[zaloguj się]
[pdf]

JAKOŻBY (77) pron i cn

pron (73), cn (4).

Wpisowni rozłącznej (13).

a jasne; teksty nie oznaczają ó.

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

I. Zaimek przysłówkowy pytajny (cum con) (73):
1. Wprowadza wypowiedzenie pytajne: w jaki sposób, jak bardzo (6):
A. Niezależne (5): OrzRozm E3; Cożby tu cżynić? iákożby o tym rádzić? iákożby temu zábiegáć? RejZwierc 255v; RejPosRozpr cv marg.
a. O charakterze ekspresyjnym (1): O wſzechmogący miły Pánie/ iákożćiby ten nędzny cżłowiek miał być powinien zá takie dobrodzyeyſtwá twoie RejPos 329v.
B. Zależne (bez formalnych wykładników zależności) (1): ále widzę że zdrowie a żywot Korony Polſkiey Kśiądz ieſth: iákoż by go tedy Krol vpádłego dźwignąć przez tę Exekucyą miał/ powiedz nam? OrzRozm K2.
2. Wprowadza pytanie retoryczne wyrażające przekonanie o niemożliwości (lub konieczności) czegoś: quomodo Vulg, PolAnt, Modrz; quo PolAnt [w tym: a jakożby (29)] (53): PatKaz I 7; iakożby ſie miał bronić niecżuiąc BielŻyw 78; RejPs 218; MurzHist I3; Diar 66; DiarDop 111; Bo gdyby thu ná ſwiecie iego wiernych zebránie zniſzcżeć á vſtáć miáło/ á iákożby on być mogł Biſkupem ábo kápłanem wiecżnym kościołá ſwego. LubPs Z3v; RejWiz 152v; Leop Sap 11/26, Dan 10/17; BibRadz Gen 39/9, 3.Reg 13/13, Is 36/9; iákożbym ia thego vcżyć mogł/ gdyż thego ſam nie vmiem? GórnDworz E5v; O iákieſz to ſą dziwne ſpráwy thwoie/ á iákożby thu nie miáło zádrżeć káżde ſerce/ dziwuiąc ſie tym ſpráwam RejPos 283v, 142v [2 r.]; GrzegŚm A3v; á thy w onym ſproſnym prożnowániu ledwie ſobie vmieſz nos vtrzeć. A iákożbyś ſie też ty w ten cżás ná czo dobrego przygodzić mógł? RejZwierc 160, 43, 72v, 267v; WujJud 105v, 239v; MycPrz I B3v; pewnie/ że teſz/ y vphánie ſwoie w nim pokłádáli/ bo iákoſzby go byli chwalili/ iákoby mu śię byli modlili/ gdy by vphánia w nim nie mieli. Ale z Páwłá S. wyznánia vcżśię że mieli. BiałKaz G2; BudNT cv; CzechRozm 155v, 193v, 230, 238, 247; Bo á iákożby Zbor Boży był vcżon/ iákożby zgromádzenia ludzkie były rządzone/ kiedyby ludźie niebyli w ſzkołách ModrzBaz 129; A iákożby ten ták święty cżłek roſkázowáć miáł Grekom/ ktorzy mu nie podlegli SkarJedn 139, 249, 279, 299; SkarŻyw 92; CzechEp 114, 189, 208, 280, 281; Bo iákożby ſię wyniſzczył/ ieſli przed tym nigdy pełnym nie był? Iákoby wziął poſtáć ſługi/ ieſli był záwſze ſługą? Iáko [...] sſtał ſię vbogim dla nas/ ieſliby pierwey nie był bogátym? WujNT 687, 69, 204, 681; SkarKaz 350a, 636a.
Fraza: »(i) jakożby to być miało (a. było)« (3): Ale yákoſzby to było/ wſſák żaden nye może ſie náuki wyucżyć/ á wyęc práwie do smyerći w ſzkole ma przemyęſzkáwáć? GliczKsiąż N2; RejPos 132v, 270.
3. W funkcji wykrzyknikowej, podkreśla stopień nasilenia [w tym: o jakożby (8)] (14): RejJóz [L3]; MurzHist H4v; RejAp 11; O iákież to Kſiążę/ o iákiſz to możny Krol. Iákożby tho v ſiebie vważyć á rozrádowáć ſie ſwiętemu národzeniu iego? RejPos 16v, 13, 19, 36v, 63, 184v (8); RejZwierc 93v; O iákożby ſmy my byli ludźmi ſzcżęſliwemi/ gdyby on rząd Páſtherſki niebył odmieniony RejPosRozpr c3v; LatHar 559.
II. W funkcji spójnika (cum con) (4):
1. Wprowadza wypowiedzenie okolicznikowe przyczynowe (2): CzechRozm 136v; Tuſząc ſobie to o I. M. iż [...] mnie/ ieſlibym ieſzcże kędy cżego nie dołożył/ ábo cżego nie obacżył: iákożby to niedźiw beſtyey niemey wedle ſądu I. M. vcżynić/ y w cżym ſię kędy potknąć: y pokaże y nápominie. CzechEp 426.
2. Wprowadza wypowiedzenie przystawione lub rozwijające (2): ieſlić ná to przydzye/ iákożby pewnie przyść muſiáło/ cżáſu oney ſrogośći ſądu iego/ iż muśiſz biegáć á tułáć ſie RejPos 223; CzechEp 276.

Cf JAKŻEBY

MB