« Poprzednie hasło: ROZSIAD | Następne hasło: ROZSIADAŁY » |
ROZSIADAĆ SIĘ (5) vb impf
Zawsze sie.
rozś- (5), [rozſ-].
o oraz drugie a jasne; w inf i imp -siad-; w pozostałych formach -siåd-.
Fleksja
indicativus | |
---|---|
praes | |
sg | |
3 | rozsiådå sie |
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | rozsiådali sie |
fut | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | n | będzie sie rozsiadać |
imperativus | |
---|---|
sg | |
3 | niechåj sie rozsiadå |
praes 3 sg rozsiådå sie (4). ◊ [praet 3 pl m pers rozsiådali sie. ◊ fut 3 sg n będzie sie rozsiadać.] ◊ imp 3 sg niechåj sie rozsiadå (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII(XVIII) – XVIII w.
Znaczenia
- Pękać, rozdzielać się
(5)
- [Przen: Unosić się gniewem]
- a. O skórze (4)
- b. O ziemi (1)
Pękać, rozdzielać się; dehiscere, dirumpi, dissilire, hiascere, rumpi Cn (5):
[Przen: Unosić się gniewem:
Szereg: »rozsiadać się a upukać«: A ták ty ſłowá [św. Szczepana] vſłyſzawſzy [Żydzi]/ rozſiadáli ſie á vpukáli w ſercach ſwoich [dissecabantur cordibus suis Vulg Act 7/54] GilPos 230v (Linde).]
a. O skórze [komu, czemu (żywotne)] (4): á thák komu ſye ſkorá rozśiada/ Warz miod/ á zbiéray piány/ pomázuyże nimi. SienLek 136; Gdy ſye koniowi ſkorá rozśiada ná piętách álbo y indźie/ z czego téż więc vchrámowáć muśi [...] SienLek 175, 175; [Thą tłuſtośćią rozśiádłe roſpádliny [ust] námázuy/ á zgoiąć ſie/ a gdy przed śrzeżogą [tj. mroźnym powietrzem] mázáć będzieſz/ niebędźieć ſie nic rozśiádáć. SienHerb 503a].
Szereg: »padać się albo rozsiadać« (1): Niéktorymſye ſkorá páda álbo rozśiada SienLek 136.
b. O ziemi (1): Niechay ogiéń z niebá páda/ A źiemiá ſye w głąb rozśiáda. KochPs 69.
Formacje współrdzenne cf SIEŚĆ.
MN