1.
Wąskie pasmo włosów porastające wypukłość kości czołowej nad oczodołem;
supercilium Murm, BartBydg, Mącz, Calep, Cn (56):
ZapWar 1508 nr 1975;
March1 A2;
PatKaz III 121;
Supercilium, Brwy Murm 52;
BartBydg 154;
Niewiaſty ktore chczą mieć cżarne brwi/ ſadłem ie pomazuią FalZioł IV 13d,
V 77v;
Takież y otroci gdy ſie komu chczą ſtawić tak albo owak, brwiami poſtawę vkazuią GlabGad N4v;
Brwi wzgorę zklecżone na wzraz łuku, cżłowieka pyſznego vkazuią. GlabGad N4v;
Wſzakoż brwi poroſłe ale proſte y ſubtilne to ieſt miękkie gładkie y trochę cżarnawe/ dobrą ſkładnoſć przyrodzenia vkazuią GlabGad N5,
N3,
N4v [2 r.],
N5 [7 r.],
N5 żp,
N5v;
March3 T7;
Otoż thedy cżłowyek káżdy gdy ma wolą zoſtáć oycem/ nyech ſie nye kwápi ná byáłą głowę/ ktoraby płćią álbo brwyámi dobrze ſtáłá/ ale coby byłá cnotliwa GliczKsiąż B8;
RejWiz 53v;
Leop Lev 14/9;
Drugi raz dniá ſiodmego miał [człowiek] ogolić wſzytki włoſy y brwi BielKron 37;
Mącz 55b. 345b;
BielSat D2v;
BudBib Lev 14/9,
21/20;
BielRozm 27,
KochSob 68;
Silo — Ten ktori koſmate brwimą Calep 980b,
133b,
1031a.W charakterystycznych połączeniach: brwi białe (2), czarne (4), czyrwone, kosmate (2), podniosłe, porosłe (2), wzgorę sklecone, wyniosłe.
Zwroty: »brwi przymusk(iw)ać« (
2):
PaxLiz D2v;
Y brwi nie wádźi tobie głádźiuchno przymuſkáć/ Zebyś miłość małżonká ſwego mogłá zyſkáć. ZbylPrzyg Bv.»brwi targać«: Dziwnie ſie o to wſzytki białegłowy ſtáráią/ [...] iż ſie máluią/ [...] á dla ozdobienia oká/ brwi tárgáią GórnDworz Gv.
»brwi (za)farbować« (2): Albo y białagłowá gdy brwi záfárbuie/ Iuż więc ſobie w tanecżku buyniey poſkákuie RejWiz 8; BielKron 452v.
Wyrażenia:
peryfr. »łagodnemi brwiami« =
życzliwie,
łaskawie:
Przetoż o Phoebe duſzá ták ćwicżona/ Niech miedzy bogi będźie policżona. [...] Pozwolił Phoebus łágodnemi brwiámi KlonŻal D4v.peryfr. »podniosłe brwi« = wesołe spojrzenie: Sublatum ad frontem supercilium [...] Podniosłe brwi/ to yeſt weſoły wzrok. Mącz 457c.
»zwieszenie brwi»: Ectropium ‒ Zwieszenię brwi; dicitur divisio palpebrarum, quum scilicet inferior palpebra non satis sursum attollitur, sed pendens hiat, nec cum superiore committitur Calep 348b.
Zestawienie: »zwierzchnie brwi«: Supercilium, Zwierzchnie brwi. Mącz 53d.
W przen (4):
Wyrażenie przyimkowe w funkcji przysłówka: »w brew« =
na przekór (
4):
Is yego meky pozytky Przidaią na nas vzythky. Zan yeſth rozſlana ſwietha Krew Darmo ſie bydło ſkrobież wbrew RejKup m7;
To tu Biſkupowi Rzymſkiemu w breẃ/ á ledwie nie w oko: Gdy káżdemu Biſkupowi/ pewne ſtadko náznácża/ ktore páść y rządźić ma/ w drugiego ſię rzecży niewtrącáiąc. NiemObr 57;
Záprawdę żeć nam Chrześćijánom nie pomáłu w brew dáią te práwá Pogáńſkie vprzywileiowáne WerGośc 265.
Zwrot: »w brew bić«: mam thę nádzieię o ich ſtáteczności/ iż będą woleć przy prawdzie przeſtáć/ chociaż im nieco w breẃ bije/ niż to przyimowáć/ co im w. m. (chcąć ſie przychlubić) chytrze dáieſz. GórnDworz X5.
Przen: Wierzch, szczyt (1): Supercilium [...] Breẃ Aliquando accipitur, miáſto wyniosłego á podnieśleyſzlego myeyſcá. Mącz 433d.
a.
Wypukłość kości czołowej nad oczodołem, miejsce porastania brwi (7):
Też ieſt dobra [spikanarda] komu włoſy padaią z głowy albo ze brwi, y ktemu włoſi roſci. FalZioł I 137d;
Lekarzſtwo aby komu brwi włoſmi poraſtały. FalZioł V 77v;
gdy ſie cżłowiek ktori nie ma na brwiach włoſow będzie nachylał nad on dym/ wyraſtaią włoſy. FalZioł V 77v [3 r.].Zwrot: »brwi mazać, pomazywać« [szyk zmienny] (2): Też rdza z żelaza z tinami rozpuſzcżona/ á tym brwi maży/ nie vroſtą włoſy na nich. FalZioł V 77v, V 77v.
![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}