« Poprzednie hasło: CZWARTANA | Następne hasło: CZWARTKA » |
CZWARTEK (98) sb m
a pochylone (w tym 3 r. błędne znakowanie), e jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | czwårtek | |
G | czwårtku | |
A | czwårtek | czwårtki |
sg N czwårtek (3). ◊ G czwårtku (7). ◊ A czwårtek (86). ◊ pl A czwårtki (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) – XVIII w.
Znaczenia
Czwarty dzień tygodnia; dies Iovis Murm, Mymer1, Cn; feria quinta Cn (98): proſſątz go aby niechodzil do Ieruzalem na ten cżwártek OpecŻyw 18; Murm 11; Mymer1 8v; Iest pisan ten to Teſtament [...] weczwartek po przewodney nyedzieli syodmegonaſtego dnya xyazicza kwiethnya. MetrKor 59/77v; LibLeg 6/119, 9/52, 53v; ComCrac 15 [2 r.], 15v; Iſch theraſz wprzeſli czwarthek ſkopu lonſczika zagumni koziglowſkymy na polyu vkradl LibMal 1546/120; ze czwarthku na pyąthek therasz przeminąli chlopcza o ſzyodmey godzinye vrodziwſchi LibMal 1548/138v, 1543/74v, 1549/148, 148v, 1550/153v; RejKup Rv; A we czwartek raniuchno zeszli się księża biskupi do KJM sami Diar 56, 42, 49, 56; Leop ZZ, ZZ3v; Ten [papież Grzegorz] też przydał cżterzy dni wſtępne poſtu wielkiego/ to ieſt/ śrzodę/ cżwartek/ piątek/ ſobotę. BielKron 164, 155, 425v; SkarŻyw 160, 571 [2 r.], 575; StryjKron 400; CzechEp 85; ArtKanc D12; ActReg 56; LatHar 356 [2 r.], 670, 677; 62, 207, 219, 220, 228 (16); Dan ná Séymie Piotrkowſkim Wálnym we Czwartek piętnaſtégo dniá Lipcá alias w dźień Rozeſłáńcow/ Roku Páńſkiégo 1479. SarnStat 1128, 722 [2 r.], 732 [2 r.], 733 [4 r.], 737 [2 r.], 740 (77).
Zestawienia: »Wielki Czwartek« = czwartek tygodnia poprzedzającego Wielkanoc [szyk 23 : 1] (24): W wielki cżwártek rano/ poſlál Iezus ſwiętégo Piotra ij ſwiętégo Iána do Ieruzalem miaſka [!] aby mu nagotowali wielkonotznégo baranka. OpecŻyw 86v; PatKaz II 44v; KrowObr 81, 84v, 84v marg, 85v, 86 (8); Goski A7v; BielKron 191, 196v; Przenachwálebnieyſzy Sakráment/ raz w Wielki cżwartek poświęcony/ cáły rok dla chorych chowáią SkarJedn 345; ArtKanc E7v żp; ActReg 169; LatHar 481, [540]; WujNT 359 marg, 605 marg; ROki Vrzędowſkié Ziemſkié/ któré bywáły w Wielki Czwartek/ ták przekłádamy: áby były we Czwartek po Wielkiéynocy odpráwowáné. SarnStat 732; SkarKaz 154, 154 żp, 548 marg.
»czwartek wielkonocny« = czwartek pierwszego tygodnia po Wielkanocy (1): We Czwartek Wielkon: Epiſtołá 427. WujNT Vvvvv3.
»czwartek wstępny« = czwartek poprzedzający pierwszą niedzielę wielkiego postu [szyk 1 : 1] (2): Ewángelia w Wſtępny Czwartek. WujNT 32 marg, Vvvvv2v.
ZZie