[zaloguj się]
[pdf]

HYDRA (26) sb f

Fleksja
sg pl
N hydra
G hydry
D hydrze
A hydrę hydry
I hydrą hydrami
L hydrach

sg N hydra (10). ◊ G hydry (3). ◊ D hydrze (1). ◊ A hydrę (2). ◊ I hydrą (3). ◊ pl A hydry (4). ◊ I hydrami (2). ◊ L hydrach (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.

W mitologii greckiej zabity przez Herkulesa potwór (wąż) o wielu głowach, które odrastały natychmiast po odcięciu [hydrus, hydra – wodny wąż Mącz 160b; hydra – wodny wąż Calep; wąż wodny – hydra Cn] (26): Iáko broił Herkules kiedy zábił Hidrę RejWiz 5; ſtrzały/ ktore były námázáne żołcią wężową/ ktorego zwano Hidrá. BielKron 59; Nie onáć to Chimerá/ ogniem dycháiąca/ Ani Scyllá/ ni Hidrá wiele głow máiąca GrzegRóżn O2, F2; Mącz 189c; PaprPan B3v, V4.

W połączeniach szeregowych (4): HErkules dziwny mocarz był/ co Smoki biyał/ Hidry/ Lwy/ okrutniki/ á pokorne miyał. RejZwierz 43, 50 [2 r.]; RejZwierc 84v.

Wyrażenie: »hydra wąż« [szyk 1 : 1] (2): Tám iego towárzyſze wąż Hidrá pomorzył/ Kádmus onego wężá zábił BielKron 48v, 59 marg.
Szereg: »hydra albo smoki« (1): Iáko Herkules Hidrę álbo Smoki pobił. RejWiz 82. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].
W przen (4): Lacheſis ná krężel náwijaſz/ Hydrą iádowitą powijaſz. Kądźiel wielomierną ſwym śioſtrom gotuiąc KlonŻal C4v.

W połączeniu szeregowym (1): áno przedśię ieſli brát/ á ieſt niedźwiadkiem/ hydrą/ kocżkodanem CzechEp 96.

Wyrażenie: »hydra piekielna« [szyk 1 : 1] (2): Tákli to brátá błądzącego ſzukáią? tákli go też z błędu wywodzą? A zaż ten/ co ſię o błądzącego brátá ſtára/ onego piekielną hydrą názywa y niedźwiadkiem? CzechEp 96, 72.
a. Nazwa konstelacji gwiezdnej, gwiazdozbioru (8): HYdrá wielkié ná niebie mieyſce záſtąpiłá: Głowę ſwą ſtráſzliwą pod Rákiem położyłá. KochPhaen 17, 17, 19, 21 [3 r.], 22, 24.

Synonimy: smok, »wąż wodny«.

KN