[zaloguj się]
[pdf]

JĘCZEĆ (13) vb impf

Fleksja
inf jęczeć
indicativus
praes
sg pl
3 jęczy jęczą
praet
sg pl
3 m jęczåł m pers
n subst jęczały

inf jęczeć (2). ◊ praes 3 sg jęczy (4). ◊ 3 pl jęczą (3). ◊ praet 3 sg m jęczåł (1). ◊ 3 pl subst jęczały (1). ◊ part praes act jęcząc (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) w.

1. Wydawać żałosny, przeciągły głos pod wpływem bólu (6): drudzy po nijm deptali/ aż ięcżál Iezus mily. OpecŻyw 107; RejRozpr K2v; RejWiz 15; ćiáłá pobithe Tureckie ieſzcże ſie ruſzáły ięcżáły BielKron 256v; Kufle lecą iáko grad: á drugi iuż ięczy/ Wźiął konwią/ áż mu ná łbie zoſtáły obręczy. KochPieś 21; KlonWor 43.
2. Zawodzić, narzekać, ubolewać, skomleć (5): Więc iedno nędzne kmiotki miedzy ſobą męcżą/ Chociay náſzy wygráli/ owi przedſię ięcżą. RejWiz 172v; ábo ow co ſie opiwſzy przewráca/ á ięcży/ á dwá pálcá ſobie w gębę tka/ áby co rychley ſkwárnę zrzućił. RejZwierc 144v, 237; Szpetnie więc przed tym Bąkiem tu pogáni ięcżą. Bo ták ich mężnie płoſza [!] ba y wiąże troki/ Rohátyną okłáda y wypiera boki. PaprPan Bb.
a. O głosie instrumentów muzycznych (1):

W porównaniu (1): Dáley fletnicżki piſzcżą á puzany bęcżą/ Pomorty iáko chłopi gdy ſie ſwárzą ięcżą. RejWiz 25v.

3. Wydawać krótkie, urywane dzwięki (o głosie zwierząt i ptaków) (2): przypádli ná nię lwowie biali/ mnieyſzy niż ony ráki z wielkim rykiem ięcżąc/ náſtáwiáiąc ſwoie cżołá. HistAl II6v; Minurizo, Sidonius dixit pro parva voce succinere, Iąkáć, yęczecz. Mącz 223b.

Formacje współrdzenne: jęczać, jękać.

Cf JĘCZENIE

JW