako ie ſwym narodzenim y ſwą
4:
ſmiercią wybawił.
5:
Qui deſcendunt mare in nauibus, facien
6:
tes operationem in aquis multis.
7:
Ci ktorzy wſtępuią na morze w łodziach/ kto=
8:
rzy robią na wodach wielkich.
9:
❡ To ieſt ktorzy każą ludziem na ſwiecie.
10:
Ipſi viderunt opera domini: & mirabilia
11:
eius in profundo.
12:
Ci widzieli vcżynki bozkie/ Czuſz iego ſtworze=
13:
nia odkupienia odpłaty potępienia, y czuda iego
14:
na głębokoſci. ❡ Czuſz w piſmie ſwiętym.
15:
Dixit & ſtetit ſpiritus procellæ, & exalta-
16:
ti ſunt fluctus eius.
17:
Rzekl (pan bog) á natychmiaſth burza pow=
18:
ſtała/ Burza, tho ieſth przeſladowanie w koſciele.
19:
y podnioſly ſie wełny morzkie.
20:
❡ To ieſt poduſcżenie dyabelskie.
21:
Aſcendūt vſ ad cœlos & deſcendūt vſ-
22:
 ad abyſſos: anima eoꝶ ī malis tabeſcebat.
23:
Wſtępuią aż do niebios/ Czuſz przeſladowci
24:
wſtępuią wyſoko przez pychę, á z ſthępuią aż na
25:
głębokoſci/ To ieſt aż do piekła przez rozpacż, az du=
26:
ſza ich w cięſzkoſciach zmartwiała.
27:
Turbati ſunt & moti ſunt ſicut ebrius: &
28:
omnis ſapientia eorum deuorata eſt.

strona: kk7v

PSALM: 106.
1:
Zaſmućili ſie y trzęſli ſie iako piani/ á gich
2:
wſzytka mądroſc pożarta ieſt.
3:
❡ Zatrzęſli ſie, czuſz z gniewu.
4:
Et clamauerunt ad dominum cum tribu-
5:
larent, & de neceſſitatibꝰ eoꝶ eduxit eos.
6:
Y wołali do pana boga gdy byli w zaſmuce=
7:
niu/ á z ich potrzeby wybawił ie.
8:
Et ſtatuit procellam eius in auram: & ſilu=
9:
erunt fluctus eius.
10:
I poſtawił burze iego na wiatr ćichy/ y vſpo
11:
koiły ſie vełmy iego. Burze, to ieſt cięſzkoſc poku
12:
ſy. Iego, czuſz morza, to ieſt koſcioła.
13:
Et letati ſunt quia ſiluerunt: & deduxit
14:
eos in portum volintatis eorum.
15:
I vweſelili ſie iż vćichnęły Czuſz burze thego
16:
morza. I przyprowadził ie pan bog na port we
17:
dług woley ich. Na porth) to ieſth na odpo=
18:
cżynienie żywota niebieskiego.
19:
Confiteantur domino miſericordiæ eius:
20:
& mirabilia eius filijs hominum.
21:
Chwalcie pana boga wy miłoſierne vcżinki
22:
iego/ y dziwy iego ktore vcżynił ſinom ludzkim.
23:
Et exaltēt eum in eccleſia plebis: & in ca-
24:
thedra ſeniorum laudent eum.
25:
A niech ći podwyſſzaią iego w koſciele zebra
26:
nia ludskiego a na ſtolczu ſtarſzich niechći iego
27:
chwalą. To ieſt, y wyſſzy y nizſzy niechay chwa=
28:
lą pa na boga.

strona: kk8

PSALM: 106.

1:
Poſuit flumina in deſerto, & exitus aqua-
2:
rum in ſiti.
3:
Puſcił rzeki na puſtinie/ y puſćił wyſcie wod
4:
na wyſchłe mieſtcza. Poſlał piſmo ſwięte do po-
5:
gańſtwa puſtego.
6:
Terram fructiferam in ſalſuginem: a ma-
7:
licia inhabitantium in ea.
8:
A położył ziemię płodną na niepłodnoſc dla
9:
złoſci tich ktorzy w niey mieſzkali.
10:
❡ To ieſt, zydowſtwo ktore przed tim było płod=
11:
ne dla ich złoſci vcżynił niepłodnym.
12:
Poſuit deſertum in ſtagna aquarū: &ter-
13:
ram ſine aqua in exitus aquarum.
14:
A przemienił puſtinie w ſtawy wodne/ á ziemię
15:
ſuchą przemienił w wyſzcie wod.
16:
❡ Puſtinie, to ieſt pogańſtwo. w ſtawy wodne, to
17:
ieſt, vcżynił ie naucżone w piſmie ſwiętim. Ziemię
18:
ſuchą przemienił) to ieſt vcżynił z pogańſtwa krze
19:
ſciany,
20:
Et collocauit illic eſurientes: & conſtitue-
21:
runt ciuitatem habitationis.
22:
A na oney puſzcży poſadził łacżnące/ y zbu=
23:
dowali ſobie miaſto ku mieſzkaniu.
24:
❡ Lacżnące, czuſz pogany. Miaſto, to ieſt koſcioł
25:
ſwięty.
26:
Et ſeminauerunt agros, & plantauerunt
27:
vineas: & fecerunt fructum natiuitatis.
28:
A naſiali rol y naſzcżepili winnic/ y napło=
29:
dzili owoczow narodzenia.

strona: kk8v

PSALM: 106.
1:
Owoczow, czuſz przirodzonych a prawdziwych.
2:
Et benedixit eis, & multiplicati ſūt nimis
3:
& iumenta eorum non minorauit.
4:
I bogoſlawił im (pan bog) y rozmnożyli
5:
ſie barzo/ á ich bydła nieumnieyſzył.
6:
❡ Bydła) to ieſt cżeſnego dobra.
7:
Et pauci facti ſunt: & vexati ſunt a tribu-
8:
latione malorum & dolore.
9:
I vmnieyſzyło ſie ich/ bo barzo ſą przeſlado=
10:
wani ſmutkiem y żałoſcią rzecży cięſzkich.
11:
❡ Przeſladuwani, czuſz krzeſciani od poganow
12:
y od kacerzow.
13:
Effuſa eſt cōtentio ſuper principes, & er=
14:
rare fecit eos in inuio, & non in via.
15:
I wylała ſie niezgoda na kxiązęta/ y przepu=
16:
ſcił na nie iż błądzili y z drogi vſtąpili.
17:
❡ Na kxiążęta, czuſz kacerskie.
18:
Et adiuuit pauperem de inopia: & poſuit
19:
ſicut oues familias.
20:
Y ſpomogł vbogiego z vboſtwa y poſtawił
21:
rodzaie iako owiecżki. Ubogiego, czuſz koſcioł
22:
ſwoy. Z vboſtwa, to ieſt z przeſladowania.
23:
Videbunt recti & letabuntur: & omnis
24:
iniquitas oppilabitur os ſuum.
25:
I oglądali to ſprawiedliwi ludzie y vrado=
26:
wali ſie/ á wſzelka złoſc ſtuli vſta ſwe.
27:
❡ Złoſc czuſz kacerska.
28:
Quis ſapiens & cuſtodiet hæc: & intelli-
29:
get miſericordias domini.

strona: ll

PSALM: 107.
1:
I ktory ieſth mądry á będźie tego ſtrzegł/ á
2:
zrozumie miłoſierdzie boskie.

strona: ll7

1:
IVz tu idą Pſalmy Nie=
2:
ſzporne. A naprzod dnia Nie=
3:
dzielnego.
4:
Pſalm 109. Pienie 109.
5:
Pſlam o poſadzeniu pana Ieſuſowym na pra
6:
wici bożey/ O iego narodzeniu wiecżnym z bo=
7:
ga otcza/ y cżeſnym z panny cżyſtey. O kapłań=
8:
ſtwie iego/ iż też miał vſtawić ofiarę pod oſo=
9:
bą chleba y wina. Theż iako ſie pan bog
10:
miał zemſcić nad nieprzijacielmi ie
11:
go. Też iako tenże pan Ieſus
12:
miał gwałtowne ſmuthki
13:
cirpieć na ſwiećie.
14:
D
Ixit dominus domino meo, ſe-
15:
de a dextris meis.
16:
Rzekł pan panu memu ſiądź na
17:
prawiczach moich.
18:
❡ Czuſz bog otciecz. Panu memu
19:
czuſz panu Ieſuſowi. Na prawici, czuſz w nalep=
20:
ſzych dobrach.
21:
Donec ponam inimicos tuos, ſcabellum
22:
pedum tuorum.
23:
Ażeć położę nie przijaciele twoie/ ławką nog
24:
twych. Czuſz moy miły ſynu Ieſu, iakoby rzekł
25:
bog otciecz do ſyna ſwego podług cżłowiecżeńſtwa
26:
Siedz na prawici moiey wiecznie, a ia pod thwą

strona: ll7v

PSALM: 109.
1:
mocz dam nieprzijaciele twoie, czuſz duſzne nie=
2:
przijaciele, y żydy y pogany.
3:
Virgam virtutis tuæ emittet dominus ex
4:
Syon: dominare in medio inimicoꝶ tuorū.
5:
Mocznoſc moci twoiey ſpuſci pan bog z gory
6:
Syon/ a dla tego panuy w poſrzodku nieprzy=
7:
iacielow twoich. Iakoby rzekł, Mocz y dary ła=
8:
ski, ktorą moczą Apoſtołowie cżinili czuda. Y zeſle
9:
pan bog z gory Syon, czuſz w dzień ſwiątecżny. A
10:
przeto gdyż maſz mocz miły ſynu panie Ieſu. A po
11:
leciłes ią apoſtołom, panuy a podday pod ſię nie=
12:
przijaciele twe.
13:
Tecum principium in die virturus tuæ in
14:
ſplendoribus ſanctorum: ex vtero ante luci=
15:
ferum genui te.
16:
Z thobą zawżdy ieſt pocżątek dnia moci twey
17:
w iaſnoſci ſwiętych z żywota przed tym niż by=
18:
ło ſlońce porodziłem cie.
19:
❡ Pocżątek, tho ieſt ſlowo wiecżne zawſze z tobą
20:
złącżono, A to mowi bog ociecz do ſyna według ie=
21:
go cżłowiecżeńſtwa. Tak ſie theż rozumie ten tru=
22:
dny wierſzyk, Mowi Bog ociecz moy miły ſynu
23:
Ieſu z twoim cżłowiecżeńſtwem zawżdy ieſth złą=
24:
cżon pocżątek, to ieſt boſtwo twoie moy namileyſzy
25:
ſynu, a ieſt złącżono dnia moci twey, tho ieſt iakos
26:
richło ſthał ſie cżłowiekiem moczą twoią, y gdys
27:
mocz vkazował cżyniącz czuda, krzeſzącz martwe,
28:
y niemoczne vzdrawiaiącz, A też to boſtwo złącżo=
29:
no z cżłowiecżeńſtwem twym y w iaſnoſci ſwiętych
30:
to ieſt y po z martwychwſtaniu twoim gdys vznał

strona: ll8

PSALM: 109.
1:
chwałę y iaſnoſc na ſię y na ſwięte twoie, O moy
2:
miły ſynu ia ciebie rodzę z żywota, to ieſth z iſtno=
3:
ſci moiey od wiekow niż było ſlońce y wſzythko
4:
ſtworzenie.
5:
Iurauit dominus & non pœnitebit eum:
6:
tu es ſacerdos in æternum ſecundum ordinē
7:
Melchiſedech.
8:
Przyſiągł pan bog á nie będzie tego żałował
9:
iż thys ieſth kapłanem na wieki według obrządu
10:
Melchiſedech.
11:
❡ Abowiem Iako Melchiſedech ktori był y krol
12:
y kapłan ofiarował panu bogu chleb y wino, thak
13:
też ta była figura iz pan Ieſus miał ſam ſiebie ofia=
14:
rowac pod oſobą wina y chleba.
15:
Dominus a dextris tuis, confregit in die
16:
iræ ſuæ reges.
17:
Mowi to Prorok do pana Ieſuſa.
18:
Pan bog na prawiczach twoich pokaził dnia
19:
gniewu ſwego krole.
20:
❡ Nerona, Diocleciana y inſze przeſladowniki.
21:
Iudicabit in nationibus implebit ruinas:
22:
conquaſſabit capita in terra multorum.
23:
Będzie ſądził miedzi pokoleniem ludzkim á
24:
napełni vpady/ á na ziemi ſtłocży głowy mno=
25:
gich.
26:
❡ Będzie ſądził, czuſz w dzień ſądny: naprawi v=
27:
pady, to ieſt naprawi to czo nie ſądzono obo zle ſą=
28:
dzono, a też napełni vpady złych angiołow. Stło=
29:
cży, to ieſt skazi mocz okrutnikow iż ie potępi.

strona: ll8v

PSALM: 109.

1:
De torrente in via bibet, propterea exal-
2:
tabit caput.
3:
Z byſtrey wody na drodze będzie pił/ á dla teo
4:
podwyſſzy głowę ſwoię.
5:
❡ To ieſt gwałtowne ſmutki będzie na tim ſwiecie
6:
cierpiał.

strona: mm3

PSALM: 111.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:
Pſalm 112. Pienie 112.
20:
W thym Pieniu Prorok chwali pana boga y
21:
mowi iż imię boże miało ſie rozſlawić po wſzyt=
22:
kim ſwiećie przez przyſzcie na ſwiat pana Ieſu=
23:
ſowe/ y chwali pana Boga iako on będąc
24:
wyſoki/ á wſzakoż wezrzał na vbogi
25:
lud ſwoy y wyrwał gi z po=
26:
tępienia.
mm iij


strona: mm3v

PSALM: 112.
1:
Mowią doktorowie ſwięci iż then Pſalm mowił
2:
pan Ieſus po oſtatecżney wiecżerzy.
3:
L
Audate pueri dominum: laudate no-
4:
men domini.
5:
Chwalcie dzieci pana Boga chwalcie imię
6:
pańskie.
7:
❡ Dzieci, to ieſt wy pogani nowo na wiarę nawro
8:
ceni. Pańskie imię, czuſz Ieſus.
9:
Sit nomen domini benedictū, ex hoc nūc
10:
& vſ in ſculum.
11:
Bądz imię boże bogoſlawione z tąd ninie aże
12:
na wieki.
13:
Z tąd, czuſz od tego cżaſu, od nawrocenia waſzego
14:
A ſolis ortu vſ ad occaſum laudabile no
15:
men domini.
16:
Od wſchodu Słończa aże do zachodu bądź
17:
chwalebne imię boze.
18:
❡ Od wſchodu, czuſz, a nietelko w ziemi żydow=
19:
skiey iako było w ſtarim zakonie ale po wſzitkim
20:
ſwiecie.
21:
Excelſus ſuper omnes gente sdominꝰ, &
22:
ſuper cœlos gloria eius.
23:
Abowiem wyſoko ieſt nad wſzytki ludzie pan
24:
bog á nad niebioſa ieſt chwała iego.
25:
Quis ſicut dominus deus noſter qui in al-
26:
tis habitat: & humilia reſpicit in cœlo & in
27:
terra.

strona: mm4

PSALM: 112.
1:
Y kto ieſt taki iako pan bog naſz ktori na wy=
2:
ſokoſciach mieſzka/ a wſzakoż na pokorne patrzy
3:
na niebie y na ziemi.
4:
❡ Kto ieſt taki, czuſz tak moczny, a wſzakoż, czuſz
5:
aczkolwie wyſoko mieſzka, patrzy na pokorne, to
6:
ieſt miłuie ie.
7:
Suſcitās a terra inopem: & de ſtercore e-
8:
rigens pauperem.
9:
Pan bog ieſt wzbudzaiąci z ziemie człowieka
10:
niedoſtatecżnego/ á z gnoiu podnioſł vbogiego.
11:
❡ Podnioſl z gnoiu, tho ieſth gdy cżłowieka z gre=
12:
chow wybawił y z potępienia.
13:
Vt collocet eum cum proncipibus: cum
14:
principibus populi ſui.
15:
Ato aby poſadził iego z kxiążęty/ z kxiążęty lu=
16:
du ſwego.
17:
❡ Poſadził, Czuſz w kroleſtwie niebieskim.
18:
Qui habitare fecit ſterilem in domo, ma-
19:
trem filiorum letantem.
20:
Ktori daie mieſzkać niepłodney w domu ſwo
21:
im matce ſynow weſołey.
22:
❡ Niepłodney) to ieſt vcżynił to iż pogańſtwo nie
23:
płodne przed tim, theraz ſtawſzi ſie krzeſcianſtwē
24:
ieſt płodne iako matka ſynowska weſoła.

strona: mm8

PSALM: 114.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:
Pſalm. 115. Pienie 115.
18:
Pienie o panie Ieſuſie iż miał być w modlith=
19:
wie wyſluchan/ iżſie miał nisko vkorzić/ iz miał
20:
kielich męki pić/ iżſie miał ofiarouać za lud przed
21:
oblicżnoſcią ludu żydowskiego/ bogu otczu
22:
ſwemu/ na krzyżu.
23:
C
Redidi propter quod locutus ſum: ego
24:
aūt humiliatus ſum nimis.
25:
Vwierzyłem temu/ á przetom namodlitwie
26:
mowił/ abowim barzom ieſt vniżon.

strona: mm8v

PSALM: 115.
1:
❡ Uwierzyłem, czuſz iżem ſie zlubił iemu. Uniżon
2:
to ieſt vdręcżon.
3:
Ego dixi in exceſſu meo, omnis homo
4:
mendax.
5:
Iam rzekł w wyſtępie moim iż wſzelki cżło=
6:
wiek ieſt kłamcza. Iam rzekł, czuſz w onym vdrę
7:
cżeniu w ktorem wſtąpił. Kłamcza, to ieſth, grzeſz
8:
ny z krewkoſci natury ſwey.
9:
Quid retribua domino, pro omnibus
10:
quæ retribuit mihi.
11:
Y cżym ia mam oddać panu bogu za tho
12:
wſzytko czo mi dał.
13:
Calicem ſalutaris accipiam: & nomen do
14:
mini inuocabo.
15:
Kielich zbawienia będę brał/ á imię boże bę=
16:
dę wzywał. To ieſt, Będę pił kielich vmęcżenia,
17:
a będę cirpliwym iego przykładem,
18:
Vota mea domino reddam coram omni
19:
populo eius: precioſa in conſpectu domini
20:
mors ſanctorum eius.
21:
A będę pełnił panu bogu żądliwe ofiary mo
22:
ie przed wſzytkim ludem iego/ abowiem droga
23:
ieſt przed oblicżnoſcią bożą ſmierć ſwiętich ieo.
24:
❡ Ządliwe ofiary, to ieſt, ofiaruię ſie ſam dobro=
25:
wolnie.
26:
O domine quia ego ſeruus tuus: ego ſer-
27:
uus tuus & filius ancillȩ tuæ.
28:
O miły panie otom ia ſluga twoy/ iam ſlu=
29:
ga twoy á ſin ſluzebnice twoiey.

strona: nn

PSALM: 115.
1:
❡ Sługa twoy, czuſz ofiaruię ſie thobie ſlugą za
2:
wſzytki. Służebnice, czuſz panny Mariey matki
3:
twoiey.
4:
Dirupiſti vincula mea: tibi ſacrificabo ho
5:
ſtiam laudis: & nomen domini inuocabo.
6:
Rozerwałes moie związanie miły panie/ to=
7:
bie będę ofiarował ofiarę chwały a imienia bo=
8:
żego będę wzywał. Rozwiązałes, to ieſt wyzwo=
9:
liłes mie od wſzelkiey przekazy.
10:
Vota mea domino reddam in conſpectu
11:
omnis populi eius: in atrijs domꝰ domini in
12:
medio tui Ieruſalem.
13:
Będę pełnił żądliwe ofiary panu bogu przed
14:
oblicżnoſcią wſzelkiego ludu iego/ w pałaczu do
15:
mu bożego w poſrzodku ciebie Ieruſalem.
16:
❡ Abowiem w Ieruſalem ſie pan Ieſus za nas
17:
ofiarował.

strona: nn4v

PSALM: 117.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:
Pſalm 118. Pienie 118.
17:
Then Pſalm ieſth nawiętſzy miedzy wſzytkimi
18:
pſalmy/ ktori dzielącz na częſci ſpiewaią y mo=
19:
wią na primie/ na terciey/ na ſexcie y na nonie=
20:
w ktorim pſalmie prorok pała miłoſcią bożą/ á
21:
iako wierny miłoſtnik boży z prawego ſercza żą=
22:
da w tym pſalmie azaby dobrze mogł żyć á nie
23:
pokalenie/ á iż ſam od ſiebie tego nie może mieć/
24:
dla ludzkiey głupoſci krewkoſci y pokus dyabel=
25:
skich/ Przeto we wſzytkim Pſalmie proſi aby za
26:
kon boży y przykazanie iego mogł zrozumieć aby
27:
też był oſwieczon.

strona: nn5

PSALM: 118.
1:
A
2:
B
Eati immaculati in via, qui ambulāt in
3:
lege domini.
4:
Ten pirwy ieſt położon na primie.
5:
Bogoſlawieni ſą ci ktorzy ſą niepokaleni na
6:
drodze ktorzy chodzą w zakonie bożym.
7:
❡ Są niepokaleni, to ieſt bez grzechu. Chodzą, to
8:
ieſt mnożą ſie w przykazaniu bożym.
9:
Beati qui ſcrutant teſtimonia eius: in to-
10:
to corde exquirunt eum.
11:
Bogoſlawieni ktorzi ſie badaią ſwiadecżtwa
12:
iego á wewſzytkim ſerczu ſzukaią iego.
13:
❡ Swiadecztwa, to ieſth przykazania iego o kto=
14:
rim on ſwiadcżył.
15:
Non enim qui operantur iniquitatem, in
16:
vijs eius ambulauerunt.
17:
Abowiem nie ći ktorzy zle czynią/ nie ći w ieo
18:
drogach chodzą.
19:
❡ w drogach, to ieſt w iego przykazaniu,
20:
Tu mandaſti, mādata tua cuſtodiri nimis
21:
Tys miły panie przykazał przykazania tweo
22:
ſtrzedz barzo.
23:
❡ Przykazałes, czuſz przez proroki y przez Ewan
24:
gelią y przez apoſtoły.
25:
Vtinam dirigantur vi meæ, ad cuſtodi-
26:
endas iuſtificationes tuas.
27:
Day tho miły panie aby błyy rządzone drogi
28:
moie ku ſtrzeżeniu ſprawiedliwoſci twoich.
nn v


strona: nn5v

PSALM: 118.
1:
❡ Sprawiedliwoſci, to ieſth przykazania twego
2:
ktore cżłowieka vſprawiedliwia.
3:
Tunc non cōfunda, cum perſpexero in
4:
omnibus mandatis tuis.
5:
Tedy więcz nie będę poſromoczon miły panie
6:
kiedy pilnie przezrzę przykazanie twoie.
7:
Confitebor tibi in directione cordis, in eo
8:
 didici iudicia iuſticia iuſticiæ tuæ.
9:
Będę chwalił ciebie w ſerczu naproſzcżonym
10:
dla tego iżem ſie naucżił ſądow ſprawiedliwoſci
11:
twoiey.
12:
❡ To ieſt przykazania twego ktore cżłowieka v=
13:
ſprawiedliwia.
14:
Iuſtificationes tuas cuſtodiā: non me de-
15:
relinquas vſqua.
16:
Abych ſprauiedliwoſci twich ſtrzegł nie opuſz
17:
cżay mie miły panie ze wſząd.
18:
❡ Sprawiedliwoſci przykazania twego ktore v=
19:
ſprawiedliwia.
20:
B
21:
In quo corrigit adoleſcentior viam ſuam:
22:
in cuſtodiendo ſermones tuos.
23:
W cżym naprawia młody cżłowiek drogę
24:
ſwą/ w nicżym inſzym iedno ſtrzegącz mowy
25:
twey.
26:
❡ Przykazania twego a nie mowi ſluchaiącz, bo
27:
nie doſic ſluchac ale pilno ſtrzedz aby ie pełnił.

strona: nn6

PSALM: 118.

1:
In toto corde meo exquiſiui te: ne repel-
2:
las me a mandatis tuis.
3:
We wſzytkim ſerczu moim ſzukałem cie miły
4:
panie/ nie odpądzay mie od przykazania twego.
5:
Ale mi day abych ie pełnił.
6:
In corde meo abſcondi eloquia tua, vt nō
7:
peccem tibi.
8:
W ſerczu moim chowałem ſlowa twoie a=
9:
bych nie zgrzeſzył naprzeciw tobie.
10:
❡ Słowa, to ieſt przykazanie twoie.
11:
Benedictus es domine: doce me iuſtifica-
12:
tiones tuas.
13:
Bogoſlawiones miły panie naucż mie ſpra=
14:
wiedliwoſci twoiey.
15:
❡ Bogoſlawiones, czuſz z tego dobra kthores we
16:
mnie zacżął, Naucż mie, to ieſt day abych rozumiał
17:
roskazanie twoie.
18:
In labijs meis, pronunciaui omnia iudi-
19:
cia oris tui.
20:
Y vſty moiemi przepowiadałem wſzytki ſądy
21:
vſt twoich.
22:
❡ To ieſt nie telkom w ſerczu ie miał.
23:
In via teſtimoniorum tuorum delectatus
24:
ſum, ſicut in omnibus diuitijs.
25:
W drodze ſwiadecztwa twego kochałem ſie
26:
iako we wſzytkich bogacztwach.
27:
❡ w drodze, to ieſt w zakonie twoim ktori ma ro=
28:
zmaite ſwiadecztwa.

strona: nn6v

PSALM: 118.

1:
In mandatis tuis exercebor: & conſidera-
2:
bo vias tuas.
3:
W przykazaniu twoim miły panie będę ſie
4:
ćwicżył/ á będę obacżał drogi twoie.
5:
❡ Czuſz abych ie pełnił.
6:
In iuſtificationibus tuis meditabor: non
7:
obliuiſcar ſermones tuos.
8:
W ſprawiedliwoſciach twoich będę rozmy=
9:
ſlał/ á nie zapamietam mowy twoiey.
10:
❡ Zakonu twego przykazania twego.
11:
G
12:
Retribue ſeruo tuo: viuifica me, & cuſto
13:
diam ſermones tuos.
14:
Racży odpłacić miły panie mnie ſludze twe=
15:
mu racży mie ożywić a ia będę ſtrzegł przykaza=
16:
nia twego.
17:
❡ Racż odpłacic, to ieſt racż dac łaskę ſwą. Racż
18:
ożywic, czuſz łaską twoią ktora ożywia duſzą, ia=
19:
ko duſza ożywia ciało.
20:
Reuela oculos meos: & conſiderabo mi-
21:
rabilia de lege tua.
22:
Racż oſwiecić ocży moie/ á tedy więcż obacżę
23:
dziwne mądroſci w zakonie twoim.
24:
❡ Ocży moie, to ieſt rozum moy. Mądroſci, to ieſt
25:
głębokie taiemnice.
26:
Incola ego ſum in terra: non abſcondas a
27:
me mandata tua.
28:
Boć ia ieſtem pielgrzym na ziemi/ á przetho
29:
nie racży zataiać odemnie przykazania twego.

strona: nn7

PSALM: 118.
1:
❡ Przez ktore mogł bych z tego pielgrzymſtwa
2:
przyſc do nieba. Nie racży zataiac, to ieſt day mi a=
3:
bych ie mogł pełnic.
4:
Concupiuit anima mea deſiderare iuſtifi-
5:
cationes tuas, in omni tempore.
6:
Boć wielce pożądała duſza moia żądać v=
7:
ſprawiedliwienia twego.
8:
❡ To ieſt pełnic zakon boży na wſzelki cżas.
9:
Increpaſti ſuperbos: maledicti qui decli-
10:
nanta mandatis tuis.
11:
(A tom dla tego pożądał, bo)
12:
Zbakałes miły panie pyſzne przeklęci ſą ktorzi
13:
ſie skłaniaią od przykazania twego.
14:
❡ Pyſzne iako Adama y Ewę ktorzy chcieli być
15:
iako bogowie.
16:
Aufer a me obprobrium & contemptum
17:
quia teſtimonia tua exquiſiui.
18:
Oddal odemnie miły panie takie bakanie y
19:
wzgardzenie bomći ia tweo ſwiadecztwa ſzukał.
20:
❡ Bakanie, czuſz ktorim bakaſz pyſzne ſzukał
21:
ſwiadecztwa, to ieſt zakonu y przykazania twego.
22:
Etenim ſederunt principes, & aduerſum
23:
me loquebantur: ſeruus aūt tuus exercebat
24:
in iuſtificationibus tuis.
25:
Abowiem ſiedli kxiążęta y mowili na prze=
26:
ćiw mnie/ ale ſluga twoy obeyrzał ſie w vſpra=
27:
wiedliwieniu twoim.
28:
❡ Kxiążęta, to ieſt zli przełozeni, też duſzni nieprzi

strona: nn7v

PSALM: 118.
1:
iaciele moi. w vſprawiedliwieniu) oto zbroia ſpra
2:
wiedliwego cżłowieka kthorą ſie broni od wſzel=
3:
kich nieprzijacielow.
4:
Nam & teſtimonia tua meditatio mea eſt
5:
& conſilium meum iuſtificationes tuæ.
6:
Boć ſwiadecztwo twoie ieſt vſtawicżne roz=
7:
myſlanie moie/ á rada moia ieſth vſprawiedli=
8:
wienie twoie. Swiadecztwo, to ieſth przykazanie
9:
twoie, Uſprawiedliwienie, to ieſt zakon twoy.
10:
D
11:
Adhȩſit pauimento anima mea: viuifica
12:
me ſecundum verbum tuum.
13:
Przylnęła ćiału duſza moia/ á przeto mie ra
14:
cży ożywić panie boże według ſlowa twego.
15:
❡ Duſza moia, czuſz iż cżęſto przyzwala ządzam
16:
cieleſtnym, według ſlowa, to ieſt według obietnice
17:
twey bos obieczał, iż ktorey godziny weſtchnie cż=
18:
łowiek za grzechy, odpuſciſz iemu.
19:
Vias meas enunciaui & exaudiſti me: do
20:
ce me iſtificationes tuas.
21:
Drogi moie obiawiłem tobie miły panie/ á
22:
tys mie wyſluchał/ racż mie naucżyć ſprawied=
23:
liwoſci twoiey. Obiawiłem) czuſz przez pokorną
24:
ſpowiedz. Tys wyſluchał, a to odpuſciwſzy grze=
25:
chy moie.
26:
Viam iuſtificationum tuarum inſtruere me
27:
& exercebor in mirabilibus tuis.
28:
Drogi ſprawiedliwoſci twoich racży mie na

strona: nn8

PSALM: 118.
1:
ucżić miły panie/ á ia ſie będę obierał w czudach
2:
twoich. To ieſt w przykazaniu twym ktore ſą dzi
3:
wne czuda. A za tho nie dziwne czudo miłowac y
4:
nieprzijaciela ſwego.
5:
Dormitauit anima mea pre tedio: confir-
6:
ma in verbis tuis.
7:
Rozdrzemała ſie duſza przed tesknoſcią
8:
A to dla przedłużenia tich rzecży ktorichē żądał
9:
A pzreto mię racż potwierdzić w ſłowiech twich
10:
❡ To ieſt day mi trwałoſc w przykazaniu twoim.
11:
Viam iniquitatis amoue a me: & de lege
12:
tua miſerere mei.
13:
Oddal odemnie miły panie drogi złoſci/ á
14:
według zakonu twego/ ſmiłuy ſie nademną.
15:
Viam veritatis elegi: & iudicia tua nō ſū
16:
oblitus.
17:
Bomći ia iuż drogę prawdy ſobie wybrał/ á
18:
ſądow twych nie zapamiętałem.
19:
❡ Drogę prawdy, to ieſt ſlużyć tobie, a pełnić za=
20:
kon twoy.
21:
Adhȩſi teſtimonijs tuis domine: noli me
22:
confundere.
23:
Przyłączyłem ſie ku ſwiadecżtwam thwoim
24:
miły panie Przyłącżyłem ſie, czuſz miłoſcią y w=
25:
ſzytką żądzą. Ku ſwiadecztwam, to ieſt ku zako=
26:
nowi twemu. A dla tego nie racży mie poſroma
27:
czać. Ale day aby nadzieia moia prozna niebyła

strona: nn8v

PSALM: 118.

1:
Viam mandatorum tuorum cucurri, cum
2:
dilataſti cor meum.
3:
Ty znaſz iżem drogę przykazania twego prze
4:
bieżał To ieſt rządziłem ſie według przykazania
5:
twego. tedy kiedys rozſzerzył ſerce moie.
6:
❡ Czuſz łaską twoią.
7:
Iuż idą trzy przedźiały na
8:
Tertij.
9:
H
10:
Legem pone mihi domine viam iuſtifi-
11:
caionum tuarum, & exquiram eam ſemper
12:
Raczy mi miły panie vſtawić zakon drogę
13:
ſprawiedliwoſci twoich/ á tedy więc będę iego
14:
ſzukał zawſze. To ieſt, Day aby twoia ſprawiedli=
15:
woſc, to ieſt twoie ſprawiedliwe przykazanie było
16:
mnie za zakon y za prawo. Abych ſzukał, to ieſth
17:
abych ſie w nim mnożył.
18:
Da mihi intellectum & ſcrutabor legem
19:
tuam, & cuſtodiam illam in toto corde meo.
20:
Racz mi dać rozum/ á thedy ia będę rozmy=
21:
ſlał zakon twoy/ á będę go ſtrzegł we wſzythkim
22:
ſerczu moim. To ieſt, ze wſzytkiey miłoſci ſercza.
23:
Deduc me in ſemitam mandatorum tuo-
24:
rum, quia ipſam volui.

strona: Wr192a

1:
Racż mie wieſc ſcieſzką przykazania twego
2:
boćiem ſie iey barzo naparł.
3:
❡ Droga do nieba ſcieſzką wezwana bo ieſt bar=
4:
zo ciaſna.

strona: oo

PSALM: 118.

1:
Inclina cor meū in teſtimonia tu, & nō
2:
in auariciam.
3:
Racż skłonić ſercze moie ku ſwiadecztwam
4:
twoim/ á nie ku łakomſtu.
5:
❡ Ku ſwiadecztwam, to ieſt ku przykazaniu twe=
6:
mu, abych iego thym więcey pragnął, a nie ku ła=
7:
komſtwu.
8:
Auerte oculos meos ne videant vanitatē:
9:
in via tua viuifica me.
10:
Racż odwrocić ocżi moie miły panie/ aby nie
11:
widziały prożnoſci/ ale racżi wdrodze twoiej mie
12:
ożywić.
13:
❡ Prożnoſci, tho ieſt rzecży ktore na niecżyſthoſc
14:
przywodzą.
15:
Statue ſeruo tuo eloquium tuum, in timo=
16:
re tuo.
17:
Racży vſtawić ſludze twemu przykazanie
18:
twoie w boiazni twoiey.
19:
❡ Day abych a boiazni pełnił przykazanie twoie
20:
abowiem miłoſc a boiazń ſą dwie skrzydle ktore=
21:
mi duſza do boga w ſtępuie.
22:
Amputa obprobrium meum quod ſuſpi-
23:
catus ſum: quia iudicia tua iocunda.
24:
Racżi też odciąć odemnie ſromotę moię iżem
25:
podezrzenie miewał na bliznego mego/ Bowiem
26:
ſromota ieſt miec vporne podezrzenie na bliznego,
27:
boć ſądy twoie ſą weſołe.
28:
❡ Czuſz bo przez nie dawaſz wybranym twoim
29:
żywot wiecżny.
oo


strona: oov

PSALM: 118.

1:
Ecce concupiui mandata tua: in ȩquitate
2:
tua viuifica me.
3:
Otom ſie ia rozżądał przykazania twego/ w
4:
ſprawiedliwoſci twoiey racży mie ożywić.
5:
❡ w ſprawiedliwoſci, czuſz w przykazaniu twym
6:
ſprawiedliwym,
7:
V
8:
Et veniat ſuper me miſericordia tua domi
9:
ne: ſalutare tuū ſecundum eloquium tuum.
10:
Przidzi na mię (miły panie) miłoſierdzie two
11:
ie/ przydzi zbawiciel twoy według ſlowa twego.
12:
❡ Zbawiciel, to ieſt pan Ieſus. według ſlowa, tho
13:
ieſt obietnice twoiey.
14:
Et reſpondebo exprobrantibus mihi ver
15:
bum, quia ſperaui in ſermonibus tuis.
16:
A ia odpowiem ſlowem tym ktorzy mnie ła=
17:
ią/ abowiem miałem ia nadzieię w ſlowiech
18:
twoich.
19:
❡ Słowem, czuſz cichym a prawdziwym. mnie ła=
20:
ią, to ieſt złorzecżą o wiarę. w ſlowiech, tho w obie=
21:
tniczach twych ktore mowią, kiedy będziecie ſtac
22:
przed krolmi y przed kxiążęty niemyſlcieſz czo ma
23:
cie mowic boc ia wam dam mowę.
24:
Et ne auferas de ore meo verbum verita-
25:
tis vſqua, ꝗa in iudicijs tuia ſemꝑ ſperaui
26:
A nie racży oddalać z vſt moich ſlowa praw
27:
dziwego koniecżnie/ To ieſt day abych zawſze mo=
28:
wił prawdę. bomci ia w ſądziech twoich nadzie=
29:
ię pokładał.

strona: oo2

PSALM: 118.

1:
Et cuſtodiam legem tuam ſemper in ſȩcu
2:
lum & in ſȩculum ſȩculi.
3:
A ia będę ſtrzegł zakonu twoiego zawżdy na
4:
wieki/ y na wieki wiecżne.
5:
❡ Będę ſtrzegł zokonu, czuſz pełniącz gi.
6:
Et ambulabam in latitudine, quia man-
7:
data tua exquiſiui.
8:
Y chodziłem w ſzyrokoſci/ abowiem ſzukałem
9:
przykazania twego.
10:
❡ w ſzyrokoſci, czuſz łaski ktora łaska tak ieſth
11:
ſzyroka iż też wſzytek zakon w niey zawieſzon.
12:
Et loquebar in teſtimonijs tuis in conſpe-
13:
ctu regum, & non confundebar.
14:
A mowiłem ſmiele w ſwiadecztwach twoich
15:
przed oblicżnoſcią krolow á nie byłem zeſromo=
16:
czon. ❡ Tho ſie ſpełniło w męcżennikoch ktorzy
17:
ſmiele przed pany mowili.
18:
Et meditabar in mandatis tuis quȩ dilexi
19:
Y rozmyſlałem ſobie w przykazaniu twoim
20:
miły panie/ ktoregom ſie rozmiłował.
21:
Et leuaui manus meas ad mandata tua q
22:
dilexi: & exercebor in iuſtificationibꝰ tuis.
23:
Y podnioſlem ręce moie ku przykazaniu kto=
24:
rem miłował/ á ia ſie będę obierał w ſprawiedli
25:
woſci twoiey.
26:
❡ Ręce moie ku przykazaniu, czuſz abych ie vcżin
27:
kiem pełnił.
oo ij


strona: oo2v

PSALM: 118.
1:
Wtori przedział na Terćię.
2:
Z
3:
Memor eſto verbi tui ſermo tuo: in quo
4:
mihi ſpem dediſti.
5:
Pamiętay na ſlowo ſludze twemu miły pa=
6:
nie w ktorim dałes mi nadzieię.
7:
❡ Na ſlowo, tho ieſt na obietniczę twoię iżes obie=
8:
czał zapłatę wſzelkiemu ſludze twemu.
9:
Hæc me conſolata eſt in humilitate meat
10:
quia eloquiū tuum viuificauit me.
11:
Tać mnie pocieſzyła wpokorze moiey/ abo=
12:
wiem ſlowo twoie ożywiło mnie.
13:
❡ Tac czuſz nadzieia w pokorze, to ieſt iżem ſie vpo
14:
korzył skromno cierpiącz przeciwnoſci, Słowo
15:
twoie to ieſt obietnicza.
16:
Superbi inique agebant vſquequa: a le
17:
ge autem tua non declinaui.
18:
Pyſzni złoſciwie barzo ſprawiali naprzeciw
19:
mnie/ alem ſie ia od zakonu twego nienachylił.
20:
❡ Oto vcży prorok iż pychy nikt nie ſtłumi iedno
21:
zakon boży pełniącz.
22:
Memor fui iudiciorū tuorū a ſeculo de:
23:
& conſolatus ſum.
24:
Abowiem pamietałem na ſądy twoie od wie=
25:
kow miły panie/ á ieſtem z tego pocieſzon.
26:
❡ Na ſądy twoie, czuſz iakos zawżdy ſprawiedli=
27:
wie odpłaczał złim y dobrim ieſtem pocieſzon, czuſz
28:
bo mam dobrą nadzieię iż mi też odpłaciſz.

strona: oo3

PSALM: 118.

1:
Defectio tenuit me pro peccatoribus de-
2:
relinquētibus legem tuam.
3:
Ale mnie z iął niedoſtatek wielki dla grze=
4:
ſznikow/ ktorzy przeſtępuią zakon twoy.
5:
❡ Niedoſtatek, czyſz ſmutek a tesknoſc, to ieſt za=
6:
ſmuciłem ſie barzo gdym widział iż zli przeſtępuią
7:
zakon twoy.
8:
Cantabiles mihi erant iuſtificationes tuȩ
9:
in loco peregrinationis meæ.
10:
Sprawiedliwoſci twoie były mnie weſołe á
11:
roskoſzne miły panie na mieſtczu pelgrzimowa=
12:
nia mego.
13:
❡ Sprawiedliwoſci, tho ieſth ſprawiedliwe ſądy
14:
twoie y przykazanie twe.
15:
Memor fui nocte nominis tui domine: &
16:
cuſtodiui legem tuam.
17:
Y pamiethałem w noci na imię twoie miły
18:
panie á ſtrzegłem zakonu twego.
19:
❡ w noci, czuſz nie telko we dnie ale y w noci, tho
20:
ieſt y w ſmutku. Na imię, czuſz chwaląc ie
21:
Hæc facta eſt mihi quia iuſtificationes tu
22:
as exquiſiui.
23:
Abowiem ta mocz ſtała ſie mnie na moy po=
24:
żythek/ abowiem tak ſzukałem ſprawiedliwoſci
25:
twoiey.
26:
❡ Ta nocz, to ieſt ſmutek. abowiem tak) czuſz bę=
27:
dącz w ſmutku więceyiem ſie miał ku ſlużbie twey
28:
Y
29:
Portio mea de: dixi cuſtodire legē tuā.

strona: oo3v

PSALM: 118.
1:
Tys ieſth cżąſtka moia miły panie á przetho
2:
rzekłem ſtrzedz zakonu twego.
3:
❡ Thys cząſtka, czuſz nie żądam ci bogacztw ani
4:
cżci tego ſwiata. Rzekłem to ieſt vmyſliłem.
5:
Deprecatus ſum faciem tuam in toto cor-
6:
de meo: miſerere mei ſecūdum eloquiū tuū.
7:
A dle thego modliwłem ſie oblicżu twemu we
8:
wſzytkim ſerczu moim zmiłuy ſie nademną mi=
9:
ły oanie według obietnice twoiey.
10:
❡ A dla thego, czuſz abym ſtrzegł zakonu twego.
11:
oblicżu, to ieſt wiadomemu miłoſierdziu twemu
12:
Cogitaui vias meas & cōuerti pedes me-
13:
os in teſtimonia tua.
14:
Rozmyſlałem drogi moie/ á nawrociłem żą=
15:
dze moie ku przykazaniu twemu.
16:
❡ Drogi moie, to ieſt pirwſze rządzenie ſtadła mo
17:
iego.
18:
Paratus ſum & non ſum turbatus: vt cu-
19:
ſtodiam mandata tua.
20:
A dla thego ieſtem gotow/ á nie zaſmuciłem
21:
ſie abych ſtrzegł przykazania twego.
22:
❡ Ieſtem gotow, czuſz cirpiec ktorąkolwiek prze
23:
ciwnoſc dla przykazania twego.
24:
Funes peccatorū circumplexi ſunt me: &
25:
legem tuam non ſum oblitus.
26:
Oto przekazy grzeſznikow związały mie iako
27:
powrozmi/ á wżdy zakonu twego nie zapamie=
28:
tałem.

strona: oo4

PSALM: 118.
1:
❡ Grzeſznikow, tho ieſt niepryacioł widomych y
2:
nie widomych.
3:
Media nocte ſurgebam ad confitendum
4:
tibi: ſemper iudicia iuſtificatiōis tuȩ.
5:
Wpołnoci wſtawałem ku chwale twoiey mi
6:
ły panie dla ſądow ſprawiedliwoſci twoiey.
7:
❡ wſtawałem, czuſz abych ciebie chwalił, ſprawie
8:
dliwoſci, czuſz iżes ſprawiedliwy.
9:
Particeps ego ſum omniū timentium te:
10:
& cuſtodientium mandata tua.
11:
Ieſtem vcżeſtnik wſzytkich boiącich ſie ciebie
12:
miły panie/ y ſtrzegącich przykazania twego.
13:
❡ Ucżeſtnik, czuſz abowiem wſzitciſmy tego ciało
14:
Miſericordia tua domine plena eſt terra:
15:
iuſtificationes tuas doce me-
16:
Miłoſierdzia twego miły panie pełna ieſt zie
17:
mia/ przeto ſprawiedliwoſci twey racży mie na=
18:
vcżyć.
19:
Pełna ziemia, czuſz bos wiarę wſzędzie rozſzerził
20:
a grzzeſzne vſprawiedliwiaſz.
21:
Trzeci przedział na terciey.
22:
Ch
23:
Bonitatem feciſti cum ſeruo tuo domine:
24:
ſecundum verbum tuum.
25:
Vcżyniłes dobroć z ſlugą twoim miły panie
26:
według obietnice twoiey.
27:
❡ Dałes mi to aby mi dobroc ſmakowała.
oo iiij


strona: oo4v

PSALM: 118.

1:
Bonitatem & diſciplinam & ſcientiā do-
2:
ce me: quia in mandatis tuis credidi.
3:
Dobroci y karnoſci y nauki racży mie nau=
4:
cżyć/ bociem ia przykazaniu twemu vwierzył.
5:
❡ Racży mie nauczyc dobroci, tho ieſth day abych
6:
vznał dobroc kthorąs zemną vcżynił, karnoſci)
7:
czuſz day abym cirpliwie wſzytko znoſił twoie ka
8:
ranie y nauki) to ieſt abych zrozumiał czo zle a czo
9:
dobrze.
10:
Priuſ humiliarer ego deliqui: propte-
11:
rea eloquium tuum cuſtodiui.
12:
Ale pierwey niżlim ſie vkorzył zgrzeſzyłem/
13:
Ta ieſt nizlim ſciſnion karaniem twoim zgrzeſzy=
14:
łem nie pełniącz przykazania twego. A dla thego
15:
ſtrzegłem ſlowa twego.
16:
❡ Czuſz abych zaſie nie był karan.
17:
Bonus es tu: & ī bonitate tua doce me iu-
18:
ſtificationes tuas tuas.
19:
Dobris thy ieſt/ á w dobroci twey racży mie
20:
navcżyć ſprawiedliwoſci twoiey.
21:
Multiplicata eſt ſuper me iniquitas ſuper
22:
borū: ego aūt in toto corde meo ſcrutabor
23:
mandata tua.
24:
Boć otho rozmnozyła ſie nademną złoſc lu=
25:
dzi pyſznych/ Ktorzy mie chcieli ku grzechowi przi
26:
wieſc. Ale ia we wſzytkim ſerczu moim badałem
27:
ſie przykazania twego.

strona: oo5

PSALM: 118.

1:
Coagulatum eſt ſicut lac cor eorum: ego
2:
vero legem tuam meditatus ſum.
3:
Y zſiadło ſie iako mleko ſerce ich/ alem ia za=
4:
kon twoy rozmyſlał.
5:
❡ Zſiadło ſie, to ieſt ſciſniono ieſt wzłoſci ſerce tich
6:
ludzi pyſznych.
7:
Bonum mihi: quia humiliaſti me: vt diſcā
8:
iuſtificationes tuas.
9:
Dobrze ſie mnie ſtało iżes mie vniżył miły
10:
panie/ abych ſie vcżył ſprawiedliwoſci twoich.
11:
Bonum mihi lex oris tui: ſuper milia auri
12:
& argenti.
13:
Dobra rzecż ieſt mnie zakon vſt twoich/ nad
14:
tyſiące złota y ſrebra.
15:
❡ To ieſt nad wſzytki skarby ziemskie.
16:
T
17:
Manus tuȩ fecerunt me & plaſmauerunt
18:
me: da mihi intellectū vt diſcā mandata tua.
19:
Ręce twoie miły panie vcżyniły mnie y zlepi
20:
ły á ſtworzyły mnie racż mi dać rozum abych
21:
ſie vcżył przykazania twego.
22:
❡ Ręce, to ieſt mocz twoia dla tego iżem obwiązan
23:
ſlużyc tobie przeto day mi rozum.
24:
Qui timent te videbunt me & letabunt:
25:
quia in verba tua ſuperſperaui.
26:
A tedy więcz wſzitci ktorzy ſie ciebie boią oglą
27:
daią mnie á vraduią ſie/ Czuſz gdy ſie zemnie bę
28:
dą polepſzac, Abowiem ia w ſlowiech twych bar
29:
zom miał nadzieię.
oo v


strona: oo5v

PSALM: 118.

1:
Cognoui de quia ȩquitas iudicia tua: &
2:
in veritate tua humiliaſti me.
3:
Vznałem miły panie iż ſądy twoie ſą ſpra=
4:
wiedliwe/ á w prawdzie twoiey vkorzyles mie.
5:
❡ w prawdzie, to ieſth w ſprawiedliwym ſądzie
6:
twoim.
7:
Fiat miſericordia tua vt cenſoletur me: ſe
8:
cundum eloquiū tuum ſeruo tuo.
9:
Stań ſie miłoſierdzie twoie miły panie aby
10:
mie pocieſzyło/ według obietnice twoiey kthorąs
11:
dał ſludze twemu.
12:
❡ Bos obieczał iże po vkorzeniu vdręcżenia daſz
13:
pociechę grzeſznemu.
14:
Veniant mihi miſeratiōes tuȩ & viuā ꝗa
15:
lex tua meditatio mea eſt.
16:
Day aby mi przyszły miłoſierdzia thwoie/
17:
Tu łaska a potym chwała, A tedy ia będę żyw/
18:
boć zakon twoy ieſt rozmyſlanie moie.
19:
❡ A nie ktora proznoſc tego ſwiata.
20:
Confundantur ſuperbi: quia iniuſte ini-
21:
quitatem fecerunt in me: ego autem exerce-
22:
bor in mandatis tuis.
23:
A niechci będą zeſromoceni pyſzni boć nieſpra
24:
wiedliwie złoſc nademną popełnili/ Czuſz mnie
25:
przeſladuiącz nieſprawiedliwie, A ia wżdy bę=
26:
dę ſie obierał w przykazaniu twoim.
27:
Conuertantur mihi timentes te: & qui no
28:
uerunt teſtimonia tua.

strona: oo6

PSALM: 118.
1:
Day aby ſie ku mnie obrocili ktorzy ſie ciebie
2:
boią/ Tho ieſt abych ie miał za towarzyſze ſwoie.
3:
a ktorzy znaią ſwiadecztwa twoie.
4:
To ieſt zakon twoy ktori o tobie daie ſwiadectwo.
5:
Fiat cor meum immaculatum in iuſtifica
6:
tionibus tuis: vt non confundar-
7:
Day miły panie aby ſerce moie było niepoka
8:
lone w ſprawiedliwoſciach twoich abych niebył
9:
poſromoczon.
10:
❡ w ſprawiedliwoſciach, czuſz w pełnieniu zako=
11:
nu thwego y przykazania. Poſromoczon, czuſz tu
12:
przez grzech a tam przez męki.
13:
Iuż idą trzy przedziały na ſextę
14:
pierwſzy rozdział
15:
K
16:
Defecit in ſalutari tuo anima mea: & in
17:
verbum tuum ſūperſperaui.
18:
Vſtała w zbawicielu twoim duſza moia mi=
19:
ły panie á w ſlowie twym miałem nadzieię.
20:
❡ Uſtała, czuſz przed tesknoſcią cżekaiąc pana Ie
21:
ſuſa ktori ma zbauic lud wſzitek. A w ſlowie to ieſt
22:
w obietniczach.
23:
Defecerunt oculi mei in eloquium tuum:
24:
dicentes quando cōſolaberis me.
25:
Vſtały ocży moie w obietnici twey/ mowiącz
26:
y kiedyſz mie pocieſzych.
27:
❡ Ocży to ieſt rozum moy, kiedyż pocieſzyſz, to ieſt
28:
kiedyż przydzie zbawienie twoie.

strona: oo6v

PSALM: 118.

1:
Quia factus ſum ſicut vter in pruina: iu-
2:
ſtificatiōes tuas non ſum oblitus.
3:
Bomci ſie ia ſthał iako skorzane wiadro na
4:
mrozie/ á przethom ſprawiedliwoſci twych nie
5:
zapamietał.
6:
❡ Ty ſlowa mowi cżłowiek ſprawiedliwy, Iako
7:
wiadro skorzane na mrozie vſycha zmarſzcza ſie y
8:
skurcża ſie, thak theż we mnie żądze cieleſtne ſą
9:
ſciſnione y zmartwione przez łaske twoię.
10:
Quot ſunt dies ſerui tui: quando facies
11:
de perſequētibus me iudicium.
12:
Ach wieleli ieſzcże dni ſlugi tweo miły panie/
13:
kiedy ſąd vcżyniſz nad thymi ktorzy mnie prze=
14:
ſladuią.
15:
❡ To ieſt nad duſznymi nieprziacielmi y nad iego
16:
ſlugami.
17:
Narrauerūt mihi iniqui fabulationes: ſed
18:
non vt lex tua.
19:
Powiedali mnie ludźie złoſciwi baſni/ ale nie
20:
tak iako zakon twoy
21:
❡ w ktorim ieſt prawda wſzelka.
22:
Qmnia mandata tua veritas: iniqui per-
23:
ſecuti ſunt me: adiuua me.
24:
Abociem wſzytko przykazanie thwoie miły
25:
panie ieſt prawda/ złoſtliwi przeſladowali mnie
26:
wſpomoży mnie.
27:
❡ Przeſladowali, czuſz a dla tey twoiey prawdy
28:
ktora mnie kochała, złoſciwi, to ieſth kaczerzowie
29:
pogani.

strona: oo7

PSALM: 118.

1:
Paulominus cōſumauerunt me in terra:
2:
ego aūt non deroliqui mandata tua.
3:
Boć otho mało iż mie nie zniſzcżyli na ziemi/
4:
To ſie rozumie przez wielkie pobicie męcżēnikow
5:
A wſzakożem ia nie opuſcił przykazania twego.
6:
Secundum miſericordiā tuā viuifica me:
7:
& cuſtodiam teſtimonia oris tui.
8:
Według miłoſierdzia twego raczy mie oży=
9:
wić á ia będę ſtrzegł ſwiadecztwa vſt twoich.
10:
❡ Ożywic, czuſz łaską ſwą, Swiadecztwa, czuſz
11:
zakonu twego.
12:
L
13:
In ȩternum domine: verbum tuum per-
14:
anet in cœlo.
15:
Na wieki miły panie ſlowo twoie trwa w
16:
niebie.
17:
❡ Słowo, to ieſt pełnienie przykazania twego na
18:
wieki trwa, czuſz a przeto też to sluſzno pełnic.
19:
In generatione & generatiōm veritas tua
20:
fundaſti terram & permanet.
21:
A z rodzaiu w rodzay trwa prawda twoia/
22:
thys zbudował ziemię á ona trwa w mocznoſci
23:
ſwey.
24:
❡ Zbudowałes ziemię, to ieſth koſcioł w wierze
25:
Chriſtuſowey.
26:
Ordinationo tua perſeuerāt dies: quoniā
27:
omnia ſeruiunt tibi.

strona: oo7v

PSALM: 118.
1:
Takież z rządzenia twego y dni trwaią abo=
2:
wiem wſzytki rzecży ſłużą tobie.
3:
❡ wſzytko tobie poſluſzno ſtworzenie.
4:
Niſi  lex tua meditatio mea eſt: tūc forte
5:
periſſem in humilitate mea.
6:
Bych ia w rozmyſlaniu nie miał zakonu
7:
twego/ thedybych ſnadz był zginął w vniżeniu
8:
moim. w vniżeniu, to ieſt
9:
w ſmuthku moim, abowiem rozmyſlanie zakonu
10:
y przykazania bożego, czyni iże ſmuthki możemy
11:
ſcierpieć.
12:
In æternum non obliuiſcar iuſtificatiōes
13:
tuas: quia in ipſis viuificaſti me.
14:
Dayże tho miły panie abych na wieki nie za=
15:
pamietał ſprawiedliwoſci twoich boć przez nie
16:
tys mie ożywił.
17:
❡ Sprawiedliwoſci, to ieſth zakonu twego ktory
18:
vſprawiedliwia człowieka.
19:
Tuus ſum ego ſaluum me fac: q iuſtifi-
20:
cationes tuas exquiſiui.
21:
Iamci twoy miły panie á przetho racży mie
22:
zbawić/ bomci ſie ia badał oſprawiedliwoſciach
23:
twoich.
24:
❡ Iamci twoy Czuſz wierny ſluga bo rzadki kto=
25:
ri to może rzecz iamci twey.
26:
Me expectauerūt peccatores vt perderēt
27:
me: teſtimonia tua intellexi.
28:
Boć oto mnie cżekali grzeſznici aby mie ſtra=

strona: oo8

PSALM: 118.
1:
ćili/ Czuſz przedto mie zbaw miły panie iednakem
2:
nie zaginął, bo ſwiadecztwa twoie rozumiałem.
3:
Omnis conſumatiōis vidi finem: latū mā
4:
datum tuum nimis.
5:
Wſzelkiey doskonałoſci widziałem koniecz
6:
ſzyrokie ieſt barzo przykazanie twoie.
7:
❡ Doskonałoſci: Czuſz ludzkiey iako ieſt wzgar=
8:
dzenie tego ſwiata, cirpliwoſc abo czo takiego
9:
M Wtory przedział na ſextę.
10:
Quomodo dilexi legem tuam domine: to
11:
ta die meditati mea eſt.
12:
O iakom ſie barzo rozmiłował zakonu tweo
13:
miły panie/ abowiem on ieſt czały dzień rozmy=
14:
ſlanie moie.
15:
To ieſt przez czały dzień rozmyſlam w zakonie two
:
(im.
16:
Super inimicos meos prudentem me feci
17:
ſti mādato tuo, quia in ȩternum mihi eſt.
18:
Nad nieprzyacielmi moimi vcżyniłes mie ro
19:
ſtropnym prżikazaniem twoim/ abowiem mnie
20:
wiecżne ieſt.
21:
❡ Czuſz, to przykazanie ia mam za wiecżne.
22:
Super omnes docentes me intellexi: ꝗa te
23:
ſtimonia tua meditatio mea eſt.
24:
Nadewſzytkie mnie vcżące więceiem zrozu=
25:
miał/ bowiem ſwiadecztwa twe ſą rozmyſlanie
26:
moie.
27:
Super ſenes intellexi: quia mandata tua
28:
queſiui.

strona: oo8v

PSALM: 118.
1:
Wiecey niżli ſtarſzy zrozumiałem/ abowiem
2:
ia ſzukałem przykazania twego.
3:
Ab omni via mala prohibui pedes meos
4:
vt cuſtodiam verba tua.
5:
Od wſzelkiey złey drogi powciągałem nogi
6:
moie abych ſtrzegł ſlow twoich.
7:
❡ Nogi, tho ieſt żądze, Słow to ieſt przykazania
8:
twego.
9:
A iudicijs tuis non declinaui: quia tu le-
10:
gem poſuiſti mihi.
11:
Tako iżem ſie od ſądow twoich nie nakłonił/
12:
abowiemes ty zakon mnie vſtawił.
13:
❡ Ktorym powinen pełnic.
14:
Quam dulcia faucibus meis eloquia tua:
15:
ſuper mel ori meo.
16:
O iako barzo ſlodkie ſą vſtham moim ſlowa
17:
twoie/ nad miod ſą wargam moim.
18:
❡ Uſtam) to ieſt rozumowi memu,
19:
A mandatis tuis intellexi: propterea o-
20:
diui omnem viam iniquitatis.
21:
Przez przykazanie twoie miły panie wziąłem
22:
zrozumienie/ á dla thegom miał w nienawiſci
23:
wſzelką drogę złoſci.
24:
❡ Otho kto chce miec rozum oſwieczony pełniſz
25:
przykazanie boże.
26:
N
27:
Lucerna pedibus meis verbum tuum: &
28:
lumen ſemitis meis.

strona: pp

PSALM: 118.
1:
Swiecza nogam moim ieſt ſlowo twoie mi
2:
ły panie á ſwiatłoſc ſcieſzkam moim.
3:
❡ Nogam, to ieſt żądzam moim, ſcieſzkam, to ieſt
4:
rozumowi memu abych nie vpadł w grzech cho=
5:
dzącz w ciemnoſciach tego ſwiata.
6:
Iuraui & ſtatui: cuſtodire iudicia iuſticiȩ
7:
tuæ.
8:
A dla thego przyſiągłem y vmyſliłem ſtrzedz
9:
ſądow ſprawiedliwoſci twoiey.
10:
❡ Abowiem tak moczno ma ſtrzedz ſerce przyka=
11:
zania bożego iakoby przyſięgi.
12:
Humiliatus ſum vſquequa: domine vi-
13:
uifica me ſecundum verbum tuum.
14:
Barzom ieſt zniſzcżon miły panie racz nie o
15:
żywić według ſlowa twego.
16:
❡ Zniſzcżonem to ieſth, cirpiałem wielkie cięſzko
17:
ſci dla przykania twego.
18:
Voluntaria oris mei beneplacita fac de:
19:
& iudicia tua doce me.
20:
Dobrowolne ofiari vſt moich day aby ſie to=
21:
bie zlubiły miły panie: a ſądow twoich navcż
22:
mie. Ofiari vſt, czuſz modlitwa y chwała
23:
Anima mea in manibus mein ſemper: &
24:
Iegem tuam non ſum oblitus.
25:
Duſza moia ieſt w ręku moich zawżdy á zako
26:
nu twego niezapamiętałem.
27:
❡ w ręku moich, czuſz ieſth gotowa przyijąc navkę
28:
twoię,
pp


strona: ppv

PSALM: 118.

1:
Poſuerūt peccatores laqueū mihi: & de
2:
mandatis tuis non erraui.
3:
Oto namię grzeſznici ſidło zaſtawili miły pa
4:
nie/ a wſzakożem ia w przykazaniu thwoim nie=
5:
błądził. Grzeſznici) to ieſt duſzni nieprzyjaciele.
6:
Sidło, to ieſt pokuſy ſwoie.
7:
Hȩreditate aoquiſiui teſtimonia tua ī ȩter
8:
num: quia exultatio cordis mei ſunt.
9:
A dla tego dziedzicztwem nabyłem ſwiadec=
10:
twa twego na wieki/ abociem to ieſt pociecha ſer
11:
cza mego.
12:
Deiedzicztwem, to ieſt moczno nabyłem
13:
ſwiadecztwa, to ieſt przykazania twego.
14:
Inclinaui cor meū ad faciendas iuſtifica-
15:
tiones tuas in ȩternum: propter retributiōm.
16:
Nakloniłem ſercza mego ku pełnieniu ſpra=
17:
wiedliwoſci twey nawieki/ dla odpłaty
18:
❡ Sprawiedliwoſci, to ieſt przykazania twego.
19:
Dla odpłaty, czuſz wiecżnego żywota.
20:
Trzeći przedział na Sextę.
21:
O
22:
Iniquos odie habui: & legē tuam dilexi.
23:
Złoſtniki miałem w nienawiſci Nie ich natu
24:
rę ale ich grzech. á zakon twoy miły panie mi=
25:
łowałem.
26:
Adiutor & ſuſceptor meus es tu & ī ver-
27:
bum tuum ſuperſperaui.
28:
Tys ieſt wſpomożyciel y przijmiciel moy á w

strona: pp2

PSALM: 118.
1:
ſlowie twym miałem wielką nadzieię.
2:
❡ Przijmiciel, czuſz ktorys mie przijął. A w ſlo=
3:
wie, to ieſt w obietnici twoiey.
4:
Declinantes a me maligni: & ſcrutabor
5:
mandata dei mei-
6:
Odſtępćie odemnie złoſtnici/ á tedy więcz ia
7:
będę ſie badał przykazania boga mego.
8:
❡ Złoſtnici, czuſz ktorzy mie od zakonu chcecie
9:
odwieſc.
10:
Suſcipe me ſecundum eloquium tuū &
11:
viuam: & non confundas me ab expecta-
12:
tione mea.
13:
Racży mie przijąć miły panie według obiet=
14:
nice twey/ á tedy ia będę żyw/ nieracży mie poſ=
15:
romoczać od ocżekawania mego.
16:
❡ Przijąc, czuſz w łaskę twoię. według obietni=
17:
ce, czuſz iż kto grzechow żałuie odpuſcic chceſz ta=
18:
kiemu.
19:
Adiuua me & ſaluus ero: & meditabor in
20:
iuſtificationibus tuis ſemper.
21:
Racż mie wſpomocz tedy ia będę zbawion á
22:
będę rozmyſlał w ſprawiedliwoſciach thwoich
23:
zawżdy.
24:
Spreuiſti omnes deſcendentes a iudicijs
25:
tuis: Quia iniuſta cogitatio eorum.
26:
Wzgardziłes wſzytkimi ktorzy odchodzą od
27:
ſądow twoich boćiem nieſprawiedliwa ieſt ich
28:
myſl. Od ſądow, to ieſt od przikazania twego.
pp ij


strona: pp2v

PSALM: 118.

1:
Preuaricantes reputaui omnes peccato-
2:
res terrȩ: ideo dilexi teſtimonia tua.
3:
Iam wſzytki grzeſzniki ziemskie miał zaprze=
4:
ſtępce/ á przethom ſie rozmiłował ſwiadecztwa
5:
twego. ❡ To ieſt zakonu.
6:
Confige timore tuo carnes meas: a iudi-
7:
cijs enim tuis timui.
8:
Racży ſciſnąć boiaznią twoią ciało moie/
9:
bomći ſie ia od ſądow twoich lękał.
10:
❡ Ciało, to ieſt żądze cieleſtne.
11:
A
12:
Feci iudicium & iuſticiam: nō tradas me
13:
calumniantibus me.
14:
Oſądziłem ſie ſam y vcżyniłem ſprawiedli=
15:
woſc/przetho nie wydawany mie tym ktorzy na
16:
mię potwarz kładą.
17:
❡ Czuſz dyabli przed tobą na mię skarżącz.
18:
Suſcipo ſeruum tuum in bonū: non calū-
19:
mnientur me ſuperbi.
20:
Racz przijąć ſlugę twego na dobre/ niechći
21:
nie ſocżą na mię nieſprawiedliwie pyſzni.
22:
❡ Na dobre, to ieſth ku łaſce twey, pyſzni, Czuſz
23:
zli duchowie.
24:
Oculi mei defecerunt in ſalutare tuū: &
25:
in eloquium iuſticiæ tuæ.
26:
Ocży moie vſtały patrzącz na zbawiciela
27:
twego y na ſlowa ſprawiedliwoſci twoiey.

strona: pp3

PSALM: 118.
1:
❡ Na zbawiciela, To ieſt maiącz wzgląd na przy=
2:
ſcie pana Ieſuſa ſyna twego.
3:
Fac cum ſeruo tuo ſecundū miſericordiā
4:
tuam: & iuſtificationes tuas doce me.
5:
Racż vcżynić zſlugą twoim według miłoſier
6:
dzia tweo miły panie/ á ſprawiedliwoſci twoich
7:
naućży mie.
8:
Seruus tuus ſum ego: da mihi intellectū
9:
vt ſciam teſtimonia tua.
10:
Sługa twoy ieſtem ia raż mi dać rozum a=
11:
bych vmiał ſwiadecztwa twoie.
12:
❡ To ieſt przykazanie twoie abych mogł pełnic.
13:
Tempus faciendi domine diſſipauerunt
14:
legem tuam.
15:
Iużći cżas to vdźiałać miły panie boć skazi=
16:
li zakon twoy.
17:
❡ Tho vdziałac, czuſz aby mi dał rozum. skazili,
18:
czuſz złostnici zakon niepełniącz go
19:
Ideo dilexi mandata tua: ſuper aurū & to-
20:
pazion.
21:
A przetom ſie rozmiłował przykażania tweo
22:
nad ſrebro y nad Topazion.
23:
❡ Kamień tak wezwany barzo drogi.
24:
Propterea ad omnia mandata tua dirige-
25:
bar: omnem viam iniquam odio habui.
26:
A dla tegom wſzytki ſwe drogi ku wſzytkiemu
27:
przykazaniu twemu zrządzał/ wſzytkę drogę zło=
28:
ſciwą miałem w nienawiſci.

strona: pp3v

PSALM: 118.
1:
Iuż idą Trzy przedziały na Nonę, pirwſzy
2:
P
3:
Mirabilia teſtimonia tua: ideo ſcurtata eſt
4:
ea anima mea.
5:
Dźiwne są ſwiadecztwa twoie miły panie.
6:
Swiadecztwa, to ieſt przykazania ktore ſwiadcżą
7:
o twey dobroci. A przeto ſie o nich badała duſza
8:
mioa.
9:
Declaratio ſermonum tuorum illuminat
10:
& intellectum dat paruulis.
11:
Wykład przykazania twego oſwiecza/ á ro=
12:
zum dáie malutkim. To ieſt pokornym ludziem.
13:
Os meum aperui & attraxi ſpiritū: quia
14:
mandata tua deſiderabam.
15:
Vſta moie odtworzyłem/ y przyciągnąlem
16:
ducha abociemem przykazania twego żądał.
17:
❡ Odtworzyłem, czuſz pragnącz a proſzącz y przi
18:
ciągnąłem, czuſz ducha dobrego.
19:
Aſpice in me & miſerere mei: ſecundum
20:
iudicium diligentiū nomen tuum.
21:
Racz wezrzeć na mię a zmiłuy ſie nademną
22:
według iakos rozſądził ty ktorzi miłuią imię twe
23:
❡ Czuſz, iżes im ſlubił byc miłoſciw.
24:
Greſſus meos dirige ſecundum eloquiū
25:
tuum: & nō detur mei omnis iniuſticia-
26:
Racż rządzić ſcieſzki moie według ſłowa tweo
27:
miły panie/ á niechci mnie nie panuie wſzelka
28:
nieſprawiedliwoſc. Scieſzki, to ieſt vcżynki moie.

strona: pp4

PSALM: 118.

1:
Redime me a calumnijs hominum: vt cu
2:
ſtodiam mandata tua.
3:
Racż mie wykupić od potwarzſtw ludzkich/
4:
abych ſtrzegł przykazania twego.
5:
Od potwarzſtw, to eſt od fałſzywych ſocżycielow.
6:
Faciem tuam illumina ſuper ſeruū tuum
7:
& doce me iuſtificationes tuas.
8:
Oblicże twe racży oſwiecić na ſlugę twego/ á
9:
naucż mie ſprawiedliwoſci twoich.
10:
Exitus aquarum deduxerunt oculi mei:
11:
quia nō cuſtedierunt legem tuam.
12:
Wielkie wyſzcie łez wywiodły ocży moie iże
13:
nie ſtrzegły zakonu twego.
14:
C
15:
Iuſtus es domine: & rectū iudiciū tuum.
16:
Ieſtes ſprawiedliwy miły panie á ſprawie=
17:
dliwy ſąd twoy.
18:
Mandaſti iuſticiam teſtimonia tua: & ve-
19:
ritatem tuam nimis.
20:
Przykazałes pełnić ſprawiedliwoſc ktora ieſt
21:
ſwiadecztwo twoie a prawde twoię barzo.
22:
❡ Czuſz przykazałes pełnić zakon twoy praw=
23:
dziwy.
24:
Tabeſcere me fecit zelus meus: quia ob-
25:
liti ſunt verba tua inimici mei.
26:
Wielka miłoſoſc moia przywiodła mie na
27:
ſtrętwienie/ iż zapamietali ſlow thwoich nie=
28:
przyaciele moi.
pp iiij


strona: pp4v

PSALM: 118.
1:
❡ To ieſt prawie vſtaie od troski widzącz zapa=
2:
miętanie od złoſtnikow przykazania mego.
3:
Ignitum eloquium tuum vehemēter: ſer-
4:
uus tuus dilexit illud.
5:
O iako barzo rozpalaiące ieſt ſlowo twie á
6:
dla tego ſluga twoy rozmiłował ſie iego.
7:
❡ To ieſt ſlowo twie, to ieſt zakon twoy przyka=
8:
zanie twoie ieſt rozpalaiące ku miłoſci.
9:
Adoleſcentulus ſum ego & contemptus,
10:
iuſtificactiones tus non ſum oblitus.
11:
Acżkolwiem ia ieſt młody barzo wzgardzony
12:
á wſzakoſz ſprawiedliwoſci twych nie zapamię=
13:
tałem.
14:
Iuſticia tua iuſticia in ȩterum: & lex tua
15:
veritas.
16:
Sprawiedliwoſc twoia ieſt ſprawiedliwoſc
17:
na wieki/ á zakon twoy prawdziwy.
18:
❡ Na wieki, czuſz bo ná wieki trwa tha ſprawie=
19:
dliwoſc ktorą kozdemu oddawaſz według vczyn=
20:
kow tego.
21:
Tribulatio & anguſtia inuenerunt me:
22:
mandata tua meditatio mea eſt.
23:
Smutek y vćisk nalazł mie/ przikazanie two
24:
ie ieſt rozmyſlanie moie. Czuſz dla tego ſmutku.
25:
Equitas teſtimonia tua in ȩternum: intel-
26:
lectum da mihi & viuam.
27:
Swiadecztwo twoie ieſth ſprawiedliwe na
28:
wieki racż mi dać rozum tedy ia będę żył.

strona: pp5

PSALM: 118.
1:
❡ Swiadecztwo, to ieſt przikazanie: będę żył, czuſz
2:
tu przez łaskę, a tam przez chwałę.
3:
Wtori przedział na nonę.
4:
Q
5:
Clamaui in toto corde exaudi me domi-
6:
ne: iuſtificationes tuas requiram.
7:
Wołałem ze wſzytkiego ſercza wyſluchay mie
8:
miły panie abich ſie ſprawiedliwoſci twej badał
9:
Clamaui ad te ſaluum me fac, vt cuſtodi-
10:
am mandata tua.
11:
Wołałem ku thobie racży mie zbawić abych
12:
ſtryegł przykazania twego.
13:
Preueni in maturitate & clamaui: quia in
14:
verba tua ſuperſperaui.
15:
Vprzedzałem barzo rano y wołałem abo=
16:
wiem pokładałem wielką nadzieię w ſlowiech
17:
twoich. Barzo rano, czuſz wſtaiącz na modlitwę.
18:
Preuenerunt oculi mei ad & dilucolo: vt
19:
meditarer eloquia tua.
20:
Vprzedziły ocży moie k tobie rano abych ro=
21:
zmyſlał ſlowa twoie.
22:
❡ Obacż tu iaka ſromota ieſt ieſtli promień ſlonecż
23:
ny ciebie na łożu naydzie, mowi ſwięty Auguſtin.
24:
Vocem meam audi ſecundum miſericor-
25:
diam tuam domine: & ſecundum iudicium
26:
tuum viuifica me.
pp v


strona: pp5v

PSALM: 118.
1:
Racży wyſluchać głos moy miły panie we=
2:
dług miłoſierdzia twego/ a według ſądu twego
3:
racży mie ożywić.
4:
❡ według ſądu) Czuſz przez ktori pokornym lu=
5:
dziem odpuſcżaſz.
6:
Appropinquauerunt perſequentes me ini
7:
quitati: a lege aūt tua longe facti ſunt.
8:
Ci kthorzy mie przeſladuią przybliżyli ſie ku
9:
żłoſci/ a od zakonu twego daleko odeſzli.
10:
❡ Abowiem im więcey ſie przyblizaią ku złoſci,
11:
tym więcey ſie oddalaią od ſprawiedliwoſci.
12:
Prope es tu domine: & omnes viæ tuæ
13:
veritas.
14:
Blizus ty ieſt miły panie á wſzytki drogi two
15:
ie prawda. ❡ To ieſt ſprawiedliwe ſą.
16:
Initio cognoui de teſtimonijs tuis: quia in
17:
æternum fundaſti ea.
18:
Od pocżątku poznałem ſwiadecztwa twoie/
19:
abowiemes ie wiecżnie zbudował.
20:
❡ To ieſt aby wiecżnie trwali.
21:
R
22:
Vide humilitatem meam & eripe me: ꝗa
23:
legem tuam non ſum oblitus.
24:
Wezrzi na pokorę moię á racż mie wybawić
25:
bomci zakonu twego nie zapamiętał.
26:
Iudic a iudicium meum & redime me: ꝓ-
27:
pter eloquium tuum viuifica me.

strona: pp6

PSALM: 118.
1:
Rozeznay ſąd moy á odkup mie dla ſlowa
2:
twego racży mie ożywić.
3:
❡ Rozeznay, to ieſt rozſądz rzecż moię ktorą mam
4:
naprzeciw dyabłu y inſzym nieprzyacielom.
5:
Longe a peccatoribus ſalus, quia iuſtifi-
6:
cationes tuas non exquiſierunt.
7:
Daleko ieſth od grzeſznikow zbawienie/ abo=
8:
wiem nie ſzukali ſprawiedliwoſci twoich.
9:
Abowiem ſie od zbawienia oddalili zle cżyniącz.
10:
Miſericordiæ tuȩ multæ domine: ſecun-
11:
dum iudicium tuum viuifica me.
12:
Miłoſierdzie twoie wielkie ieſt miły panie po
13:
dług ſądu Twego racży mie ozywić.
14:
Multi qui perſequuntur me & tribulant
15:
me: a teſtimonijs tuis non declinaui.
16:
Boć wiele tych ktorzy mie przeſladuią á za=
17:
ſmuczaią mie/ a wſzakoż ia nie skłoniłem ſie od
18:
ſwiadecztwa twego.
19:
❡ To ieſt od przykazania twego.
20:
Vidi preuaricantes & tabeſcebam: quia
21:
eloquia tua non cuſtedierunt.
22:
Widziałem przeſtępcze zakonu twego/ á dla
23:
tego ażem zdrętwiał iż twoiego przykazania nie
24:
ſtrzegli.
25:
Vide q mandata tua dilexi domine: in
26:
miſericordia tua viuifica me.
27:
Wezrzy miły panie iżemci ia rozmiłowal ſie

strona: pp6v

PSALM: 118.
1:
przykazania twego w miłoſierdziu twym racży
2:
mie ożywić.
3:
Principium verborum tuoꝶ veritas: in æ
4:
ternum omnia iudicia iuſticiæ tuæ.
5:
Pocżątek ſlow twoich ieſt prawda/ na wieki
6:
trwaią wſzytki ſądy ſprawiedliwoſci twoiey.
7:
Trzeci przedział na Nonę.
8:
S
9:
Principes ꝑſecuti ſunt me gratis: & a ver
10:
bas tuis a formidauit cor meum.
11:
Kxiążęta mnie przeſladowali niewinnie á od
12:
ſlow twych zlękło ſie ſerce moie.
13:
❡ Kxiążęta, Czuſz tego ſwiata tho ieſt dyabli. Od
14:
ſlow twoich, czuſz ktorymi groziſz.
15:
Letabor ego ſuper eloquia tua: ſicut qui
16:
inuenitſpolia multa.
17:
Będę ſie ia radował nad przykazaniem two=
18:
im/ iako ten ktori nalazł łupy wielkie.
19:
❡ Iako ten) czuſz raduie ſie ktori nalazł łupy, czus
20:
wygrawſzy na walce.
21:
Iniquitatem odio habui & abominatus
22:
ſum: legem aūt tuam dilexi.
23:
Miałem złoſc w nienawiſci á brzydziłem ią/
24:
á źakon twoy vmiłowałem.
25:
Septies in die laudem dixi tibi: ſuper iu-
26:
dicia iuſticiæ tuæ.
27:
Siedḿ kroć przez dzień chwaliłem ciebie mi
28:
ły panie nad ſądy ſprawiedliwoſci twoiey.

strona: pp7

PSALM: 118.
1:
Abowiem obycżay ieſt ſlugam bożim ſiedḿ kroć
2:
przez dzień chwalić pana boga/ Naprzed w noci
3:
Iutrznia na pamiątkę ięcia y zmartwychwſta=
4:
nia pana Ieſuſowego/ Wthore prima pirwey
5:
godziny na dzień iż thedy był wydan Piłatowi/
6:
Trzecie tercia trzeciey godziny na dzień/ iż thedy
7:
wołali żydowie vkrzyżuy/ Cżwarthe ſexta ſzoſtey
8:
godziny iż tedy na krzyż przybit/ Piąte nona dzie
9:
wiątey godziny iż tedi vmarł/ Szoſte nieſz
10:
por iż tedy ſlożon z krzyża/ Siodme
11:
Completa iż tedy pogrzebion.
12:
Pax multa diligentibꝰ legem tuam, & nō
13:
eſt illis ſcandalum.
14:
Wielki pokoy ieſt tym Kthorzy miłuią zakon
15:
twoy/ á nie będzie im to na vpad.
16:
Expectabā ſalutare tuum domine: & mā
17:
data tua dilexi.
18:
Ocżekawałem zbawiciela twego miły panie
19:
á przykazanie twoie vmiłowałem.
20:
Cuſtediuit anima mea teſtimonia tua, &
21:
dilexit ea vehementer.
22:
Strzegła duſza moia ſwiadecztwa twego/ á
23:
rozmiłowałem ſie iego barzo. Swiadecztwa, to
24:
iet przykazania twego zakonu, euangeliey.
25:
Seruari mādata tua & teſtimonia tua: ꝗa
26:
omnes viæ meæ in conſpectu tuo.

strona: pp7v

PSALM: 118.
1:
A przetom pełnił przykazanie twoie y ſwia=
2:
dectwo twoie/ aboćim wſzitki drogi moie ſą przed
3:
oblicżnoſcią twoią. Drogi, to ieſt myſli, ſlowa y
4:
vcżynki.
5:
T
6:
Appropinquet deprecatio mea in conſpe
7:
ctu tuo domine: iuxta eloquium tuū da mi-
8:
hi intellectum.
9:
Niechći ſie przybliży modlitwa moia ku ob=
10:
licżnoſci twey miły panie według ſlowa twego
11:
racż mi dać rozum. według ſlowa, to ieſt obietnice
12:
Intret poſtulatio mea in cōſpectu tuo: ſe-
13:
cundum eloquium tuum eripe me.
14:
Niechći wnidzie prozba moia przed oblicżnoſc
15:
twoię według ſlowa twego racży mie wyrwać.
16:
❡ Czuſz od nieprzeſpiecżnoſci pokus.
17:
Eructabunt labia mea hymnū, cum do-
18:
cueris me iuſtificationes tuas.
19:
Bo tedy więcz bedą wyſlawiać vſta moie ch
20:
wałę twię kiedy mie naucżyſz ſprawiedliwoſci
21:
twoich. To ieſt przykazania twego.
22:
Pronunciabit lingua mea eloquium tuū:
23:
quia omnia mandata tua æquitas.
24:
Będzie wyſlawiał ięzyk moy ſlowo thwoie
25:
to ieſt naukę twoię. boc wſzytko prżkazanie two=
26:
ie ieſt ſprawiedliwoſc. Pełno Sprawiedliwoſci.
27:
Fiat manus tua vt ſaluet me, quando mā-
28:
data tua elegi.

strona: pp8

PSALM: 118.
1:
Day aby ręka twoia mnie zbawiła bomći ia
2:
przykazanie twoie wybrał.
3:
❡ Nad wſzytkie cżeſne rżecży.
4:
Concupiui ſalutare tuum domine: & lex
5:
tua meditatio mea eſt.
6:
Pożądałem zbawienia twego miły panie á
7:
zakon twoy moie rozmyſlanie ieſt.
8:
❡ Zbawienia twego, czuſzaby mie zbawił.
9:
Viuet anima mea, & laudabit te: & iudi-
10:
cia tua adiuuabunt me.
11:
Będzie żywa duſza moia á będzie ciebie chwa=
12:
liła/ á ſądy twoie wſpomogą mnie.
13:
❡ Będzie żywa, czuſz łaska twoią.
14:
Erraui ſicut ouis quȩ perijt: quere ſeruum
15:
tuum, quia mandata tua non ſum oblitus.
16:
Błądziłem iako owcza ktora zginęła/ ſzukay
17:
ſługi twego miły panie bomći przykazania twe
18:
go nie zapamiętał. Błądziłem, czuſz cżęſto ſie ku
19:
grzechowi skłaniaiąc.

strona: qq2

PSALM: 121.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:
Pſalm 121. Pienie 121.
9:
Pocżyna ſie Pienie nieſzporu wtorkowego.
10:
Pienie o prawdziwym weſelu iże wſzytho naſze
11:
wreſzcie ieſt w rozmiſlaniu mieſzkania niebieskie
12:
go/ á tego ſamego mamy żędać czo ieſth
13:
potrzebno ku oſięgnieniu onego
14:
pokoiu wiecżnego.
15:
L
Etatꝰ ſum ī his quæ dicta ſunt
16:
mihi: in domū domini ibimus
17:
Vweſliłem ſie z thych rzecży
18:
ktore mi rzecżono iże w dom bozy
19:
mamy wniſc.
20:
❡ Rzeczono, czuſz przez obiawienie duch ſwięte=
21:
go, w dom, to ieſth do kroleſtwa niebieſkiego, toc
22:
naſza pociecha.
23:
Stantes erant podes noſtri, in atrijs tuis Ie
24:
ruſalem.
25:
Iuż ſtały nogi naſze we drzwiach twoich o
26:
Ieruſalem.
qq ij
PSALM: 121.

27:
❡ Nogi, to ieſt żądza ſerdecżna, we drzwiach, tho
28:
ieſth iużeſmy w onym niebieskim pałaczu żądzą y
29:
myſlą.
30:
Ieruſalem quæ edificatur vt ciuitas: cuius
31:
participatio in idipſum.
32:
Ieruſalem ktore buduią iako miaſto/ kthore
33:
ma podobieńſtwo z domem bożym.
34:
❡ Abowiem kroleſwo niebieskie pan bog zbudo=
35:
wał zdrogiego kamienia żiwego na wzrzaz miaſta
36:
Ieruſalem.
37:
Illuc enim aſcenderunt tribus tribus di
38:
teſtimoniū Iſræl ad confitendū nomini di.
39:
Abowiem w to Ieruſalem wſtąpiło pokole=
40:
nie/ pokolenie bozkie w ktorem ieſt ſwiadecztwo
41:
Iſrael ku chwale imienia bożego.
42:
❡ w tho Ieruſalem, czuſz niebieskie, Swiadecz=
43:
two, czuſz tam ci wſtąpili ktorzy ſwiadcżyli ludu
44:
wiernemu ku chwale bożey.
45:
Quia illie sederunt ſedes in iudicio: ſedes
46:
ſuper domum Dauid.
47:
Abowiem tam będą na ſądzie ſiedzieć ſtolecż=
48:
ni ktorzy będą ſądzić dom Dawidow.
49:
❡ Abowiem, czuſz a z tąd też ieſt pewnoſc iże tham
50:
w nidziem, abowiem tam ſiędą apoſtołowie y inſzi
51:
ſwięci ku ſądzeniu.
52:
Rogate quæ ad pacem ſunt Ieruſalem: &
53:
abundantia in turribus tuis.
54:
Proſcie (ludzie) tego czo ſluży ku pokoiowi o=
55:
nego Ieruſalem/ o Ieruſalem niechay przydzie
56:
obfitoſc tym ktorzy ciebie miłuią.
PSALM: 121.

57:
❡ Rozumie to prorok o niebieskim Ieruſalem.
58:
Fiat pax ī ꝟtute tua: & abūdātia i turribꝰ tu.
59:
Stań ſie pokoy w moci twey/ á bądz obfitoſc
60:
na wieżach twoich. ❡ Czuſz, w twoiey obronie.
61:
Propter fratres meos & proximos meos,
62:
loquebar pacem de te.
63:
Dla braciey moiey y dla bliznich moich prze
64:
powiadałem pokoy tobie.
65:
❡ Dla braciey czuſz dla wiernych ludzi proſiłem
66:
tey przeſpiecżnoſci twey o niebieskie Ieruſalem.
67:
Propter domum domini dei noſtri, que-
68:
ſiui bona tibi.
69:
Dla domu pana boga naſzego żądałem to=
70:
bie dobra.
71:
❡ Dla domu, czuſz aby ſie mnożył dom boży. To=
72:
bie, Czuſz o Ieruſalem.

strona: qq4v

PSALM: 123.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:
Pſalm 124. Pienie 124.
18:
W thym Pieniu prorok vcży nas iże w ſamym
19:
panie bodze mamy dufać / á nie w ktorey rzecży
20:
cżeſney/ bo ktorzy w miłym bodze duphąią
21:
takich nie dopuſci vpaſc bo ich ſtrzeże
22:
pan Bog.
23:
Q
Vi confidunt in domino: ſicut mons Si
24:
on non commouebitur in æternum, ꝗ
25:
habitat in Ieruſalem.

strona: qq5

PSALM: 124.
1:
Ktorzy dufaią w panie bodze nieporuſzą ſie
2:
iako gora ſion nieporuſzy ſie na wieki ktora mie
3:
ſzka w Ieruſalem.
4:
❡ Przez gorę Syon rozumie ſie koſcioł krzeſciań
:
(ski.
5:
Montes in circuitu eius: & dominꝰ in cir
6:
cuitu populi ſui, ex hoc nūc & vſ ī ſȩculū.
7:
Abowiem gori około iey/ á pan bog około lu=
8:
du ſwego odtychmiaſt ninie y na wieki.
9:
❡ Około tey gori ſyon, to ieſt około zboru krzeſci
10:
ańskiego ſą aniołowie y proroci y apoſtołowie
11:
ktorzy ſie przez gori rozumieią.
12:
Quia non relinquet dominus virgam pec
13:
catorum ſuper ſortem iuſtorum: vt non ex-
14:
tendant iuſti ad iniquitatem manus ſuas.
15:
Abowiem nie dopuſci długo trwać pan bog
16:
miotły grzeſznikow nad wybranemi ſprawiedli-
17:
wemi ſwoiemi/ á tho dla tego aby ſprawiedliwi
18:
nie ſciągali na złoſc rąk ſwoich.
19:
❡ Tho ieſth nie dopuſci długo plagi na wybrane
20:
ſwe, a to dla tego, czuſz ty plagi przepuſzcża na nie.
21:
Benefac domine bonis & recitis corde.
22:
Racż być łaskaw miły panie na dobre y na ti
23:
ktorzi ſą prawego ſercza.
24:
Declimantes aūt in obligationes adducet
25:
dominus cum operantibꝰ iniquitatem: pax
26:
ſuper Iſrael.
27:
Ale thy ktorzy ſie ku grzechu skłaniaią przy=
qq v


strona: qq5v

PSALM: 125.
1:
wiedzie pan bog z thymi ktorzy złoſc pełnią/ ale
2:
na lud Iſraelski pokoy będzie.
3:
❡ Przywiedzie, czuſz na potępienie wiecżne.

strona: qq7

PSALM: 126.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:
Pſalm 127. Pienie 127.
16:
Pienie o boiazni bożey/ iż bogoſlawieni ſą oni
17:
ktorzy boiąc ſie obrazić pana boga zawżdy cho=
18:
dzą w drogach/ abo w przykazaniu iego/ y wyli=
19:
cża niektore dobra boiącich ſie pana boga y bo=
20:
goſlawi im/ á żąda aby wiecżnych ra=
21:
doſci doſtali.
22:
B
Eati omnes qui timent dominū, qui am-
23:
bulant in vijs eius.
24:
Bogoſlawieni wſzytci ktorzi ſie boią pana
25:
boga ktorzy chodzą w drogach iego.
26:
❡ To ieſt w przykazaniu bożym.

strona: qq6v

PSALM: 127.

1:
Labores manuum tuarum quia māduca-
2:
bis: beatus es & bene tibi erit.
3:
Ieſtli będzieſz vżywał robot rąk twoich bogo
4:
ſlawionys ieſt/ á dobrze tobie będzie.
5:
Vxor tua ſicut vitis abundans, in lateri-
6:
bus domus tuæ.
7:
Zona twoia iako maćicza winna będzie obfi=
8:
towała w bocech domu twego.
9:
Filij tui ſicut nouellæ oliuarum, in circu-
10:
itu menſæ tuæ.
11:
Synowie twoi iako latoroſlki oliwne około
12:
ſtołu twego. Synowie, czuſz będą ſie mnożyc, ia=
13:
ko latoroſlki oliwne krore ſą płodne.
14:
Ecce ſic benedicet homo, qui timet dm.
15:
Oto tak będzie bogoſlawion cżłowiek kthory
16:
ſie boi pana boga.
17:
Benedicat tibi dominus ex Syon: & vi-
18:
deas bona Ieruſalem oibus diebꝰ vitȩ tuȩ.
19:
Bogoſlaw thobie pan bog z gory Syon/ á
20:
day to by oglądał dobra miaſta Ieruſalem w=
21:
ſzytkich dniow żywota twego. To ieſt wiecżnie.
22:
Et videas filios filiorum tuorum: pacem
23:
ſuper Iſrael.
24:
Y ogląday ſyny ſynow twoich/ pokoy nad lu
25:
dem Iſraelskim.

strona: rrv

PSALM: 130.
1:

2:

3:

4:

5:

6:
Pſalm 130. Pienie 130.
7:
To pienie o tym/ iako ſerce niema być podnoſzo
8:
no na żadną pychę/ iż cżłouiek niema o ſobie wie
9:
le trzymać/ ani też ma chodzić w dwornoſciach
10:
w prożnoſciach/ y w głupoſciach tego ſwiata
11:
D
Omine non eſt exaltatum cor meum:
12:
ne elati ſunt oculi mei.
13:
Panie boże ty znaſz iż nie ieſt podnieſiono ſer
14:
ce moie/ ani ſą podnieſiono ocży moie.
15:
❡ Czuſz przez pychę żadną.
16:
Ne ambulaui in magnis: ne in mira-
17:
bilibus ſuper me.
18:
Anim chodził w wielkich rzecżach ani w dzi=
19:
wnych nad mię.
20:
❡ w dziwnych rzecżach, to ieſt nie chciałem byc wi
21:
dzian wielkim.
22:
Si non humiliter ſentiebam: ſed exaltaui
23:
animam meam.
24:
Ieſtlim nie pokorno trzymał o ſobie alem
25:
podnoſił duſzę moię.

strona: rr2

PSALM: 130.

1:
Sicut ablactatus eſt ſuper matrem ſuam:
2:
ita retributio in animam meam.
3:
Tedy iako nad dziecięciem odięthym od pierſi
4:
matki iego/ thak niechci będzie oddanie na duſzę
5:
moię.
6:
❡ Nad dziecięciem odiętym, czuſz ktore pociechę
7:
traci tak mi niechay bedzie oddano ieſtlim nie trzy
8:
mał pokorno o ſobie.
9:
Speret iſrael in domino: ex hoc nune &
10:
vſ in Seculum.
11:
Miey nadzieię o Iſrael w panie bodze/ od
12:
tąd ninie aż na wieki.

strona: rr4v

PSALM: 132,
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:

20:

21:

22:
Pſalm 133. Pienie 133.
23:
W tym Pieniu prorok vpomina lud wierny ku
24:
chwaleniu pana boga/ aby y w noci ſwe ręće ku
25:
niemu podnoſił/ Też żąda im
26:
bogoſlawieńſtwa.

strona: rr5

PSALM: 133.

1:
E
Cce nunc benedicite dominum, oes
2:
ſerui domini.
3:
Oto teraz bogoſlawcie pana boga wſzytci ſlu
4:
dzy Boży.
5:
Qui ſtatis in domo domini, in atrijs domꝰ
6:
dei noſtri.
7:
Ktorzy ſtoicie w domu Bożym/ w pałaczach
8:
domu boga naſzego.
9:
In noctibꝰ extollite manus veſtras in ſan-
10:
cta: & benedicite dominum.
11:
W noci podnoſcie ręce waſze do ſwiętego/ á
12:
bogoſlawcie pana boga. w noci, czuſz tego cżaſu.
13:
Benedicat te dominus ex Syon, qui fecit
14:
cœlum & terram.
15:
Bogoſlaw ciebie pan bog z gori Sion/ ktori
16:
ſtworzył niebo y ziemię.
17:
❡ Z gori Sion, tho ieſt z kroleſtwa niebieskiego.

strona: ss

PSALM: 136.
1:
W tym Pieniu prorok wypiſuie iako zburzono
2:
koſcioł w Ieruſalem/ á iako zabrano lud do ba
3:
biloniey/ á iako tam lud żydowski będącz
4:
w niewoli płakał/ á pioſnek mu ſie
5:
nie chciało.
6:
S
Vper flumina Babylonis illic ſedimus &
7:
fleuimus, dum recordaremur tui Syon.
8:
Nad rzekami Babilońskiemi/ tameſmy ſie=
9:
dzieli y płakali/ gdyſmy wſpominali na gorę
10:
Syon.
11:
❡ Na gorę Syon, to ieſt na koſcioł ktori był w Ie=
12:
ruſalem. na gorze Sion ktori skaził krol Babiloń
13:
ski y wziął lud w niewolą.
14:
In ſalicibus in medio eius: ſuſpendimus
15:
organa noſtra.
16:
Na wierzbach we ſrzodku iey zawieſiliſmy
17:
gędzbę naſzę.
18:
❡ we ſrzodku, czuſz tey ziemie Babiloniey zawie
19:
ſiliſmy lutnie, skrzypice, czuſz, bo ſie nam nie chcia
20:
ło gędzby.
21:
Quia illic interrogauerunt nos qui capti-
22:
uos duxerunt nos verba cantionum.
23:
Abowiem tam pytali nas ći ktorzi nas w nie
24:
wolą wiedli/ o pioſnkach naſzych.
25:
❡ Czuſz abyſmy przed nimi ſpiewali
26:
Et qui abduxerunt nos hymnum canta-
27:
te nobis de canticis Syon.
ſſ


strona: ssv

PSALM: 136.
1:
A ći ktorzy nas zawiedli w niewolą/ mowili/
2:
ſpiewayćie nam pieſni/ z pioſnek gory Syon.
3:
❡ Ci) to ieſt oni pogani w Babiloniey. Pioſnek
4:
gory Syon, to ieſt ktoreſcie ſpiewali w koſciele na
5:
gorze Syon.
6:
Quō cantabimus canticū domini: in ter-
7:
ra aliena.
8:
Y iakoż mamy ſpiewać pioſnki boże/ w ziemi
9:
czudzey. Czuſz, takoſmy im odpowiedali.
10:
Si oblitus fuero tui Hieruſalem: obliuio-
11:
ni detur dextera mea.
12:
Ieſtli zapamiętam ciebie o Ieruſalem
13:
Czuſz, toſmy tak mowili przed nimi Niechci bę
14:
dzie zapamiętana prawicza moia.
15:
❡ To ieſt wſzytka prawicza moia niechay zginie
16:
Ieſtlibich zapamiętał ciebie miaſto Ieruſalem, czuſz
17:
alec nigdy nie zapamiętam.
18:
Adhereat lingua mea faucibus meis: ſi
19:
non meminero tui,
20:
Niechći przylnie ięzyk ku wargam moim ie=
21:
ſtlibym na cię niewſpomionął. Czuſz o Ieruſalē
22:
Si non propoſuero tui Hiruſalem, ī prin
23:
cipio leticiæ meæ.
24:
Ieſtlibych nie położył miaſta Ieruſalem/ na
25:
pocżątku weſela mego.
26:
Memor eſto domine filiorum edom: in die
27:
Hieruſalem.

strona: ss2

PSALM: 136.
1:
Pamiętay miły panie na ſyny Edom/ w
2:
dzień Ieruſalem.
3:
❡ Edom, na tak wezwany lub kroty też kaził Ie
4:
ruſalem aby gi skarał.
5:
Qui dicunt exinanitate exinanitate vſ
6:
ad fundamentū in ea.
7:
Ktorzy mowili wykorzeńćie wſzytko aż do fun
8:
damentu. Ktorzy mowili, czuſz do babilońcżikow
9:
aby tym więcey burzyli Ieruſalem.
10:
Filia Babilonis miſera: beatus qui retri-
11:
buet tibi retibutionem tuam, quā retribui-
12:
ſti nobis.
13:
O czorko babilońska miſerna bogoſlawion
14:
ktory tobie odda oddanie twoie ktores nam odda
15:
ła. Czorko pogańska, to ieſt o ty ludu pogański.
16:
Odda oddanie, to ieſt doſtoyną pomſtę.
17:
Beatus qui tenebit: & allidet paruulos
18:
ſuos ad petram.
19:
Bogoslawion będzie ktory pochwyći y vderzi
20:
dzieci twe o kamień.
21:
❡ Mſzcżąc ſie krzywdy naſzey.

strona: ss6

PSALM: 139.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:
Pſalm.139. Pienie 139.
13:
To pienie ieſt o panie Ieſuſie iako go mieli żydo
14:
wie przeſladować/ y iako krzeſciany chcieli wyko
15:
rzenić/ takież weſpołek z pogańſtwem/ á iako bog
16:
otciec miał iego y koſcioł iego wybawić/ á
17:
ony przeſladowce miał ſtracić.
18:
E
Ripe me dominie ab homine malo: a vi-
19:
ro iniquo eripe me.
20:
Wyrwi mie miły panie od cżłowieka złego/
21:
od męża złoſciwego wybaw mie.
22:
❡ Od męża, to ieſt od ludu złoſciwego.
23:
Qui cogittauerunt iniquitates in corde:
24:
tota die conſtituebant prȩlia.
25:
Ktorzy myſlili złoſci w serczu ſwoim/ czały
26:
dzień walki przywodzili.

strona: ss6v

PSALM: 139.
1:
❡ Złoſci, to ieſt fałſzywe ſwiadcztwo na mię wio
2:
dącz.
3:
Acuerunt linguas ſuas ſicut ſerpētes: ve-
4:
nenum aſpidum ſub labijs eorum.
5:
Zaoſtrzali ięzyki ſwe iako wężowie/ iad iaſzcżor
6:
czy pod ich wargami.
7:
❡ Zaoſtrzali, czuſz ſocżącz na mię przed piłatem.
8:
Cuſtodi me domine de manu peccatoris:
9:
& ab hominibus iniquis eripe me.
10:
Racży mie ſtrzedz miły panie od ręki grzeſz=
11:
nych ludzi/ a od ludzi złoſciwych wybaw mie.
12:
❡ Panie, czuſz boże otcże. Od grzeſznych, czuſz
13:
ktorzy koſcioł przeſladuią.
14:
Qui cogitauerūt ſupplātare greſſus me-
15:
os: abſconderunt ſuperbi laqueum mihi.
16:
Ktorzi myſlili podſzcżepić poſzcie moie á w py
17:
ſze ſwey zataili na mię ſidło.
18:
❡ Na mię, to ieſt, na moy koſcioł. Zathaili ſidło,
19:
czuſz gdy chcieli wykorzenic krzeſciany.
20:
Et funes extenderunt in laqueum: iuxta
21:
iter ſcandalum poſuerunt mihi.
22:
Powrozy na ſidło rozciągnęli podle drogi v=
23:
pad położyli na mię. Sidło rozciągnęli, czuſz aby
24:
mie w ſlowie podchwycili.
25:
Dixi domino deus meus es tu: exaudi do
26:
mine vocem deprecationis meæ.
27:
Rzekłem panu bogu/ bog moy ieſtes ty/ wy=
28:
ſluchay panie boże głos prozby moiey.

strona: ss7

PSALM: 139.

1:
Domine domine virtus ſalutis meæ: obū
2:
braſti ſuper caput meum in die belli.
3:
Panie panie ktorys ieſt mocz zbawienia meo/
4:
tys zaſzcżyćił głowę moię czaſu walki.
5:
❡ To ieſt, cżaſu przeſladowania od żydow y od po
6:
ganow.
7:
Non tradas me domine a deſiderio meo
8:
peccatori: & cogittauerūt contra me ne de-
9:
relinquas me, ne forte exaltentur.
10:
Nie wydaway mie miły panie od żądzy mo=
11:
iey w ręce grzeſznego cżłowieka To ieſt, żyda, po=
12:
ganina, Anthichriſta. boć oni naprzeciwko mnie
13:
myſlili/ nie opuſzcżay mie by ſie ſnadz w pychę
14:
niepodnoſili. Czuſz, ieſtliby mie zwyciężyli.
15:
Caput oriouitus eorum: labor labiorum
16:
ipſorum operiet eos.
17:
Thać pycha była przycżyną oblężenia ich/ á
18:
grzech vſt ich przykryie ie.
19:
❡ Oblężenia, czuſz iż oblężeni od nieprzyiacioł
20:
ich, iako żydowie byli od Tytuſſa oblężeni. Przy=
21:
kryie ie, to ieſt, do dla grzechow vſtnych będą przy
22:
kryci iako ſiercią ptaci
23:
Cadent ſuper eos carbones, in ignem de-
24:
ijcies eos: in miſerijs non ſubſiſtent.
25:
Będą padać na nie węgle/ wrzućiſz ie w ogień
26:
niezoſtoią ſie w miſteriach ſwoich.
27:
❡ wrzuciſz, to ieſt potępiſz ie, czuſz wſzytki prze=
28:
ſladowce Chriſtuſowe y iego ſlug.

strona: ss7v

PSALM: 140.

1:
Vir linguoſus non dirigetur in terra: vi-
2:
rum iniuſtum mala capient in interitu.
3:
Abowiem mąż ięzycżny nie poydzie rządanie
4:
na ziemi/ męża nieſprawiedliuego złoſci wezmą
5:
na ſtracenie.
6:
Cognoui quia faciet dominus iudicium
7:
inopis, & vindictam pauperum.
8:
Iam to vznał iż pan bog będzie ſie mſcił krziw
9:
dy vbogiego/ á pomſci ſie nad przeſladowczami
10:
nędznych.
11:
Veruntamen iuſti contifebuntum nomini
12:
tuo: & habitabunt recti cum vultu tuo.
13:
Ale ſprawiedliwi będą chwalić imię twoie/
14:
á ludzie prauego ſercza będą mieſzkać z oblicżim
15:
twoim. Patrząc nanie nawieki wiekow w nie=
16:
bieskiey chwale.

strona: tt2

PSALM: 141.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:

15:

16:

17:

18:

19:
Pſalm.142. Pienie.142.
20:
W tym Pieniu prorok z perſony otzczow ſtareo
21:
zakonu/ modli ſie o Meſſiaſza Chriſtuſa aby ra=
22:
cżył przyſc na ſwiat/ á racżił dać łaskę y
23:
nauke Ewangeliey/ y powieda
24:
ktori z tego pożytek przydzie.
25:
D
Omine exaudi orationem meam, auri-
26:
bus percipe obſecrationem meam: &

strona: tt2v

PSALM: 142.

1:
in veritate tua exaudi me in tua iuſticia.
2:
Panie boże wyſluchay modlitwę moie racży
3:
przyijąć w ſwe vſzy prozbe moie/ w prawdzie two
4:
iey wyſluchany mie/ wyſluchaj mie w twey ſpra=
5:
wiedliwoſci.
6:
❡ Mowi to z perſony ſtarich otzczow ktorzy byli
7:
w ſtarim zakonie cżekaiąci Meſiaſza. w praw=
8:
dzie, czuſz iżes obieczał nam zeſlac ſina ſwego.
9:
Et non intres in iudicium cum ſerno tuo
10:
dominie, quia non iuſtificabit in conſpectu
11:
tuo omnis viuens.
12:
A nie racż wchodzić w ſąd z ſlugą twoim/
13:
boć nie będze vſprawiedliwion przed obliczno=
14:
ſcią twoią zadny cżłowiek na tym ſwiecie.
15:
❡ Boſmy wſzytci w Adamie zgrzeſzyli, czuſz, a
16:
przeto zeſli ſyna twego aby nas vſprawiedliwił.
17:
Quia perſecutus eſt inimicus animā meā
18:
humiliauit in terra vitam meam.
19:
Boć przeſladował nieprzyciel duſzę moię/ á
20:
vniżył na tym ſwiecie żywot moy.
21:
❡ Nieprzyaciel, to ieſt dyabeł ktori ieſt winny iże=
22:
ſmy z raiu na to vniżenie wygnani.
23:
Collocauit me in obſcuris ſicut mortuos
24:
ſæculi: & anxiatus eſt ſuper me ſpiritus meꝰ
25:
in me turbatum eſt cor meum.
26:
A połozył mie miedzy ciemnoſciami/ tham
27:
gdzie ſą martwi tego ſwiata/ á vdręcżon ieſt we
28:
mnie duch moy/ zaſmućiło ſie we mnie ſercze
29:
moie. ❡ Martwi, to ieſt potępieni ludzie.

strona: tt3

PSALM: 142.

1:
Memor fui dierum antiquorum: medita-
2:
tus ſum in omnibus operibus tuis: in factis
3:
manuum tuarum meditabar.
4:
Rozmyſlałem na ony dni ſtare y rozmyſla=
5:
łem we wſzythkich vcżynkach thwoich/ a myſli=
6:
łem o vcżynkach rąk twoich.
7:
❡ Na dni ſtare) to ie na ony ſzeſc dni w kthori=
8:
ches ty panie wſzytko ſtworzył.
9:
Expandi manus meas ad te: anima mea
10:
ſicut terra ſine aqua tibi.
11:
Roſciągnąłem ręce moie ktobie panie boże/ du
12:
ſza ma iako ziemia ſucha przez wody prżed tobą.
13:
❡ Roſciągnąłem, czuſz proſzącz aby racżył przyſc
14:
na ten ſwiat, Iako ziemia ſucha, to ieſt ktora łaski
15:
twey nie ma.
16:
Velociter exaudi me de, ꝗa defecit ſpi-
17:
ritus meus.
18:
Racż mie richło wyſluchać panie boże/ boć v
19:
ſtał we mnie duch moy.
20:
❡ To ieſt vſtała łaska ktorąmem był żyw.
21:
Non auertas faciem tuam a me, & ſimilis
22:
ero deſcendentibus in lacum.
23:
Nie racż odwraczać oblicża twego odemnie/
24:
boć będę rowien tim ktorzy z ſtępuią w głębokoſc
25:
❡ Oblicża, to ieſt ſyna twego ktori ſie ma ſtac cżło=
26:
wiekiem, Będę rowien, czuſz ieſtli nie przydzieſz,
27:
Na głębokoſc, czuſz piekielną.
28:
Auditam fac mihi mane miſericordiam
29:
tuam, quia in te ſperaui.

strona: tt3v

PSALM: 142,
1:
Day miły panie abych rano vſlyſzał miło=
2:
ſierdzie twoie/ bomći w tobie pokładał nadzieię.
3:
❡ Miłoſierdzie, to ieſt ſyna twego każącego, Ra=
4:
no, to ieſt cżaſu, zakonu łaski.
5:
Notam fac mihi viam in qua ambulem,
6:
quia ad te leuaui animam meam.
7:
Racż mi obiawić drogę ktorąbych miał cho=
8:
dzić/ bomći k tobie podnioſl duſzę moię.
9:
❡ Drogę, to ieſt Ewangelią, twoię, K tobiem pod
10:
nioſl, Czuſz modlącz ſie o to.
11:
Eripe me de inimicis meis domine, ad te
12:
confugi: doce me facere voluntatem tuam,
13:
quia deus meus es tu.
14:
Racży mie wyrwać miły panie od nieprzya=
15:
cioł moich/ á naucż mie pełnić wolą twoię/ bos
16:
ty bog moy.
17:
❡ Od nieprzyacioł, to ieſt z moci dyabelskiey.
18:
Spiritus tuus bonus deducet me in terrā
19:
rectam: propter nomen tuum domine viui-
20:
ficabis me in ȩquitate tua.
21:
Duch twoy dobri niechay mie przywiedzie
22:
na ziemię prawą/ To ieſt do otcżyzny żywiącich.
23:
dla imienia tweo panie boże ożywiſz mie w ſpra
24:
wiedliwoſci twoiey.
25:
Educes de tribulatione animam meam
26:
& in miſericordia tua diſperdes omnes ini
27:
micos meos

strona: tt4

PSALM: 143.
1:
Thedy wywiedzieſz z smutku duſzę moię/ á w
2:
miłoſierdziu twoim rozproſzyſz wſzytki nieprzya
3:
ciele moie.
4:
❡ Tedy, czuſz gdy zeſzleſz ducha ſwietego dobre=
5:
go na apoſtoły, wywiedzieſz, czuſz przez krzeſth y
6:
inne ſwiątoſci.
7:
Et perdes omnes qui tribulant animam
8:
meam, q ego ſeruus tuus ſum.
9:
Y potraćiſz wſzytki kthorzy zaſmuczaią duſzę
10:
moię bomći ia ſluga twoy.
11:
❡ wſzytki, czuſz bałwochwalce.

strona: tt8v

PSALM: 144.
1:

2:

3:

4:

5:

6:

7:

8:

9:

10:

11:

12:

13:

14:
Pſalm.145. Pienie 145.
15:
W tym Pieniu prorok vpomina lud aby dufał
16:
w panie bodze á nie w cżłowiecże/ boć pan Bog
17:
każdego ſprawiedliwie opatrza y wſpo=
18:
maga/ podnoſi vpadłe y ſtrzeże
19:
pielgrzymow.
20:
L
Auda anima mea dominū laudabo do-
21:
minum in vita mea: pſallam deo meo
22:
 diu fuero.
23:
Chwal duſzo mioa pana boga/ Od ktoregos
24:
takie dobroci wzięła: mowi prprok, Będę chwa=
25:
lił pana Boga w żywocie moim/ będę ſpiewał
26:
bogu memu poki będę.

strona: vv

PSALM: 145.

1:
Nolite confidere in principibus in filijs ho
2:
minum: in quibus non eſt ſalus.
3:
Nie dufaycie w kxiążetach ani w ſinoch ludz
4:
kich w kthorich niemaſz zbawienia.
5:
❡ Abowiem oni nikogo nie mogą zbawić.
6:
Exibit ſpiritus eius & reuertetur in terrā
7:
ſuam: in illa die ꝑibūt oes cogitatiōes eoꝶ.
8:
Wynidzie z niego duſza/ á on ſie w ziemię
9:
ſwoię obroci á w on więcz dzień zaginą wſzythki
10:
ich myſli.
11:
❡ Z niego, czuſz z takiego ktori dufa w cżłowiece,
12:
w ziemię ſwoie, bowiem zgije ciało iego: myſli, to
13:
ieſt dufania takie.
14:
Beatus cuius Deus Iacob adiutor eius:
15:
ſpes eius in do deo ipſius qui fecit cœlum
16:
& terrā: mare & omnia quæ in eis ſunt.
17:
Bogoſlawiony ieſt cżłowiek ktorego bog Ia=
18:
cobow ieſt wſpomożyciel iego/ Bog Iacobow, to
19:
ieſt Chriſtus ktori Iacobowi obieczan, A nadzie=
20:
ia iego w panie bodze iego/ ktori ſtworzył niebo y
21:
źiemię y wſzytki rzecży ktore w nich ſą.
22:
Qui cuſtodit veritatem in ſæculum facit
23:
iudicium iniuriam pacientibus: dat eſcam
24:
eſurientibus.
25:
Ktori ſtrzeże prawdy na wieki ktori cżini ſpra
26:
wiedliwy ſąd cirpiącim krzywdę/ á daie pokarm
27:
łacżnącim.
vv


strona: vv v

PSALM: 145.
1:
Cuſz a przeto nadzieia w nim ma być pokładana.
2:
Dominus ſoluit compeditos: dominus il-
3:
luminat cecos.
4:
Pan Bog rozwięzuie związane iętzce/ pan
5:
bog oſwiecza ſlepe.
6:
Dominus erigit eliſos: ds diligit iuſtos.
7:
Pan Bog podnoſi vpadłe/ pan Bog miłuie
8:
ſprawiedliwe.
9:
Ds cuſtodit aduenas pupillum & viduā
10:
ſuſcipiet & vias peccatorum diſperdet.
11:
Pan bog ſtrzeże przychodniow á on ſirothę y
12:
wdowę prziymie a drogi grzeſznych rozproſzy.
13:
❡ Przichodniow, to ieſt ludu pogańskiego, czuſz
14:
ktori nawroci y przydą do wiari iego ſwiętey.
15:
Regnabit dominus ī ſȩcula deus tuus Si-
16:
on: in gatione & generationem.
17:
Będzie krolował pan bog twoy o goro ſion
18:
z rodzaiu w rodzay. Będzie krolował, czuſz w
19:
niebie.

strona: vv4

PSALM: 148.
1:
Pſalm. 148. Pienie 148.
2:
W thym Pieniu prorok pobudza ſtworżenie
3:
aby pana boga chwaliło iz ſtworzył ie/ á rząd=
4:
nie vſtawił/ też ćżłowieka ku chwale bożey
5:
przywodzi.
6:
L
Audate dominū de cœlis: laudate eum
7:
in excelſis.
8:
Chwalcie pana boga z niebios chwalcie iego
9:
na wyſokoſci. ❡ Czuſz w niebie wyſokim.
10:
Laudate eum omnes angeli eius: laudate
11:
eum omnes virtutes eius.
12:
Chwalcie iego wſzytci angiołowie ieo/ chwal=
13:
cie go wſzytki ſiły iego.
14:
❡ To ieſt wſzytki mocarztwa angielskie.
15:
Laudate eū ſol & luna: laudate cum ſtellȩ
16:
& lumen.
17:
Cwalcie iego Słońce y Mieſiącz/ chwalcie
18:
go wſzytki gwiazdy y ſwiatłoſc.
19:
Laudate eum cæli cœlorum. & aquæ quȩ
20:
ſuper cœlos ſunt laudent nomen domini.
21:
Chwalcie iego niebioſa nad niebioſi/ y wody
22:
ktore ſą nad nieby chwalcie imię boże.
23:
❡ Y wodi, to ieſt niebo kriſtałowe ktore ieſt przez=
24:
rzyſte iako woda albo kriſtał.
25:
Quia ipſe dixit et facta ſunt: ipſe manda-
26:
uit & creata ſunt.
vv iiij.


strona: vv4v

PSALM: 148.
1:
Bociem on rzekł a na iego ſłowo wſzythko
2:
ſie ſtworzenie ſtało/ á na ieo roskazanie ſą ſtwo=
3:
rzone wſzytki rzecży.
4:
Statuit ea in æternum & in ſȩculum ſȩcu
5:
li prȩceptum poſuit & non preteribit.
6:
Vmocznił ie na wieki wiecżne/ vłożył im
7:
przykazanie ktore nie przeminie.
8:
❡ Bo ſie nigdy nie skażą gwiazdy y niebo.
9:
Laudate dominū de terra dracones & om
10:
nes abyſſi.
11:
Cwalcie pana boga z ziemie wy ſmokowie y
12:
wody głebokie.
13:
❡ Z ziemie, czuſz ktoreſcie ieſt ſtworzenie z ziemie.
14:
Ignis, grando, nix, glacies, ſpiritus pro-
15:
cellarum, quæ faciunt verbum eius.
16:
Ogień/ grad/ ſnieg/ lod/ wiatrowie burzące/
17:
Grad, czuſz, niechay ty rzecży chwalą pana Boga,
18:
Ktore wſzytki rzecży pełnią przykażanie iego.
19:
❡ Bo iako im pan bog rząd vſtawił thak ſie nie=
20:
zmieniaią.
21:
Montes & omnes colles: ligna fructifera
22:
& omnes cardi.
23:
Gori y wſzytki pagorki drzewa owoczne y w=
24:
ſzytki drzewa Cedrowe.
25:
Beſtiæ & vniuerſa pecora, ſerpētes & vo-
26:
lucres pennatæ.

strona: vv5

PSALM: 148.
1:
Zwierzęta y wſzytko bydło/ wężowie y pthaci
2:
skrzydła maiąci. ❡ Czuſz chwalcie boga wſzytci.
3:
Reges terræ & oes populi, principes &
4:
omnes iudices terræ.
5:
Krolowie ziemſzci y wſzytci ludzie/ kxiążętha y
6:
wſzytci ſędzie tego ſwiata.
7:
❡ Czuſz chwalcie pana Boga wſzytci.
8:
Iuuenes & virgines, ſenes cum iunioribꝰ
9:
laudent nomen domini, quia exaltatum eſt
10:
nomen eius ſolius,
11:
Młodz y dziewice/ ſtarzy y z młodemi chwal=
12:
cie imię boże, boć podwyſſzono imię iego ſamego
13:
❡ Podwyſſzono, czuſz, nad wſzytko ſtworzenie.
14:
Confeſſio eius ſuper cœlum & terram, &
15:
exaltauit cornu populi ſui.
16:
Chwała iemu bądz na niebie y na ziemi/ á
17:
on podwyſſzy mocz ludu ſwego.
18:
❡ Mocz, tho ieſth Chriſtuſa.
19:
Hymnus omnibus ſanctis eius: filijs Iſra-
20:
el populo appropinquanti ſibi.
21:
Chwała wſzytkim ſwiętym iego/ ſynom Iſra
22:
elskim/ ludu ktori ſie iemu przybliża.
23:
❡ Iſraelskim, to ieſth, ktorzy widzą Boga przez
24:
wiarę,
vv v