« Poprzednie hasło: PRZEPOWIEDZIANY | Następne hasło: PRZEPOWIEDZIEĆ SIĘ » |
PRZEPOWIEDZIEĆ (58) vb pf
Pierwsze i drugie e oraz o jasne; trzecie e z tekstów nieoznaczających é.
inf | przepowiedzieć |
---|
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | przepowiedziåłem, -m, -em przepowiedziåł | m pers | -smy przepowiedzieli |
3 | m | przepowiedziåł, jest przepowiedziåł | m pers | przepowiedzieli |
plusq | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | był przepowiedziåł, przepowiedziåł był |
inf przepowiedzieć (5). ◊ fut 1 sg przepowi(e)m (2). ◊ 3 sg przepowi(e) (1). ◊ praet 1 sg m przepowiedziåłem, -m, -em przepowiedziåł (8). ◊ 3 sg m przepowiedziåł (28), jest przepowiedziåł (1) BielŻyw. ◊ 1 pl m pers -smy przepowiedzieli (1). ◊ 3 pl m pers przepowiedzieli (3). ◊ plusq 3 sg m był przepowiedziåł (6), przepowiedziåł był (1) BudNT. ◊ part praet act przepowiedziåwszy (2).
Sł stp notuje, Cn s.v. wypełniam przykazanie, Linde XVII w.
przepowiedzieć u kogo [= w tekście] (1): O cżym Pan Bog v Máláchiaſzá przepowiedźiał WujJud 237v.
przepowiedzieć o czym (2): KrowObr 237v cf Z przytoczeniem; WujJud 237v cf przepowiedzieć u kogo.
cum inf (1): StryjWjaz A3 cf Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym.
Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (1)] (2):ktory [Chrystus] ſwoim wiernym przepowiedział przed tym/ Iż ſlugá nie będzie zacnieyſzy/ á niſſli miſtrz iego. KrowObr B2v; Gdyż wam tho y przez Proroká Bog Ociec przepowiedział: Iż mi [tj. Chrystusowi] was opánowáć dał/ á iżeſcie wy ſą wiecżne kroleſtwo moie RejPos 131.
Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do przydawki przy dopełnieniu bliższym w zdaniu nadrzędnym (1): Teraz krotko przepowiem nie mniey potrzebnieyſze/ Wiedzieć ſpráwy w Fránciey cnych poſłow godnieyſze Iák s Krolem kondicie ſwoie ſtánowili StryjWjaz A3.
Z przytoczeniem [o czym] (1): O ćieleſnym [krzyżu] tak Pan Kryſtus ſwoim zwolennikom przepowiedzieć rátzył/ tymi ſlowy. Oto ia was poſiłam/ iáko owce w pośrzodek wilkow KrowObr 237v.
Z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym (1): o kthorych [sektach] ták wielebny Piot[r] Swięty przed tym mowiąc przepowiedział/ thymi ſlowy. Iż będą miedzy wami fáłſzywi vtzyćielowie KrowObr 193v.
przepowiedzieć kogo (1), co [= przedmiot wypowiedzi] (19): Potym pán Iezus przepowiedziál mękę ktorą miál cirpietz. OpecŻyw 56v, 184; Potym po ſiedmi lat żyznych ktore były w Eipcie potzęły przychodzitz ſiedḿ lat głodnych ktore był Iozef przepowyedzýał HistJóz Cv; LeovPrzep F4v, I4v; A wſzákoż znáki á podobieńſtwá/ ktore ſie przed tym [tj. przed końcem świata] dziać máią/ iednák przepowiedzyeć racżył. RejPos 4v; RejPosRozpr cv, c2; BudBib 4.Reg 23/16, 17; SkarJedn 88; StryjKron 6; WujNT Xxxxx4v; PowodPr 7. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym, Z przytoczeniem; »przepowiedzieć przyszłe rzeczy«.
przepowiedzieć komu (9): OpecŻyw 98; KrowObr 237v; Ten [Syn Boży] Adámowi y Ewie rodzicom náſzym przepowiedział grzechom odpuſzcżenie y pokutę RejPosRozpr cv, c2; SkarJedn 88; StryjKron 6. Cf »prorockim duchem przepowiedzieć«, »przepowiedzieć przyszłe rzeczy«.
przepowiedzieć o kim, o czym (12): a iego [Chrystusa] zwolenicy téż za nim ſſli gorzko placżątz/ bo ijm iuż iawnie przepowiedziál o ſwé ſmierci. OpecŻyw 98, 184v; KrowObr 16, 237v; HistRzym 51; SkarJedn 88; To tu iáſnie o Sądnym Dniu/ y Zmartwychwſtániu ſam Pan Bog Noemu przepowiedzieć raczył. StryjKron 6. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym; »dawno przepowiedzieć«.
przepowiedzieć gdzie [= w którym miejscu tekstu] (1): HistRzym 51 cf Z przytoczeniem.Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (3); że, iż] (8): Leop Num 26/65; RejPosRozpr cv; Abowiem ná ten cżás wſzyſcy prorokowáli/ iáko był Ioel przepowiedzyał/ że prorokowáć mieli. RejPosWstaw [1433]v; BudNT 2.Cor 13/2; SkarŻyw 526; iáko Ezáiaſz przepowiedźiał/ iż ſam Bog przyidźie y zbáwi nas CzechEp 340; przepowiedźiał to Gábryel/ że k nam przydźie Emánuel/ Bog z námi Zbáwićiel. ArtKanc C; WujNT 184.
Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia dalszego w zdaniu nadrzędnym [o kim, o czym; że, iż] (2): o ktorych [papieżach] ſam Swięty Páweł przepowiedział/ iż po iego odeśćiu przydz mieli. KrowObr 22; o któréy [ofierze] Máláchiaſz ieden ze dwunaśćie Proroków/ dawno przepowiedźiał: Ze po wſzyſtkim świećie y ná káżdym mieścu miáłá być ofiárowána BiałKat 351.
Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikami: to (1), tak (1), rzekąc (1)] (4): Ta ieſt o ktoréiem przepowiedziál Oto panna pocżnie ij porodzi ſyna/ ktorégo ijmię Iezus. OpecŻyw 184v; yákoż ſam Bog przez Máláchiaſſá proroká dawno to przepowyedźyał/ plugáwymi y ſproſtnymi gębámi y yęzyki ſwymy máżą/ á báłwochwálſtwem yą [wiarę] zową. KromRozm I D4; HistRzym 51; GrzegŚm 65.
W połączeniu tautologicznym: przepowiedzieć rzekąc (1): iáko S. Páueł o tym w 1. Tymo. 4. kápit. przepowiedział rzekąc: Náſtánie cżás gdy práwey nauki nieprzymą w domu Izráelſkim HistRzym 51.
»[komu] prorockim duchem przepowiedzieć« (1): zmłodu towárzyſzowi ſwemu Eleuteryuſzowi Prorockim duchem przepowiedział/ iſz Biſkupem być miał. SkarŻyw 526.
»przez proroka przepowiedzieć« (3): KromRozm I D4; iż to ſam Bog przez Proroká był przepowiedział / że oni [kapłani] nákoniec zbłądzić mieli. WujNT 184; PowodPr 7.
»przepowiedzieć [komu] przyszłe rzeczy« (2): KromRozm II gv; ſynowie Iakobowi poſłuchaycie Izráelá oycá wáſzego/ przepowiem wam przyſzłe rzecży/ ktore na was w ony cżaſy przydą. BielKron 18v.
»przepowiedzieć i wprzod mowić« (1): Przepowiedziałem/ y wprzod mowię [Praedixi et praedico]/ [...] iż iesli przidę znowu nie zfolguię. BudNT 2.Cor 13/2.
Synonimy: objawić, obwieścić, ogłosić, oznajmić, rzec.
Formacje współrdzenne cf POWIEDZIEĆ.
Cf PRZEPOWIEDZENIE, PRZEPOWIEDZIANY
LWil