« Poprzednie hasło: POWŁOCZONY | Następne hasło: POWŁOCZYĆ SIĘ » |
POWŁOCZYĆ (5) vb impf i [pf]
Pierwsze o jasne, drugie pochylone.
Fleksja
inf | powłóczyć | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | |||
1 | powłóczę | ||
3 | powłóczy |
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | powłóczyli |
inf powłóczyć (2). ◊ praes 1 sg powłóczę (1). ◊ 3 sg powłóczy (1). ◊ praet 3 pl m pers powłóczyli (1).
Sł stp brak, Cn s.v. powłaczam co, Linde XVII – XVIII w. s.v. powlec.
Znaczenia
- I. impf
(5)
- 1. Uciążliwie przenosić kogoś z miejsca na miejsce, włócząc po sądach itp. (1)
- 2. Wyciągać coś, wywlekać (1)
- 3. Pokrywać, powlekać warstwą czegoś
(3)
- Przen (1)
- a. Malować (1)
- b. Obciągać, obijać (1)
- II. [pf Zabronować]
I. impf (5):
1. Uciążliwie przenosić kogoś z miejsca na miejsce, włócząc po sądach itp. [kogo do kogo] (1):
Szereg: »pocięgać i powłoczyć« (1): [Apostołowie] Nie mſzcżąc ſię wzgárdy ſwey y prześládowánia [...] oprocż [...] przeſtrzegánim ſię tákich/ co ich do krolow do ſtároſt y do rády poćięgáć y powłocżyć mieli: [...] ſámi gotowi byli ćierpieć wſzytko złe CzechEp 21.
2. Wyciągać coś, wywlekać (1): Protraho item, Pociągam/ powłóczę/ álbo wywłóczę. Mącz 462a.
3. Pokrywać, powlekać warstwą czegoś; expandere PolAnt; subtegere Mącz; inducere, superinducere Cn [co czym] (3):
Przen (1): nieraczyſz miły panie taką proſtotą powloczyc ſerc naſſych aby przepomniawſſy tak wielkiego dobrodzieyſtwa twego mieli ſie odwracac od wielmozney chwaly twoiey RejPs 218v.
a. Malować (1): Báłwána. leie rzemięſlnik/ á złotnik złotem powłocży iy/ y (kuie nań) śrebrne łáncuchy rzemięſlnik. BudBib Is 40/19.
b. Obciągać, obijać (1): Mollestra, pellis ovina, Skórá owcza. Qua galeas subtegebant, Którą przyłbice powłóczili. Mącz 230a.
II. [pf Zabronować [co]:
Szereg: »przyorać albo powłoczyć«: potym ij [groch lub bób] ręką rozśiewáć/ y przyoráć álbo powłocżyć/ tedy bárzo cżyni płodną źiemię. Cresc 1571 83.]
Synonimy: I.2. wyciągać; 3. pokrywać; a. malować; b. obijać.
Formacje współrdzenne cf 1. WLEC.
ALKa