[zaloguj się]
[pdf]

PODWALINA (5) sb f

podwalina (1), podwaliny pl t (3), podwalina a. podwaliny (1); podwaliny BudBib (2); podwalina : podwaliny OrzRozm (1:1).

o prawdopodobnie jasne (tak w pod-); pierwsze a jasne.

Fleksja
sg pl
G podwalin
A podwaliny
L podwalinie

sg L podwalinie (1). ◊ pl [G podwalin.] ◊ A podwaliny (4).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII (z Cn) – XVIII w.

Znaczenia
Fundament; fundamentum, lapis angularis PolAnt; solea, substructio operis Cn (5): Gdy ten dom Cieśla budowáć miał naypierwey myślił o dáchu/ potym o śćiánách/ [...] ná koniec o podwálinie ná ktoreyby śćiány budował. OrzRozm Fv; GostGosp 60; [StryjKron 476].

podwaliny czego (1): OrzRozm B3v cf Szereg.

Szereg: »podwaliny albo grunty« (1): O ślepy á vporny Człowiecze/ powiedz mi/ możeſzli ty nadobnie á głádce roźdźierać podwáliny álbo grunthy cháłupy twey OrzRozm B3v.
Przen (2):

podwaliny czego (1): Bo przyidzie miecż do Micraimá/ á będzie ſtrách v Kuſzá/ gdy polęże zábity w Micraimie/ á zábiorą gmin iego/ y wywrocą podwáliny iego. BudBib Ez 30/4.

[Wyrażenie: »podwaliny grobowe« = grób: Do podwálin grobowych [sepulchrum] z ſtąpią BudBib Iob 17/16 (Linde).]
a) Podstawy ziemi [czego] (1): Kto położył miárę iey [ziemi] gdy wieſz iáko kto wyćiągał nád nią ſznur? Ná cżym podwáliny iey przypráwiono BudBib Iob 38/6.

Synonimy: fundament, grunt.

Cf PODWALE, PODWAŁ, PODWAŁEK

KW, AL