[zaloguj się]
[pdf]

GARNUSZEK (17) sb m

a oraz e jasne (w tym w a 3 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N garnuszek
G garnuszków
A garnuszek garnuszki
I garnuszki(e)m garnuszki
L garnuszku garnuszk(o)ch

sg N garnuszek (6). ◊ A garnuszek (1). ◊ I garnuszki(e)m (1). ◊ L garnuszku (2). ◊ pl G garnuszków (2); -ów (1), -(o)w (1). ◊ A garnuszki (2). ◊ I garnuszki (2). ◊ L garnuszk(o)ch (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

Znaczenia
Dem. od „garnek”; aulula Mącz, Calep, Cn; doliolum, testula Mącz, Calep; ollula Mącz, Cn; cacabulus, caliculus, cucumula, olla parvula, vas fictile Cn (17): á potim zagrzewaiącz w małym garnuſzku: piy rano y przed wiecżerzą FalZioł V 95, I 5b; RejWiz 156; Testula, Skorupká/ zbáneczek/ gárnuſzek/ krużyk albo ynſze gliniáne palone naczinie. Mącz 452a, 21ą, 93d, 262d; RejZwierc 202v [3 r.]; á krwie nieroźlewáią ná ziemię/ ktorą wypuściwſzy w vſzátek/ czerpáią kauſzykiem albo czárką/ Wurſchait kropi ludźi/ á oſtátek rozbierzą w gárnuſzki/ y kropią każdy w Domu ſwoim bydło/ iáko v nas ieſt obyczay ſwięconą wodą StryjKron 161; Calep [728]b, 1059b.

garnuszek czego (1): námiérz potym dwádźieśćiá onych gárnuſzków wody SienLek 163v.

W charakterystycznym połączeniu: mały garnuszek.

Wyrażenia: »garnuszek polewany« (1): Garnuſzkow śćklánych albo polewánych/ dzbánkow Tureckich/ y innjch potrzebnych ſtátkow [ma być w domu dostatek] GostGosp 132.

»połkwartny garnuszek« (1): Weźmi poł kwartny gárnuſzek/ a náſyp pełen ięczmieniá otłuczonego SienLek 163.

»garnuszek ścklany« (1): GostGosp 132 cf »garnuszek polewany«.

W przen (14): Pánie dobre wino v mnie/ A wy macie śiłá w gumnie/ Báryłę go wziąc nie wádzi/ Wiem że ie pijacie rádzi. (–) Siłá s tego gumná trzebá/ Ná potrzeby y dla chlebá/ Dobrze też gárnuſzkiem brácie/ Nie przychodząc ku vtrácie. RejZwierc 235v.

Synonimy: krużyk, skorupka, zbaneczek.

Cf GARNCZEK, [GARNYSZEK]

HG