« Poprzednie hasło: ODKRYĆ | Następne hasło: ODKRYT » |
ODKRYĆ SIĘ (50) vb pf
się (25), sie (25).
o jasne.
inf | odkryć się |
---|
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
2 | m | -ś się odkrył | m pers | |
f | odkryłaś się, -ś się odkryła | m an | ||
3 | m | odkrył się | m pers | |
f | odkryła się | m an | ||
n | odkryło się | subst | odkryły się |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | odkryj się |
conditionalis | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | by się odkrył | m pers | |
f | by się odkryła | m an | ||
n | by się odkryło | subst | odkryłyby się |
con praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | f | by się była odkryła |
inf odkryć się (7). ◊ fut 3 sg odkryje się (10). ◊ 3 pl odkryją się (2). ◊ praet 2 sg m -ś się odkrył (1). f odkryłaś się, -ś się odkryła (2). ◊ 3 sg m odkrył się (7). f odkryła się (4). n odkryło się (2). ◊ 3 pl subst odkryły się (6). ◊ imp 2 sg odkryj się (1). ◊ con 3 sg m by się odkrył (1). f by się odkryła (1). n by się odkryło (3). ◊ 3 pl subst odkryłyby się (1). ◊ con praet 3 sg f by się była odkryła (1). ◊ part praet act odkrywszy się (1).
Sł stp s.v. odkryć, Cn, Linde brak.
- 1. Odsłonić się
(11)
- a. Odsłonić swe wnętrze (1)
- b. Dać do siebie bezpośredni dostęp wrogowi (1)
- c. O ludziach
(6)
- α. Obnażyć się (1)
- β. Odrzucić z siebie pościel
(5)
- Przen (2)
- 2. Ujawnić się, objawić się, ukazać się, wyjść na jaw
(39)
- W przen (2)
- a. Zwierzyć się (1)
odkryć się komu (3): świątobliwość żywotá iego odkryć ſie wſzytkim miałá. SkarŻyw 108; KochFr 78; SarnStat 261.
odkryć się przed kim (1): A wszakże jenak iż się jakiego stąd pożytku Rzeczypospolitej uczynić nadziewamy, gdy się to przed WKM odkryje, że dalibog i mnimanie to [...] odmienić się u WKM ku dobremu RP może Diar 65.
odkryć się z czym (3): [białogłowa] zániecha s tobą onego beſpiecżeńſtwá/ ktorego do thych cżáſow vżywáłá/ niżeś ſie z miłoſcią odkrył. GórnDworz Cc3v; WujJud 173v; KochFr 78.
odkryć się w czym [= z czym] (2): BielKron 214; gdyż káżdy ten/ który záſtáwia/ tego nawięcéy zwykł ſie ſtrzédz/ áby w nędzy y niedoſtátku komu nie odkrył ſie. SarnStat 261.
Ze zdaniem podmiotowym [z zapowiednikiem: to; iż, że] (2): Diar 65; gdy ſie to odkryło/ iż [wiersze] były cżyieś inſze/ hnet ſtráćiły tę cenę GórnDworz Nv.
W przeciwstawieniach: »nakryty (a. zakryty) (2), (za)taić się (2) ... odkryć się« (4): Bo ácż przed tym potroſze ſie táił iáko wąż pod trawą/ ále od tego cżáſu práwie ſie odkrył RejAp 170v; RejPos 337; Bo nic nie ieſt nákrytego/ coby ſię nie odkryło BudNT Luc 12/2; SkarKaz 549b.
W porównaniu (1): Bo odkryie ſię iáko wodá ſąd/ á ſpráwiedliwość iáko potok gwałtowny BudBib Am 5/24.
»odkryje się fałsz« (2): SkarŻyw 391; Nie odkrył ſię fałſz y oſzukánie Rzymſkich biſkupow przez ták długi czás? SkarKaz 550a.
»odkryje się prawda« [szyk zmienny] (3): DiarDop 103; GostGosp 20; Moie ſzaleńſtwo cżás krotki okaże/ gdy prawdá ná iáſnią ſie odkryie. Phil N3.
»rzecz się odkryje« (2): ſtrzymáć dáley ſmiechu drudzy nie mogli: rzecż ſie wſzytká odkryłá GórnDworz S8 [idem] WerGośc 250.
»tajemnice się odkryją« (1): Tám zaſłon nie będźie/ tám ſię táięmnice Odkryią GrabowSet O3v.
»zdrada się odkryje« (1): SkarŻyw 389 cf Szereg.
Synonimy: 1.c.α. obnażyć się; 2. objawić się, okazać się.
Formacje współrdzenne cf KRYĆ.
Cf 1. ODKRYCIE
LWil