Powiedzyał mu młodzyeniec/ ách moy pánie ſwięty/ Azaſz był gdy bez przygod ten náſz ſwiát przeklęty/ Ktory ſie záwżdy mieſza w dziwney omylności/ A nic ná nim nie naydzye doſtoyney ſtałośći. RejWiz 177v; Kápitulum Szoſte. Iż ſwiáth bez przygod być nie może/ y iáko ſie w nich cieſzyć y ſtátecżnie trwáć mamy. RejZwierc B2, 133v marg, 149v, 150v, Bbb2. [Ogółem 6 r.]

Lecz przygoda gdy chcze skarać ſzuka mieſtcza ſwego Ta żadnemu nie przepuſći trapi y prawego RejJóz G6, G6 marg; Zaden przygodzie vſkocżyć nie może. RejZwierc 230; A żaden od przygod ná ludźi przychodzących nieieſt wolen [nemo casibus humanis exemptus est]. ModrzBaz [38]v; Gdyż też y przygodá zá káżdym chodźi: iáko woyná/ práwo/ ogień/ powodź/ zły vrodzay/ grad/ chorobá GostGosp 2. [Ogółem 5 r.]

Nie byłby ſwiat ani żywot ale iakies gody Gdy by na nas nie miały przyſcz nigdy przygody RejJóz I7, I7 marg; By nie bywáły ná ſwiecie przygody/ Mogłby gi názwáć weſołemi gody. RejZwierc 229v.

Bo więcz rada przygoda bywa po przygodzie RejJóz O; Iáko ſyę wáły biją w byſtréy wodźie/ Ták vſtępuie przygodá przygodźie. ZawJeft 8.

Przygodyć po ludziech chodzą iako ſami wiecie RejJóz O6; Gdyż nigdy po drzewinie nie chodzą przygody RejWiz 44.

Beż wieſci przygody przypadaią RejJóz M4v marg.

A też nie dármo oná przypowieść vroſłá/ Iż przygodá nigdy ſámá nie przydzie/ ábowiem komu ią porucżaſz ten ći iey ieſzcże przyſporzy. RejZwierc 13v.

Gdyż czáſu złéy przygody/ przyiaćielá poznáć GosłCast 57.

»przygoda przyda(je, -wa) się (a. może się przydać) [komu]« = angustia a. detrimentum evenit HistAl [szyk zmienny] (4): A iſcie takich ludzy w twey [Boga] opiecze mało Ktorym by ſie nad mię przygod więczey przydawało RejJóz N8; [Eumulus do Aleksandra:] Ceſarzu dopuſć mi przeſć zá tobą tę rzekę ábyć ſie iáka zła przygodá nie przydáłá. HistAl F; [list Dariusza do Porusa:] proſimy/ ábyſcie nam przyſzli ná pomoc przećiw tym ktorzy vſiłuią roſproſzyć náſze páłace/ zá pewne to wiedząc iż ſie wam może przidáć tákowa przygodá/ ieſli nie będziecie dbáć na to widząc rozbiyáiące páłace kſięſtwá náſzego HistAl F7; NIewiem iákoby kto mogł thák opátrznym być/ iżby ſye mu niegdy Przygodá nieprzydáłá SienLek 14v.

»przygoda przypadnie (a. przypaść ma, a. przypada); przypadła, przypadająca przygoda« = casus incidens Modrz; casus contingens JanStat [szyk zmienny] (18;13:2): RejJóz M4v marg, N8; A ieſt właſnie then Pſalm ku themu przyſtoſowan/ gdyż iednáka przygodá przypádłá thák ná Dawidowe iáko y ná Páná Kriſtuſowe ſprzećiwniki. LubPs O4; [ten, kto posiadł mądrość] ſzcżęſcie y nieſzcżęſcie lekce ſobye waży/ A przypádłe przygody pod nogámi dłaźi. RejWiz 62v, 93v, 108v marg, 131 marg, 177v, Dd [2 r.]; Ale my gdy ſie nam iáka przygodá trefi/ iż ſie álbo ktory ſtłucże/ álbo vráźi/ álbo nań iáka ina przygodá przypádnie/ tho wnet z dyabłem ná plác/ álboć mię tám był dyabeł wegnał/ álboć tho ná mię dyabeł przepuśćił. RejPos 257v, 257v marg; Przypádnieli theż przygodá iáka ná iednego [małżonka]/ álić drugi biega rády ſzuka RejZwierc 90v; Abowiem niech ſie ono [ciało] pieśći iáko chce/ roſkoſzuie ſobie iáko chce/ tedy iednák nigdy bez trwogi być nie może. Bo by theż iuż y tey ſwieckiey burdy nie było/ thedy go iednák dwie przygodzie minąć nie mogą/ iedná przypádła/ druga przyrodzona. RejZwierc 113v; A wſzákoż y w tych przypadkoch cieleſnych tedy pátrz iáko ſie ći niedbáli ludzie ſpráwuią/ bo káżdy ſie boi przyſzłey przygody/ y pilnie o niey rádzi iákoby iey vchodzić/ á tego ſie nie boi áni też przycżyn przeſtrzega/ ſkąd oná przygodá wiecżna przypáść ma. RejZwierc 133v, 33, 35v, 113v [2 r.], 113v, 134 (14); WujJud a4v; MycPrz I [A]2; Gdyby ſię gdźie zápaliło/ ábo iáka inſza przygodá przypádłá/ ći ſtárſzi z ludźmi ſwemi niech wnet przybędą ModrzBaz 84; KochPs 202; WerKaz 294; Rzeczpoſpolita potrżebuie przy boku ſwym Senatorow ktorżyby gdy chorobá iáká ná R.P. prżiydźie/ prżygodá prżypádnie mogli wſkok rádźić o zdrowiu iey GórnRozm K; IZ częſtokroć przydawa ſie obywátelóm Króleſtwá/ zá przygodą przypadáiącą/ álbo dla nieprzeſpieczeńſtwá żywotá z Króleſtwá z potrzeby wyiecháć SarnStat 157 [idem] 921.

»przygoda się przytrafia (a. trafi, a. przytrafić może)« [szyk zmienny] (5): Abowiem przytrafia ſye wiele przygod y gwałtow w Mieſćiech/ ktoreby wedle Przywileiow mogły być ſłuſznie hámowáne GroicPorz kv; Drugie nie mogłem naleść o náſzym krolu Boleſłáwie co świętego Stániſłáwá zábił/ áby ſie mu thá przygodá w Węgrzech tráfiłá BielKron 317; Novum intervenit vicium, Nowa ſie w tym czáſie przytráfiłá przygodá. Mącz 483a; RejPos 257v; ábyś iey [żony] nigdy nie opuſzcżał/ áni ſie z nią roſtawał/ dla iákiey przygody/ ktoraby ſie przytráfić mogłá KarnNap G; [UstKościel 165v].

»cieszyć [= pocieszać] w przygodzie [kogo]« [szyk zmienny] (3): RejZwierc 151; Cieſzyłeś przed tym inſzé w tákiéyże przygodźie: Y będźieſz w cudzéy czulſzy/ niżli w ſwoiéy ſzkodźie? KochTr 24; ActReg 59.

»karać (a. skarać, a. karcić) się przygodą, z przygody« [w tym: czyją (20)] = czerpać naukę z nieszczęścia, zwłaszcza cudzego [szyk zmienny] (35:1): RejŁas w. 48; RejRozpr K2; RejJóz H6v; Obaczywſzy to karſmy ſię Wſzytczy liudzka przygodą Bo iſcie żnas zadny niezwie Gdzie go/ a kiedy zbodą. RejKup Bv, l4v; LubPs N2v; Szcżęſliwy kto ſie cudzą przigodą karze. RejWiz 158 marg [idem] Dd3; POmnicieſz wy rodzicy/ iż cżáſem ze łzámi/ Wſpominacie ſwe cżáſy/ co były przed wámi. [...] Mowiąc/ żebychmy dziſia godnieyſzymi byli. Karzcieſz ſie tedy pilnie/ ſwemi przygodámi/ A mieycie lepſzą pyecżą/ nád ſwymi dzyatkámi. RejZwierz 124v, 41v; BielKron 98, 251, 253v, 333v, 334; RejPos 27, 74 [2 r.], 201, 237v, 316v; Abowiem ták Mędrcy powiádáią/ iż ſzcżęſliwy to káżdy ieſt kto ſie czudzą przygodą ſkarawſzy/ ſwey ſie z dobrym rozmyſłem á z obacżeniem przeſtrzega. RejZwierc 267, 17 [2 r.], [238], 239v, 253, Aaa3v; A ták iuż ná iednym vſtawmy myſl ſwą/ á pożytkow życzmy ſobie y potomkom náſzym/ á ſwego Páńſtwá przodkiem przygodámi/ potym y inſzych/ ná ten czás ſie kárżmy MycPrz II B[3], I C, II C3; WierKróc Bv; WerGośc 221; Cżego mądrze przeſtrzegay [rado koronna] cżáſu ſpokoynego. Karząc ſię z przjgod znácżnjch Krześćiáńſkich Krolow/ Ktorycheś ty ieſt z Kroynik wiádomych tytułow. CzahTr Gv, C4, E4v.

»w przygodzie (o)bronić; od przygody bronić; przygody obronić« [szyk zmienny] (4;3;2): BierEz 44; Periculum amoliri, Złey przigody obronić. Mącz 229d; Drudzy w przygodach ten obycżay máią/ Bogá wzywáiąc krzyżem ſie żegnáią/ Acż krzyż niema twarz lecż co ná krzyżu był/ Ten záwżdy ſwoich od złych przygod bronił. RejZwierc 210v; Ktorzy to Aniołowie Boży záwżdy ſtrzegli wiernych wolą Bożą y onych w ćieleſnych onych przygodách broniąc CzechRozm 47; KarnNap G2v; Wołał ſpráwiedliwy/ á pan vcho zſkłonił/ Y w káżdéy przygodźie znácznie go obronił. KochPs 47, 44; KochFrag 19; LatHar 21.

»przygodą, z przygody (się) przestrzegać (a. (prze)strzec)« [w tym: czyją (3)] = wyciągnąć (a. wyciągać) naukę z nieszczęść innych ludzi [szyk zmienny] (5:1): HistAlHUng A3; A theż młody cżłek przecżedſzy/ może ſie wiele ludzkiemi przygodámi przeſtrzedz. RejFig Aa; [Skanderbeg o Otomanie:] mamy náukę iednę od niego przykłádną/ to ieſt ábyſmy ſie cudzą przygodą ſtrzegli/ á iemu wiáry niwcżym niedawáli BielKron 244; Bo w thákiey pieſzcżocie/ iáko on [Bóg] nas thu poſtánowić racżył/ dawſzy nam w moc wſzytki roſkoſzy ſwiátá tego/ by nas nie vpomináł [!] á nie przeſtrzegał przygodámi ſwiátá thego/ dawnobychmy go zápomnieli RejPos 127v, 196v; Ale gdy piſmá cżytaſz/ rozważay ſobie ſkąd maſz y pociechy w niebeſpiecżeńſtwiech ſwoich bráć/ á z onych ſtráſzliwych przygod ktore ſie nád złośćiwemi działy iáko ſie maſz przeſthrzegáć RejZwierc 198v.

»w przygodzie ratować, być ratunkiem; ratować z przygody« [szyk zmienny] (9:1;1): LubPs ff; Civica corona, Winiec Máyowy z dębowego liśćia vplećiony/ który zwykli dawáć mieſzczánie yeden drugiemu/ gdy mu pomogł álbo go rátował ze złey przygody. Mącz 55a; KochPs 187; RejWiz 7v; [Ziemia Węgierska mówi:] Rátuyże mię w przygodzie/ iák miła ſąſiádá/ Ia też ćiebie rátuię záwżdy bárzo rádá. BielSat G2 [idem BielSen]; KochPs 5, 40; BielSen 14; Day/ niech z tego przyśćia pośiłek odnoſzę/ Niech to będźie wſzem żywym/ y zmárłym k ochłodźie/ Obroną od zginienia/ rátunkiem w przygodźie. GrabowSet P4; OrzJan 116; KlonFlis D3v.

»strzec (się) (a. przestrzegać) przygody, od przygod« (4:2): BierEz L3v; Wiem też iżes wierny cżlowiek ſemnie vbogié dziewki narodzony/ ktoram cie do Eijptu na ſwych ręku noſila/ a niebieſki pán ocietz twóy/ ſtrzegl cie ód wſſytkié przygody zlé/ a iá ſlużyla cżlowiecżeńſtwu twému OpecŻyw 33; RejJóz Ov; RejWiz 173; Strzeżyſz ſie tey márney przygody ktorą tu ſłyſzyſz/ iáko Pan káżdego káráć ma zá niewdzięcżność thákiego dobrodzyeyſthwá ſwoiego. RejPos 249; KIedyby kogo Bóg był ſwémi ſłowy Vpewnił/ że miał czáſu wſzelákiego Strzédz od złych przygód/ iego biédnéy głowy KochFrag 17.

»ujć przygody, uchodzenie; przygodzie ujść« [szyk zmienny] (4:1;2): RejPs 48; Po tym znáć ſługę wiernego/ Co przeſtrerga [!] páná ſwego/ Zwłaſzcżá w tákich rzecżach wielkich/ Vydzie ſzkodnych przygod wſzelkich BielKom G5; Tego to [cesarza Karola IV] Pizáńſci mieſzcżanie mało o gárdło nie przypráwili/ proſiwſzy go ná cżeść Ratuſz ſnim zápalili zapárſzy go w nim/ ale go ſwoi obronili iż they złey przygodzie vſzedł. BielKron 326v, 399; GrzegŚm Av; niegdy y krolowie iákie rzemieſło w ręku mieli: dla vchodzenia proznowánia/ á przygod ku ſzukániu żywnośći SkarŻyw 241; KlonFlis F3.

»przygody się w(i)arować (a. uwarować); przygoda przez uwiarowania« [szyk zmienny] (4;1): Mądryć śię przygod wiáruie BierEz K4; Smierć ieſt wiecżne ſpanie rozdzielenie ciał, bogatych ſtrach, pożądanie vbogich, przygoda przez vwiarowania, nie pewne á viecne pielgrzymowanie BielŻyw 137; Discrimen transmittere, Vwárowáć ſie przigody. Mącz 227c; LeovPrzep E2v; Z niedoſtátkiem przygody/ Wáruy ſie zá pogody. CzahTr H4v.

»w przygodę wpaść (a. upaść)« [szyk zmienny] (2): Rzekłá iemu [królowi] Sioſtrá. Bráćie moy miły/ słyſz rády mey/ bo niemy ieſteſmy pirwi/ ktorzychmy [w] [tak I wydanie] thákową przygodę vpádli. HistRzym 31v; Stały ſie ſtrzeże by nie wpadł w przygodę/ A gdy przypádnie nie ma iey zá ſzkodę. RejZwierc [213].

»w przygodzie (ws)pomóc (a. wspomagać), wspomożenie« [szyk zmienny] (5;2): RejPs 210 marg; ieden z námocnieyſzych bogow będzie ſtobą ſpał/ a ciebie we wſzytkich przygodach ſzcżęſliwych y przećiwnych będzie wſpomágał [et te in cunctis prosperitatibus et adversitatibus adiuvabit]. HistAl A3v; Wiernym co ſtale záwżdy vfáyą w ſwym Pánie/ DZyedzictwo ich na wyeki nigdy nye vſtánye/ A wſpomoże ye Pan Bog w ich káżdey przygodzye LubPs K2; A ieſli chceſz obácżyć od pocżątku práwie/ Iákiey ieſt nędze doſyć w iego [człowieka] káżdey ſpráwie. Wſpomni ſobie ná pirwſzy gmách mieſzkánia iego/ Gdy bywa w ſklepie zámknion brzuchá śmierdzącego/ Co tám ma zá roſkoſzy to obácżyć możeſz/ Acż wiem że w tych przygodach nic mu nie pomożeſz. RejWiz 87v; HistRzym 43; ábychmy ſie nie lękáli nic w przygodach ſwoich/ wiedząc o tobye iſtotnie o Pánu ſwoim/ iż ty żadnemu nie zámieſzkaſz ná wſpomożeine [!] iego/ by też nanędznieyſzemu á naupádleyſzemn [!]/ w przygodach ſwoich. RejPos 256v; RejZwierc 112v.

»od przygody wyzwolić, wyswobodzony, wybawienie; z przygody wybawić, wyrywać, wyzwalać« [szyk zmienny] (2:1:1;1:1:1): Spráwie twoiey á wręce twoie niechay będzie poruczon duch moy bo ty wielekroć zá prawdziwemi obietnicami twemi raczyłeś mię zwielkich przygod wyzwáláć. RejPs 44, 188; Abowiem prośimy Páná Bogá iżby on ſam dárow ſwoich nam vżycżył/ álbo nas od złych przygod wyzwolił KuczbKat 365; á Abráhám y z Sarą/ tym więcey P. Bogá ſię ſwego bał/ ktory wyrywa z przygod ſługi ſwoię [!]. SkarŻyw 283; Ták Pan Bog y z oney wielkiey przygody wybáwił Iákobá y dom iego/ gdy ony takie śłuby [!] y nabożeńſtwá cżynił. SkarŻyw 348; O Wſzechmogący BOże rácżże to dáć prośimy ćię/ áby my ktorzy błogoſławionego męcżennika twego Wálentego pámiątkę wznowiamy iego przycżyną od wſzelkich przygod (y chorob) ktore ná nas przypáść mogą/ byliſmy wyſwobodzeni. LatHar 440; A rácż ziednáć [...] cnot wſzelákich obfitość ze wſzelkim miłośierdźiem y poćiechą [...] wſzelkim od przygod wybáwieniem/ pokoiem/ ſzcżęśliwym powodzeniem LatHar 489.

»przygodzie zabiegać (a. zabieżeć), zabiegający« [szyk zmienny] (8:2): Pátrzay ná ogrodnicżkę w málucżkim ogrodzye/ Iáko oná z dáleká zábiega przygodzye. RejWiz 56; A ták lepiej było początkowi zábieżeć niżli ſámey przygodzie. RejZwierc 134, 134 [2 r.], 141, Bbbv; [król] roſtropny bacżny/ przyſłym [!] wſzyſtkim przygodom/ y vpatkom dowćipnie zábiegáięcy. BiałKaz H3; SkarŻyw 317; LatHar [+12], 581.

»zachować, zachowany (a. uchowany) od przygody; zachować (a. uchować), uchowanie przygody« [szyk zmienny] (7:2;5:1): proſimi cię oicze niebieſki abis nas ieſcze te^go dnia racził zachowac od grzechu y od wſzelkich zlich przigot duſnich y cieleſnich SeklKat C3v; LubPs N6, Lv, T6, hh6; KrowObr 155v; ProtStoj E2; [Tarsja do Anatagara:] O możne kſiążę/ krwi ſláchetna/ przemożyſz ſwą przyrodzoną ſláchetnośćią vmysł ſwoy ſzkárady/ á nie bądź gáńcą krwie krolewny/ áby thwe dzieći bogowie záchowáli tákowey złey przygody/ w ktoreyżem ia ieſt nine HistRzym 21; BiałKat 233v; ANi przijaćiél/ áni wielkość złotá/ Ani vchowa złéy przygody cnotá. KochFr 15; ArtKanc N2, T12v; O Naſłodſzy IEzu/ [...] nie dopuſzcżay/ áby mi to ták cżęſte vżywánie [komunii św.]/ wiekuiſte potępienie/ y łáſki twey náruſzenie iednáło: ále áby rácżey mię z tobą ziednocżonego/ [...] od pokus obronionego/ rozlicżnych przygod tego świátá vchowánego/ w łáſce twoiey vtwierdzonego y rozmnożonego/ do wiekuiſtych rádośći gotowáło. LatHar 235; day nam to z łaſki twey/ áby my [...] od ćiebie [tj. Boga] przez iey [św. Barbary] przycżynę y zaſługi/ grzechow odpuſzcżenia/ pokus zwyćiężenia/ przygod/ á oſobliwie nagłey y nieſpodźiewáney/ bez kośćielnych Sákrámentow/ śmierći vchowánia/ łáſki przycżynienia/ y chwały wiekuiſtey domieſzcżenia doſtąpili. LatHar 471, 548.

»przygody żałować (a. pożalić się), użalenie, żal« [szyk zmienny] (11:1:2): BierEz L2v, L4; Bo ſnadz gdy ſie ktory ſnich [z nieprzyjaciół] trefi trefunkiem rzkomo náwiedzáiąc przigodę moię á żáłuiąc iey omylnemi ſlowy/ á odſſedſſy odemnie przed ſię będzie omnie zwykłem ięzykiem ſwem ſſczebiotał. RejPs 62; Panie Boże tey naſzey prżygody ſie pożal. RejJóz B5v, M5; BielKron 397; Ex animo compatior tuo infortunio, Serdecznie mi żal twey przigody. Mącz 284b, 93c, 224c, 493b; GórnDworz S8v; Bo prawdźiwa ludzkość y bráterſtwo vdźielániem wſzech rzecży ludźiom záwiera ſię: álbo ná roſpominániu y vżaleniu tych przygod [casibus iis ... commiserandis] ktorym wſzytcy poddáni ieſteſmy. ModrzBaz 68v; WerGośc 251; Lecz ieſli ćię dobrze znam/ nie tylko ſwéy ſzkody/ Ale ſnać więcéy ſpólnéy żáłuieſz przygody KochTarn 73.

»czasu przygody« (21): BielŻyw 3; KrowObr 36; vdałem ſye W⟨aszej⟩ P⟨ańskiej⟩ M⟨iłości⟩ tákową pracą ſwą ofyárowáć/ proſząc áby ią w. P. M. łáſkáwie/ weſpoł zemną/ w obrónę ſwą przyiąć raczył: á chuć moię ku W. P. M. obaczáiąc/ mnie W. P. M. miłośćiwym Pánem być raczył: znáiąc mię zá naliſzſzégo ſługę ſwégo/ w liczbę tych którzy ſye z łaſki y obróny W. P. M. czáſu prygody [!] ſwéy weſelą. SienLekAndr a3v; RejZwierc 35v; WIerz mi że ten Ciepłowſki cżyſcie ſie zágrzewa/ Nie z iednym ktory hárdzye háłá háłá ſpiewa. Nie ráchuie ich namniey gdy cżáſu przygody/ Iákoż wież [!] że w Podolu nie dziw tákie gody. PaprPan Aa4v, Cc2; KochPs 46; CzahTr B2v; KlonFlis A3v. Cf »czasu złej przygody«.

»czasu złej przygody« = w nieszczęściu; temporibus adversis, in die mala Modrz (12): LubPs G2v, L2v; RejPos 314; Błogosłáwiony to cżłowiek/ ktory ma bacżenie ná vbogiego á potrzebnego/ cżáſu złey przygody wybáwi iy Pan. ModrzBaz 124v, 124v [3 r.]; Nie odwrácay/ czáſu złéy przygody moiéy/ Odemnie ſmutnégo świętéy twarzy ſwoiéy. KochPs 151; Ná Kleynot Stárodawny Korcżak. SZeroki meath te ozdobne wody/ Miewáły záwſze cżáſu złey przygody WerGośc 202; KochPieś 32; CzahTr I; GosłCast 57.

»morza, morska przygoda« [szyk 2:1] (2:1): Nic nie trudno kto zácżnie co w twe ſwięte imię/ Gdyż pewna iż ktoć dufa nigdy nie záginie. Bowiem to zácżąć co ma tknąć ſtanu każdego/ Podobno ieſt przygodam morzá burzliwego. RejWiz 3, 87v; Sośnia od wiátru powálona mowi. Ná co Sośniey Sżkutnicy morzu powierzaćie Ktorą w gorách wywroćił ſrogi wiátr? Mniemaćie By ze mnie miał być okręt ſzcżęśliwy śrzod wody/ Gdyż ieſzcże w boru/ morſkie ćierpiáłám przygody. KlonFlis B2.

»nocna przygoda« = polucja (1): Ieſliby kto miedzy wámi był nieczyſtem z iákiey nocney przygody [ob accidens noctis]/ tedy wynidź ma zá oboz á nie ma ſie tám wrácáć. BibRadz Deut 23/10.

»ostateczna (a. ostatnia) przygoda« = śmierć (2): Abowiem przebiwſzy ſie s tey vſtáwicżney burdy/ á odpráwiwſzy iuż z nią [ze śmiercią] tę oſtátecżną przygodę/ tám dopirko poznaſz iáko oni niebieſcy prziiaciele twoi rádowáćći ſie będą RejZwierc 178; IAko vćieſzny Lábęć przy ſzumiącey wodzie Załoſnie śpiewa ſwoiey oſtátniey przygodzie: [...] Tákże wdzięcżna Mátká ma [...] WisznTr 15.

»zła przygoda« = angustia HistAl; malum Vulg; calamitas, infortunium, periculum Mącz [szyk 85:15] (100): BierEz L3v; OpecŻyw 33; BielŻyw 8; [Aleksander do umierającego Dariusza:] Bo przyſięgam przed Bogiem, żeć chcę kroleſtwo y doſtoienſtwo twe wrocić, á przeciw wſzem nieprzyiacielom twoim pomocznikiem będę, przetoż wſtan á niebądz rozpacżnym, boć krolowie nad inſze ludzie złe przygody cirpieć maią BielŻyw 153; RejPs 188; SeklKat C3v; HistAl F; Dzyękowánye wiernych Pánu Bogu/ iż racży dziwnye z złych przygod wywodzić ſwoie wierne. LubPs ee2v marg, Lv, L2, N6, T6, aa5 [2 r.] (10); KrowObr 155v; Wſſyſtcy nieprzyiaćiele moi vſlyſſeli złe przygody moie/ rádowáli ſie ſtego/ iżeś ty vcżynil Leop Thren 1/21; LeszczRzecz A6; Hiſtorie ſą náuká żywotá/ iáko obrázy álbo świece ſpráwam ludzkim w vmyſle świecąc/ oſtrzegáiąc nas od przygod złych/ á ku dobrym przykłádnie wiodąc BielKron 333v, 55, 126v, 363; Casus, id est, periculum, Zła przigodá. Nieſzczęście/ niebezpieczność. Mącz 29b; Tenebrae Reipub. Zły czás/ niefortunny/ ſmutek Rzeczypoſpolitey/ zła przigodá. Mącz 446a, [18]c, d, 55a, 61a, 135a (14); LeovPrzep E2v; HistRzym 21, 22v [2 r.]; RejPos 150, 206v; HistLan D4; KuczbKat 140, 365, 435 [3 r.]; RejZwierc 210v; Káżdy Rycyrſki cżłowiek więcey ſie ma bać y ſtrzec domowego kłopotu/ ze złey przygody winy/ niż ná walce będąc/ záwzdy w dobrey nádzieiey z zwyćięſtwá/ dobrey ſławy y zapłáty. BielSpr 36v, 39; MycPrz I C3; Nie maſz go [męża] dla żadney przygody złey opuſzcżáć áż do śmierći ále wſzytko przy nim ćierpieć cobykolwiek Pan Bog racżył dopuśćić. KarnNap G2, G2v; KochPs 139; Wiódłem ſwóy żywot ták ſkromnie/ Ze ledwie kto wiedźiał o mnie. A zazdrość/ y złé przygody Nie miáły mi w co dáć ſzkody. KochTr 17, 9, 24; CzechEp 79; KochFr 15; WerKaz 295; ArtKanc N2; GórnTroas 23; GrabowSet A3, F4; KochFrag 17, 19; RybGęśli C2v; WitosłLut A6v; KlonKr D2v; SkarKaz 4a, 635a; CzahTr B2; GosłCast 72; [BibRadz Eccli 11/27 (Linde)]. Cf »czasu złej przygody«, »w złej przygodzie«. [Cf też wyżej »złe i dobre przygody«.]

»przygody i (a) frasunki« [szyk 1:1] (2): Przyſłas potym WKM [tj. królewna Izabela] w młodoſći ſwoiey w rozlicżne przygody a fraſunki RejJóz A2; LatHar 615. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»nędza abo przygoda« (1): Ktorzi dla niemocy ábo inſzey nędze/ ábo iákieykolwiek przygody [qui morbo aut quavis alia calamitate] w vboſtwo w pádli/ ná ty trzebá mieć więtſze bacżenie. ModrzBaz [38].

»przygoda i (a) niebezpieczeństwo (a. niebezpieczność)« = periculum et discrimen Modrz [szyk 2:2] (4): Casum suscipere, W przigodę á w niebeſpieczność ſie wdáć. Mącz 36b; ModrzBaz 101v; LatHar 21. Cf »w przygodzie i niebezpieczeństwie«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»przygoda, (i, a, ani) nieszczęście; przygoda z nieszczęściem« [szyk 5:5] (9;1): Alemy więcż w roskoſzach tak ſobie mnimamy Iż iuż ſwiat zakupiony tak to wiecżnie mamy Ano zadny ani wżwie ani tego zgadnie Gdy przygoda z nieſzcżęſcim na kogo przypadnie RejJóz I5; odſtąpię was á puſzczę was zá nieſzczęśćiem y zá przygodámi/ áni ſię będę o waſzych rzeczach ſthárał BibRadz I 73d marg; Fluctus fortunae, Nieſzczęście/ Przigodá. Mącz 131c; RejPos 167v; KochPs 116; SkarŻyw 317; Tu [w niebie] troſki niepánuią/ tu pracéy nie znáią: Tu nieſzczęśćié/ tu mieyſcá przygody niemáią. KochTr 22; KochPieś 39; KochFrag 47; OrzJan 13. [Ponadto w połączeniach szeregowych 5 r., Jako ostatni człon w we współrzędnym połączeniu 1 r.]

»przygody, okrutności« (1): Obácżże ludzki żywot od pirwſzey młodośći/ Iákich ieſt pełen przygod/ iákich okrutnośći. RejWiz 94v.

»przygody albo plagi« (1): Seth vcżynił w Syriey dwá ſłupy [...] ieden ceglány/ drugi kamienny/ [...] ná ktorych nápiſał ty przygody álbo plagi ktore miáły przyść ná ſwiát BielKron 3v.

»przygoda i (albo) potrzeba« = casus vel necessitas JanStat [szyk 2:1] (3): OrzJan 73; iż cżáſu przygody y potrzeby [Ulisses i Mars] ſámi v rudlá śiedźieli KlonFlis A3v. Cf »w potrzebie albo w przygodzie«.

»przypadki i przygody; z przypadkiem przygoda« = casus et contingentia JanStat [szyk 3:1] (3;1): RejZwierc 229v; Phil I2; Prȩłaći/ Pánowie/ Przełożeni/ Szláchtá/ y wſzyſtko Króleſtwá náſzégo Rycérztwo/ iuż rádząc/ niegdy téż ná woynach/ y innych przypadkách y przygodách vprzéymą cnotą knam przyſtawáiąc/ wdźięczną chęć nam pokázowáli SarnStat 136 [idem] 886. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r., Jako ostatni człon we współrzędnym połączeniu 1 r.]

»radość i przygoda« (1): (marg) Przyaciel práwy alter ego. (–) Gdyż miedzy tákiemi cnotliwemi ludźmi práwie drugi ia záwżdy mieſzkáć muśi. Gdyż ſzcżęſcie y nieſzcżęſcie/ rádość y przygodę/ wſzytko to zá ſwe właſne máią/ iednáko tego ſpolnie vżywáią RejZwierc 93v.

»smętek (a. smutek) a (albo, i) przygoda« [szyk 2:1] (3): tedy sie nam wſzythki ſmętki á żáłośćiwe przygody náſze w rádość á w wielkie pociechy záwżdy obrácáć muſzą. RejPos [254]v; RejZwierc 139v; Izaż śmiertelny cżłek/ zmieni bieg wiecżny/ Chcąc być od przygod/ y ſmutku beśpieczny? GrabowSet T3. [Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r.]

»strach (a. postrach) a(ni) (a, abo) przygoda« [szyk 5:1] (6): RejWiz 94v, 180; Iż gdy ná nie przydą iákie ſtráchy ábo iákie przygody/ drzą/ płácżą/ nárzekáią RejPos 85, 104v, [254]v; RejAp 60v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r., Jako ostatni człon we współrzędnym połączeniu 4 r.]

»szczęście (a. szczęśliwość) i (ani) przygoda; szczęście z przygodami« [szyk 3:1] (3:1): Fortunny to ieſt káżdy co ná tym przeſtawa/ Co mu ſzcżęſcie przynioſło/ w trudność ſie nie wdawa. [...] A iż ſie vnieść nie da ſzcżęſciu ni przygodzye/ Iedno záwżdy myſl chowa mierną ná ſwobodzye. RejWiz 18, A7v; Ale ſzcżeſcie s przygodámi w ludzyech cżęſto odmienne bywáią BielKron 121; RejZwierc 90. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r., Jako ostatni człon we współrzędnym połączeniu 1 r.]

»przygoda i (ani) szkoda« [szyk 1:1] (2): MAć téż/ dźiatki/ ſwé przymioty Chudobá/ bo bliżéy cnoty: [...] Nie częſté tám wielkié ſzkody/ Ani żáłoſné przygody. KochMRot B2v; KochTr 4.

»śmierć i (ni) przygoda« (4): Iż wiernemu ná ſwiecie nic nigdy nie ſtráſzno/ Kiloby ſie beſpyecżne ſerce záwżdy znáſzło. Ani śmierć ni przygodá/ á wſzytko tho minie/ A bez cżáſu ſłuſznego żaden cżłek nie zginie. RejWiz 109v; Abowiem y ſmierć/ y przygodá lepſza ieſt záwżdy iż ſámá przydzie/ niż kiedy iey pożądamy. RejZwierc 152, 212v; SkarŻyw 4. [Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r., Jako ostatni człon we współrzędnym połączeniu 4 r.]

»przygody a trafunki« (1): Abowiem ty przygody á tráfunki częſtokroć zrządzeniu á przeźrzeniu Bożemu przypiſuią. GroicPorz mmv. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»przygody i uciski« (1): iż wiele y rozmáitych przygod y vćiſkow cierpimy dokądeſmy ná świećie KuczbKat 225. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r., Jako ostatni człon we współrzędnym połączeniu 1 r.]

»upadek a (a(l)bo, i) przygoda« [szyk 6:5] (11): Bo ácż nam piſmo zákázuie rádowáć ſie z vpádku á s przygody bliźniego ſwego/ ále dobrego á pocżćiwego. RejAp 153v, 160v; A ták tu może być wielka pociechá tym/ ktorzy ábo w vpadkoch/ ábo w przygodach leżą/ á ſtátecżnie cżekáią zmiłowánia Páńſkiego RejPos 74, 129v, 199v, 237, 244; BiałKaz H3. Cf »w przygodzie i w upadku«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»zła rzecz albo przygoda« (1): [Rzymianie] Nie tilko to [tj. marsze] cżynili w rowni/ ále y w gorzyſtych álbo trudnych mieyſcách dla zwycżáiu y náuki lepſzey/ áby im nic trudnego niebyło/ kiedy kte^mv prziydzie/ by vmiał káżdy wſtępowáć/ sſtępowáć/ y vſtępowáć/ y poſtępowáć/ ták iż żadna zła rzecż albo przygodá nie może tháka być w potrzebie/ ktoreyby przedtym dobrzy Rycerze/ cżęſtym ćwicżeniem ſwoim nie vmieli odeprzeć BielSpr 10.

»od przygody« = na wszelki wypadek (2): Hárkábuz pro forma miéy: kiiec od przygody WyprPl C3v; [pożytki ze Skarbu Rzeczypospolitej:] Naprzod ten/ żebyſmy mieli pewny záwſze depozyt od prędkiey y gwałtowney przygody/ przećiwko Koronnemu nieprzyiaćielowi VotSzl E2.

»z przygody« (10): Poczynał iednák mężnie broniąc ſię/ y odpieráiąc Ruſakom/ y Węgrom Bolesław Chudziec z máłą drużyną ſwoich/ á tą iuſz zránioną/ y ſprácowáną/ A gdy zá rzecz ſromotną vciekáć poczytał/ przedſię niechciał vmrzeć/ nie pomſćiwſzy ſię nád nieprzyiaćioły/ áż z przygody pod nim Koń wielą ran vkłoty/ y vſtrzelány/ vpadł. StryjKron 220.

~ W przeciwstawieniu: »z przygody ... z przyrodzenia (a. z urodzenia)« (2): A gdyby nie z wrzodu/ ani z przygody iakiey/ ale tak z przyrodzenia głowa [rodzącego się dziecka] wielka była/ iż trudnoby miała wynidz/ Tedy [...] FalZioł 34; Od garbatych ludzi radzą ſie ſtrzedz nie ktorzy iakoby oni byli chytrzy [...], ia niewiem by taci wſzytci byli, wſzakoż iednego znam [...], ktory ſam nic dobrego iak żiw nie vcżynił wſzakoż każdego chce obſaczować, o inſzich nie mowię zwłaſzcża ktorzy garb z przygody maią á nie z vrodzenia. GlabGad P5.

Jako ostatni człon we współrzędnym połączeniu dwuczłonowym: »z in(n)ej (a. inszej) przygody« (4): A WOdka Bzowe^go kwiatu ieſt dobrá tym ktorzi [...] mozg niedoſtatecżny maią albo naruſzony/ s ſmętku y z ynych wiele przygod FalZioł II 4a, V 43; SienLek 64v, 67. ~

»w przygodę« (4): Przeto w natrudnieyſzé przygody, któré Rzeczpoſpolitą kiedy záchodźiły, ſtárzy Polacy zwykli do kupy [...] przyſtępowáć. SarnStat 121.

~ w przygodę czyją (2): sobie bi bil yego K⟨rólewska⟩ m⟨iłość⟩ malą szkode vczinyl a mnie wielky pozitek y poczieche abim wzdi bil znal przyasn yego K⟨rólewskiej⟩ m⟨iłości⟩ wſwą dzysiieyſzą przigode y vpad wſkarbiech ſwich. LibLeg 10/152; LubPs S2v; [ListyPol 1547/424].

W przeciwstawieniu: »w pogodę ... w przygodę« (1): A kto ſie bárzo rozbuia w pogodę/ Ten záſię ſkrzydłá powiesi w przygodę. KochSz C3v. ~

»za przygodą« (1): A gdyby kto z poddánych náſzych zá przygodą iáką nieſczęſną [casu aliquo adverso JanStat 289]/ álbo z tráfunku liſty od nas wydáné y w kśięgi Káncelláriiéy náſzéy wpiſáné ſtráćił/ [...] SarnStat 321.

»w przygodzie« = in temporibus Mącz; in periculo Modrz (140): Item gdy ktho bądzye myal potrzebą ycz snaſzych szyem do szyemye Moldawſkyey [...] za ſlyadem zlodzyeyskym [...] Then ma chodzycz wthakyey przygodzye beſz lysthow thych tho staroſth pogranycznych przeſpyecznye MetrKor 34/134; BierEz H4v, K3v, P3; OpecŻyw 13v; FalZioł V 21b, 22c; A wnawięczſſey przygodzie nigdziey indziey v ćieczká moiá iedno ku pánu ſwemu RejPs 24, 95v; WLaſnie mi ſie iſcie zdało/ a z wiela przycżin Naiaſnieyſza a miłoſćiwa Krolowa thy kxiąski W⟨aszej⟩ K⟨rólewskiej⟩ M⟨iłości⟩ przipiſáć a przywłaſzcżyć w kthorych w nieſzcżęſciu ſthałoſcz/ á w przygodach cznota [...] ieſt wypiſana RejJóz A2, F7, F7v, I5, I6v, I8, L7v, Qv; RejRozm 393; O deſloċ by to wnet mdłenie Gdy bys wzdy bral poſylenie. Boċ kazdy mdleyſzy oglodzie Y ty ſię ſtrzes wtey przygodzie. RejKup h4v, g2v, q4; GliczKsiąż C3v; Ktoryś ſtárł głowy ſmokow w ſrogich morſkich wodách/ Wywodząc wierne twoye beſpyecżnye w przygodach LubPs R3, N6v [2 r.], R3v; A nie pomaga nigdy co ieſt nieſłuſznego [...]. A w pocżćiwey przygodzye wżdy vmie porádzić RejWiz 63, 29v, 56v, 62, 158; RejZwierc 40; Chcąc też Romulus ſławę koronie y Rzymowi vcżynić/ zbudował kościoł poſpolity w ciemnym mieyſcu/ á práwá vſtáwił/ iż ktory złocżyńcá álbo nieprzyiaciel do niego vciecże á ofiárę vcżyni/ będzye wolen. S tey przycżyny wiele ludu z nieprzyiacielſkich kráin vciekáło do niego w zwádzye álbo w iákiey przygodzye BielKron 99v; Mauricius Ceſarz Konſtántinopolſki Węgierſką źiemię wźiął pod tym Kákanem/ ktora ſie dziwnie kołyſáłá y tám y ſám w dziwnych przygodách/ będąc w práwie á w mocy Greckiey przez ſto y cżterdzieśći lat. BielKron 299, 43v, 223, 228v; KochSat [B4]; KwiatKsiąż P; Causam communem relevare, Cieſzić ſie w poſpolitey przigodźie Mącz 190b; Ultima pati, W nawiętſzey przigodzie ſtáć. Mącz 501c; SienLek 14; Ewányelia Niedziele cżwartey po Nowym Lecie/ Kthorą nápiſał Máttheuſz s. w viij. ká⟨pitulum⟩ Przećiwko niedowiárſtwu w przygodach pociechá. RejPos 48, 139 marg; KuczbKat 140; A gdzie iuż ſtáłey á ſtátecżney myſli á ſercá wſpaniłego nie máſz/ á iákoż ty proſzę cie o thákim cżłowieku w káżdey przygodzye rozumieć maſz? RejZwierc 85v; Fráſowny káżdy pewnie ma dwie ſzkodzie/ Iednę s fráſunku á drugą w przygodzie. RejZwierc 230, 134, 140, 151, 154 [2 r.], 210v (12); CzechRozm 245 [2 r.]; Tákże wiédzćie: kogo pan ſobie vlubuie/ Tego w żadnéy przygodźie iuż nie odſtępuie KochPs 6, 46, 86, 139, 172, 177, 209; onáć [Matka Boża] ieſt zaſtępnicá náſzá/ Matká miłośierdzia/ y nádzieiá w nawiętſzych przygodách duſznych y ćieleſnych/ do Syná ſwego namilſzego. SkarŻyw 174, 317, 398, 520; KochTr 16; KochMRot A4; KochTarn 75, 76; PaprUp F3v; Evocati – Zołnierz ktori w przigodzie do potrzebi na prętce ieſt wiwołany. Calep 378a; LatHar 126, 172, 624, Aaa5; Proch w świećie cżłowiek/ bo w ſmętney przygodźie/ Y żal w nim ſerce bodźie/ Y k temu prozno kwili RybGęśli D2; SkarKaz 315b; IA ko w przygodźie prętkimi pſi ſzcżwána/ Prágnie ochłodiey [!] łani zmordowána. A w tąż moy Boże duſzá moiá licha/ W ćięſzkich fráſunkách ſwych do ćiebie wzdycha. CzahTr B2; PaxLiz Dv; KlonFlis C2v, F2, H4v; KlonWor 2, 3; PudłDydo A2.

~ w przygodzie czego [= na czym polegającej] (2): to panna marya criſtuſowi uczynyly [!] yz wzley mąky yego przygodzye aſz do krzyza y naſzmyercz yego prouadzyla PatKaz III 128v; SkarKaz 381a.

w przygodzie czyjej [= komu się zdarzającej] (31): Kto ſie w ſzcżeśćiu pyſznie miewa/ A o przyiaśń ludzką niedba: Taki w ſwey ćięſzkiey przygodzie/ Zadney pomocy nie naydzie. BierEz K3v, D4v, H4v, L; Y gdzieſz ſie ia indziey vćiec mam y wtych y wnawiętſſych moich przygodách iedno doćiebie moy panie RejPs 208, 87v, 148; RejJóz I2; SeklKat D4; RejKup z8v; Ten [Franciszek Spiera] ku tem darum pańſkiem/ był téſz obdarzón od pana Boga żonką cnotliwą i dźiatkami znią niegorſzemi (iako śię potem cnota ich wprzygodzie oicowſkiéy okázała) których było iedenaśćie MurzHist B4v; LubPs G3v; RejZwierz 24b; Mącz 443c; Pátrzayże theż ná to/ iż gdy ná cię w iákich przygodach twoich przeſtráchy á wątpienia iákie przypadáią/ to iuż zrozumieſz/ iż ſpráwy Duchá Bożego w tobie nie máſz: ále iuż duch ſprzećiwny w wodzi cie w roſpacż á w wątpienie o Pánu twoim. RejPos 139, 45v, 70, 244 [2 r.], 275, 286, 330v, 354; To thu iuż ſłyſzyſz iż y wielu ludziom y ſobie dobry być muśi [człowiek miłosierny]. Bo ſobie ſławę/ y to błogoſłáwieńſtwo Páńſkie ná wſzem odnieſie/ iż go theż w káżdey iego przygodzie/ ſpráwie y potrzebie pewne miłoſierdzie potka. RejZwierc 140v, 153, 173v; Záprawdę nie ieſt godźien w przygodźie ſwey miłośierdźia drugich/ ktory nád nędznemi niema zmiłowánia. ModrzBaz 68v; KochPs 24, 176; Rácżże ſie dziś w tey moiey przygodzie zmiłowáć/ Chćiey moie miłe ſyny w potrzebie rátowáć. BielSen 13; WyprPl C.

W połączeniach szeregowych (7): albo go [szatana] na wſpomozenie wſwych potrzebach/ przigodach/ ſmetkach/ trudnoſciach wzywaią/ opuſciwſzy páná/ Boga [...] grzeſzą/ przeciw temu [drugiemu] przikażaniu. SeklKat F3; A drugiey nas tu [we fragmencie Ewangelii o Bożym narodzeniu] rzecży náucżył/ áby żaden nic nie wątpił w nędzy/ w przygodzye/ á w niedoſtátku ſwoim/ ktorykolwiek ieſt w poſłuſzeńſtwie Bogá Oycá ſwego. RejPos 19v; Ile ku pirwſzemu [nauce o tym, czym jest Duch Św.]/ iż ieſth Duch s. práwy pocieſzyciel náſz we wſzytkich troſkach/ przygodach/ á vpadkoch náſzych. RejPos [137]v, 233v; RejZwierc 140v; rácz miłośćiwie to dáć nam [...]/ żebyſmy iey [św. Agnieszki] modlitw pomoc/ przed twoim máieſtatem (we wſzelkich potrzebách/ przygodách/ fráſunkách/ y pokuſách náſzych) vczuli. LatHar 458, obiecuiemy [...]: przerzeczoną źiemię Sędomiérſką [...] żadnému człowiekowi/ którégokolwiek záwołánia/ ſtanu/ doſtoieńſtwá/ y w któréykolwiek ták náſzéy/ iáko Króleſtwá náſzégo potrzebie/ przygodźie [nostra et Regni nostri necessitate, eventu vel successu, casu JanStat 87]/ w przypadku/ w Lennie nie damy SarnStat 979.

W przeciwstawieniu: »w (złej) przygodzie ... w szczęściu« (2): RejJóz K7; [ten, który znalazł mądrość] Iednáko w złych przygodách iák y w ſzcżęśćiu ſtoi WisznTr 23.

~ dla przygody czego [= na czym polegającej] (1): Ale ieſtli żonę dla goſpodarſtwa á dla przygody niemoci poymuiemy, lepiey to wierny ſłużebnik zrządzi niżli żona BielŻyw 110.

dla przygody czyjej (1): Koryntowie (do ktorych cżęſto Páweł s. piſał) Korcyrom byli nieprzyiaciele głowni/ Korcyrowie prośili o rátunk pánow Atheńſkich/ ktorzy to vcżynili rádzi dla ſwey nápotym przygody. BielKron 121.

»od przygody« = na wszelki wypadek (1): Otóż y pieniądze maſz w chuſtkę vwinioné/ [...] Choway ie od przygody/ niełátwie vdaway WyprPl C2v.

»z przygody« = przypadkiem; forte Mącz, Modrz, Calag, Calep, Cn; fortuito Modrz, Calag, Calep, Cn; temere Mącz, Calep, Cn; casu Modrz, Calep, JanStat; casualiter JanStat, JanPrzyw; a (ex) casu JanStat; per accidens Cn (111): BierEz A4, Ov; [postać alegoryczna nazwana Śmierć] z przigody ku one^mv chorému przijdźie/ chtzątz zwiedźieć iako ſie mu na ſądźie wiodło. ForCnR E2; BielŻyw 60; Teżći czáſem porządny ſlub z drugą byerze/ ktory pirwey ma żonę. A wżdy ono małżeńſtwo nye yeſt/ ále cudzołoſtwo/ dáleko godnyeyſſe kaźni/ niżliby ſye było bez ſlubu z przygody popełniło. KromRozm I C2v; [Bóg] Poddał pod moc náſſę tu wſſytki narody/ A pod nogi náſſe podrzućił s przygodi/ Pogány ktorzy nam tu cżynili ſſkody. LubPs M4v; Trzećie mężoboyſtwo ieſt/ gdy zábije kogo w obronie ſwego zdrowia/ álbo s przygody GroicPorz ll2v, r, rv, mm marg; Spytał go [posła] Dawid ieſli pewnie wie o śmierći Saulowey/ thákież Ionáty. Powiedzyał iż wie. Dawid rzekł/ á ktorym obycżáiem? Powiedzyał/ s przygody vciekáiąc nádbieżałem go á on ſie chciał zábić rohátyną gdy go nádbiegáli nieprzyiaciele/ y nie mogł/ bo byl iuż zemdlał od rány BielKron 69; A gdy ony dzyeći [Romulus i Remus] w ſkrzynce ná rzekę puſzcżony były/ płynęły ná doł/ potym záwięzły pod iednym brzegiem. S przygody pocżuła Wilcżycá płácż ich/ wyciągnęła ſkrzynkę ná brzeg/ dobyłá dzyeći/ nioſłá ie do iámy ſwoich wilcżąt/ tám sſáły poſpołu z wilcżęty. BielKron 98v; Tráfiło ſie álbo s przygody álbo przez moc/ iż oboie dobrych á pokornych vmárło/ Arunt mąż Tulliey/ y zoná Tárquiniuſá pyſznego. BielKron 103; Stoikow drogi náſládował [Lucjanus]/ ktorzy pokładáli ſwiát nigdy nie być ſtworzon [...] á rzecży przypadaiące nie od Bogá ále s przygody ná cżáſy przychodzić káżdemu. BielKron 156, 28, 51, 61, 84, 106 (16); takową cierpliwość miewali [Lacedemończycy] yże chociay też mocą byli o zięmię vderzeni/ albo z przigody w biedzeniu vpadli/ tedyby woleli być zábitemi y krom duſze/ niżby zwyćięſtwa pozwolić mieli. KwiatKsiąż N2; Forte sua, Sam z ſiebie/ ták z przigody. Mącz 134d, 29b, 128a, 134d [2 r.], 135a, 442c [2 r.]; A gdy kogo s przygody głowá boli/ weźmi [...] SienLek 50, 108v; y rzekni iey [cesarzowej] że mi przez ćie poſle odzienie/ bom ſprzygody wſzytko ſtráćił. HistRzym 43v; Pánie miłośćiwy ſmiłuy ſie nádemną/ bom przenáięt ábych ćie dziś zábił/ ále gdyżem z przygody cżedł piſmo ná tym ręcżniku/ vbacżyłem wnetki że koniec moy byłby śmierć okrutna á przetoż ręce moie zádrżáły. HistRzym 58v, 43, 66, [118]; KuczbKat 275; RejZwierc 98v, 140; CzechRozm 67, 232; Niech przeto pirwſzy ſtopień cnoty będźie nikogo nieobráżáć: wtory/ tego kogoś z przygody obráźił/ przeiednáć. ModrzBaz 65v, 98v; nié/ żećby czáſem y gorączki vléczyć niemogły [wody ciepliczne]/ gdyżeſmy tego widáli niemáło/ że wody tákie pijąc/ [...] ćiáło ſye czyśćiło: á ták wſtęchlinę/ álbo máteryą gorączki czyniąncą/ wypędźiwſzy/ y ſámá gorączká/ vſtąpić muśiáłá: ále to zprzygódy/ á nie właſné lékárſtwo oſądźić możemy Oczko 14, 8v, 22v; SkarŻyw 388; Z przygody ſtraż Niemiecka ná náſze tráfiłá/ A iedná z drugą bitwę ogromną ſtoczyłá StryjKron 622; Ale tego/ ták nákrotce z przygody dotknąwſzy/ odbiegam teraz/ á kilká ieſzcże/ tákich niewłaſnych mow przypomionę. CzechEp 146; Calep 432a; WujNT 398; IZ częſtokroć ći/ którzy ſądźić władzą máią/ z przygody y wedle woléy ſwéy zwykli ku ſądzeniu obiéráć ſobie mieyſcá gdźiekolwiek niezámierné SarnStat 232; IZ częſtokroć przydáie ſie/ że mężobóycá z przygody zábiiáiący nie ieſt winien mężobóyſtwá SarnStat 610 [idem 933]; A tákowy práwem przekonány zá gołotę ma bydź poczytan/ y práwem/ któré ieſt ná gołoty vczynioné/ máią ná nim dochodźić: á to ieſliby z przygody Exekuciiéy rzeczy oſądzonéy ſie ſprzećiwiał. SarnStat 632, 603, 610, 613, 769, 800 (13); CzahTr Bv.

~ W połączeniach szeregowych (2): Bo nie mnimay ábyć tho ábo z mieyſcá/ ábo s trefunku/ ábo z iákiey przygody trefić ſie miáło/ ále to było wſzytko wola á przeźrzenie iego [Jezusa] RejPos 234; FAnthu Wierzyćiel powinien thák pilnie ſtrzedz y chowáć/ iáko ſwoiey właſney rzeczy. Wſzákże gdźieby wierzyćielowi zginął s przygody/ álbo mu ij vkrádźiono/ álbo zgorzał/ tedy dłużnik ná thym ſzkoduie/ á on komu był dan niepowinien zá to odpowiádáć. GroicPorz dd.

W przeciwstawieniach: »z przygody ... umyślnie (a. z umysłu) (3), z chęci (a. z chuci) (2), za przejźrzeniem« (6): A gdyby ktho kogo obráźił nie s przygody/ ále s chući á ze złoſći/ ten nietylko Wargielt námieniony ſtronie powinien opráwić/ ale też [...] GroicPorz k3v; Krol z nim [małym Mojżeszem] krotofiląc/ włożył nań krolewſką koronę [...] on ią zrzućił z głowy y podeptał. Widząc to kápłan Pogáńſki [...] rádził krolowi áby to dzyecię było zábite. Drugi mu był w tym ná odpor mowiąc/ że to vdzyáłáło s przygody á nie vmyſlnie. BielKron 28; Tákowąż grácią ma/ á bodaj nie więtſzą/ biała nogá w ochędożnym trzewiku/ kiedy ſie trefi/ iż ią s przygody vkaże białagłowá/ nie s chęći GórnDworz G2v; RejPos 181; ModrzBaz 78v; Co [pomoc innych państw chrześcijańskich]/ gdyby ſie czáſu inſzégo było tráfiło/ y tákiégo którégoby niebeſpieczeńſtwá żadnégo nie było/ mogłoby bydź podobno/ żeby káżdy rozumieć mógł/ że ſie to wáſzéy kró⟨lewskiej⟩ M⟨iłości⟩ ták z przygody/ á nie zá przeyźrzeniem pánſkim tráfiło. OrzJan 109.

»za przygodą« = casu JanStat (2): Téż ieſli przez którégo poddánégo tu rodźicá álbo przychodnie oboiéy ſtrony zá przygodą zapiſowi álbo pokoiowi temu wiecznému będźie w czym vbliżono álbo przećiwnie vczyniono: to [...] SarnStat 1076.