[zaloguj się]
[pdf]

JAGODKA (17) sb f

Oba a jasne; o prawdopodobnie pochylone (tak SienLek; Mącz i Cn o jasne).

Fleksja
sg pl
N jagódka jagódki
G jagódek
A jagódki
I jagódkami

sg N jagódka (1). ◊ pl N jagódki (6). ◊ G jagódek (4). ◊ A jagódki (5). ◊ I jagódkami (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Dem. od „jagoda” ‘owoc różnych krzewów i roślin’; baccula Mącz, Cn (17): Wezmi [...] iagodek iemioły gruſz- kowey albo dębowey, mąki bobowey mąki z gorzkich migdałow rowno dwa łoty FalZioł V 97, I 31b; Więc iágodki rozlicżne miedzy nimi wſzędzye/ Cżyrwone y brunatne/ káżde w ſwoim rzędzye. Truſkawki/ poźimecżki/ piękne żoráwiny/ Wiſnki polne/ y ony pachniące máliny. RejWiz 24, 24 marg, 54v, 64v, I77v; Y wyſzedł ieden z nich ná pole/ nárwał zyela y s korzenim (drudzy piſzą bań) y z iágodkami/ nárzázał tego y náwárzył [Vulg 4.Reg 4/39]/ y dał towárzyſzom ieść. BielKron [85]2; Mącz 2c, 22c; RejZwierc 172v.

W porównaniach (2): Ale rość [ma młody] iáko drzewko oliwne/ kthorego y liſtki nadobnie pachną/ y cień s ſiebie wdzięczny podawaią/ y iagodki ſie wżdy ku ludzkiemu pożythku przygadzáią. RejZwierc 18, 52v.

W charakterystycznym połączeniu: jagodki zbierać (3).

Wyrażenia: »jałowcowe jagodki« (1): weźmi Iáłowcowych iágódek/ korzenia lubſzczykowego/ łoiu vgniłego/ máſłá nieſolonego/ vtłucz to wſzyſtko miáłko SienLek 172.

»jagódki trłyczowe« (1): Też gdy vwarzyſz Ogorek ſcitrullem w wodzie [...] cżyni wraczanie flegmiſthymi wilkoſciami/ á nawięczey gdy kniemu przyłożyſz iagodek trłycżowych. FalZioł I 31d.

Szereg: »jagodki a owoce« (1): Ale ktho ſie ozdobi cnotą [...] ten ieſt iáko ſzcżep pięknie vſzcżepiony/ ktory s ſiebie nadobne iágodki á wdzięcżne owoce záwżdy podawáć może. RejZwierc 52v.
W przen (2): Y cożem z tą Winnicą iuż dáley cżynić miał/ Wſzyſtko w niey nápráwiwſzy, thákem ſię w niey kochał: Y záwżdym iuż cżekał thego/ Aby z niey cżáſu ſłuſznégo: Wdźięcżne iágodki roſły/ ále z niey złe poſzły. ArtKanc K5v, K5v.

LW