[zaloguj się]
[pdf]

POŚRZEDNICTWO (24) sb n

pośrzednictwo (21), pojśrzednictwo (2), pośrednictwo (1); pośrzednictwo : pojśrzednictwo : pośrednictwo CzechRozm (4:–:1), SkarKaz (7:2).

Oba o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w pośrzednik oraz -ctwo).

Fleksja
sg
N pośrzednictwo
G pośrzednictwa
D pośrzednictwu
A pośrzednictwo

sg N pośrzednictwo (3). ◊ G pośrzednictwa (11). ◊ D pośrzednictwu (6). ◊ A pośrzednictwo (4).

Sł stp brak, Cn s.v. pośrzednik, Linde XVIII w.

Występowanie w roli łącznika między dwiema stronami i rzecznika jednej wobec drugiej, wstawianie się; o roli Chrystusa (także 1 r. świętych) między Bogiem a człowiekiem; sequestratio Cn (24): Muſiſz ſię wćielenia słowá Bożego y pośrzednictwá záprzeć GrzegRóżn K3, M4; CzechEp 230.

pośrzednictwo za kim (1): Porzednictwo [!] Páná náſzego zá námi/ ná ſądzie vſtánie. SkarKaz 4b marg.

pośrzednictwo czyje [w tym: ai poss (11), G sb (2), pron poss (1)] (14): w ktoreyby Bog ſam iedyny wſzechmogący/ BOgiem prawdźiwym nie pomięſzánym zoſtał/ á pośrzednik też Iezus Chriſtus cżłowiek/ ſwoiey cżći y chwały ktorą ma od Bogá/ y ſwego pośrzednictwá nie vtráćił. CzechEp 292; SkarKaz 4b [2 r.]. Cf »pośrzednictwo (Pana) Chrystusowe«, »przez pośrzednictwo«.

W połączeniach szeregowych (2): tedy też tám koniec będźie kroleſtwá/ ofiárownictwá y pośrzednictwá Chriſtuſowego. CzechRozm 182; WujNT 693.

Wyrażenia: »pośrzednictwo (Pana) Chrystusowe« [szyk 9:2] (11): Ieſli Páweł prośi ludzi o modlitwę/ bez vbliżenia pośrzednictwá Páná Chriſtuſowego/ y nádzieie ktorą miał ku Pánu Bogu: Cżemuż [...]? WujNT 625, 625, 634, 693; iż Chryſtuſowemu poyśrzednictwu vbliżáć nie śmieią. SkarKaz 635b, 636a [3 r.], b, Oooo2b.

»urząd pośrzednictwa« (2): GrzegRóżn L4v; Bo iuż minie czás vrzędu pośrzednictwá y miłośierdźia iego. SkarKaz 4b.

Szereg: »pośrzednictwo i jednanie« (1): Pośrzednictwo Chryſtuſowe y iednánie SkarKaz Oooo2b.
Wyrażenia przyimkowe: »bez (wsz(elaki)ego) pośrzednictwa« (4): ázaſzby tymże Bogiem będąc/ mocy oney nie vtráćiwſzy/ nie mogł też ſam przez ſie bes wſzego pośrzednictwá zbáwić tegoſz cżłowieká? CzechRozm 122, 122 marg, *3v.
~ Szereg: »bez środku i pośrednictwa« (1): wierzę że on wſzech rzecży ſtworzyćiel ſam iedyny/ żywy y nieśmiertelny Bog/ mogł y ieſzcże może/ ſam przez ſię bes wſzelákiego środku y pośrednictwá cżynić/ co iedno chce CzechRozm 122. ~

»przez [czyje] pośrzednictwo« (1): Przyimuię też święte Apoſtoły/ Proroki y Męcżenniki/ ktorzy zá mię Páná Bogá proſzą/ áby mi przez ich pośrzednictwo był miłośćiw Pan Bog náſz miłośiernieyſzy WujJud 52v.

Synonimy: jednanie, ugadzanie.

sRS