[zaloguj się]
[pdf]

ALIĆ (187) cn i pt

cn (121), pt (66).

a jasne.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

I. Spójnik (121):
1. Spaja przeciwstawnie, wskazując dodatkowo na nieoczekiwaną, nagłą zmianę sytuacji; a tu, a tymczasem, a jednak, ale (75): OpecŻyw 166v; On żołnierz náſz ſługá głupi Alić ſwego pána łupi RejRozpr Ev, A3, C3; Przytęm miedzy tęmiſz chrześcjani/ namnożyło śię rozmaitych vczynków vſtáw/ ceremoniéi/ [...] ktoré na mieśce chfáli bożyi wſłowie pańſkięm opiſanéi poſtawili/ Alić ich wielé mnięmá/ że by śię w nich pán bog barzo kocháł MurzNT 73v, 51; LibMal 1554/189v; Bá niech będzye niedbálec/ leniwiec/ plugáwy/ Alić z niego pochwili Eurialus práwy. RejWiz 3v, 12v, 17, 42, 47v, 72v (16); Y rzekl Izráel do Iozefá/ nieſpodziewałem ſię vyrzeć oblicża twego/ alić mi vkazał Bog y naſienie twoie. BibRadzGen 48/11, Iob 7/14, Ps 36/11, 77/20; Cżekałem cżego dobrego/ álić przypádło wſſyſthko złe: ocżekawałem ſwiátłośći/ á nágle wyſkocżyły ćiemnośći. LeopIob 30/26, Eccli 13/29; Záwżdy ſie vſznuruie/ záwżdy ſie vſkubye/. Alić z onym pierſcieniem/ przedſię w gownie dłubye. RejZwierz 118v, 116, 127v, 129v, 136v [2r.], 137 (8); KochZuz A2v; Prot A3v; RejAp 89; RejPos 334v; y zaſz nie widzi iż pyſzny tylko chodzi do czáſu iáko kur upſtrzony s poſtáwámi ſwemi/ álić pochwili ábo go iáſtrząb do láſá wlecze/ ábo gi ſzpetnie w kotle ſkubą. RejZwierc 53v, 31, 70v, 71, 92, 115 (20); CzechRozm 16v; Ludzie wniedzielę ſię zebráli/ chcąc bráć od ſwego páſterzá błogoſłáwieńſtwo: álić go nie naydą SkarŻyw [236]; Mniemałem z przodku/ żeby ći ſektarze [...] potáiemnie ſchadzki/ y bezbożeńſtwá ſwoie odpráwowáli/ álićiem obacżył/ á ono nie tylko z miáſtá/ ále y z dálekich ſtron/ iáwnie ſię tám náſládowcy ich zgromadzáli NiemObr 22; KochSob 66; BielRozm 30; ZawJeft 31; WyprPl A3; WysKaz 2, 9, 45; SarnStat 592; Swiadkiem wypráwy ná przyięćie iego, Stroynie ſpráwiáne dla czći krolá ſwego. Alić koſzt wniwecz. Bo nád ſpodziewánie, Polſká dla niego przyſzłá w zámięſzanie. KlonKr F3; Drugi ſkacząc niebácznie goléni nátrąći/ Alić o iednéy nodze/ wkoło wſzytko krąći. GosłCast 42; Wierzże mi krzeczna Pánno że ćię nie záwiodę/ Skoro ſię ták vſtroiſz/ álić wnet przywiodę Poczet czyſtych páchołkow do twoiey poſługi ZbylPrzyg B4.
2. Spaja łącznie, wskazując dodatkowo na bezpośrednie następstwo czasowe wprowadzanego wypowiedzenia; a już, a zaraz (34): A tháka goſpodyni [wrona] że doźrzy wſzytkiego/ Niech chłop idzye zá pługyem/ oná iuż v niego/ Młoći álbo vkłáda/ álić oná ſiedzi/ Kokoſzká ſkoro zlęże bá wnet ią náwiedzi. Bá ieſzcże niebożątko dobrze nie odgdacże/ A náſzá dawno z iaykiem po krzewinie ſkacże. RejWiz 98, 87v [2r.], 98, 113v, 123v (10); Máło co poſpiſz máło co podrzemieſz/ Máło co złożyż [!] ręce twoie ábyś vſnął/ álić prziydzie ná ćie iákoby podrożny niedoſtátek LeopProv 6/11, Mar 5/35; RejZwierz 127, 137; BibRadzIob 7/8; bowiém niégdy o chorobie golennéy/ á támże o głównéy: wnet o pierśiách/ álić záś o zębiéch piſano SienLekAndr a3; Prot C3v; RejAp 135 [2 r.]; RejPos 190; iuż Boże vchoway iákiego potárgnienia ná iednego/ álić drugi iuż przed nim s ſzárſzunem ſtoi. Iuż przypádnieli chorobá iáka/ álić drugi iuż biega Doktorá y rády kędy może nábywáiąc. RejZwierc 90, B4, 55, 90v, 157; ocży twoie na mię álić mnie nie będzie. BudBibIob 7/8, Ps 36/11; SkarJedn 18; KochPs 165; Przewroć kártę/ álić moy w błędowie, ReszPrz 55; KochSob 61; WysKaz 1; KlonKr C4.
3. Wskazuje na stosunek wynikowy; a oto, a tak, więc (12): Więc potym chłop lezye precż/ álić ſam pan cudzi/ S perfumy rękáwicżki cżáſem ſobye zbrudzi. RejWiz 72, 41, 66; Leop 2.Par 1/7; RejPos 331v; Tákże też kupiwſzy gdzie ná dole kilkádzieſiąt álbo ſto iáłowicz/ przepędzi ie máło dáley ná gorę/ álbo tákże báránow/ álić máło nie dwádzieſciá każdego z nich do kuchniey dármo przypáść może. RejZwierc 111; CzechRozm 78; GrabPospR L3v, N4v; PaxLiz B4, D3; ZbylPrzyg A4.
II. Partykuła deiktyczna; oto; ecce Mącz, Cn (66): RejRozpr B; RejJóz D3; MurzNTMar 1/12, 8/22; Weſzli Potym do domku/ álić pełno wſzego RejWiz 65; Idę dáley álić Lew thuż ná ſcieſzce leży RejWiz 110, 27, 39, 44, 46, 64 (18); A gdy iuż było rano/ wſthał on cżłowiek y otworzył drzwi/ áby przedſie ſſedł w drogę: álić oto oná miłośnicá á nałożnicá ieo/ leży przede drzwiámi Leopludic 19/27, Gen 26/32, Iudic 20/5, 4.Reg 3/20, 2.Par 13/15, Prov 7/10 (16); RejFig Bbv, Dd7v; RejZwierz 80; Podwiecżor oto zátrwożenie/ á niż dźień będźie álić go niemáſz. BibRadzIs 17/14; Cum haec maxime scriberem ecce tibi Sebolus. Gdym ſie ná tym pilnie zábáwił álić prziſzedł Sebolus Mącz 99a; RejAp 135; Bo pátrz pochwili álić mu leią ſyropy w gárdło/ álić mu trą brzuch iáko ſzkápie ná rupie/ álić ná łbie rogi guzy iáko v kozłá/ álić ſie twarz ſwieći iáko kármázyn RejZwierc 61v, 26v, 31; BudBibGen 41/19; SkarŻyw 101, 251; Y ſtáło ſie gdy były ſtruchláły ná myśli z tego. Alić dwá mężowie ſtánęli przy nich/ w odźieniu łſniącym. MWilkHist G4v, 13v; Wyſłał Krolową w ſmálcowáney zbroi/ Alić iuż oná troie dziwy broi. KochSz B3v, B4; WisznTr 11; WerGośc 235; WerKaz 305; WujNT Matth 8/32, Luc 5/12, 7/12, Act 10/17; PaxLiz D3v; Vſpokoił ſen twárdy młode moie ćiáło/ Niezwycżáynym práwie ſię ſpánim zábáwiáło. Alić z twarzą weſołą ſtánął mąż przedemną/ W rękách lutnię trzymáiąc/ ſtrách ſię wſzcżął nádemną. SapEpit A2.

MB