[zaloguj się]

PRZYNUCIĆ (5) vb pf

Fleksja
inf przynucić
praet
sg pl
3 m przynucił m pers przynucili

inf przynucić (2).praet 3 sg m przynucił (2).3 pl m pers przynucili (1).

stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).

Skłonić, zmusić do działania; cogere, compellere, vim facere PolAnt [kogo] (5): Ale go oni [Chrystusa uczniowie z Emaus] przynućili mowiąc: Zoſtań z námi/ boć iuż ieſt tuż k wiecżoru y ſchodźi dźień. BibRadz Luc 24/29.

przynucić k czemu (1): [ListyPol I 1539/144; Panie Wojewodo mamy tę sprawę, iż T⟨woja⟩ M⟨iłość⟩ jescze [!] i do tego czasu nic serebczynej nie wydał z imion swych, która jest publico omnium consensu na obronę rzeczypospolitej uchwalona, czemu zaprawdę niepomału się dziwiemy, iż TM się w tym upominać dopusczasz k'czemu TM ultro T⟨wojej⟩ M⟨iłości⟩ powinowactwo przynucić słusznie mogło i miało. Abowiem sna jako w innych wszytkich rzeczach, tak i w tej miał W⟨asza⟩ M⟨iłość⟩ przykład i pochop ku temu wszytkim innym dać ListyZygmAug 1553/260.] Cf Ze zdaniem.

przynucić czym (1): Jako my mamy tę nadzieję, że WKM [...] będziesz raczył autoritate sua regia przynucić IchM rozkazaniem, gdyż z dobrej wolej nie chcą, aby przyczyną tak wielkiego zamieszania w Koronie, a strzeż P. Boże, aby i nie upadu nie byli DiarDop 105.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: k temu (1); ] (2): Ale on [Lot] przynućył ie [anioły] ktemu iż wſtąpili do niego/ ktore iáko ſkoro w dom weſzli/ czeſtował/ nápiekſzy prze nie chlebá przáſnego/ y iedli. BibRadz Gen 19/3, Iudic 19/7.

Z elipsą inf (1): Nie ſprzećiwiay ſie złemu: ále ieſliby ćię kto policżkował w práwą twą iágodę/ obroćże mu y drugą. A temu ktoby ſie z tobą ſądźić chćiał/ á to chcąc wźiąć płaſzcż twoy/ puść że mu y żupicę. A ktoby ćię chćiał przynućić ná iednę milę/ idź że z nim dwie [quicumque te angariaverit mille passus, vade cum illo alia duo Vulg Matth 5/41] CzechRozm 247.

Synonimy: namowić, pobudzić, przyciągnąć, przycisnąć, przyłudzić, przymusić, przyniewolić, przywabić, przywieść, skłonić, zniewolić.

Formacje współrdzenne cf 1. NUCIĆ.

Cf PRZYNĘCIĆ, PRZYNUCENIE, [PRZYNUCONY]