Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [NIEMOWNOŚĆ]

Następne hasło: NIEMOŻEN »

NIEMOWNY (4) ai

e oraz o jasne.

Fleksja

sg
m	N	niemowny	f	N
	A	niemown(e)go		A
	V			V	niemownå

pl
N	subst	niemowné

sg m N niemowny (1). ◊ A niemown(e)go (1). ◊ f V niemownå (1). ◊ pl N subst niemowné (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Znaczenia

1. Niemy, nie obdarzony mową (1)
2. Milczący (2)
- Przen (1)
3. Małomówny (1)
4. [Który jeszcze nie umie mówić]

1. Niemy, nie obdarzony mową (1):

Wyrażenie: »niemowne zwierzęta« (1): MIłoſnicy mądrosći ták nam powiedáią/ Ze niemowné żwiérzętá rozumu niemáią. KochFr 124.

2. Milczący (2):

W porównaniu (1): Iezu ktorys radzie żydowſkiej będącz ofiarowan cichy y iako niemowny baranek ſtał. TarDuch C2.

Przen (1): Vcieſzna lutni [...] Niemowna przed tym/ áni vlubiona/ Dźiś ná wſzytek świát wielce zálécona KochPieś 49.

3. Małomówny (1):

W przeciwstawieniu: »swarliwy ... niemowny« (1): co zá dźiw będźie/ gdy ſwarliwy Kácerz drugiego niemownego kácerzá przemoże? OrzList i2v.

4. [Który jeszcze nie umie mówić: Gdźie przyśćiem ſwoim [...] wzruſzyłá y niemownego ieſzcze Proroká w żywoćie mácierzyńſkim BzowRóż 20 (Linde).]

Cf MOWNY

LWil