[zaloguj się]
[pdf]

CZUBEK (13) sb m

e jasne.

Fleksja
sg
N czubek
G czubka, czubku
A czubek
I czubki(e)m
L czubku

sg N czubek (5). ◊ G czubka (1) RejZwierz, czubku (1) RejFig [w rymie]. ◊ A czubek (4). ◊ I czubki(e)m (1). ◊ L czubku (1).

Sł stp brak, Cn s.v. czub, Linde XVI – XVIII w.

1. Kępka sterczących piór lub grzebień na głowie ptaków; crista Mącz; cristula Cn (8): SKowronek ieſth Ptak mały/ na głowie ma cżubek ale nie wielki FalZioł IV 23d; Niezleć z drugich kuglowáć/ ále pánie dutku/ Chceſzli ſie s Soyki náſmiać/ nie mieyże ſam cżubku. RejFig Bb7v; A też záwżdy łácno znáć/ miedzy Kury Dudká/ Bo ſie chodzi kłániáiąc vmykáiąc cżubká. RejZwierz 58, 76v; Celsa cristis avis, Pták s wyſokiem grzebieniem álbo czubkiem. Mącz 46d, 69a; RejZwierc 220.
W przen (1): A ſkoro ná ſzumny łeb wdzieią pyſzny cżubek/ Będzie Wroná Phoenixem, ziáſtrzębieie dudek. KlonWor 56.
2. Stercząca ozdoba z piór, włosia itp. na nakryciu głowy; pióropusz, kita (2): Bo by też Altembáſy/ by też Złotohławy, wſzytki ná ſię kto oblokł/ á gdy nie máſz ſławy/ Wſzytko to piękne piorká ná śmierdzącym dudku/ Co ſie chodząc vmizga/ mnima pan by w cżupku/ Ano drugi zá wiechą dybiąc zá nim chodzi/ A ná ony pſtroćiny iego pilnie godzi. RejWiz 15v; śiłá poććiwy cżłowiek może ku dobremu Rzecżypoſpolitey poſłużyć/ á máło nie więcey niż ow co piorkiem cżubek náſtrzępiwſzy iáko kániá po polu lata. RejZwierc 145.
3. Pęk włosów sterczących nad czołem albo na wierzchu głowy (1): Cirri – Kedziori. item warkocz, Czubek. Calep 201a.
4. bot. Roślina lekarska (1):
Zestawienie: »turecki czubek« = Cirsium et Carduus sp. (Rost: oset), barnadynek, oset; acorna, atractylis hirsuta, carduus benedictus, spina Arabica (Aegyptia, Galatica) Cn (2): Bárnádynek/ Turecki czubek/ Carduus benedictus, Cardobenedictenkraut. SienLek 230v, X4.

Synonimy: 1. grzebień; 3. kędziory; 4. barnadynek.

Cf CZUBECZEK

ZZie